- અર્થશાસ્ત્રનું નોબેલ (Nobel in Economics)પુરસ્કાર જાહેર કરવામાં આવ્યો
- સ્વીડિશ સેન્ટ્રલ બેંક દ્વારા આલ્ફ્રેડ નોબેલની શરૂઆત
- ત્રણેયે 'આર્થિક વિજ્ઞાનમાં અનુભવજન્ય કાર્યને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખ્યું
ન્યૂઝ ડેસ્ક: અર્થશાસ્ત્રનું નોબેલ પુરસ્કાર (Nobel in Economics)જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. અર્થશાસ્ત્રનું નોબેલ (Economics Nobel) 2021 માં ડેવિડ કાર્ડ(David Card), જોશુઆ ડી.એંગ્રિસ્ટ (Joshua D. Angrist) અને અમેરિકાના ગિડો ડબલ્યુ(Guido W. Imbens) નોબેલ કમિટીએ જણાવ્યું હતું કે આર્થિક વિજ્ઞાનમાં 2021 સ્વેરિગ્સ રિક્સબેંક (The 2021 Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences) પારિતોષિક સંયુક્ત રીતે ત્રણ લોકોને આપવામાં આવ્યો છે.
અમેરિકન અર્થશાસ્ત્રીઓને 2021 નો અર્થશાસ્ત્રનું નોબેલ
અમેરિકન અર્થશાસ્ત્રીઓને 2021 નો અર્થશાસ્ત્રનું નોબેલ પારિતોષિક અણધાર્યા પ્રયોગો અથવા કહેવાતા 'કુદરતી પ્રયોગો' પરથી તારણો કાઢવા પર કામ કરવા બદલ આપવામાં આવ્યો છે. રોયલ સ્વીડિશ એકેડેમી ઓફ સાયન્સે જણાવ્યું હતું કે ત્રણેયે 'આર્થિક વિજ્ઞાનમાં અનુભવજન્ય કાર્યને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખ્યું છે.' નોબેલ વિજેતા અર્થશાસ્ત્રી ડેવિડ કાર્ડ યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયા, બર્કલે સાથે સંકળાયેલા છે. જોશુઆ ડી.એંગ્રિસ્ટ મેસેચ્યુસેટ્સ ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ ટેકનોલોજીમાંથી છે, જ્યારે ગુઈડો ઈમ્બેન્સ સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી છે.
મુશ્કેલ સમસ્યાનો ઉકેલ વધુ અસરકારક રીતે આપ્યો
બે સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીના અર્થશાસ્ત્રી પોલ આર મિલગ્રોમ અને રોબર્ટ બી વિલ્સનને અર્થશાસ્ત્રમાં ઉત્કૃષ્ટ કાર્ય માટે 2020 નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો. તેમણે હરાજી હાથ ધરવાની મુશ્કેલ સમસ્યાનો ઉકેલ વધુ અસરકારક રીતે આપ્યો.
આલ્ફ્રેડ નોબેલની યાદમાં શરૂઆત કરવામાં આવી
રસપ્રદ વાત એ છે કે, અન્ય નોબેલ પુરસ્કારોથી વિપરીત, અર્થશાસ્ત્રનું નોબેલ પુરસ્કાર (Nobel Prize for Economics)આલ્ફ્રેડ નોબેલની ઇચ્છામાં સ્થાપિત નથી કરવામાં આવ્યો. સ્વીડિશ સેન્ટ્રલ બેંક દ્વારા આલ્ફ્રેડ નોબેલની યાદમાં 1968 માં તેની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. પ્રથમ વિજેતાને એક વર્ષ પછી પસંદ કરવામાં આવ્યો હતો. દર વર્ષે જાહેર થતા આ છેલ્લું નોબેલ પુરસ્કાર છે.
નોબલ શાંતિ પુરસ્કાર ફિલિપાઈન્સની પત્રકારોને આપવામાં આવ્યો
8 ઓક્ટોબરે, 2021 નો નોબલ શાંતિ પુરસ્કાર ફિલિપાઈન્સની પત્રકાર મારિયા રેસા અને રશિયાના દિમિત્રી મુરાટોવને તે દેશોમાં અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા માટેની લડાઈ માટે આપવામાં આવ્યો છે. બંને દેશોમાં પત્રકારોએ સતત હુમલા, સતામણી અને હત્યાનો પણ સામનો કર્યો છે.
સાહિત્યમાં નોબેલ પુરસ્કાર
અગાઉ 7 ઓક્ટોબર, 2021 ના રોજ સાહિત્યમાં નોબેલ પુરસ્કાર બ્રિટનમાં રહેતા તાંઝાનિયાના લેખક અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહને આપવામાં આવ્યો હતો.
રસાયણશાસ્ત્રમાં નોબેલ સંયુક્ત રીતે આપવામાં આવ્યો
અગાઉ 6 ઓક્ટોબર, બુધવારે રસાયણશાસ્ત્રમાં નોબેલ(Nobel in Chemistry) બે વૈજ્ઞાનિકોને સંયુક્ત રીતે આપવામાં આવ્યો હતો. તમને જણાવી દઈએ કે 2021 નું નોબેલ વૈજ્ઞાનિકો બેન્જામિન લિસ્ટ(Benjamin List) અને ડેવિડ ડબલ્યુસી મેકમિલાન (David W.C. MacMillan)ને આપવામાં આવ્યો છે. અસમપ્રમાણ ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ(development of asymmetric organocatalysis)ના વિકાસ માટે બંનેને રસાયણશાસ્ત્રમાં નોબેલ(Chemistry Nobel) એનાયત કરવામાં આવ્યો છે.
પરમાણુ નિર્માણ માટે એક નવું અને સરળ સાધન વિકસાવ્યું
સ્ટોકહોમમાં રોયલ સ્વીડિશ એકેડેમી ઓફ સાયન્સની(Royal Swedish Academy of Sciences)પેનલ દ્વારા વિજેતાઓની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. ઇનામની જાહેરાત કરતા નોબેલ સમિતિએ કહ્યું કે 2021 રસાયણશાસ્ત્ર નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા બેન્જામિન લિસ્ટ અને ડેવિડ મેકમિલાને પરમાણુ નિર્માણ માટે એક નવું અને સરળ સાધન વિકસાવ્યું છે, જેને ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ (organocatalysis)કહેવાય છે. તેના ઉપયોગોમાં નવી ફાર્માસ્યુટિકલ્સમાં સંશોધનનો સમાવેશ થાય છે અને તેણે રસાયણશાસ્ત્રને હરિયાળું(greener)બનાવવામાં પણ મદદ કરી છે.
સંશોધકો માને ત્યાં બે પ્રકારના ઉત્પ્રેરકો ઉપલબ્ધ
સંશોધકો લાંબા સમયથી માને છે કે, ત્યાં માત્ર બે પ્રકારના ઉત્પ્રેરકો ઉપલબ્ધ હતા - ધાતુઓ અને ઉત્સેચકો. પરંતુ નોબેલ વિજેતા બેન્જામિન લિસ્ટ અને ડેવિડ મેકમિલાને ત્રીજા પ્રકારનું ઉત્પ્રેરક - અસમપ્રમાણ (asymmetric)ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ વિકસાવ્યું છે, જે નાના કાર્બનિક પરમાણુઓ પર બને છે.
આ ત્રણેયે જટિલ સિસ્ટમો પર કામ કર્યું
અગાઉ 5 ઓક્ટોબરે જર્મની, જાપાન અને ઇટાલીના વૈજ્ઞાનિકોને ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ(Physics Nobel Prize)પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો હતો. ત્રણેયે જટિલ સિસ્ટમો પર કામ કર્યું છે, જેમાંથી આબોહવા એક ઉદાહરણ છે. જાપાનના ત્સુકુરો મનાબે (90) અને જર્મનીના ક્લાસ હસેલમેન (89) ને પૃથ્વીની આબોહવાની 'ભૌતિક' મોડેલિંગના ક્ષેત્રોમાં તેમના કામ માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે, જે ગ્લોબલ વોર્મિંગની આગાહીની વિવિધતા અને ચોકસાઈને માપે છે.
આ ત્રણેયે 'જટિલ પ્રણાલીઓ' પર કામ કર્યું
એવોર્ડના બીજા ભાગ માટે ઇટાલીના જ્યોર્જિયો પેરસી (73) ની પસંદગી કરવામાં આવી છે. તેમને 'અણુથી ગ્રહોના પરિમાણોમાં ભૌતિક પ્રણાલીઓમાં અવ્યવસ્થા અને વધઘટની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાની શોધ' માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. ત્રણેયે 'જટિલ પ્રણાલીઓ' પર કામ કર્યું છે. જેમાંનુ આબોહવા એક ઉદાહરણ છે.
વાતાવરણમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું પ્રમાણ વધતાં વૈશ્વિક તાપમાન કેવી રીતે વધશે
જ્યુરીએ જણાવ્યું હતું કે મનાબે અને હેસલમેને "પૃથ્વીની આબોહવા અને તેના પર મનુષ્યોની અસર અંગેના અમારા જ્ઞાનનો પાયો નાખ્યો". મનાબે, હવે ન્યુ જર્સીની પ્રિન્સટન યુનિવર્સિટીમાં, 1960 ના દાયકાની શરૂઆતમાં દર્શાવ્યું હતું કે, વાતાવરણમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું પ્રમાણ વધતાં વૈશ્વિક તાપમાન કેવી રીતે વધશે, અને આ રીતે હાલના આબોહવા મોડેલોનો પાયો નાખ્યો.
નોબેલ પુરસ્કારનું નામ આ વૈજ્ઞાનિકના નામ પરથી આવ્યું
નોબેલ પુરસ્કારનું નામ સ્વીડિશ વૈજ્ઞાનિક આલ્ફ્રેડ નોબેલના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. રસાયણશાસ્ત્ર ઉપરાંત, નોબેલ પુરસ્કાર સાહિત્ય, શાંતિ અને અર્થશાસ્ત્ર જેવા ક્ષેત્રોમાં પ્રશંસનીય કાર્ય માટે આપવામાં આવે છે.
તાપમાન અને સ્પર્શ માટે રીસેપ્ટર્સની શોધ માટે તેમને એવોર્ડ
આ સિવાય સોમવારે ડેવિડ જુલિયસ (David Julius) અને આર્ડેમ પટાપૌટિયન(Ardem Patapoutian)ને સંયુક્ત રીતે મેડિસિન ક્ષેત્રે (Nobel Prize)2021નો નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો. તાપમાન અને સ્પર્શ માટે રીસેપ્ટર્સની (receptors for temperature and touch)શોધ માટે તેમને એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો.
આ પણ વાંંચોઃ NOBEL PEACE PRIZE 2021: મારિયા રેસા અને ડિમિટ્રી મુરાટોવ નોબેલ પીસ પ્રાઇઝ 2021 જીત્યો
આ પણ વાંંચોઃ નોબેલ લિટરરેચર 2021 નોબેલ અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહમાં થયા સન્માનિત
