હૈદરાબાદ : અક્ષય તૃતીયાનો (Akshaya Tritiya 2022) પવિત્ર તહેવાર વૈશાખ માસના શુક્લ પક્ષની તૃતીયાના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. આ વખતે આ તહેવાર 03 મે, મંગળવારના રોજ ઉજવવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે, ત્રેતા અને સતયુગની શરૂઆત પણ આ તિથિથી થઈ હતી, તેથી તેને કૃત્યુગાદી તૃતીયા પણ કહેવામાં આવે છે. ઘણા શાસ્ત્રો અનુસાર આ દિવસે જે પણ ક્રિયાઓ કરવામાં આવે છે જેમ કે સ્નાન, દાન, જપ, હોમ, સ્વાધ્યાય, તર્પણ વગેરે, આ તિથિ તમામ પાપોનો નાશ કરનારી અને તમામ સુખ પ્રદાન કરનારી માનવામાં આવે છે. આ તિથિના પ્રમુખ દેવી પાર્વતી છે.
સ્વયંસિદ્ધ અબુજ મુહૂર્ત છે આ તિથિ : આ દિવસે કોઈ પણ શુભ કાર્ય જેવા કે લગ્ન, ગૃહ પ્રવેશ, મકાન, પ્લોટ કે વાહનની ખરીદી વગેરે પંચાંગ જોયા વગર કરી શકાય છે. તૃતીયા તિથિ પર, પાર્વતીજીએ તેમને પ્રતિકૂળ પરિણામો આપવાની ક્ષમતા સાથે આશીર્વાદ આપ્યા હતા. તે વરદાનની અસરથી આ તિથિએ કરવામાં આવેલા કોઈપણ કાર્ય ફળહીન થતું નથી. વ્યાપારની શરૂઆત, ગૃહપ્રવેશ, વૈવાહિક કાર્ય, ફળદાયી સંસ્કાર, દાન, પૂજા, ઉપાસના અખૂટ રહે છે, એટલે કે તેનો ક્યારેય નાશ થતો નથી. ધર્મરાજાને આ તિથિનું મહત્વ સમજાવતા માતા પાર્વતી કહે છે કે, જે પણ સ્ત્રીને કોઈપણ પ્રકારનું સુખ જોઈએ છે તેણે આ વ્રત કરતી વખતે મીઠું સંપૂર્ણપણે છોડી દેવું જોઈએ.
આ પણ વાંચો : અક્ષય તૃતીયા અને ભગવાન પરશુરામ જયંતિએ સર્જાશે ધન યોગ
પરણિત છોકરીઓએ પણ શ્રેષ્ઠ પતિ મેળવવા માટે આ વ્રતનું પાલન કરવું જોઈએ. જે મહિલાઓને સંતાન નથી થતું તેઓ પણ આ વ્રત કરીને સંતાન સુખ મેળવી શકે છે. આ વ્રતને કારણે પ્રજાપતિ દક્ષની પુત્રી રોહિણી તેના પતિ ચંદ્રની સૌથી પ્રિય રાણી બની ગઈ હતી. સ્વર્ગના રાજા ઈન્દ્રની પત્ની દેવી ઈન્દ્રાણી આ વ્રતના પુણ્યથી જયંત નામના પુત્રની માતા બની હતી. દેવી અરુંધતીએ આ વ્રતનું પાલન કર્યું અને તેમના પતિ મહર્ષિ વશિષ્ઠ સાથે આકાશમાં સર્વોચ્ચ સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું.
દાન કરવાથી પુણ્ય મળે છે : શાસ્ત્રો અનુસાર આ માસમાં કુંડા વાવવું, છાંયડાવાળા વૃક્ષની રક્ષા કરવી, પશુ-પક્ષીઓ માટે ભોજનની વ્યવસ્થા કરવી, વટેમાર્ગુને પાણી આપવું જેવા શુભ કાર્યો વ્યક્તિના જીવનને સમૃદ્ધિના માર્ગે લઈ જાય છે. સ્કંદ પુરાણ અનુસાર આ મહિનામાં જળ દાનનું ખૂબ મહત્વ છે, એટલે કે અનેક તીર્થયાત્રાઓ કરવાથી જે ફળ મળે છે તે વૈશાખ મહિનામાં જળ દાન કરવાથી જ પ્રાપ્ત થાય છે. આ સિવાય છાંયડો જોઈતા લોકોને છત્ર દાન કરવા અને પંખાની ઈચ્છા રાખનારને પંખો દાન કરવાથી બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને શિવ ત્રણેય દેવતાઓની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. જે વિષ્ણુપ્રિયા વૈશાખને પાદુકાનું દાન કરે છે, તે નપુંસકોને તુચ્છ ગણીને વિષ્ણુલોકમાં જાય છે. આ મહિનામાં શિવલિંગને જળ અર્પિત કરવું અથવા ગલાંટિકા બાંધવી વિશેષ પુણ્ય કહેવાય છે.
આ પણ વાંચો :
લીમડાનો કોપાલ અને સત્તુ ચઢાવો : અક્ષય તૃતીયાના દિવસે સૂર્યોદય પહેલા ઉઠીને ગંગા કે કોઈ પવિત્ર નદીમાં અથવા ઘરમાં સ્નાન કર્યા પછી શાંત ચિત્તે ભગવાન વિષ્ણુ અને દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવાનો નિયમ છે. આ દિવસે સફેદ, પીળા કમળ અથવા ગુલાબના ફૂલથી લક્ષ્મીનારાયણની પૂજા કરવી જોઈએ. નૈવેધમાં ઘઉં, જવ, ગ્રામ સત્તુ, ખાંડની મીઠાઈ, લીમડાના કોપલ, કાકડી અને ચણા પલાળેલી કઠોળ ચઢાવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે સત્તુ ખાવું જોઈએ.
આ તિથિ વસંતઋતુના અંત અને ઉનાળાની શરૂઆતનો દિવસ પણ છે, તેથી અક્ષય તૃતીયાના દિવસે પાણીથી ભરેલા ઘડા, કુહાડી, સ્કોર, પંખા, પાદુકા, સાદડીઓ, છત્રીઓ, ચોખા, મીઠું, ઘી, કેંટોલોપ, કાકડી, ખાંડની મીઠાઈ, સત્તુ વગેરે કલ્યાણકારી વસ્તુઓનું ઉનાળામાં દાન કરવું પુણ્યકારક માનવામાં આવે છે. આ દિવસે સુખ, સૌભાગ્ય અને સમૃદ્ધિ માટે લક્ષ્મી નારાયણની સાથે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર આ દિવસે જે વ્યક્તિ દાન કરે છે તેનો સૂર્ય સંસારમાં જાય છે. જે આ તિથિ પર ઉપવાસ કરે છે તે રિદ્ધિ-વૃદ્ધિ અને શ્રીથી ભરપૂર બને છે.
આજે વિષ્ણુના છઠ્ઠા અવતાર પરશુરામનો જન્મદિવસ
આ જ દિવસે માં ગંગા ધરતી પર ઉતર્યા હતા
અક્ષય તૃતીયા એટલે કે અખાત્રીજ 03 મે, મંગળવારના રોજ ઉજવાઈ રહ્યો છે. હિન્દુ ધર્મમાં અક્ષય તૃતીયા વિશે ઘણી માન્યતાઓ છે. પંડિત રાજેન્દ્ર પ્રસાદ શુક્લાએ કહ્યું કે ભગવાન વિષ્ણુના છઠ્ઠા અવતાર ગણાતા ભગવાન પરશુરામનો જન્મ આ દિવસે થયો હતો. પરશુરામનો જન્મ મહર્ષિ જમદગ્નિ અને માતા રેણુકાદેવીનો થયો હતો. આ જ કારણ છે કે અક્ષય તૃતીયાના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ દિવસે પરશુરામજીની પૂજા કરવાનો કાયદો પણ છે.
રાજા ભગીરથે ગંગાને પૃથ્વી પર ઉતાર્યા
આ દિવસે માતા ગંગા પૃથ્વી પર સ્વર્ગથી ઉતરી હતી. રાજા ભગીરથે હજારો વર્ષો સુધી તપ કર્યું હતું અને પૃથ્વી પર ગંગાને અવતાર આપ્યો હતો. પંડિત રાજેન્દ્ર પ્રસાદ શુક્લના જણાવ્યા મુજબ આ દિવસે પવિત્ર ગંગામાં ડૂબકી લેવાથી મનુષ્યના બધા પાપ કાપવામાં આવે છે. માતા અન્નપૂર્ણાનો જન્મદિવસ પણ આ દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે ગરીબોને ખોરાક આપવામાં આવે છે અને સંગ્રહખોરી કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે માતા અન્નપૂર્ણાની પૂજાને કારણે, રસોડામાં ક્યારેય પણ ખોરાકની કમી ના રહે.
અક્ષય તૃતીયા પર વેદ વ્યાસ જીએ મહાભારત લખવાનું શરૂ કર્યું
અક્ષય તૃતીયા નિમિત્તે મહર્ષિ વેદ વ્યાસ જીએ મહાભારત લખવાનું શરૂ કર્યું. મહાભારત 5 માં વેદ માનવામાં આવે છે. શ્રીમદ્ ભાગવત ગીતા પણ આમાં શામેલ છે. પંડિત રાજેન્દ્ર પ્રસાદ શુક્લાએ કહ્યું કે અક્ષય તૃતીયાના દિવસે શ્રીમદ્ ભાગવત ગીતાનો 18 મો અધ્યાય વાંચવો જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે ભગવાન શંકર જીએ આ દિવસે ભગવાન કુબેર અને દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવાની સલાહ આપી હતી. આ પછી, અક્ષય તૃતીયાના દિવસે દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ પરંપરા આજે પણ ચાલુ છે.
અક્ષય તૃતીયાનું શું મહત્વ છે?
પંડિત રાજેન્દ્ર પ્રસાદ શુક્લાએ જણાવ્યું કે અક્ષય તૃતીયાના દિવસે શુભ કાર્ય કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. અક્ષય તૃતીયાના દિવસે ઓછામાં ઓછું એક ગરીબને તેના ઘરે બોલાવવો જોઈએ અને તેને સકારાત્મક રીતે ખોરાક આપવો જ જોઇએ. ઘરના લોકો માટે આ કરવું જરૂરી માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ કરવાથી, તેમના મકાનમાં પૈસાના અનાજમાં નવીનીકરણીય વૃદ્ધિ થાય છે. અક્ષય તૃતીયાના શુભ પ્રસંગે આપણે આપણી કમાણીનો થોડો ભાગ ધાર્મિક કાર્ય માટે દાન કરવો જોઈએ. આ કરવાથી આપણી સંપત્તિ અને સંપત્તિ અનેકગણી વધે છે.
આ પણ વાંચો : ભગવાન જગન્નાથની ચંદન યાત્રામાં મંદિરના પૂજારી, ટ્રસ્ટી અને મહંત સિવાય કોઈ જોડાઈ નહિ શકે
અક્ષય તૃતીયાની કથા
હિન્દુ ધાર્મિક દંતકથા અનુસાર, ધર્મદાસ નામનો વ્યક્તિ એક ગામમાં તેના પરિવાર સાથે રહેતો હતો. તેણે એક વખત અક્ષય તૃતીયા પર ઉપવાસ કરવાનું વિચાર્યું. સ્નાન કર્યા પછી, તેમણે વિષ્ણુની વિધિવત પૂજા-અર્ચના કરી. આ પછી, તેણે બ્રાહ્મણને પંખો, જવ, સત્તુ, ચોખા, મીઠું, ઘઉં, ગોળ, ઘી, દહીં, સોના અને કપડાં અર્પણ કર્યા. ઘણું બધું આપતી વખતે પત્નીએ તેને અટકાવ્યો, પરંતુ ધર્મદાસ નિરાશ ન થયા અને બ્રાહ્મણને આ બધું આપી દીધું. એટલું જ નહીં, તેમણે સંપૂર્ણ કાનૂની અભ્યાસ સાથે દર વર્ષે અક્ષય તૃતીયા ઉપવાસ કર્યા અને પોતાની ક્ષમતા પ્રમાણે બ્રાહ્મણને દાન આપ્યું. વૃદ્ધાવસ્થા અને માંદગીમાં પણ તેમણે આવું જ કર્યું.
બીજા જન્મમાં રાજા કુશાવતી તરીકે જન્મેલા
આ જન્મના શુભ ગુણના કારણે ધર્મદાસનો જન્મ પછીના જીવનમાં રાજા કુશાવતી તરીકે થયો હતો. તેમના રાજ્યમાં તમામ પ્રકારના આનંદ અને સંપત્તિ હતી. અક્ષય તૃતીયાની અસરને કારણે, રાજાને ખ્યાતિ મળી, પણ તે ક્યારેય લાલચમાં ન રહ્યો. રાજા સદ્ગુણોના કાર્યોમાં આગળ વધ્યા અને તેને હંમેશા અક્ષય તૃતીયાના શુભ ફળ મળ્યા.
ભગવાન પરશુરામ, શક્તિનો પ્રતીક, 6 ઉચ્ચ ગ્રહોના યોગમાં જન્મ્યા હતા. તેથી, તે એક તેજસ્વી, ઉત્સાહી અને પ્રબળ મહાન માણસ બન્યો. માતાજીને જીવંત બનાવવા માટે પિતા પાસેથી વરદાન માંગતી વખતે તેજસ્વી અને માતાપિતાના ભક્ત પરશુરામે પિતાના આદેશથી માતાનું ગળું કાપી નાખ્યું. બધા દેવી-દેવતાઓ તેમના ક્રોધથી ડરતા હતા. અક્ષય તૃતીયાના દિવસે ભગવાન પરશુરામે પૃથ્વી પર અવતાર લીધા હતા.
