એજન્ડા 2030ની મધ્યમાં રાષ્ટ્રીય સ્તરે નિર્ધારિત વિકાસ લક્ષ્યોને લાગુ કરવા માટે અસરકારક આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગની જરૂર છે. ન્યુયોર્કમાં 23-24 સપ્ટેમ્બર 2019 વચ્ચે વડાપ્રધાનની ઉચ્ચ સ્તરીય કાર્યક્રમોમાં ભાગ લેવા દરમિયાન, એજન્ડા 2030 લાગુ કરવામાં ભારતની નેતૃત્વની ભૂમિકા પ્રકાશિત કરવામાં આવશે. આ કાર્યક્રમોમાં યુએન સેક્રેટરી જનરલની ક્લાઇમેટ એક્શન સમિટ, સાર્વત્રિક આરોગ્ય કવરેજ અંગેની ઉચ્ચ-સ્તરની બેઠક, ટકાઉ વિકાસ લક્ષ્યો સમિટ, નેતાઓ સંવાદ તેમજ 24 સપ્ટેમ્બરે મહાત્મા ગાંધીની 150મી જન્મજયંતિ નિમિત્તે ભારતની પોતાની ઉચ્ચ-સ્તરની ઘટનાનો સમાવેશ થાય છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ માટેના યુએનજીએનો જવાબ ઝડપી અને જબરજસ્ત હતો, જ્યારે 177 દેશોએ રેકોર્ડ 75 દિવસમાં આ પ્રસ્તાવને સહ-પ્રાયોજીત કર્યો હતો. આ વર્ષે, યુએનજીએ, 2019ની મધ્ય સુધીમાં નવીનીકરણીય ઉર્જા માટેની લગભગ 80 જીડબ્લ્યુ ક્ષમતાની સ્થાપનામાં ભારતની સફળતાની પ્રશંસા કરશે, તેના એસડજી 7 હેઠળ સ્વચ્છ ઉર્જાના લક્ષ્યને પહોંચી વળવા માટેના એક મહત્ત્વના પગલા તરીકે 175 ગીગાવોટ નવીનીકરણીય ઉર્જાના તેના રાષ્ટ્રીય લક્ષ્યની સામે છે.
વડાપ્રધાનની મુલાકાત દરમિયાન ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવેલા યુએન હેડક્વાર્ટરને વેગ આપવા માટે ભારતના સૌર પેનલના યોગદાન, સ્વચ્છ ઉર્જાના ઉપયોગમાં ભારતની પ્રોફાઇલમાં ઉમેરો કરશે. ભારતનો આયુષ્માન ભારત કાર્યક્રમ, ફેબ્રુઆરી 2018માં શરૂ કરાયો હતો. જેમાં 500 મિલિયન લાભાર્થીઓને લક્ષ્યાંક આપવામાં આવે છે, તે જ રીતે સારા આરોગ્ય અને સુખાકારી પર એસડીજી 3ના ઉદ્દેશોને પૂર્ણ કરવા માટે ભારત દ્વારા એક મોટો ફાળો માનવામાં આવશે. સ્વચ્છ ભારત અભિયાનના સફળ અમલીકરણને ભારત દ્વારા સ્વચ્છતા અંગે એસડીજી 6 હેઠળ ખુલ્લામાં શૌચ ઘટાડવામાં મોટો ફાળો હોવાથી તેને આવકારવામાં આવશે.
એજન્ડા 2030ની પ્રસ્તાવનામાં, વિશ્વના નેતાઓએ પ્રાધાન્યપણે ભારપૂર્વક કહ્યું હતું કે, “ટકાઉ વિકાસ વિના શાંતિ હોઈ શકતી નથી, અને શાંતિ વિના સ્થાયી વિકાસ નથી થઈ શકતો.” UNGA ખાતે વડા પ્રધાનના વિશ્વ નેતાઓ સાથેની વાતચીત દરમિયાન આ ઉદ્દેશ સુનિશ્ચિત કરવા ભારત બહુપક્ષીયતાના સુધારામાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે તેવી અપેક્ષા છે.
UNSCમાં સુધારો કરવો એ ભારત માટે પરોપકારી સાહસ નથી. UNSCના નિર્ણયો ભારતના પરિવર્તન માટે સહાયક બાહ્ય વાતાવરણને એક મોટી શક્તિમાં પ્રદાન કરવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે. યુએનએસસીના નિર્ણય લેવામાં ભારતમાં સમાન ભાગીદાર બનવું આવશ્યક છે. 16 ઓગસ્ટ 2019ના રોજ 50 વર્ષના અંતર પછી યુએનએસસીમાં ચાઇનાની "ભારત-પાકિસ્તાન પ્રશ્ન"ને પુનર્જીવિત કરવાની પહેલ આની પાછળનું તર્ક દર્શાવે છે. UNSCના નિર્ણય લેવામાં ભારતમાં સમાન ભાગીદાર બનવું આવશ્યક છે. 16 ઓગસ્ટ 2019ના રોજ 50 વર્ષ બાદ UNSCમાં ચાઇનાની "ભારત-પાકિસ્તાન પ્રશ્ન"ને પુનર્જીવિત કરવાની પહેલ તેની પાછળનું તર્ક દર્શાવે છે.
74મી યુએનજીએ ભારતની કસોટીએ સમયે આંતરરાષ્ટ્રીય સહકાર માટે નેતૃત્વ પ્રદાન કરવાની છે, જ્યારે મોટી શક્તિઓ દ્વારા એકપક્ષી ક્રિયાઓ UNના સભ્ય-રાષ્ટ્રોની સાર્વભૌમત્વને વધુ પડકાર આપી રહી છે. આ થીમ 21 સપ્ટેમ્બર 2020 ના રોજ UNની 75મી વર્ષગાંઠ સમિટ દ્વારા અપનાવવામાં આવશે તે કાર્યવાહીની યોજનામાં સામેલ કરવામાં આવશે. 27 સપ્ટેમ્બર 2019ના રોજ UNGA વડા પ્રધાનના સંબોધન દ્વારા ભારતે આ પ્રક્રિયામાં આગેવાની લેવી જ જોઇએ. શાંતિ, સુરક્ષા અને ટકાઉ વિકાસના મુદ્દાઓની આંતર-અવલંબન છે.
(લેખક ભારતના રાજદૂત અને સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં કાયમી પ્રતિનિધિ હતા (2013-2015). તે નવી દિલ્હીના વિવેકાનંદ આંતરરાષ્ટ્રીય ફાઉન્ડેશનના પ્રતિષ્ઠિત ફેલો છે.)
