નવી દિલ્હી: અમેરિકાના મોટા શહેરોની ખાનગી અને વ્યવસાયિક ભવન પર બોર્ડિંગના દ્રશ્યો જોતાં ખૂબ હિંસા થવાનો ભય રહેશે. કારણ કે, હવે જે ચૂંટણી ચાલી રહી છે તે અભૂતપૂર્વ છે. અમેરિકામાં ભારતીય રાજદૂત રહી ચૂકેલા મીરા શંકરે કહ્યું કે, વિશ્વની સૌથી જૂની લોકશાહીમાં આ અભૂતપૂર્વ સ્થિતિ છે.
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના અભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિકાળ દરમિયાન વિશ્વનીયતા વધી છે અને તેમણે પોતાના અનુયાયીઓને આહ્વાન કર્યું કે, જો ચૂંટણીના પરિણામો તેની બીજી ટર્મ માટે વિજય જાહેર ન કરે તો પરિણામોને નકારી કાઢે. વરિષ્ઠ પત્રકાર સ્મિતા શર્મા સાથે વાત કરતાં પૂર્વ રાજદૂત શંકરે એ પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, અમેરિકી સમાજનું એવી રીતે ધ્રુવીકરણ કરવામાં આવ્યું છે, જે પહેલાં ક્યારેય કરવામાં આવ્યું નહોતું.
બન્ને મુખ્ય પાર્ટીઓમાં મધ્યમાર્ગી સ્વર પ્રથમ વિદેશી અને આર્થિક નીતિને લઇને રાષ્ટ્રીય સંમતિથી કાર્યરત રહી છે. હવે બન્ને પાર્ટીઓ કેન્દ્રથી અલગ થઈ ચરમ જમણેરી અથવા ચરમ ડાબેરી વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. આ ખાસ વાતચીતમાં પૂર્વ રાજદ્વારીએ ટ્રમ્પ અને બાઈડેનના વિવિધ વિચારો અંગે પણ વાત કરી હતી. એ પણ જણાવવામાં આવ્યું કે, અમેરિકામાં મલ્ટી-પાર્ટી સિસ્ટમ કેમ પસંદ નથી થઈ અને અન્ય મુદ્દાઓ વચ્ચે ચૂંટણીની ભવિષ્યવાણી અને સ્વિંગ કરનારા રાજ્યોને કેવી રીતે જોવી જોઈએ. અહીં તેમની વાતચીતની લેખિત નકલ છે.
સ્પષ્ટપણે આ એવી ચીજ છે, જે આ પહેલાં ક્યારેય થયું નથી. કોઈએ આ વિચાર્યું પણ નહીં હોય કે, અમેરિકાની સંસ્થાકીય લોકશાહી વિશ્વસનીયતા આવી પરિસ્થિતિનો સામનો કરી શકે છે. પરંતુ તેનો ઘણો ભાગ તે અભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ પાસેથી આવ્યું છે જે તેની પાસે છે.
અમેરિકામાં આ પ્રકારનું ધ્રુવીકરણ પહેલાં ક્યારેય થયું નથી રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે ખૂદ પોતાના નિવેદનોમાં કહ્યું છે કે, જો ડેમોક્રેટ્સ ચૂંટણી પરિણામોને દગાથી પ્રાપ્ત કરી લે છે, તો ચૂંટણીના તે પરિણામોનો સ્વિકાર કરશે નહીં. તેમણે એમ પણ કહ્યું છે કે, મેલ દ્વારા મતદાન કરવું અથવા આવી અન્ય બાબતો છેતરપિંડીના સ્ત્રોત છે. જેથી તે પહેલેથી જ ચૂંટણીની માન્યતા અને પ્રામાણિકતા પર સવાલ ઉભા કરી રહ્યા છે.
ભૂતકાળમાં તમારી પાસે હંમેશા મધ્યમાર્ગી ડેમોક્રેટ્સ અને મધ્યમાર્ગી રિપબ્લિકનનું જૂથ હતું. જે વિદેશી અને આર્થિક નીતિ પર સહમતિ બનાવવા માટે એકબીજા સાથે કામ કરી શકે. હવે કેન્દ્રીય આધાર જ્યાં આ રાષ્ટ્રીય સામાન્ય કરારને આકાર આપવામાં આવી શકતો હતો, તે બાષ્પીભવન થઈ ગયો છે. બન્ને પક્ષો ખૂબ અલગ દિશામાં આગળ વધી રહી છે. એક તરફ રિપબ્લિતકન પાર્ટીને ટી પાર્ટી આંદોલનના માધ્યમથી જપ્ત કરી લેવામાં આવી છે. જેમણે એક રીતે જમણેરી દેશ વિરોધી રુઢિવાદને રજૂ કર્યો છે.
બીજી તરફ ડેમોક્રેટિક પાર્ટીમાં તમારી પાસે ડાબેરી પાંખ છે. ઘણા યુવા જે ડેમોક્રેટિક પાર્ટીમાંથી કોંગ્રેસ અને હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં આવ્યા છે, તે ડાબેરી પક્ષમાંથી છે. જેથી બન્ને પક્ષો એકબીજાને જુદી જુદી દિશામાં ખેંચતા હોય તેવું લાગે છે. બાઈડેન એક મધ્યમાર્ગી છે. ટ્રમ્પને દૂર રાખવાના તેમના પ્રયાસોમાં ડેમોક્રેટિક પાર્ટી હજૂ એકજૂટ છે. ડાબેરી-વિંગર્સ બર્ની સેન્ડર્સે પણ ઉમેદવારી માટે પૂરા દિલથી બાઈડેનને સમર્થન આપ્યું છે.
પરંપરાગત રિપબ્લિકન સંસ્થાઓ તે છે કે, જેમણે રીગન અથવા જ્યોર્જ બુશ સિનિયર અથવા જ્યોર્જ બુશ જુનિયર સાથે કામ કર્યું છે, જેમાંથી ઘણા ટ્રમ્પ વિરુદ્ધ બહાર આવ્યા છે અને તે અબ્રાહમ લિંકનના નામના લિંકન પ્રોજેક્ટ ચલાવી રહ્યા છે. તે ખુલ્લેઆમ પ્રચાર કરી રહ્યા છે, ટ્રમ્પ વિરુદ્ધ જાહેરાતો મૂકી રહ્યા છે અને આ ચૂંટણીઓમાં બાઈડેનને મત આપવાની વાત કરી રહ્યા છે. ટ્રમ્પનો પોતાનો મતવિસ્તાર એક નક્કર જમણા પાંખનો મત વિસ્તાર છે અને તે તેમના સમર્થનમાં છે.
સૌથી ખરાબ સમયમાં પણ તેમની મંજૂરી 42 ટકા છે. આ બિંદૂની આસપાસ તેમની મંજૂરીની રેટિંગ ખૂબ જ સ્થિર છે. તે કાયદો અને વ્યવસ્થાના આ કાર્ડને રમી રહ્યા છે. કારણ કે તે, જાતિવાદી પ્રદર્શનને કારણે ઉથલ પાથલથી ભયભીત છે અને થોડા એવા શ્વેત મતદારોને પરત મેળવવાના પ્રયાસ હેઠળ છે. જેમણે તેમને છોડી દીધા છે. આ સાથે જ ટ્રમ્પે આફ્રિકી અથવા લેટિનો મતદારો માટે આર્થિક પીચ બનાવી કહ્યું કે, કોવિડકાળ પહેલાં મારા કાર્યકાળ દરમિયાન તેમની બેરોજગારી કદાચ સૌથી ઓછી હતી.
મને લાગે છે કે તેમને બે પાર્ટી પ્રણાલી સાચવવી મુશ્કેલ પડી રહી છે. તેમની પાસે સ્વતંત્ર ઉમેદવારો છે જે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ઉભા છે. તેમે પહેલાં અલ ગોરના સમયમાં જોયું હશે. ગત વખતે પણ, તમારી પાસે એક અપક્ષ ઉમેદવાર હતો જે હિલેરીની સામે ઉભો હતો, પરંતુ મુખ્યધારા અમેરિકી રાજનીતિ ખરેખર આ બન્ને પક્ષોની આસપાસ ફરે છે અને અન્ય લોકોએ તેમાં વધારે ધ્યાન નથી લીધું. જો બન્ને પક્ષોએ વિવિધ મંતવ્યોનો સમાવેશ કર્યો છે, તો તે પ્રકારનો અભિપ્રાય વિવિધતા દર્શાવે છે. ચા પાર્ટી પણ અલગ નથી. તે રિપબ્લિકન પાર્ટીનો એક ભાગ છે. જે રીતે ડેમોક્રેટિક પાર્ટીમાં ડાબેરી પક્ષ પ્રગતિશીલ છે, તે અલગ નથી.
મોટાભાગના ચૂંટણી સર્વેક્ષણો રાષ્ટ્રીય સ્તરે બાઈડેન તરફી છે. જો તમે તે સર્વેક્ષણોને જુઓ જે, ગત અઠવાડિયામાં અથવા ગત 15 દિવસમાં કરવામાં આવ્યાં છે, તો તમામ સર્વેક્ષણોની સરેરાશ કરવા પર રાષ્ટ્રીય સ્ચતરે બાઈડેનને 7.8થી 10 ટકાની વચ્ચે વધારો આપી રહ્યા છે.
પ્રશ્ન એ છે કે રાષ્ટ્રપતિ કોણ હશે તે નિર્ધારિત મતોની બહુમતી નથી. આ મતદારોને બહુમતી મત છે અને આ રાજ્યવાર ચૂંટણી છે. ગત વખતે હિલેરીને પરાજયનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. જો કે, રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ કરતાં તેને લગભગ 30 લાખ કરતાં વધુ લોકપ્રિય વોટ મળ્યા હતા, પરંતુ તેમની હારની પાછળનું મુખ્ય કારણ કૉલેજના મત હતા. તે સ્વિંગ વાળા રાજ્યો પેન્સિલ્વેનીયા, મિશિગન, વિસ્કોન્સિનનીમાં હારી હતી, જેમને પરંપરાગત રીતે ડેમોક્રેટ્સનો મજબૂત આધાર માનવામાં આવતો હતો.
ટ્રમ્પ અમેરિકા પહેલાં આર્થિક સંરક્ષણવાદ અને અમેરિકામાં નોકરીઓ પરત લાવવાના પોતાના સંદેશથી પરંપરાગત રીતે ડેમોક્રેટ્સ અને શ્વેત મજૂર વર્ગને લૂંટવામાં સફળ રહ્યા. અમેરિકામાં એક મત વિસ્તાર છે, જે વૈશ્વિકરણને કારણે પાછળ રહી ગયો છે અને તેમણે તેમના ફાયદા માટે કામ કર્યું નથી. તેમણે વિનિર્માણની નોરકીઓ ચીનને અને અન્ય ઘણી આઈટી અથવા સોફ્ટવેરની નોકરીઓને ભારતમાં સ્થળાંતર કરી છે. આ અમેરિકામાં વેતન વધારવા પર પણ દબાણ વધી રહ્યું છે. કારણ કે, જો કામદારો વેતન વધારવાનું કહેશે તો કંપની કહે છે કે આપણે હરીફાઈમાં રહી શકશું નહીં, જેથી આપણે નિર્માણનું કામ અન્ય દેશોમાં સ્થળાંતર કરીશું.
