ભાવનગર: "સાની" શબ્દ પરથી ભાવેણાવાસીઓ સમજી જાય કે વાત કઈ ચીઝ પર થવાની છે, જ્યારે આજ "સાની "ને "કચોરીયું" કેહવાય તો સુરેન્દ્રનગર અને રાજકોટ જેવા શહેરોના લોકો સમજી જાય છે. ભાવનગરની સાની જેનો પ્રારંભ ઠંડીની શરૂઆતમાં થઈ ગયો છે, પરંતુ સાનીના ફાયદા અને કોણ એનો સ્વાદ આ મોંઘવારીમાં પણ લેવાનું ચૂકતા નથી તેના પર ચર્ચા કરીએ. ચાલો જાણીએ તેનો ભાવ અને મહત્વતા.
શું છે સાનીના ફાયદા અને મહત્વ: "સાની" અને "કચોરીયું" જે સમજો તે પણ શિયાળાની ઠંડીમાં સાનીનો પ્રારંભ થઇ ગયો છે. તલમાંથી બનાવવામાં આવતી સાની સ્વાસ્થ્યવર્ધક સાની ગુણકારી (Benefits and Importance of Sani) હોઈ છે. આખરે ગુણકારી કેમ તો શિયાળામાં સૂર્યનું તાપમાન ગગડતા શરીરની ત્વચા અને શરીરને મળવા પાત્ર તેલ ઘટવા લાગે છે. આથી શરીરમાં તેલ પૂરું પાડવાનું કામ તલ કરે છે. સાથે તલથી શરીરનું તાપમાન પણ વધવાથી શરીરનું મહત્તમ મનુષ્યનું તાપમાન જળવાઈ જાય છે. જો તેલ શરીરમાં ઘટે તો ચામડી ફાટવી સહિતની તકલીફો જોવા મળે છે.
સાનીની કિંમત અને માંગ: ભાવનગરની સાની ભાવેણાવાસીઓ આરોગવાનું ચૂકતા નથી. શિયાળાના પ્રારંભમાં તલની બે પ્રકારની સાની આવે છે, જેમાં એક કાળા તલની અને બીજા સફેદ તલની સાની આવે છે. કાળા તલની સાની મીઠાશ ભરી અને વધુ તલમાં તેલની માત્રા હોવાનું માનવામાં આવે છે. ભાવનગરમાં હાલ તલ સારા ગુણવત્તાના હોય તો ભાવ ઊંચા હોય છે અને જો તલની ગુણવત્તા ના હોય તો સસ્તામાં પણ મળી રહે છે.
સાની વેહચનાર આરીફભાઈએ કહ્યું કે, સાની બે પ્રકારની (Types of Sani) આવે છે એક કાળા તલની સાની અને સફેદ તલની સાની. શિયાળાની ઠંડીનો પ્રારંભ થઇ ગયો છે, સાની વહેચાવા લાગી છે. સાની સ્વાસ્થ્યવર્ધક પણ છે. ગાંધીસ્મૃતિની સાની કરહ એટલે શિયાળાની શરૂઆતમાં લોકો ખુબ લઈ જાય છે. કાળા તલની સાની 300ની કિલો છે તો સફેદ તલની 280ની કિલો છે.
શું છે સાની બનાવવાની રીત: ભાવનગર શહેરમાં સાની છેલ્લા 50 વર્ષથી ગાંધીસ્મૃતિ દ્વારા સાની બનાવી રહ્યા છે. સાની બનાવવાની રીત જોઈએ, તો તેલઘાણીમાં તલને અધ કચરા પીસવામાં આવે છે અને તેલ નીકળે તેને એમા જ નાખવામાં (Bhavnagar Sani recipe) આવ્યું હતું. તલમાં ગોળ નાખવામાં આવે અને તેને વ્યવસ્થિત ભેળવીને અંતમાં ઉપર ગુંદર,કાજુ બદામ વગેરે ચિઝો ભભરાવવામાં આવે છે. ભાવનગરમાં સાનીમાં કાળા તલની સાની જેમાં ભાવ 300 રૂપિયા કિલો છે, જ્યારે સફેદ સાનીમાં 280 રૂપિયા કિલોના ભાવ છે. આમ જોઈએ તો ગત વર્ષે સાની 240 કિલો આસપાસ હતી, પરંતુ હવે ભાવ મોંઘવારી અને સમય પ્રમાણે વધી ગયા છે.
સ્વાસ્થ્યવર્ધક સાની: દીપ્તિબેન દાણીએ કહ્યું કે, સાની શિયાળામાં ખાવી જ જોઈએ. શિયાળામાં કાળા તલની સાની ખૂબ સારી અને સ્વાસ્થ્યવર્ધક છે. અમારા ઘરમાં બધા લોકો નાના મોટા શિયાળામાં સાની ખાઈએ છીયે.
