ETV Bharat / bharat

Gandhi Jayanti 2022 : ગાંધીજીના જીવન સાથે જોડાયેલી રસપ્રદ વાતો - રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીની 153 મી જન્મજયંતિ

રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીની 153 મી જન્મજયંતિ (Mahatma Gandhi Jayanti Anniversary 2022) નિમિત્તે ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વ બાપુને યાદ કરી રહ્યું છે. ખરેખર, 2 ઓક્ટોબરનો દિવસ ભારતના ઇતિહાસમાં વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. સ્વતંત્રતા દિવસ અને પ્રજાસત્તાક દિવસની જેમ 2 ઓક્ટોબર પણ રાષ્ટ્રીય તહેવારની જેમ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ ઇતિહાસના પાનામાં દેશની બે મહાન હસ્તીઓનો જન્મદિવસ તરીકે નોંધાયેલો છે. રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીનો જન્મ 2 ઓક્ટોબર 1869 ના રોજ ગુજરાતના પોરબંદરમાં થયો હતો.

Gandhi Jayanti 2022 : ગાંધીજીના જીવન સાથે જોડાયેલી  રસપ્રદ વાતો
Gandhi Jayanti 2022 : ગાંધીજીના જીવન સાથે જોડાયેલી રસપ્રદ વાતો
author img

By

Published : Oct 2, 2022, 8:15 AM IST

ન્યૂઝ ડેસ્ક : ગાંધીજીના (Mahatma Gandhi Jayanti Anniversary 2022) યોગદાનને દેશ સદીઓ સુધી યાદ રાખશે. તેમના આદર્શ, અહિંસાના પાઠ, સત્યના માર્ગ પર ચાલવાની પ્રેરણાએ દેશને અંગ્રેજોની સામે મજબૂત સંકલ્પના રૂપમાં પ્રદર્શિત કર્યો. લોકો ગાંધીજીને બાપુ, મહાત્મા ગાંધી અને રાષ્ટ્રપિતા તરીકે ઓળખે છે. તેમનું સમગ્ર જીવન દરેક નાગરિક માટે એક સંદેશ છે, જે સાચા માર્ગ પર ચાલવાની પ્રેરણા આપે છે. ગાંધીજીને માત્ર ભારતીયો જ નહીં, પરંતુ વિશ્વના ઘણા દેશોમાં અનુસરે છે.

જાણો તેમના ભારતના રાષ્ટ્રપિતા બનવાની કહાણી : મહાત્મા ગાંધીએ આપેલા ઉપદેશોને લોકો પોતાના જીવનમાં અપનાવે છે, પરંતુ એક સામાન્ય નાગરિક મોહનદાસ ગાંધી ભારતના રાષ્ટ્રપિતા કેવી રીતે બન્યા? મહાત્મા ગાંધી કેમ અને કેવી રીતે મહાત્મા ગાંધી બન્યા, જેમણે ક્યારેય રાજકારણમાં મોટું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું નથી? ગાંધીજીની જન્મજયંતિ નિમિત્તે જાણો તેમના ભારતના રાષ્ટ્રપિતા બનવાની કહાણી.

મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધીનું બાળપણ : મહાત્મા ગાંધીનો જન્મ ગુજરાતના પોરબંદરમાં થયો હતો. તે બાળપણથી જ અભ્યાસમાં તેજસ્વી વિદ્યાર્થી નહતા. ગણિત અને ભૂગોળમાં નબળા હતા. તેમના હસ્તાક્ષર પણ સુંદર ન હતા. તેમના અભ્યાસ અને હસ્તાક્ષર માટે ઘણી વાર નિંદા કરવામાં આવતી હતી. જોકે તે અંગ્રેજીમાં નિપુણ વિદ્યાર્થી હતા. અંગ્રેજીના સારા જ્ઞાનને કારણે તેમને ઘણા પુરસ્કારો અને શિષ્યવૃત્તિઓ મળી હતી.

મહાત્મા ગાંધીજીનો પરિવાર : તેમના લગ્ન પોરબંદરના એક વેપારી પરિવારની પુત્રી કસ્તુરબા સાથે થયા હતા. કસ્તુરબા મોહનદાસ કરતા 6 મહિના મોટા હતા. તે પછી, એક વર્ષની ઉંમરે ગાંધીજી એક પુત્રના પિતા બન્યા હતા, પરંતુ તેમનો પુત્ર જીવતો ન હતો. બાદમાં કસ્તુરબા અને ગાંધીજીને 4 પુત્રો થયા, જેમના નામ હરિલાલ, મણિલાલ, રામલાલ અને દેવદાસ હતા. ગાંધીજી લગ્ન પછી ભણવા માટે વિદેશ ગયા હતા, જ્યાંથી તેઓ કાયદાનો અભ્યાસ કરીને પાછા આવ્યા હતા.

સ્વાતંત્ર્ય ચળવળમાં ગાંધીજીની ભૂમિકા : બાપુ સ્વદેશ પરત ફર્યા અને સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં ભાગ લીધો હતો. આ દરમિયાન કસ્તુરબાએ તેમનો સાથ આપવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું. 1919માં ગાંધીજીએ અંગ્રેજોના રોલેટ એક્ટનો વિરોધ કર્યો હતો. આ અધિનિયમમાં ટ્રાયલ વિના વ્યક્તિને જેલમાં મોકલવાની જોગવાઈ હતી. તે પછી ગાંધીજીએ અંગ્રેજોના ખોટા કાયદા અને કાર્યશૈલી સામે સત્યાગ્રહની જાહેરાત કરી હતી.

ગાંધીજીના આંદોલન :

  1. 1906 માં, મહાત્મા ગાંધીએ ટ્રાસ્વલ એશિયાટિક રજીસ્ટ્રેશન એક્ટ વિરુદ્ધ પ્રથમ સત્યાગ્રહ શરૂ કર્યો હતો.
  2. ગાંધીજીએ 12 માર્ચ 1930 ના રોજ મીઠા પરની અંગ્રેજોની ઈજારાશાહી સામે મીઠું સત્યાગ્રહ શરૂ કર્યો, જેમાં તેમણે અમદાવાદ નજીકના સાબરમતી આશ્રમથી દાંડી ગામ સુધી 24 દિવસ સુધી કૂચ કરી હતી.
  3. દેશની આઝાદી માટે 'દલિત ચળવળ', 'અસહકાર ચળવળ', 'સવિનય આજ્ઞાભંગ ચળવળ', 'દાંડી યાત્રા' અને 'ભારત છોડો ચળવળ' શરૂ કરી હતી.

મહાત્મા ગાંધીને પ્રથમવાર રાષ્ટ્રપિતા કોણે કહ્યા હતા? : મહાત્મા ગાંધીજીની હિલચાલને કારણે તેઓ દેશભરમાં પ્રખ્યાત થવા લાગ્યા હતા. ઘણા ગરમ અને નરમ પક્ષના નેતાઓ ગાંધીથી પ્રભાવિત હતા અને તેમનો આદર કરતા હતા. નેતાજી સુભાષ ચંદ્ર બોઝ તેમાંના એક હતા. 6 જુલાઈ 1944ના રોજ રંગૂન રેડિયો સ્ટેશન દ્વારા મહાત્મા ગાંધીને પ્રથમ વખત રાષ્ટ્રપિતા તરીકે સંબોધવામાં આવ્યા હતા. નેતાજી સુભાષ ચંદ્ર બોઝે ગાંધીજીને રાષ્ટ્રપિતા કહ્યા હતા. તે દરમિયાન નેતાજીએ આઝાદ હિંદ ફોજની સ્થાપના કરી હતી અને રેડિયો દ્વારા મહાત્મા ગાંધીના આશીર્વાદ માંગ્યા હતા. તેમના ભાષણના અંતે, સુભાષ ચંદ્ર બોઝે કહ્યું, 'આપણા રાષ્ટ્રપિતા, મેમ, હું ભારતની આઝાદીની પવિત્ર લડાઈમાં તમારા આશીર્વાદ અને શુભેચ્છાઓ માંગું છું.'

નવી દિલ્હીના બિરલા ભવનમાં ગાંધીજીની થઈ હતી હત્યા : આખરે ગાંધીજી સહિત અનેક સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓના યોગદાનને સફળતા મળી અને 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ ભારતને આઝાદી મળી હતી. 30 જાન્યુઆરી 1948 ના રોજ, નવી દિલ્હીના બિરલા ભવનમાં નાથુરામ ગોડસે દ્વારા ગાંધીજીની હત્યા કરવામાં આવી હતી. અહિંસાનો સંદેશ આપનાર આ મહાન વ્યક્તિત્વના જીવનનો અંત આવ્યો હતો. આ સાથે જ નેતાજી દ્વારા પ્રથમ વખત રાષ્ટ્રપિતા કહેવાતા મહાત્મા ગાંધી દેશના દરેક નાગરિક માટે રાષ્ટ્રપિતા બન્યા હતા.

ન્યૂઝ ડેસ્ક : ગાંધીજીના (Mahatma Gandhi Jayanti Anniversary 2022) યોગદાનને દેશ સદીઓ સુધી યાદ રાખશે. તેમના આદર્શ, અહિંસાના પાઠ, સત્યના માર્ગ પર ચાલવાની પ્રેરણાએ દેશને અંગ્રેજોની સામે મજબૂત સંકલ્પના રૂપમાં પ્રદર્શિત કર્યો. લોકો ગાંધીજીને બાપુ, મહાત્મા ગાંધી અને રાષ્ટ્રપિતા તરીકે ઓળખે છે. તેમનું સમગ્ર જીવન દરેક નાગરિક માટે એક સંદેશ છે, જે સાચા માર્ગ પર ચાલવાની પ્રેરણા આપે છે. ગાંધીજીને માત્ર ભારતીયો જ નહીં, પરંતુ વિશ્વના ઘણા દેશોમાં અનુસરે છે.

જાણો તેમના ભારતના રાષ્ટ્રપિતા બનવાની કહાણી : મહાત્મા ગાંધીએ આપેલા ઉપદેશોને લોકો પોતાના જીવનમાં અપનાવે છે, પરંતુ એક સામાન્ય નાગરિક મોહનદાસ ગાંધી ભારતના રાષ્ટ્રપિતા કેવી રીતે બન્યા? મહાત્મા ગાંધી કેમ અને કેવી રીતે મહાત્મા ગાંધી બન્યા, જેમણે ક્યારેય રાજકારણમાં મોટું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું નથી? ગાંધીજીની જન્મજયંતિ નિમિત્તે જાણો તેમના ભારતના રાષ્ટ્રપિતા બનવાની કહાણી.

મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધીનું બાળપણ : મહાત્મા ગાંધીનો જન્મ ગુજરાતના પોરબંદરમાં થયો હતો. તે બાળપણથી જ અભ્યાસમાં તેજસ્વી વિદ્યાર્થી નહતા. ગણિત અને ભૂગોળમાં નબળા હતા. તેમના હસ્તાક્ષર પણ સુંદર ન હતા. તેમના અભ્યાસ અને હસ્તાક્ષર માટે ઘણી વાર નિંદા કરવામાં આવતી હતી. જોકે તે અંગ્રેજીમાં નિપુણ વિદ્યાર્થી હતા. અંગ્રેજીના સારા જ્ઞાનને કારણે તેમને ઘણા પુરસ્કારો અને શિષ્યવૃત્તિઓ મળી હતી.

મહાત્મા ગાંધીજીનો પરિવાર : તેમના લગ્ન પોરબંદરના એક વેપારી પરિવારની પુત્રી કસ્તુરબા સાથે થયા હતા. કસ્તુરબા મોહનદાસ કરતા 6 મહિના મોટા હતા. તે પછી, એક વર્ષની ઉંમરે ગાંધીજી એક પુત્રના પિતા બન્યા હતા, પરંતુ તેમનો પુત્ર જીવતો ન હતો. બાદમાં કસ્તુરબા અને ગાંધીજીને 4 પુત્રો થયા, જેમના નામ હરિલાલ, મણિલાલ, રામલાલ અને દેવદાસ હતા. ગાંધીજી લગ્ન પછી ભણવા માટે વિદેશ ગયા હતા, જ્યાંથી તેઓ કાયદાનો અભ્યાસ કરીને પાછા આવ્યા હતા.

સ્વાતંત્ર્ય ચળવળમાં ગાંધીજીની ભૂમિકા : બાપુ સ્વદેશ પરત ફર્યા અને સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં ભાગ લીધો હતો. આ દરમિયાન કસ્તુરબાએ તેમનો સાથ આપવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું. 1919માં ગાંધીજીએ અંગ્રેજોના રોલેટ એક્ટનો વિરોધ કર્યો હતો. આ અધિનિયમમાં ટ્રાયલ વિના વ્યક્તિને જેલમાં મોકલવાની જોગવાઈ હતી. તે પછી ગાંધીજીએ અંગ્રેજોના ખોટા કાયદા અને કાર્યશૈલી સામે સત્યાગ્રહની જાહેરાત કરી હતી.

ગાંધીજીના આંદોલન :

  1. 1906 માં, મહાત્મા ગાંધીએ ટ્રાસ્વલ એશિયાટિક રજીસ્ટ્રેશન એક્ટ વિરુદ્ધ પ્રથમ સત્યાગ્રહ શરૂ કર્યો હતો.
  2. ગાંધીજીએ 12 માર્ચ 1930 ના રોજ મીઠા પરની અંગ્રેજોની ઈજારાશાહી સામે મીઠું સત્યાગ્રહ શરૂ કર્યો, જેમાં તેમણે અમદાવાદ નજીકના સાબરમતી આશ્રમથી દાંડી ગામ સુધી 24 દિવસ સુધી કૂચ કરી હતી.
  3. દેશની આઝાદી માટે 'દલિત ચળવળ', 'અસહકાર ચળવળ', 'સવિનય આજ્ઞાભંગ ચળવળ', 'દાંડી યાત્રા' અને 'ભારત છોડો ચળવળ' શરૂ કરી હતી.

મહાત્મા ગાંધીને પ્રથમવાર રાષ્ટ્રપિતા કોણે કહ્યા હતા? : મહાત્મા ગાંધીજીની હિલચાલને કારણે તેઓ દેશભરમાં પ્રખ્યાત થવા લાગ્યા હતા. ઘણા ગરમ અને નરમ પક્ષના નેતાઓ ગાંધીથી પ્રભાવિત હતા અને તેમનો આદર કરતા હતા. નેતાજી સુભાષ ચંદ્ર બોઝ તેમાંના એક હતા. 6 જુલાઈ 1944ના રોજ રંગૂન રેડિયો સ્ટેશન દ્વારા મહાત્મા ગાંધીને પ્રથમ વખત રાષ્ટ્રપિતા તરીકે સંબોધવામાં આવ્યા હતા. નેતાજી સુભાષ ચંદ્ર બોઝે ગાંધીજીને રાષ્ટ્રપિતા કહ્યા હતા. તે દરમિયાન નેતાજીએ આઝાદ હિંદ ફોજની સ્થાપના કરી હતી અને રેડિયો દ્વારા મહાત્મા ગાંધીના આશીર્વાદ માંગ્યા હતા. તેમના ભાષણના અંતે, સુભાષ ચંદ્ર બોઝે કહ્યું, 'આપણા રાષ્ટ્રપિતા, મેમ, હું ભારતની આઝાદીની પવિત્ર લડાઈમાં તમારા આશીર્વાદ અને શુભેચ્છાઓ માંગું છું.'

નવી દિલ્હીના બિરલા ભવનમાં ગાંધીજીની થઈ હતી હત્યા : આખરે ગાંધીજી સહિત અનેક સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓના યોગદાનને સફળતા મળી અને 15 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ ભારતને આઝાદી મળી હતી. 30 જાન્યુઆરી 1948 ના રોજ, નવી દિલ્હીના બિરલા ભવનમાં નાથુરામ ગોડસે દ્વારા ગાંધીજીની હત્યા કરવામાં આવી હતી. અહિંસાનો સંદેશ આપનાર આ મહાન વ્યક્તિત્વના જીવનનો અંત આવ્યો હતો. આ સાથે જ નેતાજી દ્વારા પ્રથમ વખત રાષ્ટ્રપિતા કહેવાતા મહાત્મા ગાંધી દેશના દરેક નાગરિક માટે રાષ્ટ્રપિતા બન્યા હતા.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.