ભુજ: ભુજના આર્મી સ્ટેશન ખાતેના શ્રધ્ધાંજલિ પાર્કમાં આજે વર્ષ 1965 અને 1971ના યુદ્ધ માટેના બે વોર મેમોરિયલનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં વર્ષ 1965 અને 1971ના યુદ્ધમાં જોડાયેલા નિવૃત્ત જવાનો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા તેમજ કચ્છના જે પણ લોકોએ આ બંને યુદ્ધમાં સેનાને મદદ કરી હતી તેવા લોકો પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. જેમનું સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું. ભુજ મિલિટરી સ્ટેશન ખાતે બાલ્ડ ઇગલ બ્રિગેડ દ્વારા આયોજિત એક ગૌરવપૂર્ણ કાર્યક્રમમાં લેફ્ટનન્ટ જનરલ ગુરબીરપાલ સિંઘ- DG NCC એ તાજેતરમાં નવીનીકરણ કરાયેલ યુદ્ધ સ્મારકનું અનાવરણ કર્યું હતું. વર્ષ 1965 અને 1971ના યુદ્ધના વીર શહીદોની બહાદુરીની યાદમાં આજે વોર મેમોરિયલ ખાતે પુષ્પાંજલિ સમારોહનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
નિવૃત્ત સૈનિકો અને કચ્છની વીરાંગનાઓ ઉપસ્થિત: આ કાર્યક્રમમાં વર્ષ 1971માં પાકિસ્તાને ભારતની એર સ્ટ્રીપ પર કરેલા હુમલામાં નષ્ટ થયેલ રનવેને 48 કલાકમાં ફરીથી બનાવી આપનાર ભુજની વીરાંગનાઓએ પણ હાજરી આપી હતી. કચ્છની વીરાંગનાઓએ ભુજની હવાઈ પટ્ટીના પુનઃનિર્માણમાં મદદ કરી હતી જેના કારણે વર્ષે 1971ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં ભારતનો વિજય થયો હતો.
1965ના યુદ્ધમાં લડેલા યુદ્ધ વેટરન્સની હાજરી: આ ઉપરાંત ભારત પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં લડેલા વેટરન્સની પણ આજના કાર્યક્રમમાં ભાગીદારી હતી. રણ સેક્ટરમાં 1965ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં લડેલા યુદ્ધ વેટરન્સની હાજરી આ ઇવેન્ટની ખાસિયત હતી. 3 PARA (KUMAON) અને 2 SIKHLI બટાલિયનના આ નિવૃત્ત સૈનિકો તેમની વૃદ્ધાવસ્થા હોવા છતાં લુધિયાણા અને જયપુરથી મુસાફરી કરીને આજે વોર મેમોરિયલ ખાતે પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરવા આવ્યા હતા.
કચ્છના રણમાં લડાયેલા યુદ્ધોનું ઐતિહાસિક વર્ણન: આપણા રાષ્ટ્ર અને તેના મૂલ્યોની રક્ષામાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન અને સર્વોચ્ચ બલિદાન આપનારાઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે બધા ખૂબ જ કૃતજ્ઞતા અને આદર સાથે આવ્યા હતા. જવાનોના બલિદાનના સન્માનમાં વોર મેમોરિયલની બંને બાજુએ બે નવી તકતીઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. આ તકતીઓ સ્મારકની બાજુમાં ઉભી કરવામાં આવી છે અને તેના પર કચ્છના રણમાં લડાયેલા યુદ્ધોનું ઐતિહાસિક વર્ણનો કરવામાં આવ્યું છે. યુદ્ધ વેટરન્સ અને વીરાંગનાઓને મુખ્ય મહેમાન દ્વારા પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિમાં તેમના અમૂલ્ય યોગદાન બદલ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. સ્મારક પર નેશનલ કેડેટ કોર્પ્સના પસંદગીના કેડેટ્સ પણ હાજર રહ્યા હતા. જેઓ દેશના બહાદુરોની ગૌરવપૂર્ણ હાજરીમાં યુદ્ધની માહિતી મેળવી હતી.
લેફ્ટનન્ટ જનરલે વોર મેમોરિયલનું કર્યું અનાવરણ: લેફ્ટનન્ટ જનરલ ગુરબીરપાલ સિંઘે જણાવ્યું હતું કે, આજે શ્રદ્ધાંજલિ પાર્કમાં 1965માં રણની લડાઈમાં જ્યાં કચ્છના રણમાં બિયાર બેટ, પોઈન્ટ 84 અને અન્ય સ્થળોએ લડવામાં આવેલી ભીષણ લડાઈઓમાં શહીદ થયેલા જવાનોને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરવામાં આવી છે તો આ યુદ્ધમાં સામેલ થયેલા નિવૃત્ત સૈનિકો આજે અહી હાજર રહ્યા છે. ત્યારે તેમનું સન્માન કરવામાં આવ્યું છે. તો વર્ષ 1971માં ભારતના વિજયમાં ફાળો આપનાર ભુજની વીરાંગનાઓનું પણ સન્માન કરવામાં આવ્યું છે.
બેટલ ઓફ પોઇન્ટ 84 અને બેટલ ઓફ બીયાર બેટ : વર્ષ 1965ના ભારત પાક યુદ્ધ સમયે કચ્છના રણમાં પોઈન્ટ 84ની લડાઈ અંગે વાતચીત કરતા નિવૃત્ત સુબેદાર મેજર બાલમસિંઘે જણાવ્યું હતું કે, 21 એપ્રિલના રોજ, મેજર પીપી સિંહ હેઠળ બ્રાવો કંપનીએ પોઈન્ટ 84 પર ફરીથી કબજો કર્યો અને ભારે દુશ્મન આર્ટિલરી શેલિંગ હેઠળ બચાવ કર્યો. 2જી એલ.ટી. ઈન્દ્રજીત શર્મા હેઠળ એક પુનઃપ્રાપ્તિ પેટ્રોલિંગ દુશ્મન ચળવળને શોધી કાઢ્યું. 24 એપ્રિલના રોજ, પોઈન્ટ 84 પર ભારે તોપખાનાથી ગોળીબાર શરૂ થયો, જેના પછી દુશ્મન ટેન્કોએ પોતાના બચાવ પર હુમલો કર્યો. બ્રાવો કોયના આરસીએલ ગનર્સે આગની નીચે અનુકરણીય હિંમત બતાવી અને ત્રણ દુશ્મન ટેન્ક અને બખ્તરબંધ પર્સનલ કેરિયર્સનો નાશ કર્યો, જેનાથી ભારે જાનહાનિ થઈ હતી. આ યુદ્ધમાં રોલ ઓફ ઓનરમાં પીટીઆર નરેન્દ્ર સિંહ ગુરુંગ અને એલ/એનકે બલબીર સિંહ નેગી રહ્યા હતા. ચાર્લી કોય મેજર આઈજે કુમાર હેઠળ બિયાર બેટના ઉત્તરમાં સંરક્ષણ સંભાળી રહ્યો હતો. 25 એપ્રિલના રોજ, દુશ્મન ટેન્કોની એક ટુકડી અને એક એપીસી કંપની પોતાના સંરક્ષણની નજીક જોવામાં આવી હતી. દુશ્મનોએ ત્રણ દિશાઓથી કોય ડિફેન્ડ્ડ લોકેલિટી પર હુમલો કર્યો. ચાર્લી કોચ દુશ્મનના સૈનિકો વચ્ચે પાયમાલી સર્જતા આરસીએલ અને મોર્ટાર સાથે દુશ્મનની ટાંકીઓ સાથે સંકળાયેલા હતા, આ યુદ્ધમાં, ચાર દુશ્મન ટેન્કનો નાશ કરવામાં આવ્યો હતો અને આશરે 140 જેટલા દુશ્મનોને મારી નાખવામાં આવ્યા હતા. ત્યાર બાદ ધર્મશાલા ખાતે બટાલિયન ડિફેન્સમાં જોડાયો. આ યુનિટે ગૌરવપૂર્ણ ભારતીય લશ્કરી ઈતિહાસના સુવર્ણ પૃષ્ઠોમાં તેનું નામ અંકિત કર્યું હતું. યુદ્ધમાં રોલ ઓફ ઓનર તરીકે પીટીઆર માલ્હા સિંહ, પીટીઆર ટીક્કા રામ અને પીટીઆર મલક સિંહ નેગી રહ્યા હતા.
1965 યુદ્ધમાં પાકના ઓપરેશન નિષ્ફળ: વર્ષ 1965માં લડાયેલ ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ અંગે વધુ માહિતી આપતા 2 સીખલીના નિવૃત્ત કેપ્ટન જસવંત સિંહે જણાવ્યું હતું કે, કચ્છનું રણ ભારતીય સેનાના ઈતિહાસની સૌથી ભીષણ લડાઈઓમાંથી એકનું સાક્ષી હતું. પાકિસ્તાની સેનાના ખોટા સાહસને ભારતીય સૈન્યના વીર સૈનિકો દ્વારા નિષ્ફળ કરવામાં આવ્યું હતું. જેઓ તમામ અવરોધો સામે તેમના સંરક્ષણમાં અડગ રહ્યા હતા. દુશ્મનોની ઘૂસણખોરીને રોકવા માટે, રાજ્ય અનામત દળો દ્વારા સરદાર પોસ્ટની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી, જેમ કે ઘટનાઓ સામે આવી, ભારતીય સેનાએ સંરક્ષણ પર કબજો મેળવ્યો અને ઘણા શત્રુ હુમલાખોરોને ભગાડ્યા. દુશ્મને તેના હુમલાને બિયાર બેટ તરફ ખસેડ્યો અને પોઇન્ટ 84 પર હુમલો કર્યો. પીચ બેટલ્સમાં ભારતીય સૈન્ય એકમોએ સંરક્ષણના આગળના સ્તરમાં દુશ્મનને ભગાડ્યા અને ધર્મશાલા તરફની તેમની કામગીરીની પ્રગતિને નકારી કાઢી. તમામ કામગીરી મેજર જનરલ ઓપી ડન હેઠળ હાથ ધરવામાં આવી હતી.
હિન્દુસ્તાન સેૈન્યને ગાઇડ તરીકે મદદ કરી: મોહનસિંહ સોઢા તેઓ સિંધ-પાકીસ્તાનમાં જન્મેલ અને ત્યાં ગ્રેજ્યુએટ થયા પછી પાકીસ્તાનમાં 1962થી 1969 સુધી ફુડ ઈન્સ્પેકટર તરીકે ફરજ બજાવી હતી. વર્ષ 1969માં પાકીસ્તાન છોડી અને હિન્દુસ્તાન આવેલ અને 1971માં ઈન્ડીયન નાગરીકતા મેળવેલ અને એજ વર્ષે પાકીસ્તાન સાથે લડાઈ થતાં એમણે હિન્દુસ્તાન સેૈન્યને ગાઇડ તરીકે મદદ કરી હતી. જેના લીધે એમને ગર્વનર મેડલ મળેલ અને સેૈન્યએ સૂર્યચક્ર માટે પણ એમની ભલામણ કરી હતી. ખૂબ જ ઉપયોગી માહિતી લશ્કરને આપી અને કદર સ્વરૂપે તેમણે ગોલ્ડ મેડલ સૂર્યચક્ર મળ્યો છે.
સિંધના વિસ્તારમાં આગેકૂચમાં ફાળો: વધુ માહિતી આપતા મોહનસિંહ સોઢાએ જણાવ્યું હતું કે, વર્ષ 1971 ના યુદ્ધમાં પાકિસ્તાનના બે ટુકડા થયા અને એના લશ્કરને પીછેહટ કરવી પડી એની પાછળ એકથી વધુ પરિબળો અને એના લશ્કરી શાસકોએ કરેલી ભૂલોની પરંપરા જવાબદાર હતા. જેમાં ભારતીય લશ્કરે ખાસ તો સિંધના થરપાકર અને નગર પારકર વિસ્તારમાં આગેકૂચ કરી તેમાં ત્યાંના સોઢા રાજપૂત સહિતના હિન્દુ પરિવારની વસ્તીએ આપેલો સહયોગ નોંધનીય હતો. જેમાં ગાઈડ તરીકે ગુપ્ત બાતમીઓ અને ભોમિયાની કામગીરી કરીને ભારતની આગેકૂચને સરળ અને ઝડપી બનાવી હતી.
