નવી દિલ્હી : સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે કહ્યું હતું કે, પાંચથી છ વર્ષની બાળકી પર બળાત્કારના કેસમાં આરોપીની જાતિને નમ્રતા દર્શાવી શકાય નહીં. સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે આ મામલાએ કોર્ટના અંતરાત્માને હચમચાવી નાખ્યો છે. આ ગુનો એટલો વિકરાળ અને જઘન્ય છે કે તેની અસર પીડિતા પર જીવનભર રહેશે. જસ્ટિસ અભય એસ ઓકા અને પંકજ મિથલની ખંડપીઠે કહ્યું, 'આવા અપરાધોના મામલામાં નમ્રતા દર્શાવવા માટે આરોપીની જાતિ ધ્યાનમાં લેવામાં આવતી નથી. અહીં અમે એવા કેસ સાથે કામ કરી રહ્યા છીએ જેમાં પીડિતા પાંચથી છ વર્ષની હતી. નીચલી કોર્ટ અને હાઈકોર્ટના ચુકાદાઓના શીર્ષકમાં આરોપીની જાતિનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
અદાલત કેસમાં જાતિ કે ધર્મને જોતી નથી : હાઈકોર્ટ અને ટ્રાયલ કોર્ટના ચુકાદાઓના શીર્ષકમાં શા માટે આરોપીની જાતિનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે તે સમજવામાં અમે નિષ્ફળ જઈએ છીએ. નિર્ણયના કેસ શીર્ષકમાં વાદીની જાતિ અથવા ધર્મનો ક્યારેય ઉલ્લેખ કરવો જોઈએ નહીં. સર્વોચ્ચ અદાલતે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે જ્યારે અદાલત કોઈ આરોપીના કેસની સુનાવણી કરે છે ત્યારે તેની કોઈ જાતિ કે ધર્મ હોતો નથી. સુપ્રીમ કોર્ટ રાજસ્થાન સરકાર દ્વારા હાઈકોર્ટના નિર્ણય સામે દાખલ કરવામાં આવેલી અપીલની સુનાવણી કરી રહી હતી, જેણે આરોપી ગૌતમને આજીવન કેદમાંથી 12 વર્ષની જેલની સજા ફટકારી હતી.
પીડિતાની જિંદગી બરબાદ કરાઇ : દોષિતને 14 વર્ષની સખત કેદની સજા સંભળાવતા ખંડપીઠે કહ્યું કે આ કેસથી કોર્ટના અંતરાત્માને આંચકો લાગ્યો છે અને ગુનો એટલો વિકરાળ અને જઘન્ય છે કે તેની અસર પીડિતા પર જીવનભર રહેશે. પીડિતાનું બાળપણ બરબાદ થઈ ગયું છે. આઘાતને કારણે પીડિતાનું જીવન બરબાદ થઈ ગયું છે અને તેની કાયમી અસર તેના મગજ પર પડી છે. આનાથી પીડિત માનસિક રીતે બરબાદ થઈ જશે. સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે હાઈકોર્ટે આરોપી પ્રત્યે નમ્રતા દર્શાવી કારણ કે તે 22 વર્ષનો માણસ હતો અને તે એક ગરીબ અનુસૂચિત જાતિ પરિવારનો હતો અને એ પણ નોંધ્યું હતું કે તે રીઢો ગુનેગાર નથી. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું, 'આ એક એવો કેસ છે જે સમાજને અસર કરે છે. જો કેસના તથ્યો પ્રતિવાદી પ્રત્યે અયોગ્ય ઉદારતા દર્શાવે છે, તો તે ન્યાય વિતરણ પ્રણાલીમાં સામાન્ય માણસના વિશ્વાસને નબળી પાડશે.
દંડ ચૂકવવાનો નિર્દેશ કર્યો : ખંડપીઠે કહ્યું કે સજા ગુનાની ગંભીરતા સાથે સુસંગત હોવી જોઈએ અને જ્યારે સજાની વાત આવે છે, ત્યારે કોર્ટ માત્ર ગુનેગાર સાથે જ નહીં પરંતુ ગુના સાથે પણ સંબંધિત છે. જો કે, સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે બે પરિબળો તેને આજીવન કેદમાં પુનઃસ્થાપિત કરતા અટકાવે છે - તે 22 વર્ષનો હતો, જેમ કે હાઈકોર્ટે નોંધ્યું હતું, અને તે હાઈકોર્ટ દ્વારા લાદવામાં આવેલી સજાના 12 વર્ષની સજા ભોગવી ચૂક્યો છે. સર્વોચ્ચ અદાલતે 25,000 રૂપિયાના દંડમાંથી 20,000 રૂપિયા પીડિતાને ચૂકવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. તેણે રાજસ્થાન રાજ્ય કાનૂની સેવા સત્તામંડળના સચિવને એ સુનિશ્ચિત કરવા પણ નિર્દેશ આપ્યો કે પીડિતને રાજ્યની પીડિત વળતર યોજના હેઠળ વળતર આપવામાં આવે. ચુકાદાના નિષ્કર્ષમાં, સર્વોચ્ચ અદાલતે સૂચવ્યું હતું કે જ્યારે પણ બાળક પર જાતીય હુમલો થાય છે, ત્યારે રાજ્ય અથવા કાનૂની સેવા સત્તાવાળાઓએ ખાતરી કરવી જોઈએ કે બાળકને પ્રશિક્ષિત ચાઇલ્ડ કાઉન્સેલર અથવા બાળ મનોવૈજ્ઞાનિક દ્વારા કાઉન્સેલિંગ સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે.
પીડિતાને આવી રીતે સરભર કરી શકાશે : આનાથી પીડિત બાળકોને આઘાતમાંથી બહાર આવવામાં મદદ મળશે, જેથી તેઓ ભવિષ્યમાં વધુ સારું જીવન જીવી શકશે. રાજ્યએ એ સુનિશ્ચિત કરવાની જરૂર છે કે ગુનાનો ભોગ બનેલા બાળક તેમનું શિક્ષણ ચાલુ રાખે. પીડિત બાળકની આસપાસનું સામાજિક વાતાવરણ હંમેશા પીડિતના પુનર્વસન માટે અનુકૂળ ન હોઈ શકે. માત્ર નાણાંકીય વળતર પૂરતું નથી. બેન્ચે કહ્યું કે કદાચ પીડિત છોકરીઓનું પુનર્વસન કેન્દ્ર સરકારના 'બેટી બચાવો બેટી પઢાવો' અભિયાનનો એક ભાગ હોવો જોઈએ. એક કલ્યાણકારી રાજ્ય તરીકે સરકારની ફરજ છે કે આમ કરવું. અમે નિર્દેશ આપી રહ્યા છીએ કે આ નિર્ણયની નકલો રાજ્યના સંબંધિત વિભાગોના સચિવોને મોકલવામાં આવે.
