હૈદરાબાદઃ ક્રિકેટ ચાહકોને આગામી વર્લ્ડ કપ માટે તેમના મનપસંદ ખેલાડીઓ વિશે પૂછવામાં આવશે તો તેઓ ભારત, ઈંગ્લેન્ડ અને ઓસ્ટ્રેલિયાનું નામ આપશે. જો કે, પાંચ દાયકા પહેલાની પરિસ્થિતિ અલગ હતી, ત્યારે બધા વેસ્ટ ઈન્ડિઝ ટીમનું નામ લેતા હતા. આ સ્ટોરી છે બે વખતની વર્લ્ડ ચેમ્પિયન અને બે વખતની T20 ચેમ્પિયન વેસ્ટ ઈન્ડિઝની, જેઓ વર્લ્ડ કપ 2023 માટે પણ ક્વોલિફાઈ નથી કરી શક્યા. ODI ક્રિકેટના પાંચ દાયકામાં આ ટીમનો સૌથી ખરાબ તબક્કો છે.
ક્રિકેટ અને વેસ્ટ ઈન્ડિઝ : ક્રિકેટના મેદાન પર પ્રથમ ટેસ્ટ 1877માં રમાઈ હતી. ક્રિકેટનો જન્મ ઈંગ્લેન્ડમાં થયો હતો. વનડે હોય કે ટેસ્ટ મેચ, પ્રથમ મેચ ઈંગ્લેન્ડ અને ઓસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે રમાઈ હતી. પરંતુ, વેસ્ટ ઈન્ડિઝે વિશ્વને બતાવ્યું કે રમત મનોરંજક અને રોમાંચક પણ હોઈ શકે છે. 1970 ના દાયકાની શરૂઆતમાં, વેસ્ટ ઈન્ડિઝે જબરદસ્ત વર્ચસ્વ બતાવીને વિશ્વની દરેક ટીમને ઘૂંટણિયે લાવી દીધી હતી. ઉત્તર અને દક્ષિણ અમેરિકાની વચ્ચે સ્થિત નાના ટાપુઓ વેસ્ટ ઈન્ડિઝનું રાષ્ટ્ર બનાવે છે, અને આ ટાપુઓ આકર્ષક ક્ષણો, વિશ્વ-વર્ગના ખેલાડીઓ અને ચેમ્પિયન ટીમો આપે છે જેણે તેમની છાપ બનાવી છે.
1975માં વર્લ્ડ કપ જીત્યો હતો : 70 અને 80 ના દાયકામાં વેસ્ટ ઈન્ડિઝની સિદ્ધિઓ દોષરહિત હતી અને તે સમયગાળા દરમિયાન તેણે જે કર્યું તેની તુલના અન્ય કોઈ ટીમ કરી શકતી નથી. 1975 માં, વેસ્ટ ઈન્ડિઝે પ્રારંભિક આવૃત્તિમાં તેમની તમામ પાંચ મેચો જીતી અને ફાઈનલમાં ઓસ્ટ્રેલિયાને હરાવીને રજત પદક જીત્યો હતો. કેરેબિયન ટીમે આગામી એડિશન જીતીને અને એક મુખ્ય શક્તિ તરીકે તેનું કદ સ્થાપિત કરીને તેનો વારસો ચાલુ રાખ્યો.
1970ના દાયકાથી વનડેની શરુઆત થઇ : 70 ના દાયકામાં જ્યારે ODI ક્રિકેટની શરૂઆત થઈ, ત્યારે વેસ્ટ ઈન્ડિઝ ખૂબ જ ટૂંકા ગાળામાં એક મોટી શક્તિ બની ગયું. ભારતે 1983નો વર્લ્ડ કપ જીત્યો હતો પરંતુ તે એડિશનમાં પણ રનર-અપ વેસ્ટ ઈન્ડિઝને ફેવરિટ માનવામાં આવતું હતું. વેસ્ટ ઈન્ડિઝની સ્થિતિ એવી હતી કે ભારતની જીતને પણ ફ્લૂક માનવામાં આવી રહી હતી. આનું કારણ વેસ્ટ ઈન્ડિઝની ટીમ હતી જે 70 અને 80ના દાયકામાં અજેય ગણાતી હતી અને આંકડાઓ પણ એ જ દિશામાં ઈશારો કરી રહ્યા હતા. 1975 અને 1979ના વર્લ્ડ કપમાં વેસ્ટ ઈન્ડિઝ એક પણ મેચ હાર્યું ન હતું, જ્યારે 1983માં ભારતીય ટીમ સામે માત્ર એક જ મેચ હારી હતી. જો કે આ વર્લ્ડ કપ પછી ટીમનું વર્ચસ્વ ચાલુ રહ્યું, તેઓ 50 ઓવરના ફોર્મેટમાં ફરી ક્યારેય ટ્રોફી કબજે કરી શક્યા ન હતા.
કેરેબિયન ટીમની સતત પડતી આવી : જેમ જેમ 90નો દશક નજીક આવતો ગયો તેમ તેમ વિજેતા ટીમના કેરેબિયન ખેલાડીઓ નિવૃત્તિ લેવા લાગ્યા. 1996ની સેમિફાઇનલ સિવાય, આ ટીમ ક્યારેય વર્લ્ડ કપની સર્વશ્રેષ્ઠ ચાર ટીમોનો ભાગ બની શકી નથી અને હવે સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ ગઈ છે કારણ કે તેઓ 2023માં આ મુખ્ય સ્પર્ધા માટે ક્વોલિફાય કરવામાં નિષ્ફળ રહી હતી. જ્યારે ટીમે 2012 અને 2016 માં T20 વર્લ્ડ કપ અને 2004 માં ચેમ્પિયન્સ ટ્રોફી જીતી હતી, જ્યારે તેઓ તેમના વિરોધીઓ પર પ્રભુત્વ ધરાવતા હતા ત્યારે તેઓ ક્યારેય તેમનું જૂનું ગૌરવ પાછું મેળવવામાં સફળ થયા ન હતા.
આ ફાસ્ટ બોલરોનો દબદબો જોવા મળતો હતો : આજના યુગમાં ફાસ્ટ બોલિંગ કે સ્પીડની વાત આવે ત્યારે ચાહકોના મગજમાં બ્રેટ લી, શોએબ અખ્તર, શોન ટેટ, શેન બોન્ડ અને ડેલ સ્ટેન જેવા બોલરોના નામ આવે છે. 150 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે બોલિંગ કરનારા આ બોલરો અલગ-અલગ ટીમના ભાગ હતા અને વિરોધી બેટ્સમેનો માટે ડરનું નામ હતા. પરંતુ વિચારો, જો એક ટીમમાં આવા 4 બોલર હોય તો વિરોધી બેટ્સમેનોની શું હાલત થશે?
આ ચાર બોલરોનો આતંક જોવા મળતો હતો : માઈકલ હોલ્ડિંગ, માલ્કમ માર્શલ, એન્ડી રોબર્ટ્સ અને જોએલ ગાર્નર... આજની પેઢી આ નામોથી અજાણ છે પરંતુ અગાઉની પેઢીના ક્રિકેટરો અને ક્રિકેટ ચાહકો પણ તેમનાથી અજાણ નથી. આ ચોકડીએ એકસાથે શિકાર કર્યો અને રાષ્ટ્રીય ટીમને વિશ્વ-કક્ષાનું કદ હાંસલ કરવામાં મદદ કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી. ગમે તે હોય, આ બોલરો એ જમાનાના બેટ્સમેનો માટે આતંકનું બીજું નામ હતા. આ ક્રિકેટનો યુગ હતો જ્યારે માત્ર બેટ્સમેન જ બોલરની ઝડપ અનુભવી શકતા હતા. આજની જેમ, બેટ્સમેન માટે બોલની ઝડપ માપવા માટે ન તો સ્પીડોમીટર, ન હેલ્મેટ કે અન્ય સાધનો હતા, ન તો બોલરો માટે બોલિંગ બાઉન્સર પર કોઈ નિયંત્રણો હતા. તે એક મજાક હતી. વેસ્ટ ઈન્ડિઝના બોલરો બેટ્સમેનોના કોણી, આંગળી, હીલથી લઈને પાંસળી સુધીના દરેક ભાગને ટેસ્ટ કરતા હતા.
આ ક્રિકેટરો ઇતિહાસ બની ગયા : વેસ્ટ ઈન્ડિઝના બોલરોએ દુનિયાભરના બેટ્સમેનોને એવા ઘા આપ્યા છે જેને તેઓ હંમેશા યાદ રાખે છે. આ બોલરોની સામે બેટ્સમેનોને ઈજા થવી સામાન્ય વાત હતી. વેસ્ટ ઈન્ડિઝના બોલરોનો ડર હજુ પણ ઘણા બેટ્સમેનોના જીવનચરિત્ર અને ક્રિકેટ સ્ટોરીનો એક ભાગ છે. આ ચોકડીની પરંપરાને બાદમાં કર્ટની વોલ્શ અને કર્ટની એમ્બ્રોઝ જેવા બોલરોએ આગળ ધપાવી હતી. પરંતુ 90 ના દાયકાના અંત સુધીમાં, ટીમ એક્સપ્રેસ બોલિંગ મોરચે પાછળ રહેવા લાગી.
વેસ્ટ ઈન્ડિઝ બેટિંગ : જો તમે આજે વેસ્ટ ઈન્ડિઝના બેટ્સમેનોના નામ પૂછો તો ઘણા ચાહકો ક્રિસ ગેલ અને બ્રાયન લારાથી આગળ વિચારી શકતા નથી. જો કે, એક સમય એવો હતો જ્યારે વેસ્ટ ઈન્ડિઝ કોઈપણ બોલિંગ આક્રમણને નષ્ટ કરી દેતું હતું. ડેસમંડ હેન્સ, ગોર્ડન ગ્રીનિજ, વિવિયન રિચાર્ડ્સ, ક્લાઈવ લોઈડ, ગેરી સોબર્સ, રોહન કન્હાઈ, એલ્વિન કાલ્લીચરન.
