નવી દિલ્હી : કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રાલય દેશભરની કોચિંગ સંસ્થાઓ માટે નવી માર્ગદર્શિકા લાવી છે. આ માર્ગદર્શિકામાં સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે કોઈપણ વિદ્યાર્થી જેની ઉંમર 16 વર્ષથી ઓછી છે તે રજીસ્ટ્રેશન કરી શકશે નહીં. શિક્ષણ મંત્રાલયે કોચિંગ દ્વારા મનસ્વી ફી વસૂલવા પર પણ રોક લગાવી દીધી છે. ચાલો તમને જણાવીએ કે શિક્ષણ મંત્રાલયની આ નવી માર્ગદર્શિકામાં શું કહેવામાં આવ્યું છે.
- નિયમો પર એક નજર નાખો
- શિક્ષણ મંત્રાલયની માર્ગદર્શિકામાં મુખ્ય બાબત એ છે કે કોઈપણ કોચિંગ સંસ્થા 16 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના કોઈપણ વિદ્યાર્થીને રજીસ્ટ્રેશન કરાવી શકશે નહીં. આ સાથે એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે હવે કોઈપણ સંસ્થા કોઈપણ વિદ્યાર્થી પાસેથી સારો રેન્ક કે સારા માર્ક્સ મેળવવાની ગેરંટી આપશે નહીં. આ બધું કોચિંગ ઈન્સ્ટિટ્યૂટની વધતી સંખ્યાને રોકવા માટે કરવામાં આવ્યું છે.
- છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા આત્મહત્યાના કિસ્સાઓ, આગની ઘટનાઓ અને સુવિધાઓનો અભાવને પણ ધ્યાનમાં લેવામાં આવી છે.
- કોચિંગ સંસ્થાઓમાં જ્યાં શિક્ષકોની નિમણૂક કરવામાં આવશે, તેઓ ઓછામાં ઓછા સ્નાતક હોવા જોઈએ.
- શિક્ષકો માટે ગાઈડલાઈન જારી કરતી વખતે કહેવામાં આવ્યું છે કે કોઈ પણ એવા વ્યક્તિની નિમણૂક ન કરવી જોઈએ જે કોઈ ગુનામાં દોષિત હોય.
- દરેક કોચિંગ ઈન્સ્ટિટ્યૂટની પોતાની વેબસાઈટ પણ હોવી જોઈએ જેમાં દરેક શિક્ષકની લાયકાત, કોર્સ પૂરો થવાનો સમય, હોસ્ટેલની સુવિધાઓ, વિદ્યાર્થીઓ પાસેથી લેવામાં આવતી ફી, કોચિંગમાં વિદ્યાર્થીઓની કુલ સંખ્યા અને સંસ્થા છોડવાની સરળ રીતની વિગતો હોય. નીતિ અને ફી. રિફંડનો પણ સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરવો જોઈએ.
- આ વેબસાઈટમાં એવા વિદ્યાર્થીઓનો પણ ઉલ્લેખ કરવો જોઈએ જેમને સારી સંસ્થામાં પ્રવેશ મળ્યો છે.
- એ પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે વિદ્યાર્થીના શાળા સમય દરમિયાન કોઈપણ કોચિંગ સંસ્થાના વર્ગો લેવા જોઈએ નહીં.
- કોચિંગ સંસ્થાઓની ફી માટે આ નિયમ હોવો જોઈએ
- શિક્ષણ મંત્રાલય દ્વારા જારી કરવામાં આવેલી માર્ગદર્શિકા જણાવે છે કે કોચિંગ સંસ્થાઓ કોઈપણ પ્રકારની નોટ્સ, સામગ્રી માટે દરેક વિદ્યાર્થી પાસેથી કોઈ ફી વસૂલશે નહીં.
- જો કોઈ કારણસર કોઈ વિદ્યાર્થી સત્રની વચ્ચે કોચિંગ છોડી દે છે, તો તેણે બાકીના સમયગાળાની બાકીની ફી 10 દિવસમાં પરત કરવાની રહેશે.
- જો કોઈ વિદ્યાર્થી હોસ્ટેલમાં અભ્યાસ કરતો હોય અને સત્રની વચ્ચે હોસ્ટેલ છોડી દે તો તેણે હોસ્ટેલની ફી સાથે મેસની ફી પરત કરવાની રહેશે.
- સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે કોઈપણ ખાસ કોર્સની ફીમાં વધારો કરવામાં આવશે નહીં, કોર્સનો સમય વધારી શકાય છે.
- કોચિંગ માટે આ એક મહત્વપૂર્ણ નિયમ છે
- કોચિંગ સંસ્થામાં દરેક વિદ્યાર્થી માટે જરૂરી જગ્યાની વ્યવસ્થા કરવાની રહેશે. આ માટે પૂરતું ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ઊભું કરવું પડશે.
- દરેક સંસ્થાએ આગથી બચવા માટે પૂરતી વ્યવસ્થા કરવી પડશે. આ માટે તમામ જરૂરી પ્રમાણપત્રો મેળવવાના રહેશે.
- દરેક સંસ્થામાં વીજળી, પાણી, હવા અને લાઈટની વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ.
- કોચિંગ ઈન્સ્ટિટ્યૂટમાં સીસીટીવી કેમેરા પણ લગાવવા જોઈએ, તેની સાથે ફરિયાદ બોક્સ પણ લગાવવા જોઈએ.
- તમામ લોકો માટે શૌચાલયની યોગ્ય વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ.
- દંડ પણ વસૂલવામાં આવશે
- શિક્ષણ મંત્રાલયે તેની માર્ગદર્શિકામાં પ્રથમ વખત નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ દંડ લગાવવાની વાત પણ કરી છે. પ્રથમ વખત 25 હજાર રૂપિયા સુધીનો દંડ વસૂલવાનું કહેવામાં આવ્યું છે.
- જો આ નિયમોનું બીજી વખત ઉલ્લંઘન કરવામાં આવશે તો 1 લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ ભરવો પડશે.
