જોધપુર-રાજસ્થાનઃ શિક્ષણ મેળવવાની કોઈ ઉંમર નથી, બસ મનમાં પ્રબળ ઈચ્છા હોવી જોઈએ. જો કોઈ વ્યક્તિ નક્કી કરે છે કે તેણે અભ્યાસ કરવો છે, તો તે ચોક્કસપણે તેનું લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરે છે. આવા અનેક ઉદાહરણો જોવા અને સાંભળવા મળે છે. જોધપુરની પૂનમ પણ તેમાંથી એક છે જેમણે લગ્ન અને બાળકો હોવા છતાં પણ પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કરવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી અને ચાર વર્ષ પછી પતિની મદદથી 11મા ધોરણમાં પ્રવેશ મેળવ્યો. ખોળામાં બાળક અને એક હાથમાં બેગ સાથે યુનિફોર્મ પહેરીને પૂરા ઉત્સાહ સાથે શાળાએ જાય છે. પૂનમ ઈચ્છે છે કે તે 12મું પાસ થાય જેથી તે પોતાના પગ પર ઉભી રહે.
જોતા રહી ગયા લોકોઃ પૂનમ સાંસી એ સમાજની છે જ્યાં સ્ત્રી શિક્ષણ વિશે બહુ જાગૃતિ નથી. પરંતુ તેણે લગ્ન પછી પણ અભ્યાસ પૂરો કરવાની હિંમત બતાવી, તે પ્રશંસનીય છે. દરરોજ તે એક બાળકને ખોળામાં લઈને શાળા માટે યુનિફોર્મ પહેરીને ઘરની બહાર નીકળે છે અને લોકો તેને જોતા જ રહે છે. અઢી વર્ષના પુત્રને લઈને પૂનમ વર્ગમાં બેસીને અભ્યાસ કરે છે. પૂનમ જોધપુરના રતનદા વિસ્તારમાં આવેલી સાંસી કોલોની સરકારી ગર્લ્સ હાયર સેકન્ડરી સ્કૂલમાં ધોરણ 11માં અભ્યાસ કરે છે. અભ્યાસ પ્રત્યેની તેણીની સમર્પણ જોઈને શાળાના આચાર્યએ પૂનમને તેના અઢી વર્ષના પુત્ર સાથે શાળામાં આવવાની મંજૂરી આપી છે.
ચાર વર્ષ પહેલા લગ્નઃ પૂનમ કહે છે કે તેણે દસમા ધોરણ સુધી અભ્યાસ કર્યો છે. તેના લગ્ન લગભગ ચાર વર્ષ પહેલા થયા હતા. ત્યાર બાદ પરિવાર અને પછી બાળકની જવાબદારીના કારણે તે આગળ ભણી શકી નહીં. તેનો પતિ ઓટો ચલાવે છે. પૂનમે તેને સમજાવ્યું કે તે 12મું પાસ થશે તો નોકરી કરી શકશે. તે ANM અથવા GNM ની નોકરી કરી શકે છે.આ પછી તેના પતિએ હિંમત દાખવી અને તેને ઘરની નજીક આવેલી શાળામાં દાખલ કરાવી. જ્યારે તેણી શાળાએ જવાનું શરૂ કર્યું, ત્યારે પરિવારે વિરોધ કરવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ પતિએ તેને ટેકો આપ્યો અને તેણીનો અભ્યાસ ચાલુ રાખ્યો.
મંજૂરી આપીઃ ઘરનું બધું કામ કરીને પૂનમ જ્યારે સ્કૂલે આવવા લાગી ત્યારે દીકરો એકલો જ રહેતો. તેણીએ પ્રિન્સિપાલને પોતાની સમસ્યા જણાવી અને બાળકને શાળાએ લાવવાની પરવાનગી માંગી. પૂનમની અભ્યાસ પ્રત્યેની ઈચ્છા જોઈને આ પ્રિન્સિપાલે પણ તેને બાળક સાથે શાળાએ આવવાની પરવાનગી આપી. થોડા દિવસો પછી, શાળા તરફથી કહેવામાં આવ્યું કે તેઓએ યુનિફોર્મમાં જ આવવું પડશે. જ્યારે તે યુનિફોર્મ પહેરીને ઘરની બહાર નીકળતી ત્યારે શેરીના લોકો તેને હસવાની સાથે ટોણા મારવા લાગ્યા, પરંતુ તે પોતાના લક્ષ્યથી હટી નહીં. જ્યારે તેણે શાળાએ જવાનું બંધ ન કર્યું તો લોકો પણ શાંત થઈ ગયા.
આજે પણ, જ્યારે તે તેના પુત્રને તેની સાથે લઈને તેના વિસ્તારની શેરીઓમાંથી બહાર આવે છે, ત્યારે લોકો તેને આશ્ચર્યથી જુએ છે, પરંતુ હવે તેઓ તેને ટોણો મારતા નથી. પૂનમ કહે છે કે અમારી દીકરીઓના લગ્ન બહુ નાની ઉંમરે થઈ જાય છે. હું મારો અભ્યાસ પૂરો કરીને પોતાના પગ પર ઉભો રહેવા માંગુ છું. --પુનમ
આ પહેલો કિસ્સો છે કે જ્યાં કોઈ માતા તેના પુત્ર સાથે અભ્યાસ માટે સ્કૂલે આવી રહી છે. તે દરરોજ સમસ્યાઓનો સામનો કરે છે પરંતુ શાળાએ આવવાનું બંધ કરતી નથી. તેથી જ અમે પણ તેને સહકાર આપીએ છીએ. અમે પણ ઈચ્છીએ છીએ કે તેણી અભ્યાસ કરતી રહે. એ જ રીતે સાંસી સમાજના સામાજિક કાર્યકર અજય સાંસી કહે છે કે જ્યારે પૂનમ સ્કૂલે ગઈ ત્યારે પહેલા લોકોએ ખૂબ વિરોધ કર્યો પરંતુ તે રોકાઈ નહીં. પૂનમ એ શિક્ષણ પ્રત્યે જાગૃત રહેવાનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. તેઓ સમાજ માટે પ્રેરણાથી ઓછા નથી.---પોલિટિકલ સાયન્સ ટીચર પુષ્પા પિપરાલિયા
