ETV Bharat / bharat

વૈજ્ઞાનિકો એક્સોપ્લેનેટ્સ પર જીવનના સંકેતો શોધવા માટે પૃથ્વીનો ઉપયોગ પ્રોક્સી તરીકે કરે છે - Scientists search for signs of life on planets outside

નાસાના હબલ સ્પેસ ટેલિસ્કોપ દ્વારા સિસ્ટમની બહારના ગ્રહો પર જીવનના સંકેતોની શોધ માટે ચંદ્રગ્રહણનો લાભ લઈને આપણા વાતાવરણમાં સનસ્ક્રીન, ઓઝોનના પૃથ્વીની બ્રાન્ડને શોધી કાઢ્યો છે.

નાસા
નાસા
author img

By

Published : Aug 10, 2020, 10:49 PM IST

વોશિંગ્ટન: આ પદ્ધતિ અનુકરણ કરે છે કે કેવી રીતે ખગોળશાસ્ત્રીઓ એક્સોપ્લેનેટ્સ પર સંભવિત "બાયોસિગ્નેચર્સ" અવલોકન કરીને પૃથ્વીની બહારના જીવનના પુરાવા કેવી રીતે જોવામાં આવશે.

યુનિવર્સિટી ઓફ કોલોરાડો બોલ્ડરના પ્રયોગશાળાના વાતાવરણીય અને અવકાશ ભૌતિકશાસ્ત્રના એલીસન યંગબ્લડ કહે છે, "નાસાના મુખ્ય લક્ષ્યોમાંના એક એવા ગ્રહોની ઓળખ કરવી છે જે જીવનને સમર્થન કરી શકે."યંગબ્લડે એ પણ સમજાવ્યું કે, "તેથી, પૃથ્વીના સ્પેક્ટ્રમના મોડેલને એક્સ્ટ્રાસોલર ગ્રહો પરના વાતાવરણને વર્ગીકૃત કરવા માટેના નમૂના તરીકે વિકસાવવું મહત્વપૂર્ણ છે."

અધ્યયન માટે, હબલ સ્પેસ ટેલિસ્કોપે પૃથ્વીને સીધુ ન હતું જોયું, તેના બદલે, ખગોળશાસ્ત્રીઓએ સૂર્યપ્રકાશને પ્રતિબિંબિત કરવા માટે ચંદ્રનો ઉપયોગ અરીસા તરીકે કર્યો હતો, જે પૃથ્વીના વાતાવરણમાંથી અને પછી હબલ તરફ પસાર થતો હતો.

ગ્રહણના અવલોકનો માટે સ્પેસ ટેલિસ્કોપનો ઉપયોગ એ પરિસ્થિતિઓને પુન:ઉત્પાદન કરે છે કે જેના હેઠળ ભાવિ ટેલિસ્કોપ્સ, એક્સોપ્લેનેટ્સ કરનારા વાતાવરણને માપી શકે છે, અને આ વાતાવરણમાં ખગોળશાસ્ત્રના રસના રસાયણો, જીવનના અભ્યાસ અને શોધનો સમાવેશ થાય છે.

જોકે આવા ઘણાં ગ્રાઉન્ડ-આધારિત નિરીક્ષણોને બેકડેટ કરવામાં આવ્યાં છે. આ પ્રથમ વખત છે કે, સ્પેસ ટેલિસ્કોપ દ્વારા કુલ ચંદ્ર અલ્ટ્રાવાયોલેટ તરંગ લંબાઇને કબજે કરવામાં આવ્યું છે. જેમાં ઓઝોનના મજબૂત વર્ણપત્ર ફિંગરપ્રિન્ટ્સ વિશે જાણવા મળતું હતું.જે સૂર્યના પ્રકાશને અવશોષિત કરતું હતું.

જેમ કે, ઓઝોન જીવન માટે મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તે પૃથ્વીના વાતાવરણમાં રક્ષણાત્મક શેલનું સાધન છે. તેથી જ વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે, ઓઝોન અથવા ઓક્સિજન બીજા ગ્રહ પર જીવનનું નિશાની હોઈ શકે છે, અને તેમને બાયોસિગ્નર્સ તરીકે પૂછી શકે છે.

યંગબ્લૂડે એમ પણ કહ્યું કે, "ઓઝોન શોધવું મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે, તે પરમાણુ ઓક્સિજનનો ફોટોકેમિકલ બાયપ્રોડક્ટ છે, તે જીવનનો બાયોપ્રોડક્ટ છે."

વોશિંગ્ટન: આ પદ્ધતિ અનુકરણ કરે છે કે કેવી રીતે ખગોળશાસ્ત્રીઓ એક્સોપ્લેનેટ્સ પર સંભવિત "બાયોસિગ્નેચર્સ" અવલોકન કરીને પૃથ્વીની બહારના જીવનના પુરાવા કેવી રીતે જોવામાં આવશે.

યુનિવર્સિટી ઓફ કોલોરાડો બોલ્ડરના પ્રયોગશાળાના વાતાવરણીય અને અવકાશ ભૌતિકશાસ્ત્રના એલીસન યંગબ્લડ કહે છે, "નાસાના મુખ્ય લક્ષ્યોમાંના એક એવા ગ્રહોની ઓળખ કરવી છે જે જીવનને સમર્થન કરી શકે."યંગબ્લડે એ પણ સમજાવ્યું કે, "તેથી, પૃથ્વીના સ્પેક્ટ્રમના મોડેલને એક્સ્ટ્રાસોલર ગ્રહો પરના વાતાવરણને વર્ગીકૃત કરવા માટેના નમૂના તરીકે વિકસાવવું મહત્વપૂર્ણ છે."

અધ્યયન માટે, હબલ સ્પેસ ટેલિસ્કોપે પૃથ્વીને સીધુ ન હતું જોયું, તેના બદલે, ખગોળશાસ્ત્રીઓએ સૂર્યપ્રકાશને પ્રતિબિંબિત કરવા માટે ચંદ્રનો ઉપયોગ અરીસા તરીકે કર્યો હતો, જે પૃથ્વીના વાતાવરણમાંથી અને પછી હબલ તરફ પસાર થતો હતો.

ગ્રહણના અવલોકનો માટે સ્પેસ ટેલિસ્કોપનો ઉપયોગ એ પરિસ્થિતિઓને પુન:ઉત્પાદન કરે છે કે જેના હેઠળ ભાવિ ટેલિસ્કોપ્સ, એક્સોપ્લેનેટ્સ કરનારા વાતાવરણને માપી શકે છે, અને આ વાતાવરણમાં ખગોળશાસ્ત્રના રસના રસાયણો, જીવનના અભ્યાસ અને શોધનો સમાવેશ થાય છે.

જોકે આવા ઘણાં ગ્રાઉન્ડ-આધારિત નિરીક્ષણોને બેકડેટ કરવામાં આવ્યાં છે. આ પ્રથમ વખત છે કે, સ્પેસ ટેલિસ્કોપ દ્વારા કુલ ચંદ્ર અલ્ટ્રાવાયોલેટ તરંગ લંબાઇને કબજે કરવામાં આવ્યું છે. જેમાં ઓઝોનના મજબૂત વર્ણપત્ર ફિંગરપ્રિન્ટ્સ વિશે જાણવા મળતું હતું.જે સૂર્યના પ્રકાશને અવશોષિત કરતું હતું.

જેમ કે, ઓઝોન જીવન માટે મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તે પૃથ્વીના વાતાવરણમાં રક્ષણાત્મક શેલનું સાધન છે. તેથી જ વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે, ઓઝોન અથવા ઓક્સિજન બીજા ગ્રહ પર જીવનનું નિશાની હોઈ શકે છે, અને તેમને બાયોસિગ્નર્સ તરીકે પૂછી શકે છે.

યંગબ્લૂડે એમ પણ કહ્યું કે, "ઓઝોન શોધવું મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે, તે પરમાણુ ઓક્સિજનનો ફોટોકેમિકલ બાયપ્રોડક્ટ છે, તે જીવનનો બાયોપ્રોડક્ટ છે."

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.