ETV Bharat / bharat

નેપાળના પીએમની ભારત મુલાકાતઃ કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી - બંને દેશોની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા

નેપાળના વડાપ્રધાન શેર બહાદુર દેઉબા 1 થી 3 એપ્રિલ (temple of varanasi will strengthen) દરમિયાન ભારતની મુલાકાતે આવશે. 2021માં નેપાળની (Nepal PM visit to India) સત્તા સંભાળ્યા બાદ દેઉબાની આ પ્રથમ દ્વિપક્ષીય વિદેશ યાત્રા હશે.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
author img

By

Published : Mar 29, 2022, 4:08 PM IST

વારાણસી: ભારત એવો દેશ છે જે માત્ર સનાતન જ નથી, પરંતુ અન્ય (temple of varanasi will strengthen) ધર્મો અને જાતિઓ સાથે અન્ય દેશોની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતાઓને પણ જાળવી રાખે છે. જ્યારે પાડોશી દેશની વાત આવે છે, તો ભારત (Nepal PM visit to India) ચોક્કસપણે તેના પાડોશી દેશ સાથે સંબંધો સુધારવા માટે પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. આ વખતે ભારતને નેપાળ સાથેના સંબંધો સુધારવાનો મોકો મળવા જઈ રહ્યો છે, કારણ કે 1 એપ્રિલથી નેપાળના વડાપ્રધાન શેરસિંહ દેઉબા તેમની ત્રણ દિવસની મુલાકાતે ભારત આવી રહ્યા છે. તેમની આ મુલાકાતથી ભારત અને નેપાળના સંબંધોમાં મધુરતા આવવાની આશા છે.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે

આ પણ વાંચો: ઉજ્જૈનમાં શાળાના બાળકોને લઈ જતી વેન પલટી, ડ્રાઈવરનું મોત અને 19 ઈજાગ્રસ્ત, જૂઓ લાઈવ વીડિયો...

બગડેલા સંબંધોને નવી ઉંચાઈ મળવાની સંભાવના: નેપાળના ચીન સાથે ઉભા રહેવાને કારણે નેપાળના ભારત સાથેના સંબંધો થોડા બગડ્યા હતા, પરંતુ નેપાળના પીએમ ત્રણ દિવસની ભારત મુલાકાતે આવ્યા હોવાથી બગડેલા સંબંધોને નવી ઉંચાઈ મળવાની સંભાવના છે. આ બધાની વચ્ચે નેપાળના વડાપ્રધાને પીએમ નરેન્દ્ર મોદીના સંસદીય ક્ષેત્ર બનારસ આવવાનું છે. એવી અટકળો છે કે, બનારસના કાશી વિશ્વનાથ મંદિરમાં પૂજા કરવા ઉપરાંત તેમને બનારસમાં હાજર નેપાળની ધરોહરનો પણ પરિચય કરાવવામાં આવશે જે સેંકડો વર્ષ જૂનો છે, એટલે કે, બનારસથી ભારત અને નેપાળ વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત કરવા હાજર નેપાળીઓ હેરિટેજ મોટી ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે

બંને દેશોની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા લગભગ સમાન: વાસ્તવમાં નેપાળ અને ભારત હંમેશા એકબીજા માટે મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. બંને દેશોની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા લગભગ સમાન છે અને નેપાળના લોકો કાશી પ્રત્યે અતૂટ પ્રેમ અને આદર ધરાવે છે. આ જ કારણ છે કે, નેપાળના પશુપતિનાથ મંદિરની તર્જ પર નેપાળના તત્કાલિન રાજા રાણા બહાદુર સાહાએ 1800 ઈસવીસનમાં વારાણસીના લલિતા ઘાટ પર એક મંદિર બનાવ્યું હતું.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે

મંદિરને પૂર્ણ કરવામાં લગભગ 40 વર્ષ લાગ્યાં: કાશીની આ જગ્યાએ પશુપતિનાથ મંદિરની પ્રતિકૃતિ તરીકે ભવ્ય મંદિરનું નિર્માણ શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. જો કે, 1806 માં તેમના મૃત્યુ પછી, આ મંદિરનું નિર્માણ તેમના પુત્ર રાજા રાજેન્દ્ર વીર દ્વારા 1843 માં પૂર્ણ થયું હતું. એટલે કે, આ મંદિરને પૂર્ણ કરવામાં લગભગ 40 વર્ષ લાગ્યાં, પરંતુ આ મંદિર હજી પણ નેપાળની તે સાંસ્કૃતિક વિરાસતને ભારતમાં જાળવી રહ્યું છે, જેના માટે નેપાળ જાણીતું છે.

નેપાળની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા અનુસાર ડિઝાઇન: મંદિર સાથે જોડાયેલા લોકોનું કહેવું છે કે, આ મંદિર નેપાળથી આવેલા કારીગરો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે, જેઓ અહીં રહીને આવ્યા હતા. કારીગરોએ આખા મંદિરને નેપાળની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા અનુસાર ડિઝાઇન કરવાની સાથે મંદિરમાં સ્થાપિત લાકડા પર ઉત્તમ કોતરણી પણ કરી છે. મંદિરની ફરતે લાકડાનો દરવાજો અને તેના પરની ઉત્કૃષ્ટ કોતરણી આ મંદિરને પોતાનામાં અજોડ બનાવે છે.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે

મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર પર બે બેઠેલા સિંહો: નેપાળના મંદિરોની તર્જ પર, બહાર એક મોટી ઘંટડી, દક્ષિણ દરવાજાની બહાર પથ્થરની નંદી અને મંદિરના મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર પર બે બેઠેલા સિંહો છે. એટલું જ નહીં, 19મી સદીના સમયગાળા અનુસાર બનેલા આ મંદિરની ડિઝાઇન અને સ્થાપત્ય શૈલીને નેપાળના મંદિરોની તર્જ પર સંપૂર્ણપણે તૈયાર કરવામાં આવી છે. અંદર હાજર શિવલિંગ પણ નેપાળના પશુપતિનાથ શિવલિંગ જેવું જ છે.

નેપાળની સ્થાપત્ય શૈલીનું ઉત્તમ ઉદાહરણ: આ મંદિરને નેપાળી મંદિર પશુપતિનાથ મંદિર અને કાથવાલા એટલે કે લાકડાનું મંદિર પણ કહેવામાં આવે છે. આ મંદિર ટેરાકોટા, લાકડા અને પથ્થરનો ઉપયોગ કરીને નેપાળની સ્થાપત્ય શૈલીનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. લાકડાના આ મંદિરને છોટા ખજુરાહો તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે, આ જંગલોને આજ સુધી ઉધઈનો સ્પર્શ પણ નથી થયો અને નેપાળની સભ્યતા અને સંસ્કૃતિને જીવંત રાખીને સેંકડો વર્ષોથી આ મંદિર કાશીમાં મોજૂદ છે.

એક દિવસ માટે બનારસની મુલાકાત: એવું માનવામાં આવે છે કે, 1 એપ્રિલે ભારતની મુલાકાતે આવી રહેલા નેપાળના વડાપ્રધાન શેરસિંહ દેઉબા એક દિવસ માટે બનારસની મુલાકાત લેશે. જો કે, અહીંના જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટનું કહેવું છે કે, આ અંગે નિર્ણય લેવામાં આવશે, પરંતુ કાશીમાં તેમના આગમન પહેલા, દરેક જણ નેપાળના આ મંદિર અને સ્થળ પર તેમનું સ્વાગત કરવા માટે તૈયાર છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે, આ જગ્યા માત્ર મંદિર માટે જ નહીં પરંતુ અહીં હાજર નેપાળી વૃદ્ધાશ્રમ માટે પણ જાણીતી છે.

આ પણ વાંચો: Credit Card Benefits : વિદેશ પ્રવાસ દરમિયાન શ્રેષ્ઠ મિત્ર એટલે 'ક્રેડિટ કાર્ડટ'

કાશી પ્રત્યે અતૂટ આસ્થા: હાલમાં અહીં હાજર 9 વૃદ્ધ મહિલાઓ નેપાળથી આવીને કાશી સ્થળાંતર કરી રહી છે. કાશીની યાત્રા દરમિયાન તે પોતાને ભાગ્યશાળી માને છે. તે કહે છે કે, પોતાનું વતન છોડીને તે બાબાના આશ્રયમાં આવી છે. બસ એક જ ઈચ્છા છે કે, હવે એ જ જીવ બહાર આવે અને મુક્તિ મળે. એટલે કે, નેપાળના લોકો પણ કાશી પ્રત્યે અતૂટ આસ્થા અને આસ્થા ધરાવે છે.

પર્યટન સ્થળનું રક્ષણ અને સંરક્ષણ: કાશી વિશ્વનાથ કોરિડોર એટલે કે, જ્યાંથી કોરિડોર શરૂ થાય છે ત્યાંથી લલિતા ઘાટ પાસે સ્થિત આ મંદિર હાલમાં અહીં આવતા પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષણનું કારણ બની ગયું છે. અનન્ય ડિઝાઇન અને ઉત્કૃષ્ટ કોતરણીને લીધે, પ્રવાસીઓ અહીં ખેંચાય છે. અહીં આવતા પ્રવાસીઓનું પણ માનવું છે કે, આ મંદિર પોતાનામાં જ અદ્ભુત છે, જો બંને દેશો સાથે મળીને તેને વહાલ કરવામાં આવે તો, બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો પણ વધુ મજબુત બને અને એક મહાન પર્યટન સ્થળનું રક્ષણ અને સંરક્ષણ થઈ શકે.

નેપાળી મંદિરની જાળવણી અને પૂજા: સૌથી મોટી વાત એ છે કે, આજે પણ આ નેપાળી મંદિરની જાળવણી અને પૂજાની સાથે નેપાળ સરકાર અહીં રહેતી વૃદ્ધ માતાઓની દરેક જવાબદારી ઉપાડે છે. આ માટે અહીં એક ટ્રસ્ટની રચના કરવામાં આવી છે. જેમાં પ્રમુખથી માંડીને સેક્રેટરી, મેનેજર સુધી દરેકની નિમણૂંક કરવામાં આવે છે. કાશીના આ મંદિરને નેપાળ સરકાર દ્વારા સંપૂર્ણ સમર્થન આપવામાં આવે છે, જે પોતે જ સ્પષ્ટ કરે છે કે, ભારતમાં હાજર નેપાળની આ ધરોહર આજે પણ બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે કામ કરી રહી છે. નેપાળના વડાપ્રધાન આ મજબૂત સીડીના બળ પર ભારત આવી રહ્યા છે, તેમના જૂના સંબંધોમાં ઉષ્મા સાથે, કાશી સાથે બંને દેશોના મજબૂત સંબંધો માટે એક મોટો સંદેશ આપવાનો પણ પ્રયાસ કરશે.

વારાણસી: ભારત એવો દેશ છે જે માત્ર સનાતન જ નથી, પરંતુ અન્ય (temple of varanasi will strengthen) ધર્મો અને જાતિઓ સાથે અન્ય દેશોની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતાઓને પણ જાળવી રાખે છે. જ્યારે પાડોશી દેશની વાત આવે છે, તો ભારત (Nepal PM visit to India) ચોક્કસપણે તેના પાડોશી દેશ સાથે સંબંધો સુધારવા માટે પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. આ વખતે ભારતને નેપાળ સાથેના સંબંધો સુધારવાનો મોકો મળવા જઈ રહ્યો છે, કારણ કે 1 એપ્રિલથી નેપાળના વડાપ્રધાન શેરસિંહ દેઉબા તેમની ત્રણ દિવસની મુલાકાતે ભારત આવી રહ્યા છે. તેમની આ મુલાકાતથી ભારત અને નેપાળના સંબંધોમાં મધુરતા આવવાની આશા છે.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે

આ પણ વાંચો: ઉજ્જૈનમાં શાળાના બાળકોને લઈ જતી વેન પલટી, ડ્રાઈવરનું મોત અને 19 ઈજાગ્રસ્ત, જૂઓ લાઈવ વીડિયો...

બગડેલા સંબંધોને નવી ઉંચાઈ મળવાની સંભાવના: નેપાળના ચીન સાથે ઉભા રહેવાને કારણે નેપાળના ભારત સાથેના સંબંધો થોડા બગડ્યા હતા, પરંતુ નેપાળના પીએમ ત્રણ દિવસની ભારત મુલાકાતે આવ્યા હોવાથી બગડેલા સંબંધોને નવી ઉંચાઈ મળવાની સંભાવના છે. આ બધાની વચ્ચે નેપાળના વડાપ્રધાને પીએમ નરેન્દ્ર મોદીના સંસદીય ક્ષેત્ર બનારસ આવવાનું છે. એવી અટકળો છે કે, બનારસના કાશી વિશ્વનાથ મંદિરમાં પૂજા કરવા ઉપરાંત તેમને બનારસમાં હાજર નેપાળની ધરોહરનો પણ પરિચય કરાવવામાં આવશે જે સેંકડો વર્ષ જૂનો છે, એટલે કે, બનારસથી ભારત અને નેપાળ વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત કરવા હાજર નેપાળીઓ હેરિટેજ મોટી ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે

બંને દેશોની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા લગભગ સમાન: વાસ્તવમાં નેપાળ અને ભારત હંમેશા એકબીજા માટે મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. બંને દેશોની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા લગભગ સમાન છે અને નેપાળના લોકો કાશી પ્રત્યે અતૂટ પ્રેમ અને આદર ધરાવે છે. આ જ કારણ છે કે, નેપાળના પશુપતિનાથ મંદિરની તર્જ પર નેપાળના તત્કાલિન રાજા રાણા બહાદુર સાહાએ 1800 ઈસવીસનમાં વારાણસીના લલિતા ઘાટ પર એક મંદિર બનાવ્યું હતું.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે

મંદિરને પૂર્ણ કરવામાં લગભગ 40 વર્ષ લાગ્યાં: કાશીની આ જગ્યાએ પશુપતિનાથ મંદિરની પ્રતિકૃતિ તરીકે ભવ્ય મંદિરનું નિર્માણ શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. જો કે, 1806 માં તેમના મૃત્યુ પછી, આ મંદિરનું નિર્માણ તેમના પુત્ર રાજા રાજેન્દ્ર વીર દ્વારા 1843 માં પૂર્ણ થયું હતું. એટલે કે, આ મંદિરને પૂર્ણ કરવામાં લગભગ 40 વર્ષ લાગ્યાં, પરંતુ આ મંદિર હજી પણ નેપાળની તે સાંસ્કૃતિક વિરાસતને ભારતમાં જાળવી રહ્યું છે, જેના માટે નેપાળ જાણીતું છે.

નેપાળની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા અનુસાર ડિઝાઇન: મંદિર સાથે જોડાયેલા લોકોનું કહેવું છે કે, આ મંદિર નેપાળથી આવેલા કારીગરો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે, જેઓ અહીં રહીને આવ્યા હતા. કારીગરોએ આખા મંદિરને નેપાળની સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા અનુસાર ડિઝાઇન કરવાની સાથે મંદિરમાં સ્થાપિત લાકડા પર ઉત્તમ કોતરણી પણ કરી છે. મંદિરની ફરતે લાકડાનો દરવાજો અને તેના પરની ઉત્કૃષ્ટ કોતરણી આ મંદિરને પોતાનામાં અજોડ બનાવે છે.

કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે
કાશીનું આ મંદિર ભારત-નેપાળ સંબંધોની મજબૂત કડી છે

મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર પર બે બેઠેલા સિંહો: નેપાળના મંદિરોની તર્જ પર, બહાર એક મોટી ઘંટડી, દક્ષિણ દરવાજાની બહાર પથ્થરની નંદી અને મંદિરના મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર પર બે બેઠેલા સિંહો છે. એટલું જ નહીં, 19મી સદીના સમયગાળા અનુસાર બનેલા આ મંદિરની ડિઝાઇન અને સ્થાપત્ય શૈલીને નેપાળના મંદિરોની તર્જ પર સંપૂર્ણપણે તૈયાર કરવામાં આવી છે. અંદર હાજર શિવલિંગ પણ નેપાળના પશુપતિનાથ શિવલિંગ જેવું જ છે.

નેપાળની સ્થાપત્ય શૈલીનું ઉત્તમ ઉદાહરણ: આ મંદિરને નેપાળી મંદિર પશુપતિનાથ મંદિર અને કાથવાલા એટલે કે લાકડાનું મંદિર પણ કહેવામાં આવે છે. આ મંદિર ટેરાકોટા, લાકડા અને પથ્થરનો ઉપયોગ કરીને નેપાળની સ્થાપત્ય શૈલીનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. લાકડાના આ મંદિરને છોટા ખજુરાહો તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે, આ જંગલોને આજ સુધી ઉધઈનો સ્પર્શ પણ નથી થયો અને નેપાળની સભ્યતા અને સંસ્કૃતિને જીવંત રાખીને સેંકડો વર્ષોથી આ મંદિર કાશીમાં મોજૂદ છે.

એક દિવસ માટે બનારસની મુલાકાત: એવું માનવામાં આવે છે કે, 1 એપ્રિલે ભારતની મુલાકાતે આવી રહેલા નેપાળના વડાપ્રધાન શેરસિંહ દેઉબા એક દિવસ માટે બનારસની મુલાકાત લેશે. જો કે, અહીંના જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટનું કહેવું છે કે, આ અંગે નિર્ણય લેવામાં આવશે, પરંતુ કાશીમાં તેમના આગમન પહેલા, દરેક જણ નેપાળના આ મંદિર અને સ્થળ પર તેમનું સ્વાગત કરવા માટે તૈયાર છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે, આ જગ્યા માત્ર મંદિર માટે જ નહીં પરંતુ અહીં હાજર નેપાળી વૃદ્ધાશ્રમ માટે પણ જાણીતી છે.

આ પણ વાંચો: Credit Card Benefits : વિદેશ પ્રવાસ દરમિયાન શ્રેષ્ઠ મિત્ર એટલે 'ક્રેડિટ કાર્ડટ'

કાશી પ્રત્યે અતૂટ આસ્થા: હાલમાં અહીં હાજર 9 વૃદ્ધ મહિલાઓ નેપાળથી આવીને કાશી સ્થળાંતર કરી રહી છે. કાશીની યાત્રા દરમિયાન તે પોતાને ભાગ્યશાળી માને છે. તે કહે છે કે, પોતાનું વતન છોડીને તે બાબાના આશ્રયમાં આવી છે. બસ એક જ ઈચ્છા છે કે, હવે એ જ જીવ બહાર આવે અને મુક્તિ મળે. એટલે કે, નેપાળના લોકો પણ કાશી પ્રત્યે અતૂટ આસ્થા અને આસ્થા ધરાવે છે.

પર્યટન સ્થળનું રક્ષણ અને સંરક્ષણ: કાશી વિશ્વનાથ કોરિડોર એટલે કે, જ્યાંથી કોરિડોર શરૂ થાય છે ત્યાંથી લલિતા ઘાટ પાસે સ્થિત આ મંદિર હાલમાં અહીં આવતા પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષણનું કારણ બની ગયું છે. અનન્ય ડિઝાઇન અને ઉત્કૃષ્ટ કોતરણીને લીધે, પ્રવાસીઓ અહીં ખેંચાય છે. અહીં આવતા પ્રવાસીઓનું પણ માનવું છે કે, આ મંદિર પોતાનામાં જ અદ્ભુત છે, જો બંને દેશો સાથે મળીને તેને વહાલ કરવામાં આવે તો, બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો પણ વધુ મજબુત બને અને એક મહાન પર્યટન સ્થળનું રક્ષણ અને સંરક્ષણ થઈ શકે.

નેપાળી મંદિરની જાળવણી અને પૂજા: સૌથી મોટી વાત એ છે કે, આજે પણ આ નેપાળી મંદિરની જાળવણી અને પૂજાની સાથે નેપાળ સરકાર અહીં રહેતી વૃદ્ધ માતાઓની દરેક જવાબદારી ઉપાડે છે. આ માટે અહીં એક ટ્રસ્ટની રચના કરવામાં આવી છે. જેમાં પ્રમુખથી માંડીને સેક્રેટરી, મેનેજર સુધી દરેકની નિમણૂંક કરવામાં આવે છે. કાશીના આ મંદિરને નેપાળ સરકાર દ્વારા સંપૂર્ણ સમર્થન આપવામાં આવે છે, જે પોતે જ સ્પષ્ટ કરે છે કે, ભારતમાં હાજર નેપાળની આ ધરોહર આજે પણ બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે કામ કરી રહી છે. નેપાળના વડાપ્રધાન આ મજબૂત સીડીના બળ પર ભારત આવી રહ્યા છે, તેમના જૂના સંબંધોમાં ઉષ્મા સાથે, કાશી સાથે બંને દેશોના મજબૂત સંબંધો માટે એક મોટો સંદેશ આપવાનો પણ પ્રયાસ કરશે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.