જામનગર: હાલ સમગ્ર ભારતમાં 10મી ફેબ્રુઆરીથી 17 ફેબ્રુઆરી સુધી રાષ્ટ્રીય કૃમિનાશક સપ્તાહ (National Deworming Week 2022)ની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે, જેમાં બાળકોને નિઃશુલ્ક કૃમિ નિયંત્રણની ગોળી (Free worm control pill In India) આરોગ્ય કાર્યકરો દ્વારા ઘરે-ઘરે જઈ આપવામાં આવી રહી છે. બાળકોમાં કૃમિનાશક દવાના સીધા ફાયદા (benefit of deworming medicine) જેવા કે લોહીની ઉણપમાં સુધારો, પોષણ સ્તરમાં સુધારો તથા ભવિષ્યના ફાયદા, જેવા કે સ્કૂલ અને આંગણવાડીમાં હાજરી અને ગ્રહણશક્તિ સુધારવામાં મદદરૂપ, ભવિષ્યમાં કાર્યક્ષમતામાં અને જીવનદરમાં વૃદ્ધિ તેમજ વાતાવરણમાં કૃમિની સંખ્યા ઓછી હોવાથી જનસમુદાયને લાભ મળશે.
શું કાળજી રાખવી?
કૃમિ નિયંત્રણની દવા ખાવાની સાથે સાથે કૃમિના ચેપથી બચવાના ઉપાયો (Measures to prevent worm infections) પણ ખૂબ જ જરૂરી છે, જેવા કે નખ સાફ અને નાના રાખવા, હંમેશાં સ્વચ્છ પાણી પીવું, ખોરાક ઢાંકીને રાખવો, સાફ પાણીથી ફળો-શાકભાજી ધોવા, ઘરની આજુબાજુ સ્વચ્છતા રાખવી, પગરખા પહેરવા, ખુલ્લામાં સંડાસ ન જવું, હંમેશા શૌચાલયનો જ ઉપયોગ કરવો, હાથ સાબૂથી ધોવા, ખાસ કરીને જમ્યા પહેલા અને શૌચ પછી.
આ પણ વાંચો: મોરબીના વાંકાનેરની રાતીદેવડી શાળામાં રાષ્ટ્રીય કૃમિ દિવસની ઉજવણી કરાઇ
કૃમિથી બાળકો પર શું અસર થાય છે?
કૃમિ નિયંત્રણની દવા તમામ બાળકોને આપવી જરૂરી છે, જ્યારે અમુક બાળકો બીમાર નથી લાગતા તેમને પણ આપવી જરૃરી છે. કૃમિના સંક્રમણ ચક્રના ઉપાય માટે દરેક બાળકને દવા આપવી આવશ્યક છે. બની શકે તો તમારા બાળકોમાં કૃમિનો પ્રભાવ તુરંત જોવા ન મળે, પરંતુ તે બાળકોના સ્વાસ્થ્ય, શિક્ષણ અને સર્વાંગી વિકાસ પર લાંબા સમય સુધી નુક્સાન પહોંચાડી શકે છે. કૃમિ નિયંત્રણની દવાથી બાળકોના સંપૂર્ણ શારીરિક અને માનસિક વિકાસમાં મદદ થાય છે. તમારા બાળકને કૃમિના ચેપથી પીડિત થવાનો મુખ્ય સંકેત (symptoms of worms) એ છે ગુદા પ્રદેશમાં તીવ્ર ખંજવાળ આવવી, જે છોકરીઓના કિસ્સામાં યોનિમાર્ગમાં ફેલાય છે.
યોનિમાર્ગ સુધી ફેલાઈ શકે છે
આ અગવડતાઓ ખાસ કરીને રાત્રે થાય છે. તે સમય છે જ્યારે સ્ત્રી કૃમિ ગુદા પ્રદેશમાં જાય છે અને ઇંડા જમા કરે છે, બળતરા અને ખંજવાળ પેદા કરે છે. ત્વચા ધોવાણ કે ચેપ લાગી શકે છે. છોકરીઓના કિસ્સામાં યોનિમાર્ગ ગુદા પ્રદેશની ખૂબ નજીક હોવાથી તે યોનિમાર્ગ સુધી ફેલાઈ શકે છે. પેશાબ કરતી વખતે કેટલીક વાર તેઓ બળી જાય છે જેથી પેરાસિટોસિસ પેશાબના ચેપ માટે ભૂલથી થઈ શકે. ખંજવાળ થઈ શકે છે. અગવડતા અને ખંજવાળને કારણે કેટલાક બાળકો ઉગ્રતાથી પીડાય છે.
આ પણ વાંચો: માટી દ્વારા ફેલાતો કૃમિનો ચેપ અને કૃમિ દૂર કરવા
ચેપ કેવી રીતે લાગે છે?
કૃમિ એકદમ ચેપી છે. તેમના ઇંડા મુખ્યત્વે બાળકોના હાથથી ફેલાય છે. જો બાળક તેના હાથ મોં અથવા બીજા બાળકના મોંમાં મૂકે છે તો તે ફરીથી શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે અને નવો ચેપ લાવે છે. એવું પણ થઈ શકે છે કે ઇંડા લાંબા સમય સુધી ગુદા વિસ્તારમાં રહે છે. પછી આંતરડામાં, જ્યાં તેઓ પુખ્ત બને છે, એક નવા ચક્રની શરૂઆત કરે છે. ચેપનો બીજો સ્ત્રોત એ વિવિધ સપાટીઓ છે કે જેના પર ઇંડા જમા થઈ શકે છે. 2 કે 3 અઠવાડિયા સુધી જીવી શકે છે. સૌથી વધુ વારંવાર સ્ત્રોતોમાં સમાવેશ થાય છે. ગંદા કપડાં, ખાસ કરીને અન્ડરવેર અને પાયજામા, ટુવાલ, દૂષિત ખોરાક, રસોડું, રમકડાં, વાસણો, શાળાઓ અને નર્સરી, એરેના પાર્ક્સ, રમતનું મેદાન, સ્વિમિંગ પુલ, દૂષિત વાતાવરણીય ધૂળથી ચેપ ફેલાય છે.
બચાવ માટે શું ઉપાય કરવા?
ડોક્ટર અથવા બાળરોગ નિષ્ણાત (Pediatricians in Gujarat)ની મદદ લેવી. બાથરૂમનો ઉપયોગ કર્યા પછી અને ભોજન પહેલાં હાથને સારી રીતે ધોવા, નખની નીચેના ક્ષેત્ર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું. તમારા બાળકોના નખ ટૂંકા રાખો. અન્ડરવેર અને ટુવાલ વારંવાર ધોવા. દરરોજ તમારા બાળકોના અન્ડરવેરને બદલો.
