ન્યુઝ ડેસ્ક: દર વર્ષે કારતક માસના શુક્લ પક્ષમાં એકાદશીના દિવસે, જ્યારે શ્રી હરિ ચાર મહિનાની ઊંઘ પછી જાગે છે, ત્યારે શાલિગ્રામને તેમના દેવતા તરીકે તુલસી માતા સાથે વિવાહ કરવામાં આવે છે. આ વખતે આ તારીખ શુક્રવાર, 4 નવેમ્બર, 2022 ના રોજ આવશે. હિંદુ ધર્મમાં દરેક ઉપવાસના તહેવારનું અલગ અલગ મહત્વ છે. આ લગ્ન અખંડ સૌભાગ્ય આપનારું માનવામાં આવે છે, તેથી દરેક પરિણીત સ્ત્રી કાર્તિક શુક્લ એકાદશીના દિવસે દેવી તુલસીની પૂજા (tulsi vivah pujan vidhi) કરે છે અને તેના અખંડ સૌભાગ્યની કામના કરે છે. આ લેખમાં જાણો શા માટે શાલીગ્રામ અને તુલસીના વિવાહ થાય છે, કયા કારણસર ભગવાન શ્રી હરિ વિષ્ણુને પથ્થરનું રૂપ ધારણ કરવું પડ્યું હતું.
તુલસી વિવાહ ક્યારે છે?: વર્ષ 2022 માં, તુલસી વિવાહનું આયોજન શનિવાર, 05 નવેમ્બર, 2022 ના રોજ કરવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે, આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ ચાર મહિનાની લાંબી ઊંઘ પછી જાગે છે. આ સાથે તમામ શુભ મુહૂર્ત ખુલી જાય છે. હિંદુ ધર્મના માનનારાઓમાં આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના શાલિગ્રામ અવતાર સાથે માતા તુલસીના વિવાહ કરવાની પરંપરા છે. તુલસી વિવાહ (tulsi vivah) સાથે જ તમામ શુભ અને ધાર્મિક કાર્યોની શરૂઆત થાય છે.
તુલસી વિવાહ શુભ મુહૂર્ત:
તુલસી વિવાહ 2022: નવેમ્બર 05, 2022, શનિવાર
કારતક દ્વાદશી તારીખ શરૂ થાય છે: 05 નવેમ્બર 2022 સાંજે 06:08 વાગ્યે
દ્વાદશી તારીખ સમાપ્ત થાય છે: 06 નવેમ્બર 2022 સાંજે 05:06 વાગ્યે
તુલસી વિવાહ પરણ મુહૂર્ત: 06 નવેમ્બરના રોજ, 13:09:56 થી 15:18:49 સુધી
તુલસી વિવાહ તારીખ: હિંદુ ધર્મમાં તુલસીનું વિશેષ મહત્વ છે. તુલસીના પાનનો ઉપયોગ દરેક શુભ અને શુભ કાર્યમાં કરવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મમાં કારતક મહિનામાં તુલસીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. પંચાંગ અનુસાર, તુલસી વિવાહનું આયોજન દર વર્ષે કારતક માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશીના દિવસે કરવામાં આવે છે. આ એકાદશીને દેવુથની એકાદશી, પ્રબોધિની એકાદશી પણ કહેવાય છે.
તુલસી વિવાહનું મહત્વ: ધાર્મિક માન્યતાઓ (Significance of Tulsi Vivah) અનુસાર, કારતક માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિએ માતા તુલસી અને ભગવાન શાલિગ્રામની પૂજા કરવાથી ભક્તોની દરેક મનોકામના પૂર્ણ થાય છે અને દાંપત્ય જીવનમાં આવતા તમામ પ્રકારના અવરોધો દૂર થાય છે.
તુલસી વિવાહની વિઘિ: આ દિવસે પરિવારના તમામ સભ્યોએ સ્નાન કરીને લગ્ન સ્થળ પર (tulsi vivah pujan vidhi) એટલે કે, આંગણામાં જ્યાં તુલસીનો છોડ હોય ત્યાં ભેગા થવું જોઈએ. હવે બીજા સ્થાન પર શાલિગ્રામ મૂકો. તેમજ ચોકી પર અષ્ટદળ કમળ કરો. ફૂલદાની સ્થાપિત કરો. તેમાં ગંગાજળ અથવા શુદ્ધ જળ ભરીને કલશ પર સ્વસ્તિક બનાવો. શેરડીમાંથી લગ્નનો મંડપ બનાવો અને તેને ચુનરીથી ઢાંકી દો. હવે હાથમાં ચોકી સાથે શાલિગ્રામ લો અને તુલસીની સાત પરિક્રમા કરો. શાલિગ્રામની ડાબી બાજુએ તુલસી મૂકો અને આરતી કરો. આ પછી, લગ્ન સમાપ્ત થયાની જાહેરાત કરીને પ્રસાદ વહેંચો.
શાલિગ્રામ તુલસી વિવાહ કથા: બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણની દંતકથા અનુસાર, ભગવાન ગણપતિના શ્રાપને કારણે તુલસી દેવી શંખચુડ રાક્ષસની પત્ની બની હતી. જ્યારે અસુરોનો આતંક વધી ગયો ત્યારે શ્રી હરિએ વૈષ્ણવી માયા ફેલાવી અને શંખમાંથી બખ્તર લઈને તેનો વધ કર્યો. આ પછી શ્રી હરિ શંખચૂડના વેશમાં તુલસીના ઘરે પધાર્યા અને શંખચુડ જેવું જ પ્રદર્શન કર્યું, તુલસી ખૂબ જ પ્રસન્ન થઈ અને ઉત્સવની ઉજવણી કર્યા પછી, તે પણ રાત્રે સૂઈ ગયો. તુલસીજીને થોડીક શંકા થઈ ત્યારે તેમણે પૂછ્યું કે હે મયેશ! તમે કોણ છો, તમે મારી પવિત્રતાનો નાશ કર્યો છે, તેથી હું તમને પથ્થર બનવાનો શ્રાપ આપું છું. તુલસીના શ્રાપથી ડરીને, શ્રી હરિ પોતાના સુંદર સુંદર સ્વરૂપમાં આવ્યા, તેમને જોઈને, તુલસી તેના પતિ શંખચુડના મૃત્યુની અપેક્ષા રાખ્યા પછી બેહોશ થઈ ગઈ અને થોડીવાર ભાનમાં આવ્યા પછી કહ્યું, હે નાથ, તમારું હૃદય પથ્થર જેવું છે. બિલકુલ દયા નથી. આજે તમે મારા પતિને કપટથી ધર્મનો નાશ કર્યો છે. હવે તમે મારા શાપથી પૃથ્વી પર પથ્થર બનીને જીવો છો. આટલું કહીને તુલસી વિલાપ કરવા લાગી.
