નવી દિલ્હી: ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) એ ભારતમાં ટેક્સ સિસ્ટમને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખી છે. તેનો અમલ 2017માં કરવામાં આવ્યો હતો. જીએસટીએ એક્સાઇઝ ડ્યુટી, વેટ, સર્વિસ ટેક્સ જેવી જૂની કર પ્રણાલીઓને બદલી નાખી છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય સરળ, પારદર્શક અને કરચોરી-મુક્ત સિસ્ટમ બનાવવાનો હતો. ખાસ વાત એ છે કે GST હેઠળ સમગ્ર દેશમાં એકસમાન દરે ટેક્સ લાગુ થાય છે. ઉપરાંત, ગ્રાહકો અંતિમ ઉત્પાદનની કિંમતમાં ટેક્સ ચૂકવે છે.
આવી સ્થિતિમાં, ઘણા લોકોના મનમાં આ પ્રશ્ન રહે છે કે GST માટે કોને રજિસ્ટ્રેશન કરાવવું પડશે અને તેના ફાયદા શું છે? જો તમને પણ GST ને લઈને આવા પ્રશ્નો હોય તો આજે અમે તમને તેના વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. જો કે, સૌથી પહેલા એ જાણવું જરૂરી છે કે GST આખરે છે શું?
GST શું છે? : ભારતમાં GST કાયદો 2017માં લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. તે એક્સાઇઝ ડ્યુટી, કસ્ટમ ડ્યુટી, વેટ, સર્વિસ ટેક્સ વગેરે જેવા ઘણા પ્રકારના પરોક્ષ કરની જગ્યાએ લાદવામાં આવે છે. મુખ્યત્વે કરચોરી રોકવા માટે સરકારે તેનો અમલ કર્યો હતો. GST સમગ્ર દેશમાં કોઈપણ વસ્તુ પર સમાન રીતે લાગુ પડે છે.
તેનો અર્થ એ કે GST એ એકલ, સંયુક્ત, પરોક્ષ કર છે જે માલ અને સેવાઓના પુરવઠા પર લાદવામાં આવે છે. આ હેઠળ, જ્યારે પણ ઉત્પાદનમાં કોઈ મૂલ્યવૃદ્ધિ થાય છે, ઉત્પાદનોના ઉત્પાદનથી લઈને છૂટક વિક્રેતાઓ દ્વારા વપરાશ સુધી, ટેક્સ લાદવામાં આવે છે. ગ્રાહકો આ ટેક્સ અંતિમ તબક્કે ચૂકવે છે કારણ કે તે ઉત્પાદનની કિંમતમાં સામેલ હોય છે.
GST રેટ સ્લેબ: હાલમાં, સામાન્ય કરદાતાઓ માટે વિવિધ સામાન અને સેવાઓ માટે પાંચ રેટ સ્લેબ બનાવવામાં આવ્યા છે. આ અંતર્ગત ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ અને આવશ્યક સેવાઓ પર નીચા ટેક્સ લાદવામાં આવે છે, જ્યારે લક્ઝરી વસ્તુઓ પર વધુ ટેક્સ લાદવામાં આવે છે. જીએસટીના ચાર પ્રકાર છે. તેમાં સેન્ટ્રલ GST, સ્ટેટ GST, UT GST અને ઇન્ટિગ્રેટેડ GSTનો સમાવેશ થાય છે.
GST માટે કોણે નોંધણી કરાવવી જોઈએ? નાણાકીય વર્ષમાં 40 લાખ રૂપિયાથી વધુનું ટર્નઓવર ધરાવતા તમામ વ્યવસાયો માટે GST નોંધણી ફરજિયાત છે. જો કે, કેટલાક રાજ્યોમાં આ મર્યાદા 20 લાખ રૂપિયા છે અને કેટલાક રાજ્યોમાં તે 10 લાખ રૂપિયા છે. GST તે લોકો પર પણ લાગુ થાય છે જેઓ પહેલેથી જ નોંધાયેલા છે અને એક્સાઇઝ ડ્યુટી, વેટ અથવા સર્વિસ ટેક્સ જેવા જૂના કર ચૂકવે છે.
આ સિવાય કોઈપણ જગ્યાએ અસ્થાયી રૂપે વેપાર કરતા વેપારીઓ, રિવર્સ ચાર્જ મિકેનિઝમ હેઠળ ટેક્સ ચૂકવનારા, ઈ-કોમર્સ પ્લેટફોર્મ ચલાવતા હોય અથવા તેમના દ્વારા સેવાઓ અને માલ વેચતા હોય અને ભારતમાં ઓનલાઈન ડેટા અથવા સેવાઓ પૂરી પાડતા હોય તેવા તમામને પણ GST અંતર્ગત નોંધણી કરાવવી જરૂરી છે.
આ પણ વાંચો:
