હૈદરાબાદ : માનવ સભ્યતાના વિકાસથી, છોકરીઓ/મહિલાઓ સમાનતાના અધિકાર માટે લડી રહી છે. આજે પણ તેમને સમાન અધિકારો મળ્યા નથી. મહિલાઓના અધિકારોને પ્રોત્સાહન આપવા અને તેમને ગરીબી, નિરક્ષરતા અને અન્ય સમસ્યાઓમાંથી બહાર લાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે દર વર્ષે 11 ઓક્ટોબર 2012થી આંતરરાષ્ટ્રીય ગર્લ ચાઈલ્ડ ડે ઉજવવામાં આવે છે.
ઇન્ટરનેશનલ ગર્લ ચાઇલ્ડ ડે નો ઇતિહાસ : આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે મહિલાઓ અને છોકરીઓના અધિકારો માટે લાંબા સમયથી કામ કરતી સંસ્થાઓ આ દિશામાં સતત પ્રયાસો કરી રહી છે. આ સંદર્ભમાં, 1995 માં પ્રથમ વખત બેઇજિંગમાં મહિલાઓ પર વિશ્વ પરિષદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. તેના દસ્તાવેજને બેઇજિંગ ઘોષણા પણ કહેવામાં આવે છે. આ દરમિયાન મહિલાઓની સમાનતા અને સુરક્ષા સહિત અન્ય ઘણા મુદ્દાઓ પર સર્વસંમતિ સધાઈ હતી. 19 ડિસેમ્બર 2011 ના રોજ, યુનાઇટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલીએ છોકરીઓના અધિકારોને માન્યતા આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે 11 ઓક્ટોબરને આંતરરાષ્ટ્રીય છોકરી બાળ દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો. આ પછી, દર વર્ષે 11 ઓક્ટોબરે આંતરરાષ્ટ્રીય કન્યા દિવસ મનાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ.
- ઇન્ટરનેશનલ ગર્લ ચાઇલ્ડ ડે ની થીમ :
દર વર્ષે ઇન્ટરનેશનલ ગર્લ્સ ડે માટે અલગ અલગ થીમ સેટ કરવામાં આવે છે. 2023ની થીમ 'છોકરીઓના અધિકારમાં રોકાણ કરોઃ અમારૂ નેતૃત્વ, અમારૂ કલ્યાણ' રાખવામાં આવી છે.
- આંતરરાષ્ટ્રીય ગર્લ ચાઇલ્ડ ડેનો ઉદ્દેશ :
- ઇન્ટરનેશનલ ગર્લ ચાઇલ્ડ ડેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ છોકરીઓ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારોને ઓળખવાનો અને તેને ઉકેલવા માટે વૈશ્વિક સ્તરે નીતિ-નિર્માતાઓને પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે.
- છોકરીઓને સશક્તિકરણ કરવું અને તમામ રાષ્ટ્રોને તેમના માનવ અધિકારોના ઉલ્લંઘનને રોકવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા.
- છોકરીઓ માટે સુરક્ષિત સમાજ બનાવવા માટે, તેમને શિક્ષિત કરો અને તેમને સ્વસ્થ જીવનનો અધિકાર આપો.
- છોકરીઓ માટે વધુ સમાન અને સમૃદ્ધ ભવિષ્ય માટેની યોજનાઓ પર કામ કરવું.
- રાજનીતિ, આર્થિક વિકાસ, સામાજિક વિકાસ, રોગ નિવારણ, આબોહવા પરિવર્તન વગેરે સહિતના તમામ ક્ષેત્રોમાં લેવલ પ્લેઇંગ ફિલ્ડ માટે પહેલ કરવી.
- આંકડામાં ભારતીય મહિલાઓ :
- આઝાદી પછી, 1951માં ભારતમાં લિંગ ગુણોત્તર (હજારે છોકરીઓ/સ્ત્રીઓની સંખ્યા) 946 હતો.
- 2011માં ભારતમાં સેક્સ રેશિયો 944 હતો. લિંગ ગુણોત્તર 2036 સુધીમાં 952 થવાનો અંદાજ છે.
- 2011ની વસ્તી ગણતરીના આંકડા અનુસાર ભારતમાં મહિલાઓની વસ્તી 48.5 ટકા છે.
- 2036 સુધીમાં મહિલાઓની વસ્તી 48.8 ટકા હોવાનો અંદાજ છે.
- મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય 30 જાન્યુઆરી 2006ના રોજ અસ્તિત્વમાં આવ્યું.
- NHFS-5 (2019-21) ના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતમાં ઘણા નાના રાજ્યોમાં સેક્સ રેશિયો વધુ સારો છે. લદ્દાખમાં દર હજાર પુરુષોએ મહિલાઓની સંખ્યા 1125 છે. આ સંખ્યા લક્ષદ્વીપમાં 1051, ત્રિપુરામાં 1028, મેઘાલયમાં 989 અને ઉત્તરાખંડમાં 948 છે.
- ઘણા રાજ્યોમાં સેક્સ રેશિયો ખૂબ જ નીચા સ્તરે છે. દાદરા અને નગર હવેલી અને દમણ અને દીવમાં સૌથી ખરાબ સ્થિતિ છે. અહીં દર હજાર પુરુષોએ મહિલાઓની સંખ્યા માત્ર 817 છે. ચંદીગઢ અને ગોવામાં 838, હિમાચલમાં 875 અને રાજસ્થાનમાં 891 કેસ છે.
- આંકડાઓમાં વિશ્વ કક્ષાએ મહિલાઓની સ્થિતિ :
- યુનેસ્કોના ડેટા અનુસાર, વૈશ્વિક સ્તરે 2015ની સરખામણીમાં આજે 50 મિલિયન વધુ બાળકો શાળામાં છે.
- વિવિધ યોજનાઓ હોવા છતાં, 122 મિલિયન છોકરીઓ હજુ પણ શાળાએ જઈ રહી નથી.
- ગરીબી, બાળલગ્ન, નાની ઉંમરે માતા બનવું, બાળ મજૂરી કે ઘરેલું મજૂરી જેવી સમસ્યાને કારણે છોકરીઓ તેમના અધિકારો પ્રાપ્ત કરી શકતી નથી.
- યુનાઈટેડ નેશન્સ ડેટા અનુસાર, વિશ્વમાં 5માંથી 1 છોકરી મિડલ સ્કૂલનું શિક્ષણ પણ પૂર્ણ કરી શકતી નથી.
- 10માંથી 4 છોકરીઓ 12મા સુધી પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કરી શકતી નથી.
- ઓછી આવક ધરાવતા દેશોમાં, લગભગ 90 ટકા કિશોરીઓ અને સ્ત્રીઓ ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. જ્યારે આ વયજૂથના છોકરાઓ પાસે ઈન્ટરનેટ એક્સેસ થવાની શક્યતા બમણી છે.
- કિશોરાવસ્થામાં એચ.આય.વી સંક્રમણના 4 માંથી 3 કેસનો ભોગ કિશોરવયની છોકરીઓ છે.
