ETV Bharat / international

এইবাৰৰ পদাৰ্থবিজ্ঞাৰ নোবেল বঁটা ৩ পদাৰ্থ বিজ্ঞানীলৈ

ৰয়েল ছুইডিছ একাডেমী অৱ ছায়েন্সেছৰ (Royal Swedish Academy of Sciences) ছেক্ৰেটেৰী জেনেৰেল হান্স এলেগ্ৰেনে মঙলবাৰে ষ্টকহোমৰ কাৰোলিন্সকা ইনষ্টিটিউটত (Karolinska Institute in Stockholm) ২০২২ বৰ্ষৰ পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা বিজয়ীৰ নাম ঘোষণা কৰে ।

এইবাৰৰ পদাৰ্থবিদ্যাৰ নোবেল বঁটা ৩ পদাৰ্থ বিজ্ঞানীলৈ
এইবাৰৰ পদাৰ্থবিদ্যাৰ নোবেল বঁটা ৩ পদাৰ্থ বিজ্ঞানীলৈ
author img

By

Published : Oct 4, 2022, 5:00 PM IST

Updated : Oct 4, 2022, 10:54 PM IST

নিউজ ডেস্ক, ৪ অক্টোবৰ : এই বছৰৰ পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা আগবঢ়োৱা হৈছে পদাৰ্থবিজ্ঞানী এলাইন এস্পেক্ট, জন ক্লজাৰ আৰু এণ্টন জেইলিংগাৰক (Nobel prize for quantum information science) ৷ কোৱাণ্টাম তথ্য বিজ্ঞানৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ কামৰ বাবে যুটীয়াভাৱে প্ৰদান কৰা হৈছে পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা (2022 Nobel Prize in Physics declared) । ৰয়েল ছুইডিছ একাডেমী অৱ ছায়েন্সেছৰ ছেক্ৰেটেৰী জেনেৰেল হান্স এলেগ্ৰেনে মঙলবাৰে ষ্টকহোমৰ কাৰোলিন্সকা ইনষ্টিটিউটত (Karolinska Institute in Stockholm) বিজয়ীৰ নাম ঘোষণা কৰে (physics Nobel prize 2022 to Alain Aspect) ।

ৰয়েল ছুইডিছ একাডেমী অব ছায়েন্সেছে (Royal Swedish Academy of Sciences) ২০২২ চনত অষ্ট্ৰিয়াৰ ভিয়েনাৰ এলাইন এস্পেক্ট, জন এফ ক্লজাৰ আৰু এণ্টন জেইলিংগাৰ বিশ্ববিদ্যালয়ক “for experiments with entangled photons, establishing the violation of Bell inequalities and pioneering quantum information science"-ৰ বাবে পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰে ।

এলাইন এস্পেক্ট, জন ক্লজাৰ আৰু এণ্টন জেইলিংগাৰে প্ৰত্যেকেই আৱদ্ধ কোৱাণ্টাম স্থিতি ব্যৱহাৰ কৰি গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা চলাইছে, য'ত দুটা কণা পৃথক হ'লেও একক এককৰ দৰে আচৰণ কৰে । তেওঁলোকৰ ফলাফলে কোৱাণ্টাম তথ্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি নতুন প্ৰযুক্তিৰ পথ মুকলি কৰিছে (physics Nobel prize 2022 to John Clauser)।

এইবাৰৰ পদাৰ্থবিদ্যাৰ নোবেল বঁটা ৩ পদাৰ্থ বিজ্ঞানীলৈ
এইবাৰৰ পদাৰ্থবিদ্যাৰ নোবেল বঁটা ৩ পদাৰ্থ বিজ্ঞানীলৈ

কোৱান্টাম বলবিজ্ঞানৰ অনিৰ্দিষ্ট প্ৰভাৱবোৰে এপ্লিকেচন বিচাৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে । এতিয়া গৱেষণাৰ এক বৃহৎ ক্ষেত্ৰ আছে য'ত কোৱাণ্টাম কম্পিউটাৰ, কোৱাণ্টাম নেটৱৰ্ক আৰু সুৰক্ষিত কোৱাণ্টাম এনক্ৰিপ্ট কৰা যোগাযোগ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে (physics Nobel prize 2022 to Anton Zeilinger)।

এই বিকাশৰ এটা মুখ্য কাৰক হ'ল কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞানে কেনেকৈ দুটা বা ততোধিক কণাক আবদ্ধ অৱস্থা বুলি কোৱা হয় । আবদ্ধ যোৰা এটাৰ এটা কণাই নিৰ্ধাৰণ কৰে যে আনটো কণাৰ কি হয় । আনকি সিহঁত দূৰত থাকিলেও এইটো সম্ভৱ হয় ।

দীৰ্ঘদিন ধৰি এই প্ৰশ্নটো আছিল যে ইহঁতৰ মাজত পাৰস্পৰিক সম্পৰ্ক আছে নেকি । কিয়নো এটা আবদ্ধ যোৰাৰ কণাবোৰত লুকাই থকা চলক আছে, নিৰ্দেশনা আছে যিয়ে তেওঁলোকক কয় যে, তেওঁলোকে পৰীক্ষা এটাত কোনটো ফলাফল লাভ কৰিব । ১৯৬০ ৰ দশকত জন ষ্টুৱাৰ্ট বেলে তেওঁৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা গাণিতিক বৈষম্য বিকশিত কৰে । ইয়াত কোৱা হৈছে যে যদি লুকাই থকা চলক থাকে, বৃহৎ সংখ্যক জোখৰ ফলাফলৰ মাজৰ পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কই কেতিয়াও এক নিৰ্দিষ্ট মূল্য অতিক্ৰম নকৰিব । অৱশ্যে কোৱাণ্টাম মেকানিকছে ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিছে যে এক নিৰ্দিষ্ট প্ৰকাৰৰ পৰীক্ষাই বেলৰ বৈষম্য উলংঘা কৰিব । অন্যথা এনেদৰে সম্ভৱ হোৱাতকৈ অধিক শক্তিশালী সম্পৰ্ক সৃষ্টি হ'ব ।

জন ক্লজাৰে জন বেলৰ ধাৰণাবিলাক বিকশিত কৰিছিল । যাৰ ফলত এক ব্যৱহাৰিক পৰীক্ষা কৰা হৈছিল । যেতিয়া তেওঁ জোখবোৰ লৈছিল, তেওঁলোকে স্পষ্টভাৱে বেল বৈষম্য উলংঘা কৰি কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞানক সমৰ্থন কৰিছিল । ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে যে কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞানক এটা তত্ত্বৰ দ্বাৰা সলনি কৰিব নোৱাৰি, যিয়ে লুকাই থকা চলক ব্যৱহাৰ কৰে ।

জন ক্লজাৰৰ পৰীক্ষাৰ পিছত কিছুমান ত্ৰুটি ৰৈ গৈছিল । এলাইন এস্পেক্টে সেয়া বিকশিত কৰিছিল । পৰিশোধিত সঁজুলি আৰু দীঘলীয়া পৰীক্ষাৰ শৃংখলা ব্যৱহাৰ কৰি এণ্টন জেইলিংগাৰে আবদ্ধ কোৱাণ্টাম স্থিতি ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল । অন্যান্য বিষয়ৰ উপৰি, তেওঁৰ গৱেষণা গোটে কোৱাণ্টাম টেলিপোৰ্টেচন নামৰ এটা পৰিঘটনা প্ৰদৰ্শন কৰিছে, যাৰ ফলত এটা কণাৰ পৰা দূৰত্বত আন এটালৈ কোৱাণ্টাম অৱস্থা স্থানান্তৰ কৰা সম্ভৱ হয় ।

উল্লেখ্য, নোবেল বঁটা ঘোষণা এই সপ্তাহত সোমবাৰে আৰম্ভ হয় । ছুইডিছ বিজ্ঞানী স্বন্তে পাবোৱে সোমবাৰে নিয়াণ্ডাৰথাল ডিএনএৰ গোপনীয়তা উন্মোচন কৰাৰ বাবে চিকিৎসা বিজ্ঞানত নোবেল বঁটা লাভ কৰে । যিয়ে আমাৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালীৰ মূল অন্তৰ্দৃষ্টি প্ৰদান কৰিছিল ।

আনহাতে, বুধবাৰে ৰসায়ন বিজ্ঞান আৰু বৃহস্পতিবাৰে সাহিত্যৰ নোবেল বঁটা ঘোষণা কৰা হ'ব । ২০২২ চনৰ নোবেল শান্তি বঁটা শুকুৰবাৰে আৰু অৰ্থনীতিৰ নোবেল বঁটা ১০ অক্টোবৰত ঘোষণা কৰা হ'ব ।

নোবেল বঁটাত আছে 10 নিযুত ছুইডিছ ক্ৰ'নাৰ (প্ৰায় 900,000 ডলাৰ) নগদ ধন আৰু এই ধন ডিচেম্বৰৰ 10 তাৰিখে প্ৰদান কৰা হ'ব । উল্লেখ্য, পুৰস্কাৰৰ সৃষ্টিকৰ্তা ছুইডিছ আৱিষ্কাৰক আলফ্ৰেড নোবেলে এৰি থৈ যোৱা এক জমা পুঁজিৰ পৰাই এই ধন পৰ্দান কৰা হয় । ছাৰ আলফ্ৰেড নোবেলৰ মৃত্যু হয় ১৮৯৫ চনত ।

লগতে পঢ়ক :ছুইডেনৰ বিজ্ঞানী শ্বাণ্টে পাবোলৈ চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ নোবেল পুৰস্কাৰ

নিউজ ডেস্ক, ৪ অক্টোবৰ : এই বছৰৰ পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা আগবঢ়োৱা হৈছে পদাৰ্থবিজ্ঞানী এলাইন এস্পেক্ট, জন ক্লজাৰ আৰু এণ্টন জেইলিংগাৰক (Nobel prize for quantum information science) ৷ কোৱাণ্টাম তথ্য বিজ্ঞানৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ কামৰ বাবে যুটীয়াভাৱে প্ৰদান কৰা হৈছে পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা (2022 Nobel Prize in Physics declared) । ৰয়েল ছুইডিছ একাডেমী অৱ ছায়েন্সেছৰ ছেক্ৰেটেৰী জেনেৰেল হান্স এলেগ্ৰেনে মঙলবাৰে ষ্টকহোমৰ কাৰোলিন্সকা ইনষ্টিটিউটত (Karolinska Institute in Stockholm) বিজয়ীৰ নাম ঘোষণা কৰে (physics Nobel prize 2022 to Alain Aspect) ।

ৰয়েল ছুইডিছ একাডেমী অব ছায়েন্সেছে (Royal Swedish Academy of Sciences) ২০২২ চনত অষ্ট্ৰিয়াৰ ভিয়েনাৰ এলাইন এস্পেক্ট, জন এফ ক্লজাৰ আৰু এণ্টন জেইলিংগাৰ বিশ্ববিদ্যালয়ক “for experiments with entangled photons, establishing the violation of Bell inequalities and pioneering quantum information science"-ৰ বাবে পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰে ।

এলাইন এস্পেক্ট, জন ক্লজাৰ আৰু এণ্টন জেইলিংগাৰে প্ৰত্যেকেই আৱদ্ধ কোৱাণ্টাম স্থিতি ব্যৱহাৰ কৰি গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা চলাইছে, য'ত দুটা কণা পৃথক হ'লেও একক এককৰ দৰে আচৰণ কৰে । তেওঁলোকৰ ফলাফলে কোৱাণ্টাম তথ্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি নতুন প্ৰযুক্তিৰ পথ মুকলি কৰিছে (physics Nobel prize 2022 to John Clauser)।

এইবাৰৰ পদাৰ্থবিদ্যাৰ নোবেল বঁটা ৩ পদাৰ্থ বিজ্ঞানীলৈ
এইবাৰৰ পদাৰ্থবিদ্যাৰ নোবেল বঁটা ৩ পদাৰ্থ বিজ্ঞানীলৈ

কোৱান্টাম বলবিজ্ঞানৰ অনিৰ্দিষ্ট প্ৰভাৱবোৰে এপ্লিকেচন বিচাৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে । এতিয়া গৱেষণাৰ এক বৃহৎ ক্ষেত্ৰ আছে য'ত কোৱাণ্টাম কম্পিউটাৰ, কোৱাণ্টাম নেটৱৰ্ক আৰু সুৰক্ষিত কোৱাণ্টাম এনক্ৰিপ্ট কৰা যোগাযোগ অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে (physics Nobel prize 2022 to Anton Zeilinger)।

এই বিকাশৰ এটা মুখ্য কাৰক হ'ল কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞানে কেনেকৈ দুটা বা ততোধিক কণাক আবদ্ধ অৱস্থা বুলি কোৱা হয় । আবদ্ধ যোৰা এটাৰ এটা কণাই নিৰ্ধাৰণ কৰে যে আনটো কণাৰ কি হয় । আনকি সিহঁত দূৰত থাকিলেও এইটো সম্ভৱ হয় ।

দীৰ্ঘদিন ধৰি এই প্ৰশ্নটো আছিল যে ইহঁতৰ মাজত পাৰস্পৰিক সম্পৰ্ক আছে নেকি । কিয়নো এটা আবদ্ধ যোৰাৰ কণাবোৰত লুকাই থকা চলক আছে, নিৰ্দেশনা আছে যিয়ে তেওঁলোকক কয় যে, তেওঁলোকে পৰীক্ষা এটাত কোনটো ফলাফল লাভ কৰিব । ১৯৬০ ৰ দশকত জন ষ্টুৱাৰ্ট বেলে তেওঁৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা গাণিতিক বৈষম্য বিকশিত কৰে । ইয়াত কোৱা হৈছে যে যদি লুকাই থকা চলক থাকে, বৃহৎ সংখ্যক জোখৰ ফলাফলৰ মাজৰ পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কই কেতিয়াও এক নিৰ্দিষ্ট মূল্য অতিক্ৰম নকৰিব । অৱশ্যে কোৱাণ্টাম মেকানিকছে ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিছে যে এক নিৰ্দিষ্ট প্ৰকাৰৰ পৰীক্ষাই বেলৰ বৈষম্য উলংঘা কৰিব । অন্যথা এনেদৰে সম্ভৱ হোৱাতকৈ অধিক শক্তিশালী সম্পৰ্ক সৃষ্টি হ'ব ।

জন ক্লজাৰে জন বেলৰ ধাৰণাবিলাক বিকশিত কৰিছিল । যাৰ ফলত এক ব্যৱহাৰিক পৰীক্ষা কৰা হৈছিল । যেতিয়া তেওঁ জোখবোৰ লৈছিল, তেওঁলোকে স্পষ্টভাৱে বেল বৈষম্য উলংঘা কৰি কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞানক সমৰ্থন কৰিছিল । ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে যে কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞানক এটা তত্ত্বৰ দ্বাৰা সলনি কৰিব নোৱাৰি, যিয়ে লুকাই থকা চলক ব্যৱহাৰ কৰে ।

জন ক্লজাৰৰ পৰীক্ষাৰ পিছত কিছুমান ত্ৰুটি ৰৈ গৈছিল । এলাইন এস্পেক্টে সেয়া বিকশিত কৰিছিল । পৰিশোধিত সঁজুলি আৰু দীঘলীয়া পৰীক্ষাৰ শৃংখলা ব্যৱহাৰ কৰি এণ্টন জেইলিংগাৰে আবদ্ধ কোৱাণ্টাম স্থিতি ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল । অন্যান্য বিষয়ৰ উপৰি, তেওঁৰ গৱেষণা গোটে কোৱাণ্টাম টেলিপোৰ্টেচন নামৰ এটা পৰিঘটনা প্ৰদৰ্শন কৰিছে, যাৰ ফলত এটা কণাৰ পৰা দূৰত্বত আন এটালৈ কোৱাণ্টাম অৱস্থা স্থানান্তৰ কৰা সম্ভৱ হয় ।

উল্লেখ্য, নোবেল বঁটা ঘোষণা এই সপ্তাহত সোমবাৰে আৰম্ভ হয় । ছুইডিছ বিজ্ঞানী স্বন্তে পাবোৱে সোমবাৰে নিয়াণ্ডাৰথাল ডিএনএৰ গোপনীয়তা উন্মোচন কৰাৰ বাবে চিকিৎসা বিজ্ঞানত নোবেল বঁটা লাভ কৰে । যিয়ে আমাৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালীৰ মূল অন্তৰ্দৃষ্টি প্ৰদান কৰিছিল ।

আনহাতে, বুধবাৰে ৰসায়ন বিজ্ঞান আৰু বৃহস্পতিবাৰে সাহিত্যৰ নোবেল বঁটা ঘোষণা কৰা হ'ব । ২০২২ চনৰ নোবেল শান্তি বঁটা শুকুৰবাৰে আৰু অৰ্থনীতিৰ নোবেল বঁটা ১০ অক্টোবৰত ঘোষণা কৰা হ'ব ।

নোবেল বঁটাত আছে 10 নিযুত ছুইডিছ ক্ৰ'নাৰ (প্ৰায় 900,000 ডলাৰ) নগদ ধন আৰু এই ধন ডিচেম্বৰৰ 10 তাৰিখে প্ৰদান কৰা হ'ব । উল্লেখ্য, পুৰস্কাৰৰ সৃষ্টিকৰ্তা ছুইডিছ আৱিষ্কাৰক আলফ্ৰেড নোবেলে এৰি থৈ যোৱা এক জমা পুঁজিৰ পৰাই এই ধন পৰ্দান কৰা হয় । ছাৰ আলফ্ৰেড নোবেলৰ মৃত্যু হয় ১৮৯৫ চনত ।

লগতে পঢ়ক :ছুইডেনৰ বিজ্ঞানী শ্বাণ্টে পাবোলৈ চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ নোবেল পুৰস্কাৰ

Last Updated : Oct 4, 2022, 10:54 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.