મુંબઈ: ચીન અને યુરોપિયન દેશો પછી હવે ભારતમાં પણ (Bullion Banking) બુલિયન બેંકિંગ ની ચર્ચાઓ જોરશોરથી થઈ રહી છે. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલ (WGC) એ સરકારને ભારતમાં બુલિયન બેન્કિંગ તબક્કાવાર શરૂ કરવાની સલાહ આપી છે. WGC દ્વારા એલાન કરાયેલા એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, હાલમાં ભારતીય ગોલ્ડ (Indian Gold Market) માર્કેટ ઘણા મોટા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યું છે, જેમ કે સોનાની ગુણવત્તા (Qualities of Gold in Bullion Market) અંગે પ્રશ્નો ઉભા થાય છે.
સૌથી મોટો ગ્રાહક: આ ઉપરાંત, સોનાનું બજાર સંપૂર્ણ રીતે વ્યવસ્થિત નથી. આવી સ્થિતિમાં ભારત પાસે વિશ્વમાં પોતાની ઓળખ બનાવવાની સારી તક છે. કારણ કે ભારત વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો ગ્રાહક દેશ છે. જે સૌથી વધારે સોનાની લેવળદેવળ કરે છે. ભારતમાં એક વર્ષમાં 850 થી 900 ટન સોનાનો વપરાશ થાય છે.
બુલિયન બેન્કિંગ શું છે: સોનાને વિશ્વની શ્રેષ્ઠ લિક્વિડ એસેટ ક્લાસ ગણવામાં આવે છે. બુલિયન માર્કેટ US, UK, ચીન અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ સહિતના ઘણા દેશોમાં સંપૂર્ણ રીતે કાર્યરત અને સંગઠિત છે. કેડિયા કોમોડિટીના MD અજય કેડિયાએ જણાવ્યું કે બુલિયન બેન્કિંગ સેવાઓ વિશ્વના ઘણા દેશોમાં ચાલી રહી છે. ભારતમાં પણ તેના ઝડપી વિસ્તરણ પર વાતચીત શરૂ થઈ ગઈ છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, તે પરંપરાગત બેન્કિંગ સેવા જેવી છે. બુલિયન બેંકિંગ દ્વારા, સામાન્ય લોકો સોના સામે લોનનું વિતરણ, રોકાણ કરવા અને શેરની જેમ સોનાના વેપારમાં સામેલ છે.
આ પણ વાંચો: 13 લોકો સામે ફરિયાદ, કેમિકલ સપ્લાય કરનારની કરાઈ ધરપકડ : DGP આશિષ ભાટીયા
સૌથી વધુ ઉપયોગ: ચીનમાં સોનાનો સૌથી વધુ વપરાશ થાય છે. આજે, મોટી સંખ્યામાં ચાઇનાની બેન્ક પણ બુલિયન માર્કેટમાં ભાગ લે છે. હાલમાં વિશ્વમાં સૌથી વધુ રોકાણ માટે બુલિયન બેન્કિંગનો ઉપયોગ થાય છે. બુલિયન બેન્કો સામાન્ય રીતે લંડન બુલિયન માર્કેટ એસોસિયેશન (LBMA) માં ભાગ લે છે. LBMA સારી ડિલિવરી બુલિયન આધારિત બેંકિંગ કરે છે.
સામાન્ય માણસને ફાયદા: અજય કેડિયાનું કહેવું છે કે બુલિયન બેંકો આવવાથી સામાન્ય લોકોને ઘણા ફાયદા થશે. જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાનું સોનું વેચવા માંગે છે, તો સ્થાનિક જ્વેલર્સ ઘણીવાર સોનાની ગુણવત્તા પર સવાલ ઉઠાવીને સામાન્ય લોકોને છેતરે છે. આવી સ્થિતિમાં સામાન્ય લોકો બુલિયન બેન્કથી સરળતાથી સોનું વેચી શકશે. સાથે જ સોનું ખરીદતી વખતે પણ ક્વોલિટી જેવી બાબતોમાં કોઈ ટેન્શન નહીં રહે. બુલિયન બેન્કિંગથી તમે જ્યારે પણ અને જ્યાં પણ જરૂર પડશે ત્યાં પૈસા લઈ શકશો. ઉદાહરણ તરીકે, સોનાનું બજાર બુલિયન બેન્કિંગમાં સંપૂર્ણ રીતે ગોઠવવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં, શેરની જેમ, સોનું ડીમેટમાં રહેશે અને જ્યારે પણ પૈસાની જરૂર પડશે, ત્યારે તે ATMLથી પૈસા મેળવી શકશે. જે સોનાના વેચાણના બદલામાં હશે.
આ પણ વાંચો: Vegetables Pulses Price in Gujarat : શાકભાજીના ભાવમાં રાહતની શક્યતા
શું કહે છે એક્સપર્ટ: ભારતમાં બુલિયન બેન્કો અંગે પણ ઘણા પડકારો છે. સોનાની જેમ ભારતમાં ઉપભોક્તા વધુ છે. આવી સ્થિતિમાં, ડિમેટલાઇઝ કરવું ખૂબ મુશ્કેલ હશે. ઉપરાંત, ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં બુલિયન બેંન્કિગ વિશે જાગૃતિ લાવવાનું સરકાર માટે ખૂબ મુશ્કેલ બની શકે છે. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલે બુલિયન બેંક અંગે ઘણા મહત્વપૂર્ણ સૂચનો આપ્યા છે. પ્રથમ તબક્કામાં, બુલિયન બેંકો WGC દ્વારા સૂચવ્યા મુજબ 1-2 વર્ષ માટે મૂલ્ય-ઉત્પાદન ઉત્પાદનોની મર્યાદિત શ્રેણી ઓફર કરી શકે છે. તેમાં ગોલ્ડ મેટલ લોન, ડોર ફાઇનાન્સિંગ, ગોલ્ડ ડિપોઝિટ પ્રોડક્ટ્સ, ગોલ્ડ બેક ઇન્શ્યોરન્સ, બ્રોકરેજ અને ક્લિયરિંગ જેવી સેવાઓનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
કેટલું રીટર્ન મળે: US, UK, ચીન અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ જેવા દેશોમાં બુલિયન બજારો સંપૂર્ણપણે કાર્યરત અને સુવ્યવસ્થિત છે. અહેવાલ મુજબ, એક મોટી અને વૈવિધ્યસભર બુલિયન બેંકની બેલેન્સ શીટ $8-10 બિલિયન છે અને કુલ મૂડી પર લગભગ 10 ટકા વળતર છે. બુલિયન બેંકિંગ કામગીરીની આવકમાં મુખ્યત્વે નાણાકીય પ્રવૃત્તિઓમાંથી વ્યાજની આવક અને વેચાણ અને વેપાર પ્રવૃત્તિઓમાંથી બ્રોકરેજ ફીનો સમાવેશ થાય છે.
આ પણ વાંચો: લોખંડનો ભાવ વધતા કોંટ્રાક્ટર બ્રિજનું કામ મૂકી ભાગી ગયો, વિદ્યાર્થીઓ સહીત લોકો મુશ્કેલીમાં
ફિક્સ સંપત્તિ: કોઈપણ રીતે, બુલિયન બેન્કિંગને વિશ્વના શ્રેષ્ઠ લિક્વિડ એસેટ ક્લાસમાંથી એક ગણવામાં આવે છે. એટલે કે તેને ગમે ત્યારે સરળતાથી રિડીમ કરી શકાય છે. બુલિયન બેંકિંગમાં સામાન્ય લોકોને સોના સામે લોન આપવી, રોકાણ કરવું અને શેરની જેમ સોનાનો વેપાર કરવાનો સમાવેશ થાય છે. બુલિયન બેંકિંગનો ઉપયોગ હાલમાં વિશ્વમાં મોટાભાગના રોકાણો માટે કરવામાં આવે છે.
લોકોને પણ ફાયદો: જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાનું સોનું વેચવા માંગે છે, તો સામાન્ય લોકો બુલિયન બેંક દ્વારા સરળતાથી સોનું વેચી શકશે. સાથે જ સોનું ખરીદતી વખતે પણ ક્વોલિટી જેવી બાબતોમાં કોઈ ટેન્શન નહીં રહે. બુલિયન બેંકિંગ દ્વારા તમે જ્યારે પણ અને જ્યાં પણ જરૂર હોય ત્યાં પૈસા લઈ શકશો. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે બુલિયન બેન્કિંગના આગમનથી સોનાનું બજાર સંપૂર્ણ રીતે વ્યવસ્થિત થઈ જશે. આવી સ્થિતિમાં સોનામાં શેરની જેમ ટ્રેડિંગ કરી શકાય છે.
