નવી દિલ્હી: ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટરના ઉત્પાદન માટે સરકારે ફરીથી અરજીઓ મંગાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી છે. સરકારને આશા છે કે વિશ્વની અગ્રણી કંપનીઓ તેમાં ભાગ લેશે. જોકે, સોમવારે જે પ્રકારના સમાચાર આવ્યા તે ભારત માટે આંચકો માનવામાં આવે છે. તાઈવાનની મોટી ઈલેક્ટ્રોનિક્સ કંપની ફોક્સકોને સેમિકન્ડક્ટરના ઉત્પાદન અંગે વેદાંત ગ્રુપ સાથેનો કરાર રદ કર્યો છે. કંપનીએ કહ્યું કે બંનેએ આ નિર્ણય પરસ્પર સંમતિથી લીધો છે, પરંતુ વેદાંતે તેની પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો છે.
પ્લાન્ટ સ્થાપવાની યોજના હતી: ફોક્સકોન વિશ્વની સૌથી મોટી ઇલેક્ટ્રોનિક્સ કંપની છે. તે Apple માટે iPhone પણ બનાવે છે. ગયા વર્ષે ફોક્સકોન અને વેદાંતે ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટ સ્થાપવાનું નક્કી કર્યું હતું. તેનું યુનિટ PLI હેઠળ સ્થાપવાનું હતું. આ માટે કેન્દ્ર સરકારે 10 અબજ ડોલરની રાહતની જાહેરાત કરી હતી. દેશને આ કરારથી ઘણી આશાઓ હતી, પરંતુ આખરે આ કરાર તૂટી ગયો.
અભિયાન ચાલુ રહેશે: કેન્દ્રીય ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી રાજ્ય મંત્રી રાજીવ ચંદ્રશેકરને કહ્યું કે આ નિર્ણય અમારા લક્ષ્યોને કોઈપણ રીતે અસર કરશે નહીં. તેમણે કહ્યું કે સેમિકન્ડક્ટરને લઈને અપનાવવામાં આવેલી રણનીતિ ચાલુ રહેશે. ચંદ્રશેખરને કહ્યું કે ભારતે છેલ્લા 18 મહિનામાં સેમીકોનના ઉત્પાદનમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે અને આ અભિયાન ચાલુ રહેશે.
વિશ્વનો સૌથી મોટો કરાર: મળેલી માહિતી અનુસાર ફોક્સકોન અને વેદાંતે ગુજરાતમાં સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટ સ્થાપવાનું નક્કી કર્યું હતું. આ કરાર 19.5 અબજ ડોલરનો હતો. સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદનના ક્ષેત્રમાં તે વિશ્વનો સૌથી મોટો કરાર હોવાનું માનવામાં આવતું હતું. ફોક્સકોને સોમવારે કહ્યું કે તે વેદાંતા ગ્રૂપ સાથેના કરારને સમાપ્ત કરી રહી છે. કંપનીએ કહ્યું કે બંને કંપનીઓએ પરસ્પર સહમતિથી આ નિર્ણય લીધો છે.
શા માટે તોડવામાં આવ્યો કરાર?: આ કરાર શા માટે તોડવામાં આવ્યો તે અંગે બે પ્રકારની વાતો કહેવામાં આવી રહી છે. કેટલાક લોકો માને છે કે ફોક્સકોન વેદાંત ગ્રુપની મદદ લેનારા ટેકનિશિયનથી ખુશ ન હતી. જ્યારે કેટલાક અન્ય લોકો માને છે કે સરકારે PLI હેઠળ નાણાં મુક્ત કરવામાં વિલંબ કર્યો, તેથી કરાર તૂટી ગયો. રોયટર્સે આવો દાવો કર્યો છે. માર્ગ દ્વારા, સત્તાવાર રીતે કોઈએ કારણ જણાવ્યું નથી.
કોંગ્રેસનો આરોપ: કોંગ્રેસ પાર્ટીએ સમજૂતી તોડવા બદલ મોદી સરકાર પર નિશાન સાધ્યું છે. કોંગ્રેસના મહાસચિવ જયરામ રમેશે જણાવ્યું હતું કે આ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત સમયે દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે એક લાખ નોકરીઓનું સર્જન થશે અને સરકારે તેનો સંપૂર્ણ પ્રચાર પણ કર્યો હતો. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, વાઈબ્રન્ટ ગુજરાત પરિષદમાં આવા કરારો કરવામાં આવે છે, જેનો પ્રચાર થાય છે, પરંતુ અંત સુધી પહોંચતા નથી. યુપીમાં આયોજિત ગ્લોબલ ઈન્વેસ્ટર્સ મીટમાં પણ આવી જ સ્થિતિ બનવા જઈ રહી છે.
સરકારનો જવાબ: કેન્દ્રીય પ્રધાન રાજીવ ચંદ્રશેખરે કોંગ્રેસના આ હુમલાનો જવાબ આપ્યો. તેમણે કહ્યું કે કોંગ્રેસ માત્ર હોબાળો મચાવી શકે છે, પરંતુ તે ભારતની પ્રગતિને રોકી શકતી નથી. ચંદ્રશેખરને કહ્યું કે કોંગ્રેસે તેના શાસન દરમિયાન સેમકોન માટે કોઈ કામ કર્યું નથી. કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે જો બે કંપનીઓ સાથે મળીને નિર્ણય લે અને બાદમાં અન્ય કોઈ નિર્ણય લે તો તેમાં સરકારની કોઈ ભૂમિકા નથી. આ તેમનો પરસ્પર સંબંધ છે.
ત્રણ કંપનીઓએ અરજી કરી હતી: સેમિકન્ડક્ટરનું ઉત્પાદન વધારવા માટે ત્રણ કંપનીઓએ પ્લાન્ટ સ્થાપવા માટે અરજી કરી હતી. આમાં ફોક્સકોન-વેદાંત, ICMC અને IGSS વેન્ચર્સનો સમાવેશ થાય છે. IGSS એ સિંગાપોરની કંપની છે. ICMCની અરજી પેન્ડિંગ હોવાનું કહેવાય છે. કારણ કે તેની ટેકનિકલ સહયોગી કંપની ઇન્ટેલ દ્વારા હસ્તગત કરવામાં આવી છે. IGSS તેની અરજી પર પુનર્વિચાર કરવા ઈચ્છે છે. સરકારે સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટ સ્થાપવા માટે ફરીથી અરજીઓ મંગાવી છે.
માઈક્રોન સાથે કરાર: કેટલાક અખબારોમાં એવું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે કે ભારતે માઈક્રોન જેવા અનુભવી સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદકો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેમની યુએસ મુલાકાત દરમિયાન સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદક માઈક્રોનના અધિકારીઓ સાથે મુલાકાત કરી હતી. માઈક્રોને પણ $825 મિલિયનના રોકાણની જાહેરાત કરી હતી. જો કે, તેમનું રોકાણ ઉત્પાદન નહીં પણ પેકેજિંગ અને પરીક્ષણમાં હશે.
