હૈદરાબાદ: યુ.એસ.માં ન્યુ યોર્ક સ્થિત કોર્નેલ યુનિવર્સિટીની આગેવાની હેઠળની એક સંશોધન ટીમે ઇલેક્ટ્રોનિક્સ કચરામાંથી સોનું કાઢવાની પદ્ધતિ વિકસાવી છે, પછી પ્રાપ્ત કરેલી કિંમતી ધાતુનો ઉપયોગ ગ્રીનહાઉસ ગેસ કાર્બન ડાયોક્સાઈડ (CO2) ને કાર્બનિક પદાર્થોમાં રૂપાંતરિત કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાશે.
ખાદ્ય રસાયણશાસ્ત્ર અને ઘટક તકનીકના પ્રોફેસર, અલીરેઝા અબ્બાસપુર્રદની પ્રયોગશાળામાં પોસ્ટડોક્ટરલ સંશોધક અમીન ઝદેહનાઝરીના જણાવ્યા અનુસાર, આ પદ્ધતિ દર વર્ષે ફેંકવામાં આવતા આશરે 50 મિલિયન ટન ઈ-વેસ્ટમાંથી કેટલાક માટે ટકાઉ ઉપયોગ પ્રદાન કરી શકે છે, જેમાંથી માત્ર માત્ર 20 ટકા રિસાયકલ થાય છે.
ઝદેહનાઝરીએ ફેંકી દેવામાં આવેલા ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણોમાં સર્કિટ બોર્ડમાંથી સોનાના આયનો અને નેનોપાર્ટિકલ્સને દૂર કરવા માટે વિનાઇલ-લિંક્ડ સહસંયોજક ઓર્ગેનિક ફ્રેમવર્ક (VCOFs) ની એક જોડીનું સંશ્લેષણ કર્યું. તેમના એક VCOF એ ઉપકરણોમાંથી 99.9 ટકા સોનું, નિકલ અને તાંબા સહિતની અન્ય ધાતુઓ પસંદ કરીને કેપ્ચર કરી હતી.
ઝદેહનાઝરીએ કહ્યું કે "અમે સોનાથી ભરેલા COFs નો ઉપયોગ કરીને CO2 ને ઉપયોગી રસાયણોમાં રૂપાંતરિત કરી શકીએ છીએ. CO2 ને મૂલ્યવર્ધિત પદાર્થોમાં રૂપાંતરિત કરીને, અમે માત્ર કચરાના નિકાલની માંગને ઘટાડતા નથી, પરંતુ પર્યાવરણીય અને વ્યવહારિક બંને પ્રકારના ફાયદાઓ પણ પ્રદાન કરીએ છીએ. આ પર્યાવરણ માટે એક રીતે ફાયદાકારક છે."
જણાવી દઈએ કે અબ્બાસપુર્રદ સંવાદદાતા લેખક છે અને ઝદેહનાઝરી 'રીસાઈકલિંગ ઈ-વેસ્ટ ઈન ટુ ગોલ્ડ-લોડેડ કોવેલેન્ટ ઓર્ગેનિક ફ્રેમવર્ક કૈટેલિસ્ટ્સ ફોર ટર્મિનલ અલ્કાઈન કાર્બોક્સિલેશ'ના મુખ્ય લેખક છે, જે નેચર કોમ્યુનિકેશન્સમાં પ્રકાશિત થયેલું છે.
ઇલેક્ટ્રોનિક કચરો હકીકતમાં સોનાની ખાણ છે
એવો અંદાજ છે કે એક ટન ઈ-વેસ્ટમાં તે અયસ્કના એક ટનથી ઓછામાં ઓછું 10 ગણું વધુ સોનું હોય છે. અને 2030 સુધીમાં અંદાજિત 80 મિલિયન મેટ્રિક ટન ઈ-વેસ્ટ સાથે, તે કિંમતી ધાતુને પુનઃપ્રાપ્ત કરવાની રીતો શોધવી મહત્વપૂર્ણ છે.
ઈ-વેસ્ટમાંથી સોનું કાઢવાની પરંપરાગત પદ્ધતિઓમાં સાઈનાઈડ સહિતના કઠોર રસાયણોનો ઉપયોગ થાય છે, જે પર્યાવરણ માટે જોખમ ઊભું કરે છે. ઝહેનદાઝરીની પદ્ધતિ જોખમી રસાયણોના ઉપયોગ વિના થાય છે.
સંશોધનમાં નેશનલ સાયન્સ ફાઉન્ડેશન દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવેલી કોર્નેલ સેન્ટર ફોર મટિરિયલ્સ રિસર્ચ અને કોર્નેલ NMR ફેસિલિટીઝનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.
આ પણ વાંચો:
