અમદાવાદ: વર્ષની શરૂઆતની સાથે પહેલી જાન્યુઆરીથી શરૂ થયેલો સપ્તક વાર્ષિક સંગીત સમારોહ પૂર્ણતાની આરે છે. 45મા સપ્તક વાર્ષિક સંગીત સમારોહની ઊંઘી ગણતરી શરૂ થઈ ગઇ છે. આજે દસમા દિવસે પણ સંગીત વિદ્વાનો દ્વારા ગાયન વાદનની આ પરંપરાને અકબંધ રાખીને લોકોને સ્વરનો રસ થાળ પીરસ્યો હતો.
પહેલી બેઠક
પહેલી બેઠકમાં કોકિલ કંઠી શાસ્ત્રિય સંગીત ગાયિકા દેવકી પંડિતે રાગ બાગેશ્રી પ્રસ્તુત કર્યું હતું. તેમની સાથે સ્વપ્નિલ ભિસ દ્વારા તબલા પર તાલ આપવામાં આવ્યો હતો. આપને જણાવી દઈએ કે, દેવકી પંડિતે તેમની માતા ઉષા પંડિતના માર્ગદર્શન હેઠળ સંગીત શિક્ષણની શરૂઆત કરી હતી. તેમણે વસંતરાવ કુલકર્ણી, પ્રખ્યાત ગાયિકા કિશોરી અમોનકર અને સ્વર્ગસ્થ ગાયક જિતેન્દ્ર અભિષેકી સાથે તેમની કુશળતાને આગળ વધારી. તેમની ગાયકી શૈલી જયપુર, આગ્રા અને ગ્વાલિયર ઘરાનાઓથી પ્રભાવિત છે.
સ્વપ્નિલ ભિસેએ 3 વર્ષની ઉંમરે ચંદ્રકાંત ભોસેકર હેઠળ તેમની તાલીમ શરૂ કરી હતી. તેણે પ્રવીણ કરકરે સાથે 10 વર્ષ સુધી અભ્યાસ કર્યો અને છેલ્લા 15 વર્ષથી યોગેશ સામસી પાસેથી શીખી રહ્યો છે. 12 વર્ષની ઉંમરથી, તેમણે ભારતના વિવિધ શહેરોમાં સપ્તક વાર્ષિક સંગીત ઉત્સવ, પંડિત કંઠે મહારાજ મહોત્સવ, તબલા ચિલ્લા મહોત્સવ જેવા પ્રતિષ્ઠિત ઉત્સવોમાં તબલા એકલ વગાડ્યું છે.
બીજી બેઠક
દસમા દિવસની બીજી બેઠકમાં પદ્મશ્રી શાહિદ પરવેઝ દ્વારા સિતારવાદન ની પ્રસ્તુતિ કરવામાં આવી હતી તેમણે પ્રસ્તુતિ દરમિયાન એક વાત કરી હતી કે ''लोगों को मुखड़े के पास जाना पड़ता है लेकिन देखना मुखड़ा सामने से चलकर मेरे पास आएगा'.
આપને જણાવી દઈએ કે, સિતારવાદક શાહિદ પરવેઝ સિતારના પ્રથમ પરિવાર, ઇટાવા ઘરાનાની સાતમી પેઢીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. ખૂબ જ નાની ઉંમરે શાહિદ પરવેઝને તેમના પિતા અને ગુરુ, અઝીઝ ખાન - જાણીતા સંગીતકાર અને સુપ્રસિદ્ધ સિતાર અને સુરબહાર કલાકાર વાહીદ ખાનના પુત્ર દ્વારા ઘરાનાની સમૃદ્ધ પરંપરાઓમાં દીક્ષા આપવામાં આવી હતી. તેમના પરિવારે હિન્દુસ્તાની શાસ્ત્રીય સંગીતમાં સૌથી વધુ આદરણીય અને પ્રભાવશાળી વ્યક્તિઓનું નિર્માણ કર્યું છે, જેમાં સાહબદાદ ખાન, ઇમદાદ ખાન, ઇનાયત ખાન અને વિલાયત ખાનનો સમાવેશ થાય છે.
શાહિદ પરવેઝ સાથે તબલા પર જાણીતા બનારસ ઘરાનાના મહાન ઉસ્તાદ કિશન મહારાજના શિષ્ય શુભ મહારાજ દ્વારા સંગત આપવામાં આવી હતી. શુભ મહારાજનો જન્મ 1987માં તબલા વાદકોના સંગીત પરિવારમાં થયો હતો. તેમના દાદા, બનારસ ઘરાનાના મહાન ઉસ્તાદ કિશન મહારાજ અને તેમના પિતા, દિવંગત વિજય શંકર, જાણીતા કથક નૃત્યાંગનાએ તેમની સંગીત યાત્રાને ખૂબ પ્રભાવિત કરી હતી. તેઓ ઔપચારિક રીતે વર્ષ 1993માં તેમના દાદાના 'ગંદબંધ શાગીર' બન્યા, તેમના પરદાદા કંઠે મહારાજ દ્વારા સ્થાપિત પરંપરાગત કુટુંબ વંશને ચાલુ રાખતા હતા.
ત્રીજી બેઠક
ત્રીજી બેઠકમાં માત્ર તબલા એકલા કેવી રીતે લોકોને મંત્રમુગ્ધ કરી શકે, તેનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ સંજુ સહાય કે જેઓ વિષ્ણુ સહાય તરીકે પણ ઓળખીતા છે. તેમના દ્વારા આપવામાં આવ્યું હતું. તેઓ બનારસ ઘરાનાના વતની અને આ વંશની છઠ્ઠી પેઢી હોવાને કારણે, તેમણે ખૂબ જ નાની ઉંમરે તબલા વગાડવાનું શરૂ કર્યું. એક બાળ ઉત્કૃષ્ટ અને મહાન ગાયિકા શારદા સહાયના પુત્ર, તેમણે બનારસમાં એક મુખ્ય કાર્યક્રમમાં 9 વર્ષની ઉંમરે તેમનું પ્રથમ સોલો તબલા પરફોર્મન્સ આપ્યું હતું. તેણે 13 વર્ષની ઉંમરે સંગીતની સ્નાતકની ડિગ્રી અને 18 વર્ષની ઉંમરે માસ્ટર ઑફ મ્યુઝિકની ડિગ્રી મેળવી હતી.
તેમની સાથે હાર્મોનિયમ પર અજય જોગલેકર હતા કે, જેઓ પ્રખ્યાત હાર્મોનિયમ વાદક તુલસીદાસ બોરકરના શિષ્ય છે. ભારત અને વિદેશમાં કોન્સર્ટમાં જાણીતા વ્યક્તિ તરીકે, તેઓ અગ્રણી ગાયકો, તબલાવાદકો અને નર્તકો સાથે છે. પોતાના અભિનય ઉપરાંત, તે એક સંગીતકાર અને એરેન્જર તરીકે પણ પોતાનું નામ બનાવી રહ્યો છે.
આ પણ વાંચો:
