ETV Bharat / bharat

Explained : શું પ્રશાંત કિશોર 2024માં બની શકશે કિંગમેકર ? - प्रशांत किशोर

ચર્ચા છે કે, 2024ની ચૂંટણીમાં પ્રશાંત કિશોર ગઠબંધન સરકારના કિંગમેકર બનવા માગે છે. ઘણા લોકો તેમને 'વિપક્ષી એકતાના સૂત્રધાર' પણ કહી રહ્યા છે. શું PK ખરેખર છૂટાછવાયા વિપક્ષને એક કરશે, તે 2022માં યોજાનારી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં જ જાણી શકાશે. જો પીકે આમાં સફળ થાય છે, તો તે ખરેખર ભારતીય રાજકારણના ચાણક્ય હશે.

પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?
પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?
author img

By

Published : Aug 1, 2021, 3:49 PM IST

  • તૃણમૂલ કોંગ્રેસે 213 બેઠકો જીતી હતી
  • પશ્ચિમ બંગાળની 294 વિધાનસભા બેઠકો માટે મતદાન 27 માર્ચથી શરૂ થવાનું હતું
  • પ્રશાંત કિશોર ગઠબંધન સરકારના કિંગમેકર બનવા માગે છે

હૈદરાબાદ: પશ્ચિમ બંગાળ (West Bengal Election 2021) ની 294 વિધાનસભા બેઠકો માટે મતદાન 27 માર્ચથી શરૂ થવાનું હતું. 10 માર્ચ 2021ના ​​રોજ, પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યપ્રધાન મમતા બેનર્જીને ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન પગમાં વાગ્યુ હતું. પશ્ચિમ બંગાળમાં અગાઉ એક સૂત્ર પ્રખ્યાત બન્યું હતું - ખેલા હોબે એટલે કે ખેલા હોગા. 2 મેના રોજ, ચૂંટણીના પરિણામો આવ્યા અને રમત પૂરી થઈ. તૃણમૂલ કોંગ્રેસે 213 બેઠકો જીતી હતી અને ત્રીજી વખત મુખ્યપ્રધાન બનવાનું નક્કી થયું હતું.

પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?
પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?

આ પણ વાંચો- પશ્ચિમ બંગાળની નંદીગ્રામ બેઠકના ચૂંટણી પરિણામ અંગે મમતા બેનર્જી જશે કોર્ટ

પ્રશાંત કિશોરની વ્યૂહરચના તમિલનાડુમાં પણ સફળ રહી

આ જીત સાથે ફરી એક વખત ચૂંટણી રણનીતિકાર પ્રશાંત કિશોર અને તેમની I-PAC ની ટીમે સફળતાનો સ્વાદ ચાખ્યો હતો. આ સાથે, પ્રશાંત કિશોરની વ્યૂહરચના તમિલનાડુમાં પણ સફળ રહી અને ડીએમકે સત્તા પર પરત ફર્યા.

પશ્ચિમ બંગાળ અને તમિલનાડુમાં રાજકીય પરિસ્થિતિ અલગ હતી

પશ્ચિમ બંગાળ અને તમિલનાડુમાં રાજકીય પરિસ્થિતિ અલગ હતી. મમતા બેનર્જીના એન્ટી ઈનકંબેંસી સામે લડવાનો પડકાર હતો, ત્યારબાદ સ્ટાલિને એન્ટી ઇનકંબેંસીને પોતાના પક્ષમાં કરવાની હતી. પ્રશાંત કિશોર એક સાથે બન્ને રીતે ચૂંટણીની રણનીતિ બનાવી રહ્યા હતા. પ્રશાંત કિશોરની વિશેષતા એ હતી કે, તેમણે એક સાથે અનેક ચૂંટણી રણનીતિ પર કામ કર્યું હતું. તે તેના વિરોધીઓ પર આવા દબાણ બનાવે છે, જે તેના ક્લાયન્ટ કેન્દ્રમાં મૂકે છે. આ પછી, તેની વ્યૂહરચના અનુસાર, તે સરળતાથી મતદાતા સુધી તમામ સંદેશો પહોંચાડે છે, જે વિરોધીઓના મન બનાવે છે.

  • બંગાળમાં, તેમની ટીમે દીદીર કે બોલો (દીદી સાથે વાત કરો),બાંગ્લાર ગોર્વો મમતા (બંગાળની ગૌરવ મમતા), દીદી 10 અંગિકાર, દ્વારે સરકાર, બંગધ્વની યાત્રા દ્વારા લોકો વચ્ચે ગયા.
  • 2020ની દિલ્હી ચૂંટણીમાં લાગેલા રહો કેજરીવાલ, આપનું રિપોર્ટ કાર્ડ, ટાઉન હોલ, કેજરીવાલની 10 ગેરંટી. મુહલ્લા સભા પ્રશાંત અને તેમની ટીમનો આઇડિયા હતો.
  • 2019માં, જ્યારે જગન મોહન રેડ્ડીએ આંધ્રમાં ચાર્જ સંભાળ્યો, ત્યારે તેમણે નવરત્ન સભાલુ, વાયએસઆર કુટુમ્બકમ, પ્રજા સંકલ્પ યાત્રા, વોક વિદ જગન જેવા કાર્યક્રમો કર્યા.
  • 2017ની પંજાબ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પંજાબ દા કેપ્ટન, કોફી વિથ કેપ્ટન, કેપ્ટન કિસાન યાત્રા, હર ઘર તો એક કેપ્ટન જેવા અભિયાનોએ પણ હંગામો મચાવ્યો હતો
  • 2015ની બિહાર ચૂંટણીમાં પણ, હર ઘર દસ્તક, નીતિશની 7 નિશ્ચય, સ્વાભિમાન રથ ભારે ચર્ચામાં હતું.
  • 2014 ની લોકસભાની ચૂંટણીમાં ચા પર ચર્ચા, નરેન્દ્ર મોદીની 3 ડી રેલી જેવા વિચારો પર પીકેએ કામ કર્યું.
    પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?
    પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?

પ્રશાંત કિશોરની વ્યૂહરચના અને I-PAC

ગુજરાત વિધાનસભામાં ભાજપની જીત પછી, 2013માં પ્રશાંત કિશોરે CAG (citizen for accountable governance) નામનું સંગઠન બનાવ્યું. 2014માં લોકસભાની ચૂંટણી પછી લોકો પીકેને જાણવા લાગ્યા હતા. 2015માં બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલા CAG સાથીઓ સાથે I-PAC નો પાયો નાખ્યો. ત્યારથી, આ ટીમ સાથે, તેમણે 8 રાજ્યોમાં વિવિધ પક્ષો માટે ચૂંટણીની વ્યૂહરચના બનાવી. પ્રશાંતે તમામ વિચારધારાના પક્ષો સાથે કામ કર્યું છે

આઈ-પેક માત્ર જાહેરાતોની રચના કરતું નથી

જ્યારે આઈ-પેક પાર્ટી માટે કામ કરવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે સૌ પ્રથમ તે રાજ્યમાં ઓફિસ બનાવે છે. પ્રશાંતની ટીમ રાજ્યમાં સર્વે કરે છે અને પબ્લિક કનેક્ટ અભિયાન માટે જનતાનો મૂડ નક્કી કરે છે. આ ટીમ માત્ર એડ ડિઝાઇન અને સ્લોગન સર્જન પૂરતી મર્યાદિત નથી. વ્યૂહરચના સાથે જોડાયેલા સભ્યો ચૂંટણી વિસ્તારોનું ગણિત એકત્રિત કરે છે. આ ટીમ પછી એનજીઓ અને અન્ય સંસ્થાઓના સ્વયંસેવકોને જોડે છે, જે તેમના માટે પ્રભાવક તરીકે કામ કરે છે. તમિલનાડુની ચૂંટણીમાં તેમની કોર ટીમમાં આશરે 800 લોકો કામ કરી રહ્યા હતા, જ્યારે ત્યાં તેમણે 3500 પ્રભાવક બનાવ્યા હતા.

પીકે ગઠબંધન કરવામાં ભૂમિકા ભજવે છે!

પ્રશાંત કિશોર માત્ર ચૂંટણીમાં પ્રચારની ડિઝાઈન જ નથી બનાવતા પણ ગઠબંધનનો આકાર નક્કી કરે છે. તેની શરૂઆત 2015 ની બિહાર ચૂંટણીમાં RJD-JD (U) થી થઈ હતી. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે, મહારાષ્ટ્રમાં શિવસેના અને એનસીપીને સાથે લાવવામાં તેમણે મોટી ભૂમિકા ભજવી હતી. 2017ની ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં સમાજવાદી પાર્ટી અને કોંગ્રેસને એક મંચ પર લાવવામાં આવ્યા હતા, જો કે તે સમયે ચૂંટણીમાં તેમને અપેક્ષિત સફળતા મળી ન હતી. અત્યારે તમામ વિપક્ષી પાર્ટીઓ કેન્દ્રમાં એક થઈ રહી છે. સોનિયા-રાહુલ અને વિપક્ષના અન્ય નેતાઓ સાથે મમતા બેનર્જીની બેઠક બાદ ચર્ચા થઈ રહી છે કે, 2024ની લોકસભા ચૂંટણી માટે પીકેની આ રણનીતિ છે. તેમણે ઘણા પક્ષોના નેતાઓ માટે કામ કર્યું હોવાથી, દરેક પક્ષના મોટા નેતાઓ તેમની મિત્ર યાદીમાં સામેલ છે.

શું સક્રિય રાજકારણમાં જોડાશે?

બંગાળની ચૂંટણીઓ પછી, પ્રશાંત કિશોરે પોતાને ચૂંટણી વ્યૂહરચનાકાર તરીકે નિવૃત્ત જાહેર કર્યા. આ પરથી એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે, તેઓ પોતે પણ સક્રિય રાજકારણમાં ફરી સક્રિય થવા જઈ રહ્યા છે. 2015માં બિહાર વિધાનસભા બાદ મુખ્યપ્રધાન નીતીશ કુમારે તેમને જેડી (યુ) ના ઉપાધ્યક્ષ બનાવ્યા. પરંતુ 2020 પહેલા, તેઓનો મતભેદ હતો અને જેડી (યુ) થી પોતાને દૂર કર્યા. ચર્ચા છે કે, તૃણમૂલ ક્વોટાએ બંગાળમાંથી રાજ્યસભા મોકલવાની ઓફર કરી છે. પરંતુ પીકે તેને સ્વીકારશે કે કેમ તે સ્પષ્ટ નથી. નજીકના મિત્રો કહે છે કે, અત્યારે તે 2024 ની લોકસભા ચૂંટણીમાં મોટી ભૂમિકા માટે તૈયારી કરી રહ્યો છે.

આ પણ વાંચો- પશ્ચિમ બંગાળ ચૂંટણીમાં TMCની જીત પર વડાપ્રધાન મોદીએ અભિનંદન આપ્યા

વ્યક્તિગત પરિચય

1977 માં જન્મેલા પ્રશાંત કિશોરે 8 વર્ષ સુધી સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં રાજકીય વ્યૂહરચનાકાર તરીકે કામ કર્યું છે. મૂળ તે બિહારના રોહતાસનો છે પણ તેના પિતા ડો.શ્રીકાંત પાંડે બક્સર શિફ્ટ થયા. પીકેએ બક્સરમાં અભ્યાસ કર્યો. ચૂંટણીમાં તેમની જીત બાદથી તેઓ પીકે તરીકે ઓળખાય છે.

  • તૃણમૂલ કોંગ્રેસે 213 બેઠકો જીતી હતી
  • પશ્ચિમ બંગાળની 294 વિધાનસભા બેઠકો માટે મતદાન 27 માર્ચથી શરૂ થવાનું હતું
  • પ્રશાંત કિશોર ગઠબંધન સરકારના કિંગમેકર બનવા માગે છે

હૈદરાબાદ: પશ્ચિમ બંગાળ (West Bengal Election 2021) ની 294 વિધાનસભા બેઠકો માટે મતદાન 27 માર્ચથી શરૂ થવાનું હતું. 10 માર્ચ 2021ના ​​રોજ, પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યપ્રધાન મમતા બેનર્જીને ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન પગમાં વાગ્યુ હતું. પશ્ચિમ બંગાળમાં અગાઉ એક સૂત્ર પ્રખ્યાત બન્યું હતું - ખેલા હોબે એટલે કે ખેલા હોગા. 2 મેના રોજ, ચૂંટણીના પરિણામો આવ્યા અને રમત પૂરી થઈ. તૃણમૂલ કોંગ્રેસે 213 બેઠકો જીતી હતી અને ત્રીજી વખત મુખ્યપ્રધાન બનવાનું નક્કી થયું હતું.

પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?
પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?

આ પણ વાંચો- પશ્ચિમ બંગાળની નંદીગ્રામ બેઠકના ચૂંટણી પરિણામ અંગે મમતા બેનર્જી જશે કોર્ટ

પ્રશાંત કિશોરની વ્યૂહરચના તમિલનાડુમાં પણ સફળ રહી

આ જીત સાથે ફરી એક વખત ચૂંટણી રણનીતિકાર પ્રશાંત કિશોર અને તેમની I-PAC ની ટીમે સફળતાનો સ્વાદ ચાખ્યો હતો. આ સાથે, પ્રશાંત કિશોરની વ્યૂહરચના તમિલનાડુમાં પણ સફળ રહી અને ડીએમકે સત્તા પર પરત ફર્યા.

પશ્ચિમ બંગાળ અને તમિલનાડુમાં રાજકીય પરિસ્થિતિ અલગ હતી

પશ્ચિમ બંગાળ અને તમિલનાડુમાં રાજકીય પરિસ્થિતિ અલગ હતી. મમતા બેનર્જીના એન્ટી ઈનકંબેંસી સામે લડવાનો પડકાર હતો, ત્યારબાદ સ્ટાલિને એન્ટી ઇનકંબેંસીને પોતાના પક્ષમાં કરવાની હતી. પ્રશાંત કિશોર એક સાથે બન્ને રીતે ચૂંટણીની રણનીતિ બનાવી રહ્યા હતા. પ્રશાંત કિશોરની વિશેષતા એ હતી કે, તેમણે એક સાથે અનેક ચૂંટણી રણનીતિ પર કામ કર્યું હતું. તે તેના વિરોધીઓ પર આવા દબાણ બનાવે છે, જે તેના ક્લાયન્ટ કેન્દ્રમાં મૂકે છે. આ પછી, તેની વ્યૂહરચના અનુસાર, તે સરળતાથી મતદાતા સુધી તમામ સંદેશો પહોંચાડે છે, જે વિરોધીઓના મન બનાવે છે.

  • બંગાળમાં, તેમની ટીમે દીદીર કે બોલો (દીદી સાથે વાત કરો),બાંગ્લાર ગોર્વો મમતા (બંગાળની ગૌરવ મમતા), દીદી 10 અંગિકાર, દ્વારે સરકાર, બંગધ્વની યાત્રા દ્વારા લોકો વચ્ચે ગયા.
  • 2020ની દિલ્હી ચૂંટણીમાં લાગેલા રહો કેજરીવાલ, આપનું રિપોર્ટ કાર્ડ, ટાઉન હોલ, કેજરીવાલની 10 ગેરંટી. મુહલ્લા સભા પ્રશાંત અને તેમની ટીમનો આઇડિયા હતો.
  • 2019માં, જ્યારે જગન મોહન રેડ્ડીએ આંધ્રમાં ચાર્જ સંભાળ્યો, ત્યારે તેમણે નવરત્ન સભાલુ, વાયએસઆર કુટુમ્બકમ, પ્રજા સંકલ્પ યાત્રા, વોક વિદ જગન જેવા કાર્યક્રમો કર્યા.
  • 2017ની પંજાબ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પંજાબ દા કેપ્ટન, કોફી વિથ કેપ્ટન, કેપ્ટન કિસાન યાત્રા, હર ઘર તો એક કેપ્ટન જેવા અભિયાનોએ પણ હંગામો મચાવ્યો હતો
  • 2015ની બિહાર ચૂંટણીમાં પણ, હર ઘર દસ્તક, નીતિશની 7 નિશ્ચય, સ્વાભિમાન રથ ભારે ચર્ચામાં હતું.
  • 2014 ની લોકસભાની ચૂંટણીમાં ચા પર ચર્ચા, નરેન્દ્ર મોદીની 3 ડી રેલી જેવા વિચારો પર પીકેએ કામ કર્યું.
    પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?
    પ્રશાંત કિશોર શું બની શકશે 2024માં કિંગમેકર?

પ્રશાંત કિશોરની વ્યૂહરચના અને I-PAC

ગુજરાત વિધાનસભામાં ભાજપની જીત પછી, 2013માં પ્રશાંત કિશોરે CAG (citizen for accountable governance) નામનું સંગઠન બનાવ્યું. 2014માં લોકસભાની ચૂંટણી પછી લોકો પીકેને જાણવા લાગ્યા હતા. 2015માં બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલા CAG સાથીઓ સાથે I-PAC નો પાયો નાખ્યો. ત્યારથી, આ ટીમ સાથે, તેમણે 8 રાજ્યોમાં વિવિધ પક્ષો માટે ચૂંટણીની વ્યૂહરચના બનાવી. પ્રશાંતે તમામ વિચારધારાના પક્ષો સાથે કામ કર્યું છે

આઈ-પેક માત્ર જાહેરાતોની રચના કરતું નથી

જ્યારે આઈ-પેક પાર્ટી માટે કામ કરવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે સૌ પ્રથમ તે રાજ્યમાં ઓફિસ બનાવે છે. પ્રશાંતની ટીમ રાજ્યમાં સર્વે કરે છે અને પબ્લિક કનેક્ટ અભિયાન માટે જનતાનો મૂડ નક્કી કરે છે. આ ટીમ માત્ર એડ ડિઝાઇન અને સ્લોગન સર્જન પૂરતી મર્યાદિત નથી. વ્યૂહરચના સાથે જોડાયેલા સભ્યો ચૂંટણી વિસ્તારોનું ગણિત એકત્રિત કરે છે. આ ટીમ પછી એનજીઓ અને અન્ય સંસ્થાઓના સ્વયંસેવકોને જોડે છે, જે તેમના માટે પ્રભાવક તરીકે કામ કરે છે. તમિલનાડુની ચૂંટણીમાં તેમની કોર ટીમમાં આશરે 800 લોકો કામ કરી રહ્યા હતા, જ્યારે ત્યાં તેમણે 3500 પ્રભાવક બનાવ્યા હતા.

પીકે ગઠબંધન કરવામાં ભૂમિકા ભજવે છે!

પ્રશાંત કિશોર માત્ર ચૂંટણીમાં પ્રચારની ડિઝાઈન જ નથી બનાવતા પણ ગઠબંધનનો આકાર નક્કી કરે છે. તેની શરૂઆત 2015 ની બિહાર ચૂંટણીમાં RJD-JD (U) થી થઈ હતી. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે, મહારાષ્ટ્રમાં શિવસેના અને એનસીપીને સાથે લાવવામાં તેમણે મોટી ભૂમિકા ભજવી હતી. 2017ની ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં સમાજવાદી પાર્ટી અને કોંગ્રેસને એક મંચ પર લાવવામાં આવ્યા હતા, જો કે તે સમયે ચૂંટણીમાં તેમને અપેક્ષિત સફળતા મળી ન હતી. અત્યારે તમામ વિપક્ષી પાર્ટીઓ કેન્દ્રમાં એક થઈ રહી છે. સોનિયા-રાહુલ અને વિપક્ષના અન્ય નેતાઓ સાથે મમતા બેનર્જીની બેઠક બાદ ચર્ચા થઈ રહી છે કે, 2024ની લોકસભા ચૂંટણી માટે પીકેની આ રણનીતિ છે. તેમણે ઘણા પક્ષોના નેતાઓ માટે કામ કર્યું હોવાથી, દરેક પક્ષના મોટા નેતાઓ તેમની મિત્ર યાદીમાં સામેલ છે.

શું સક્રિય રાજકારણમાં જોડાશે?

બંગાળની ચૂંટણીઓ પછી, પ્રશાંત કિશોરે પોતાને ચૂંટણી વ્યૂહરચનાકાર તરીકે નિવૃત્ત જાહેર કર્યા. આ પરથી એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે, તેઓ પોતે પણ સક્રિય રાજકારણમાં ફરી સક્રિય થવા જઈ રહ્યા છે. 2015માં બિહાર વિધાનસભા બાદ મુખ્યપ્રધાન નીતીશ કુમારે તેમને જેડી (યુ) ના ઉપાધ્યક્ષ બનાવ્યા. પરંતુ 2020 પહેલા, તેઓનો મતભેદ હતો અને જેડી (યુ) થી પોતાને દૂર કર્યા. ચર્ચા છે કે, તૃણમૂલ ક્વોટાએ બંગાળમાંથી રાજ્યસભા મોકલવાની ઓફર કરી છે. પરંતુ પીકે તેને સ્વીકારશે કે કેમ તે સ્પષ્ટ નથી. નજીકના મિત્રો કહે છે કે, અત્યારે તે 2024 ની લોકસભા ચૂંટણીમાં મોટી ભૂમિકા માટે તૈયારી કરી રહ્યો છે.

આ પણ વાંચો- પશ્ચિમ બંગાળ ચૂંટણીમાં TMCની જીત પર વડાપ્રધાન મોદીએ અભિનંદન આપ્યા

વ્યક્તિગત પરિચય

1977 માં જન્મેલા પ્રશાંત કિશોરે 8 વર્ષ સુધી સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં રાજકીય વ્યૂહરચનાકાર તરીકે કામ કર્યું છે. મૂળ તે બિહારના રોહતાસનો છે પણ તેના પિતા ડો.શ્રીકાંત પાંડે બક્સર શિફ્ટ થયા. પીકેએ બક્સરમાં અભ્યાસ કર્યો. ચૂંટણીમાં તેમની જીત બાદથી તેઓ પીકે તરીકે ઓળખાય છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.