- તિહાર જેલમાં કેદીઓની સંખ્યા ક્ષમતા કરતાં બમણી
- મુક્ત થયેલા 6500થી વધુ કેદીઓમાંથી 3400 તિહાર જેલ પરત ફર્યા જ નથી
- હજૂ સુધી 50 ટકાથી વધુ કેદીઓએ શરણાગતિ સ્વીકારી નથી
નવી દિલ્હી : રાજધાની દિલ્હીમાં કોવિડગ્રસ્ત લોકો માટે આ સમાચાર વધુ ચિંતાજનક છે. દિલ્હીમાં એવા લોકો બહાર ફરી રહ્યા છે, જેમને કાયદાની રૂએ જેલમાં હોવું જોઇએ. દિલ્હીમાં કોવિડ સમયગાળા દરમિયાન વધતા ગુનાઓ પાછળ આવા લોકોને નકારી શકાય નહીં, પરંતુ આજ સુધી આ લોકો તરફ કોઈ ધ્યાન આપવામાં આવ્યું નથી.
મુક્ત થયેલા 6500થી વધુ કેદીઓમાંથી 3400 તિહાર જેલ પરત ફર્યા જ નથી
દસ કે વીસ નહીં પણ આવા લોકોની સંખ્યા કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા લાદવામાં આવેલા લોકડાઉન દરમિયાન સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગ સુનિશ્ચિત કરવા માટે પેરોલ અને વચગાળાના જામીન પર છૂટા કરાયેલા 3400 લોકો છે. મુક્ત થયેલા 6500થી વધુ કેદીઓમાંથી 3400 તિહાર જેલ પરત ફર્યા જ નથી.
કેદીઓ જેલની બહાર હોવાના કારણે ઝડપથી ગુનાઓ વધવાની સંભાવના
જેમાંથી ઘણા કેદીઓ ગંભીર ગુનાના આરોપીઓ છે. આવી પરિસ્થિતિમાં દિલ્હી પોલીસથી લઈને તિહાર વહીવટ તંત્ર સુધી આ મામલો માથાનો દુ:ખાવો બની રહ્યો છે. આ કેદીઓ જેલની બહાર હોવાના કારણે ઝડપથી ગુનાઓ વધવાની સંભાવના છે.
હજૂ સુધી 50 ટકાથી વધુ કેદીઓએ શરણાગતિ સ્વીકારી નથી
તિહાર જેલના ભૂતપૂર્વ કાયદા અધિકારી સુનિલ ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે, વર્ષ 2020માં જ્યારે જેલની અંદર કોરોના સંક્રમણના કેસ વધવા લાગ્યા છે, ત્યારે તિહાર જેલમાં કેદીઓની સંખ્યા ક્ષમતા કરતાં બમણી હતી. આવી પરિસ્થિતિમાં આશરે 6500 કેદીઓને સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગને અનુસરવા માટે પેરોલ અને વચગાળાના જામીન પર મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. જેમાંથી 1184 દોષિત કેદીઓને તિહાર જેલ અને દિલ્હી સરકાર દ્વારા ઇમરજન્સી પેરોલ પર મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. આ સાથે 5556 કેદીઓને સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા બનાવવામાં આવેલી સમિતિએ નક્કી કરાયેલા નિયમોના આધારે વચગાળાના જામીન પર કોર્ટમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. ગત ડિસેમ્બર બાદ જ્યારે કોરોના સંક્રમણના કેસ દિલ્હીમાં ઘટવા લાગ્યા હતા, ત્યારે આ કેદીઓને પાછા જેલમાં આવી જવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ હજૂ સુધી 50 ટકાથી વધુ કેદીઓએ શરણાગતિ સ્વીકારી નથી.
પૂર્વ જેલ કાયદા અધિકારી સુનિલ ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે, તમામ કેદીઓને તિહાર જેલમાંથી વચગાળાના જામીન પર મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમાં નાનો ગુનાઓથી માંડીને હત્યા સુધીની ગંભીર ગુનાના આરોપીઓનો સમાવેશ થાય છે. તેમને 45 દિવસના વચગાળાના જામીન પર મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ખરાબ સંજોગોને લીધે આ સમયગાળો ઘણી વખત વધારવો પડ્યો હતો. મીડિયા દ્વારા તેમને માહિતી મળી હતી કે, મોટી સંખ્યામાં કેદીઓ પાછા ફર્યા નથી. બની શકે કે આમાંથી કેટલાક કેદીઓને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યા હોય અથવા તેમને નિયમિત જામીન લીધા હોય. કેટલાક કેદીઓએ આ સમયગાળો વધાર્યો હોઈ શકે પણ તિહાર વહીવટને જાણ ન કરી હતી. આ સાથે એવી પણ સંભાવના છે કે, આ તકનો લાભ લઈ ઘણા કેદીઓ નાસી છૂટ્યા છે.
કેદીઓ બહાર હોવાથી ગુનામાં વધારો થશે
દિલ્હી પોલીસના ભૂતપૂર્વ એસીપી વેદભૂષણને જણાવ્યું હતું કે, જેલમાં ન ગયેલા 3400 કેદીઓ મોટાભાગના આ ગુના કરશે. જેલમાં શરણાગતિ ન આપવી તે કહે છે કે તે દિલ્હીની શેરીઓમાં ગુના કરવાના હેતુથી ભાગી ગયા છે. જ્યારે આ કેદીઓને 2020માં મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે તે સમયે ચોરી, સ્નેચિંગ, લૂંટફાટ વગેરેની ઘટનાઓમાં ઉથલપાથલ જોવા મળી હતી. હવે તેમના જેલમાં ન જવાને કારણે સ્ટ્રીટ ક્રાઈમ ફરી એકવાર વધશે. આ સાથે તેમને પકડવા પોલીસ માટે પણ એક મોટો પડકાર સાબીત થશે. રાજધાનીમાં ફરી એકવાર કોરોના સંક્રમણ ખૂબ જ ખતરનાક રીતે વધી છે. તાજેતરના સમયમાં 300થી વધુ પોલીસકર્મીઓને સંક્રમણ લાગ્યું છે. આવી પરિસ્થિતિમાં ત્રણ હજાર ગુમ થયેલા કેદીઓની શોધ કરવી ખૂબ જ પડકારજનક કામ છે.
તિહાર જેલમાંથી પેરોલ પર છૂટેલા મોટાભાગના દોષિત કેદીઓ પરત ફર્યા છે. તે જ સમયે મોટાભાગના કેદી જે પાછા નથી ફર્યા તેમને નાના ગુનાના આરોપી છે. કોર્ટમાંથી તેમને વચગાળાના જામીન મળી ગયા હતા. તેમની માહિતી દિલ્હી પોલીસને મોકલવામાં આવી છે. શક્ય છે કે, આમાંથી કેટલાક ઉપક્રમોને નિયમિત જામીન મળી ગયા હોય. તેના વિશે માહિતી એકત્રિત કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. - સંદિપ ગોયલ, ડીજી તિહાર જેલ
કેવી રીતે મળે છે પેરોલ
જેલનો કોઈપણ કેદી પેરોલ માટે જેલના વહીવટી તંત્રને લાગુ પડે છે. આ એપ્લિકેશન સાથે આપણે તેમના માટેનું કારણ આપવું પડશે. કેદીઓ સામાન્ય રીતે કેટલાક શુભ પ્રસંગ, અશુભ પ્રસંગ, સારવાર વગેરે માટે પેરોલ માગે છે. તેમના વર્તનને ધ્યાનમાં રાખીને, જેલ પ્રશાસન તેને દિલ્હી સરકારને મોકલે છે, જ્યાંથી તેને મંજૂરી મળી છે. જો સરકાર પેરોલની ના પાડે તો કેદીને પેરોલ મળતી નથી.
ઇમરજન્સી પેરોલનું શું થાય છે
તિહાર જેલ મેન્યુઅલમાં ઇમરજન્સી પેરોલ આપવામાં આવે છે. કોવિડ જેવા વિશિષ્ટ સંજોગોમાં દોષિત કેદીને ઇમરજન્સી પેરોલ આપવામાં આવે છે. આ ઇમરજન્સી પેરોલ પર જેલની બહાર નીકળનારા કેદીની સજામાં આ દિવસો પણ ઉમેરવામાં આવ્યા છે. ઇમરજન્સી પેરોલનો સમયગાળો સામાન્ય રીતે મહત્તમ 45 દિવસનો હોય છે, જે વધારી શકાય છે.
વચગાળાના જામીન કેવી રીતે મેળવવું
વચગાળાના જામીન મેળવવા માટે કોઈપણ કેદીએ કોર્ટ સમક્ષ અરજી કરવી પડશે. વકીલ દ્વારા કોર્ટને જણાવે છે કે, તે શા માટે વચગાળાના જામીન માગે છે. હાલના કેસમાં જે કેદીઓ છૂટયા હતા, તેમને કોવિડને કારણે વચગાળાના જામીનની માગ કરી હતી. તેની સુનાવણી કર્યા બાદ અદાલત આ અંગે નિર્ણય લે છે કે, કેદીને વચગાળાના જામીન આપવા કે નહીં.
| તિહાર જેલના કેદી સાથે સંબંધિત આંકડા | |
| ઇમરજન્સી પેરોલ પર દોષિત કેદીઓને મુક્ત કરાયા | 1185 |
| દોષિત કેદીઓ ઇમરજન્સી પેરોલથી પરત ફર્યા | 1073 |
| દોષિત કેદીઓ ઇમરજન્સી પેરોલ પર છટકી ગયા | 112 |
| વચગાળાના જામીન પર છૂટાછવાયા કેદીઓને મુક્ત કરાયા | 5556 |
| આંતરરાષ્ટ્રીય કેદીઓ વચગાળાના જામીન | 2200 |
| વચગાળાના જામીન લીધા બાદ ફરાર થયેલા કેદી | 3356 |
| આંકડા (15 એપ્રિલ સુધી) | |
| ગંભીર ગુનાના આરોપીને વચગાળાના જામીન | 2318 |
| નાના ગુનાના આરોપીને વચગાળાના જામીન | 2907 |
| હાઈકોર્ટનો વચગાળાના જામીન | 356 |
| (આંકડા 20 ઓક્ટોબર 2020) | |
કેદીઓ સામે શું કાર્યવાહી કરવામાં આવશે
તિહાર જેલના પૂર્વ કાયદા અધિકારી સુનિલ ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે, તિહાર જેલ ગુમ થયેલ કેદીઓ વિશે દિલ્હી પોલીસને જાણ કરશે. દિલ્હી પોલીસ આ કેદીઓની શોધ કરશે અને તેમની ધરપકડ કરશે. તેને સંબંધિત કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવશે જ્યાંથી તેને ફરીથી જેલમાં મોકલવામાં આવશે. આ કેદીઓને જેલમાં સજા પણ થઈ શકે છે. ભવિષ્યમાં જનક જેલ સાથે કડક હોવાથી જેલમાંથી પેરોલ આપવાનો તેનો વિરોધ કરવામાં આવશે.આ મુદ્દો એ નથી કે કેમ ગુનાનું પાલન કરવામાં આવી રહ્યું નથી. દિલ્હીમાં બનતા ગુનાઓની સંખ્યા સતત વધી રહી છે, આવી સ્થિતિમાં પોલીસ સાથે ગુનાહિત વૃત્તિના ત્રણ હજારથી વધુ લોકોની ગેરહાજરી ચિંતા પેદા કરવા માટે પૂરતી છે. કોવિડ સાથેના વ્યવહારમાં પોલીસ વહીવટ કેમ ગંભીરતાથી નથી લઈ રહ્યો તે સમજણથી બહાર છે.
| દિલ્હીમાં વધી રહ્યો છે ક્રાઇમ રેટ | ||
|---|---|---|
| ક્રાઇમ | વર્ષ 2019 | વર્ષ 2020 |
| લૂટ | 1956 | 1963 |
| લૂંટમાં ધરપકડ | 3535 | 3594 |
| મારામારી | 6266 | 7965 |
| મારામારીમાં ધરપકડ | 5243 | 6496 |
| હથિયાર વડે હત્યાનો પ્રયાસ | 242 | 258 |
