નવી દિલ્હી/લંડન: વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (WHO) નો અંદાજ છે કે છેલ્લા બે વર્ષમાં વિશ્વભરમાં (INDIA OBJECTS ON WHO DATA) લગભગ 15 મિલિયન લોકોએ પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો (covid death report of WHO) છે, કાં તો કોરોનાવાયરસ અથવા આરોગ્ય પ્રણાલી પર તેની અસરને કારણે. જો કે, વિવિધ દેશો દ્વારા આપવામાં આવેલા સત્તાવાર આંકડા અનુસાર આ આંકડો 6 મિલિયન મૃત્યુ કરતા બમણા છે. મોટાભાગના મૃત્યુ દક્ષિણપૂર્વ એશિયા, યુરોપ અને અમેરિકામાં (India on WHO Covid deaths report) થયા છે.
આ પણ વાંચો: IPL 2022: પ્લેઓફ માટે ટિકિટ મેળવવા આજે GT અને MI વચ્ચે જામશે જંગ
ભવિષ્યની આરોગ્ય કટોકટીનો સામનો: ડબ્લ્યુએચઓના વડા ટેડ્રોસ અધાનમ ઘેબ્રેયસસે આ (WHO Covid deaths report ) આંકડો "ગંભીર" તરીકે વર્ણવ્યો, કહ્યું કે તે દેશોને ભવિષ્યની આરોગ્ય કટોકટીનો સામનો કરવા માટે તેમની ક્ષમતાઓમાં વધુ રોકાણ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરશે. WHO હેઠળ, વૈજ્ઞાનિકોને જાન્યુઆરી 2020 અને ગયા વર્ષના અંત સુધીમાં મૃત્યુની વાસ્તવિક સંખ્યાનું મૂલ્યાંકન કરવાની જવાબદારી આપવામાં આવી હતી. રિપોર્ટ અનુસાર, 1.33 કરોડથી 1.66 કરોડ લોકોના મોત કાં તો કોરોના વાયરસના કારણે થયા છે અથવા તો સ્વાસ્થ્ય સેવા પર તેની અસરને કારણે થયા છે. ઉદાહરણ તરીકે, હોસ્પિટલ કોવિડ દર્દીઓથી ભરેલી હોવાને કારણે કેન્સરના દર્દીઓ સારવાર મેળવી શકતા નથી.
-
Excess #COVID Mortality Estimates by @WHO: A rejoinder#India strongly objects to use of mathematical models for projecting excess mortality estimates in view of availability of authentic datahttps://t.co/u51mfvzH6t pic.twitter.com/OHP6e32W6y
— Ministry of Health (@MoHFW_INDIA) May 5, 2022 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
">Excess #COVID Mortality Estimates by @WHO: A rejoinder#India strongly objects to use of mathematical models for projecting excess mortality estimates in view of availability of authentic datahttps://t.co/u51mfvzH6t pic.twitter.com/OHP6e32W6y
— Ministry of Health (@MoHFW_INDIA) May 5, 2022Excess #COVID Mortality Estimates by @WHO: A rejoinder#India strongly objects to use of mathematical models for projecting excess mortality estimates in view of availability of authentic datahttps://t.co/u51mfvzH6t pic.twitter.com/OHP6e32W6y
— Ministry of Health (@MoHFW_INDIA) May 5, 2022
ભારતમાં મૃત્યુઆંક 47 લાખ: આ આંકડો દેશો દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલ ડેટા અને આંકડાકીય મોડેલિંગ પર આધારિત છે. WHOએ કોવિડ-19થી થયેલા મૃત્યુની સીધી વિગતો આપી નથી. યેલ સ્કૂલ ઑફ પબ્લિક હેલ્થના ચેપી રોગના નિષ્ણાત આલ્બર્ટ કૂએ કહ્યું: "સંખ્યા વિશે નિષ્કર્ષ પર પહોંચવું એ એક જટિલ કાર્ય છે, ત્યારે આ ડબ્લ્યુએચઓ ડેટા એ સમજવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે, આપણે ભવિષ્યના રોગચાળાનો કેવી રીતે સામનો કરવો જોઈએ." અને કેવા પ્રકારની તૈયારી કરવી જોઈએ. ભારતમાં મૃત્યુઆંક 47 લાખ જણાવવામાં આવ્યો છે. આ સંખ્યા સત્તાવાર આંકડા કરતા લગભગ 10 ગણી વધારે છે.
શું છે ભારતનો વાંધો - ભારત સરકારે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશનના આંકડા સામે સખત વાંધો ઉઠાવ્યો છે. આરોગ્ય મંત્રાલયે કહ્યું કે સંસ્થાએ ભારતની ચિંતાઓને સમજ્યા વિના વધારાના મૃત્યુદરના અંદાજો જારી કર્યા. મોડેલ પર આધારિત ડેટા જેની માન્યતા પ્રશ્નમાં છે, તે પણ સાચો નહીં હોય. ભારતે કહ્યું કે સંસ્થાએ આ ડેટા ક્યાંથી એકત્ર કર્યો છે. જે એજન્સીઓએ આ આંકડા આપ્યા છે તેમાં પારદર્શિતા જરૂરી છે. તેમની કાર્યપદ્ધતિ શું છે તેની યોગ્ય માહિતી પ્રાપ્ત થઈ નથી. આરોગ્ય મંત્રાલયે કહ્યું કે વારંવાર પૂછપરછ પર, WHOએ 17 રાજ્યોના નામ આપ્યા. પરંતુ આ આંકડા કેટલા સમયથી છે તે જણાવવામાં આવ્યું નથી.
WHO - દિલ્હી, હરિયાણા, હિમાચલ, રાજસ્થાન, પી. બંગાળ, આંધ્રપ્રદેશ, કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્ર, કેરળ, યુપી, એમપી, પંજાબ, તમિલનાડુ, આસામ, ચંદીગઢ, છત્તીસગઢ અને બિહારમાંથી ડેટા એકત્રિત કરવાનો દાવો કરે છે. ભારત સરકારે કહ્યું કે અમે 2021ના આંકડા પણ જાહેર કર્યા નથી. અમારો સંપૂર્ણ ડેટા ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ તરફથી આવે છે. ભારતે એવો પણ વાંધો ઉઠાવ્યો છે કે અમને ટિયર 2માં મૂકવામાં આવ્યા છે, જ્યારે WHO દ્વારા ઘણા નાના દેશોને ટિયર 1માં મૂકવામાં આવ્યા છે. ત્યાં ડેટા એકત્ર કરવાની પદ્ધતિ પણ યોગ્ય ન હતી.
આ પણ વાંચો: હવે AAP નવા મિશન પર, જમ્મુ-કાશ્મીર માટે કરી આ જાહેરાત
મૃત્યુના અંદાજની પદ્ધતિ પર પ્રશ્નો: ભારત જેવા દેશોએ કોવિડ-19ને કારણે થયેલા મૃત્યુના અંદાજની પદ્ધતિ પર પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા છે. આ અઠવાડિયાની શરૂઆતમાં, ભારત સરકારે નવા આંકડા જાહેર કર્યા, જે દર્શાવે છે કે 2020 માં પાછલા વર્ષ કરતાં 474,806 વધુ મૃત્યુ થયા હતા. ભારતે 2021 માટે મૃત્યુનો અંદાજ જાહેર કર્યો નથી. યુકેની યુનિવર્સિટી ઓફ એક્સેટરના આરોગ્ય નિષ્ણાત ડો. ભરત પંખાનિયાએ જણાવ્યું હતું કે કોવિડ-19ને કારણે થયેલા મૃત્યુની ચોક્કસ સંખ્યા ક્યારેય જાણી શકાશે નહીં, ખાસ કરીને ગરીબ દેશોમાં. તેમણે કહ્યું કે લાંબા ગાળે કોવિડ-19 કરતા વધુ નુકસાન થઈ શકે છે.
