ETV Bharat / sukhibhava

মাজে মাজে কৰা উপবাসে সঁচাকৈয়ে কৰে নেকি ওজন হ্ৰাস ?

ওজন হ্ৰাস কৰিবলৈ মাজে মাজে উপবাস ৰখা উচিত, এই কথাষাৰ শুনিবলৈ সহজ । কিন্তু ওজন হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত আন ডায়েট প্লেনতকৈ কেতিয়াবা উপবাস উপকাৰী নহ'বও পাৰে ।

intermittent fasting
মাজে মাজে কৰা উপবাসে সঁচাকৈয়ে ওজন হ্ৰাস কৰে নেকি?
author img

By

Published : Jun 14, 2022, 10:36 PM IST

যদি আপুনি কেইবছৰমান ধৰি ওজন হ্ৰাস কৰাৰ কথা ভাবি আছে বা স্বাস্থ্যৱান হ'ব বিচাৰিছে, তেন্তে আপুনি সম্ভৱতঃ এইবুলিয়েই শুনিছে- 'মাজে মাজে উপবাস কৰক' (Intermittent fasting )। চেলিব্ৰিটীৰ পৰা ফিটনেছ উৎসাহী আৰু ছ’চিয়েল মিডিয়া ইনফ্লুয়েঞ্চাৰ সকলে অনলাইনত মাজে মাজে উপবাস ৰখাৰ কথা কয় ৷ তেওঁলোকৰ বহুতেই দাবী কৰে যে এই খোৱাৰ আৰ্হিয়ে তেওঁলোকক অন্যান্য ডায়েট প্লেনতকৈ ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিছে ।

ওজন হ্ৰাস কৰাৰ পদ্ধতি হিচাপে মাজে মাজে উপবাস ৰখা কথাষাৰ শুনিবলৈ সহজ । ই কেৱল সহজেই নহয়, ই নমনীয়ও, প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ সৈতে সহজে খাপ খাই পৰে ৷ কিন্তু ওজন হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত আন ডায়েট প্লেনতকৈ মাজে মাজে উপবাস কৰাটো ভাল নহ'বও পাৰে ।

আজিলৈকে, বহু অধ্যয়নে প্ৰমাণ কৰিছে যে ওজন হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত মাজে মাজে উপবাস কৰাটো ভাল । মাজে মাজে কৰা উপবাসৰ বিশেষত্ব হৈছে ইয়াত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ উপবাস অন্তৰ্ভূক্ত (Types of Intermittent fasting) হয়, যাৰ ভিতৰত আছে বৈকল্পিক দিনৰ উপবাস (য'ত আপুনি দৈনিক উপবাস কৰে বা কেলৰি সীমিত কৰে), 5:2 আহাৰ (সপ্তাহত প্ৰায় পাঁচ দিন খোৱা, তাৰ পিছত উপবাস বা কেলৰি দুদিনলৈ সীমিত কৰা) আৰু সময়-সীমাবদ্ধ খোৱা (য'ত আপুনি আপোনাৰ দিনটোৰ সকলো কেলৰি এক বিশেষ সময়ত খায়, যেনে কেৱল আঠ ঘণ্টা খাই 16 ঘণ্টা উপবাস কৰা) । কিন্তু কোনো অধ্যয়নত পৰম্পৰাগত আহাৰৰ তুলনাত মাজে মাজে কৰা উপবাস উন্নত বুলি এতিয়ালৈকে প্ৰমাণ হোৱা নাই ।

মাজে মাজে কৰা উপবাসে আপোনাৰ খোৱা খাদ্যৰ পৰিমাণ হ্ৰাস কৰে, কিন্তু ইয়াৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া থাকিব পাৰে । ই আমি কৰা শাৰিৰীক সক্ৰিয়তাৰ পৰিমাণ হ্ৰাস কৰে আৰু ব্যায়ামৰ সময়ত আমি কৰা কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ পৰিমাণো হ্ৰাস কৰে ৷

যদিও ই ওজন হ্ৰাসক প্ৰভাৱিত নকৰে, কম শাৰিৰীক সক্ৰিয়তাই স্বাস্থ্যৰ ওপৰত অন্যান্য নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে । উদাহৰণ স্বৰূপে, শেহতীয়াকৈ এক বৈকল্পিক দিনৰ উপবাস অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে প্ৰতিদিনৰ কেলৰি সীমিত কৰা উপবাসৰ তুলনাত ই মাত্ৰ তিনি সপ্তাহৰ বাবে শাৰিৰীক সক্ৰিয়তাৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰে । চৰ্বি হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো দৈনিক কেলৰিৰ সীমাবদ্ধতাতকৈ উপবাসৰ আহাৰ কম কাৰ্যকৰী আছিল ।

ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আৰু বয়স হোৱাৰ লগে লগে শাৰিৰীকভাৱে সুস্থ হোৱাকে ধৰি কেইবাটাও কাৰণৰ বাবে পেশীৰ ভৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ । সেয়েহে, পেশীৰ ক্ষতি কৰা আহাৰ পৰিহাৰ কৰিব লাগে ।

ওজন হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত মাজে মাজে উপবাস কৰাটো এক অলৌকিক আৰোগ্য নহ'ব পাৰে, ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে ইয়াৰ আন স্বাস্থ্য উপকাৰিতা নাই । এক শেহতীয়া সমীক্ষাত দেখা গৈছে যে মাজে মাজে কৰা উপবাসে ৰক্তচাপ, ইনচুলিন সংবেদনশীলতা (শৰীৰে কিমান কাৰ্যকৰীভাৱে ৰক্ত শৰ্কৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে) উন্নত কৰে আৰু দৈনিক কেলৰি সীমাবদ্ধতাৰ দৰে কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰে ।

কিছুমান গৱেষণাই এইটোও পৰামৰ্শ দিয়ে যে উপবাস কিমান গুৰুত্বপূৰ্ণ হ'ব পাৰে । কেইবাটাও অধ্যয়নে early time-restricted eating ৰ আশাব্যঞ্জক ফলাফল দেখুৱাইছে, যাৰ ভিতৰত আছে দিনটোৰ আৰম্ভণিতে আপোনাৰ সকলো কেলৰি খোৱা আৰু সন্ধিয়া 4 বজাৰ পিছত উপবাস কৰা । দিনটোৰ আৰম্ভণিতে খোৱাটোৱে আপোনাৰ প্ৰাকৃতিক circadian rhythms ৰ সৈতে খাদ্য গ্ৰহণ মিলায়, যাৰ অৰ্থ হৈছে পুষ্টিবোৰ অধিক দক্ষতাৰে সংসাধিত কৰা হয় ।

Early time-restricted eating ৱে ইনচুলিন সংবেদনশীলতা উন্নত কৰা দেখা গৈছে, যি প্ৰকাৰ 2 ডায়বেটিছৰ বাবে এক মুখ্য বিপদাশংকাৰ কাৰক । এই উন্নতিবোৰ কিন্তু ওজন হ্ৰাস নকৰাকৈয়ে দেখা গৈছিল ।

লগতে পঢ়ক: নিৰ্দিষ্ট ক্ৰমত খাদ্য গ্ৰহণে গ্লুক’জ লেভেল বৰ্তাই ৰখাত সহায় কৰে

যদি আপুনি কেইবছৰমান ধৰি ওজন হ্ৰাস কৰাৰ কথা ভাবি আছে বা স্বাস্থ্যৱান হ'ব বিচাৰিছে, তেন্তে আপুনি সম্ভৱতঃ এইবুলিয়েই শুনিছে- 'মাজে মাজে উপবাস কৰক' (Intermittent fasting )। চেলিব্ৰিটীৰ পৰা ফিটনেছ উৎসাহী আৰু ছ’চিয়েল মিডিয়া ইনফ্লুয়েঞ্চাৰ সকলে অনলাইনত মাজে মাজে উপবাস ৰখাৰ কথা কয় ৷ তেওঁলোকৰ বহুতেই দাবী কৰে যে এই খোৱাৰ আৰ্হিয়ে তেওঁলোকক অন্যান্য ডায়েট প্লেনতকৈ ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিছে ।

ওজন হ্ৰাস কৰাৰ পদ্ধতি হিচাপে মাজে মাজে উপবাস ৰখা কথাষাৰ শুনিবলৈ সহজ । ই কেৱল সহজেই নহয়, ই নমনীয়ও, প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ সৈতে সহজে খাপ খাই পৰে ৷ কিন্তু ওজন হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত আন ডায়েট প্লেনতকৈ মাজে মাজে উপবাস কৰাটো ভাল নহ'বও পাৰে ।

আজিলৈকে, বহু অধ্যয়নে প্ৰমাণ কৰিছে যে ওজন হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত মাজে মাজে উপবাস কৰাটো ভাল । মাজে মাজে কৰা উপবাসৰ বিশেষত্ব হৈছে ইয়াত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ উপবাস অন্তৰ্ভূক্ত (Types of Intermittent fasting) হয়, যাৰ ভিতৰত আছে বৈকল্পিক দিনৰ উপবাস (য'ত আপুনি দৈনিক উপবাস কৰে বা কেলৰি সীমিত কৰে), 5:2 আহাৰ (সপ্তাহত প্ৰায় পাঁচ দিন খোৱা, তাৰ পিছত উপবাস বা কেলৰি দুদিনলৈ সীমিত কৰা) আৰু সময়-সীমাবদ্ধ খোৱা (য'ত আপুনি আপোনাৰ দিনটোৰ সকলো কেলৰি এক বিশেষ সময়ত খায়, যেনে কেৱল আঠ ঘণ্টা খাই 16 ঘণ্টা উপবাস কৰা) । কিন্তু কোনো অধ্যয়নত পৰম্পৰাগত আহাৰৰ তুলনাত মাজে মাজে কৰা উপবাস উন্নত বুলি এতিয়ালৈকে প্ৰমাণ হোৱা নাই ।

মাজে মাজে কৰা উপবাসে আপোনাৰ খোৱা খাদ্যৰ পৰিমাণ হ্ৰাস কৰে, কিন্তু ইয়াৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া থাকিব পাৰে । ই আমি কৰা শাৰিৰীক সক্ৰিয়তাৰ পৰিমাণ হ্ৰাস কৰে আৰু ব্যায়ামৰ সময়ত আমি কৰা কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ পৰিমাণো হ্ৰাস কৰে ৷

যদিও ই ওজন হ্ৰাসক প্ৰভাৱিত নকৰে, কম শাৰিৰীক সক্ৰিয়তাই স্বাস্থ্যৰ ওপৰত অন্যান্য নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে । উদাহৰণ স্বৰূপে, শেহতীয়াকৈ এক বৈকল্পিক দিনৰ উপবাস অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে প্ৰতিদিনৰ কেলৰি সীমিত কৰা উপবাসৰ তুলনাত ই মাত্ৰ তিনি সপ্তাহৰ বাবে শাৰিৰীক সক্ৰিয়তাৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰে । চৰ্বি হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো দৈনিক কেলৰিৰ সীমাবদ্ধতাতকৈ উপবাসৰ আহাৰ কম কাৰ্যকৰী আছিল ।

ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আৰু বয়স হোৱাৰ লগে লগে শাৰিৰীকভাৱে সুস্থ হোৱাকে ধৰি কেইবাটাও কাৰণৰ বাবে পেশীৰ ভৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ । সেয়েহে, পেশীৰ ক্ষতি কৰা আহাৰ পৰিহাৰ কৰিব লাগে ।

ওজন হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত মাজে মাজে উপবাস কৰাটো এক অলৌকিক আৰোগ্য নহ'ব পাৰে, ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে ইয়াৰ আন স্বাস্থ্য উপকাৰিতা নাই । এক শেহতীয়া সমীক্ষাত দেখা গৈছে যে মাজে মাজে কৰা উপবাসে ৰক্তচাপ, ইনচুলিন সংবেদনশীলতা (শৰীৰে কিমান কাৰ্যকৰীভাৱে ৰক্ত শৰ্কৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে) উন্নত কৰে আৰু দৈনিক কেলৰি সীমাবদ্ধতাৰ দৰে কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰে ।

কিছুমান গৱেষণাই এইটোও পৰামৰ্শ দিয়ে যে উপবাস কিমান গুৰুত্বপূৰ্ণ হ'ব পাৰে । কেইবাটাও অধ্যয়নে early time-restricted eating ৰ আশাব্যঞ্জক ফলাফল দেখুৱাইছে, যাৰ ভিতৰত আছে দিনটোৰ আৰম্ভণিতে আপোনাৰ সকলো কেলৰি খোৱা আৰু সন্ধিয়া 4 বজাৰ পিছত উপবাস কৰা । দিনটোৰ আৰম্ভণিতে খোৱাটোৱে আপোনাৰ প্ৰাকৃতিক circadian rhythms ৰ সৈতে খাদ্য গ্ৰহণ মিলায়, যাৰ অৰ্থ হৈছে পুষ্টিবোৰ অধিক দক্ষতাৰে সংসাধিত কৰা হয় ।

Early time-restricted eating ৱে ইনচুলিন সংবেদনশীলতা উন্নত কৰা দেখা গৈছে, যি প্ৰকাৰ 2 ডায়বেটিছৰ বাবে এক মুখ্য বিপদাশংকাৰ কাৰক । এই উন্নতিবোৰ কিন্তু ওজন হ্ৰাস নকৰাকৈয়ে দেখা গৈছিল ।

লগতে পঢ়ক: নিৰ্দিষ্ট ক্ৰমত খাদ্য গ্ৰহণে গ্লুক’জ লেভেল বৰ্তাই ৰখাত সহায় কৰে

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.