અમદાવાદ: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આજે દેશની નવી સંસદ ભવનનું ઉદ્ઘાટન કર્યું છે. આ બાંધકામ કાર્ય સેન્ટ્રલ વિસ્ટા રિ-ડેવલપમેન્ટ પ્રોજેક્ટનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. નવી સંસદ ભવન ગુજરાતના પીઢ આર્કિટેક્ટ બિમલ પટેલ દ્વારા ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. દેશમાં પૂરા થયેલા અને ચાલી રહેલા કેટલાક મહત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટ પાછળ પણ તેમનું નામ છે. બિમલે કાશી વિશ્વનાથ કોરિડોરની ડિઝાઈન પણ તૈયાર કરી છે.
કોણ છે બિમલ પટેલ? બિમલ હસમુખ પટેલ ત્રણ દાયકાથી વધુનો અનુભવ ધરાવતા જાણીતા આર્કિટેક્ટ છે. તેઓ શહેરી ડિઝાઇન અને આયોજનમાં નિષ્ણાત માનવામાં આવે છે. બિમલ હાલમાં અમદાવાદમાં યુનિવર્સિટીના સેન્ટર ફોર એન્વાયર્નમેન્ટલ પ્લાનિંગ એન્ડ ટેકનોલોજી (CEPT)ના ચેરમેન છે. બિમલ 2012 થી આ યુનિવર્સિટીનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છે. આ સાથે તેઓ HCP ડિઝાઇન પ્લાનિંગ એન્ડ મેનેજમેન્ટ પ્રાઇવેટ લિમિટેડના વડા છે, જેની સ્થાપના તેમના પિતા હસમુખ સી પટેલ દ્વારા 1960માં કરવામાં આવી હતી. હસમુખ પટેલ પણ એક પ્રતિષ્ઠિત આર્કિટેક્ટ હતા જેમણે ઘણી આઇકોનિક ઇમારતો ડિઝાઇન કરી હતી.
અમદાવાદથી શાળાનો અભ્યાસ: બિમલ પટેલે તેમનું શાળાકીય શિક્ષણ અમદાવાદની સેન્ટ ઝેવિયર્સ હાઈસ્કૂલમાં કર્યું હતું. બિમલે 1984માં CEPT, અમદાવાદમાંથી આર્કિટેક્ચરમાં ડિપ્લોમા મેળવ્યો. તેમણે 1988માં માસ્ટર ઓફ આર્કિટેક્ચર અને માસ્ટર ઓફ સિટી પ્લાનિંગ અને 1995માં યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયા, બર્કલેમાંથી સિટી એન્ડ રિજનલ પ્લાનિંગમાં પીએચડીની ડિગ્રી મેળવી. બિમલ 1990માં તેના પિતા હસમુખ પટેલની કંપનીમાં જોડાયો હતો. 1996 માં, બિમલે એનવાયર્નમેન્ટલ પ્લાનિંગ કોલાબોરેટિવ (EPC) ની સ્થાપના કરી, જે એક બિન-લાભકારી સલાહકાર અને નીતિ-સંશોધન સંસ્થા છે.
ડિઝાઈનિંગ ક્ષેત્રે મોટું નામ, પદ્મ સહિત અનેક એવોર્ડ મળ્યા: ડો.બિમલ પટેલે તેમના કાર્ય દ્વારા અનેક એવોર્ડ પણ જીત્યા છે. તેમના કાર્ય અને તેમના પ્રોજેક્ટ્સને આર્કિટેક્ચર માટે આગા ખાન એવોર્ડ (1992), વર્લ્ડ આર્કિટેક્ચર એવોર્ડ (1997), યુએન સેન્ટર ફોર હ્યુમન સેટલમેન્ટ્સ એવોર્ડ ઓફ એક્સેલન્સ (1998), આર્કિટેક્ચર રિવ્યુ હાઇ કમ્મેન્ડેશન એવોર્ડ (2001) સહિત અનેક પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. તેઓ શહેરી આયોજન અને ડિઝાઇનમાં શ્રેષ્ઠતા માટે વડાપ્રધાનના રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર (2003) અને HUDCO ડિઝાઇન પુરસ્કાર (2013)ના પ્રાપ્તકર્તા પણ છે. તેમને 2019માં પદ્મશ્રી પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
સંસદ, રાજપથ રિડેવલપમેન્ટ માટે 229 કરોડનો સોદો: બિમલ પટેલની HCP ડિઝાઇન્સે સેન્ટ્રલ વિસ્ટા પ્રોજેક્ટ માટે કન્સલ્ટન્સી બિડ જીતી હતી. તેમની પેઢીને નવી સંસદ સહિતના મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ માટે કન્સલ્ટન્સી સેવાઓ માટે રૂ. 229.75 કરોડ ચૂકવવામાં આવશે. પટેલની પેઢી દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતી સેવાઓમાં પ્રોજેક્ટ માટે માસ્ટર પ્લાનની તૈયારી અને તેમાં સામેલ સ્ટ્રક્ચર્સની ડિઝાઇન, ખર્ચ અંદાજ, ટ્રાફિક એકીકરણ, પાર્કિંગ સુવિધાઓ અને લેન્ડસ્કેપનો સમાવેશ થાય છે. ગયા વર્ષે કેન્દ્રીય મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ આ માહિતી આપી હતી.
કયા પ્રોજેક્ટ્સ પર કર્યું છે કામ? તેમણે સમગ્ર ભારતમાં રહેણાંક, સંસ્થાકીય, વ્યાપારી, આવાસ, ઔદ્યોગિક અને શહેરી ડિઝાઇન અને શહેરી આયોજન પ્રોજેક્ટ્સની શ્રેણી પર કામ કર્યું છે. બિમલના મહત્વના પ્રોજેક્ટ્સમાં આગા ખાન એકેડેમી હૈદરાબાદ, અમદાવાદ મેનેજમેન્ટ એસોસિએશન, ભુજ ડેવલપમેન્ટ સ્કીમ અને ટાઉન પ્લાનિંગ સ્કીમ્સ (ભૂકંપ પછી), સીજી રોડ રિડેવલપમેન્ટ, કાંકરિયા લેક ડેવલપમેન્ટ, સાબરમતી રિવરફ્રન્ટ ડેવલપમેન્ટ અને સ્વર્ણિમ સંકુલ, આંત્રપ્રિન્યોરશિપ ડેવલપમેન્ટ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ, ગુજરાત હાઈકોર્ટ, હિંમતનગર કેનાલફ્રન્ટનો સમાવેશ થાય છે. વિકાસ, IIM અમદાવાદ નવું કેમ્પસ. આ સિવાય બિમલે પ્રખ્યાત કાશી વિશ્વનાથ કોરિડોર પણ ડિઝાઇન કર્યો છે.
આ પણ વાંચો:
