હૈદરાબાદ: હિમાલયમાં અનેક પ્રકારની ઔષધિઓ જોવા મળે છે જેના વિશે સામાન્ય લોકો પણ જાણતા નથી. રામાયણ અનુસાર, હનુમાનજીએ હિમાલયમાંથી સંજીવની ઔષધિ લાવીને લક્ષ્મણનો જીવ પણ બચાવ્યો હતો. આજે ETV ભારત પણ તમને એક ઔષધિ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યું છે, જેના વિશે હિમાલયના પ્રદેશમાં રહેતા લોકો તો જાણે છે પરંતુ અન્ય લોકો તેના વિશે ભાગ્યે જ જાણતા હશે. વાસ્તવમાં, હિમાલય પ્રદેશના લોકો પેટના દુખાવાની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે આ ઔષધિનો ઉપયોગ કરે છે. આ એક એવી દૈવી ઔષધી છે જે પેટના તમામ રોગોને મટાડે છે.
આ દૈવી દવા 3000 મીટરથી વધુની ઊંચાઈ પર જોવા મળે છે: તમને જણાવી દઈએ કે, આ દૈવી ઔષધિનું નામ આર્ચા (રહેમ ઈમોદી) છે. આર્ચા પશ્ચિમ હિમાલય પ્રદેશમાં જમ્મુ અને કાશ્મીર, હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડમાં જોવા મળે છે. આ છોડ હિમાલયના પ્રદેશમાં પર્વતીય અને ખડકાળ વિસ્તારોમાં 3000 મીટરથી વધુની ઊંચાઈએ જોવા મળે છે. ગઢવાલ યુનિવર્સિટીના હાઈ હિમાલયન પ્લાન્ટ ફિઝિયોલોજી રિસર્ચ સેન્ટરમાં સંશોધક અને ગેસ્ટ ફેકલ્ટી તરીકે કામ કરતા ડૉ. અંકિત રાવતે ETV ભારત સાથેની ખાસ વાતચીતમાં જણાવ્યું કે, આર્ચા (Rheum imodi) એક એવો છોડ છે જે ઘણા રોગોની સારવારમાં અસરકારક છે. ઉપરાંત આ છોડ માત્ર હિમાલયના પ્રદેશોમાં 3000 મીટરથી વધુની ઊંચાઈએ જ થાય છે, તેનામાં અનેક ઔષધીય ગુણો છે.
તે પેટ સંબંધિત રોગો માટે રામબાણ માનવામાં આવે છે: ડો.અંકિત રાવતે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, આ છોડના મૂળનો ઉપયોગ પેટને લગતી બીમારીઓમાં થાય છે. તેના ઉકાળાના ઉપયોગથી પેટની ગરમી, પેટમાં દુખાવો અને પેટમાં ખેંચાણ જેવી બીમારીઓથી રાહત મળે છે. તેનો ઉકાળો પેટના રોગો માટે નિયમિત ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ સિવાય જો કોઈ આંતરિક ઈજા થઈ રહી હોય જેના કારણે લાંબા સમય સુધી દુખાવો થતો હોય તો તેના પાનનો લેપ લગાવવાથી ઘણી રાહત મળે છે. તેની પેસ્ટ ઇજાઓ અથવા અન્ય કોઈપણ પ્રકારના ઘાવ માટે રામબાણ ગણાય છે. જણાવવા જીવે બાબત એ છે કે, ઘા પર આ છોડનો ઉપયોગ કરવાથી તે ધીમે ધીમે રૂઝાવા લાગે છે.
આ ઔષધિની ખેતી કરવી ખૂબ જ જરૂરી છે: ડૉ. અંકિત જણાવે છે કે, આ છોડ હવે ધીમે ધીમે હિમાલયમાંથી લુપ્ત થઈ રહ્યો છે. આ માટે હિમાલયના પ્રદેશમાં આ છોડની ખેતી કરવાની જરૂર છે. બજારમાં આ છોડની પ્રતિ કિલો કિંમત રૂપિયા 250 થી રૂપિયા 500 પ્રતિ કિલો છે. હિમાલય વિસ્તારના લોકો વર્ષોથી આ છોડનો ઉપયોગ તેમના રોજિંદા જીવનમાં કરે છે. આ છોડની ખેતી બીજ વાવીને કરવામાં આવે છે અને ડિસેમ્બર મહિનો આ છોડના બીજ વાવવા માટે યોગ્ય છે. આ છોડની ખેતી માટે લોમી જમીન એટલે કે રેતી, કાંપ અને માટીથી બનેલી ચીકણી જમીન યોગ્ય છે. પહાડી વિસ્તારના ખેડૂતો આ છોડની ખેતીથી સારો નફો મેળવી શકે છે. આ જડીબુટ્ટીઓ ઘણા રોગોની સારવારમાં અસરકારક છે.
(નોંધ: આ અહેવાલમાં તમને આપવામાં આવેલી તમામ આરોગ્ય સંબંધિત માહિતી અને સલાહ ફક્ત તમારી સામાન્ય માહિતી માટે છે. અમે આ માહિતી વૈજ્ઞાનિક સંશોધન, અભ્યાસ, તબીબી અને આરોગ્ય વ્યવસાયિક સલાહના આધારે આપીએ છીએ. તમારે તેના વિશે વિગતવાર જાણવું જોઈએ અને આ પદ્ધતિ અથવા પ્રક્રિયા અપનાવતા પહેલા તમારા અંગત ચિકિત્સકની સલાહ લો.)
આ પણ વાંચો: