মহে কামোৰাৰ ফলত বিয়পি পৰা মেলেৰিয়া ৰোগৰ বিৰুদ্ধে সাজু হোৱা আৰু দেশত বাৰিষাৰ আগমণৰ পূৰ্বে মেলেৰিয়া প্ৰতিৰোধৰ বাবে সকলো প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ লক্ষ্যৰে প্ৰতি বছৰে ১ জুনৰ পৰা ৩০ জুনলৈকে ৰাষ্ট্ৰীয় মেলেৰিয়া বিৰোধী মাহ পালন কৰা হয় । যাৰ অধীনত সমগ্ৰ জুন মাহত মেলেৰিয়া প্ৰতিৰোধ আৰু চিকিৎসাৰ বাবে সকলো চহৰ আৰু গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ লোকসকলৰ মাজত সজাগতা বিয়পায় দিয়াৰ অভিযান চলোৱা হয় (objectives of National anti malaria programme)। লগতে এই উপলক্ষে মহক মৰা, ইয়াৰ পোৱালী হোৱাত বাধা দিয়া আৰু এই ৰোগৰ বিষয়ে নিৰীক্ষণ আদি অভিযানো সংশ্লিষ্ট চৰকাৰী ইউনিটসমূহে চলায় ।
ভাৰতত মেলেৰিয়া তৃতীয় সৰ্বাধিক প্ৰচলিত ৰোগ: ৰাষ্ট্ৰীয় মেলেৰিয়া বিৰোধী মাহ
মেলেৰিয়া এনে এক ৰোগ যাৰ ফলত এতিয়াও প্ৰতি বছৰে বহু লোকৰ মৃত্যু হয় । বাৰিষা আৰম্ভ হোৱাৰ লগে লগে মেলেৰিয়া আৰু অন্যান্য মহজনিত ৰোগ বা ভেক্টৰজনিত ৰোগৰ আশংকা বাঢ়ি যায় । এনে পৰিস্থিতিত চৰকাৰে এই ৰোগসমূহৰ বিষয়ে মানুহক সজাগ কৰাৰ লগতে ইয়াৰ প্ৰতিৰোধৰ উপায়সমূহৰ বিষয়ে সজাগ কৰাৰ লগতে এই দিশত প্ৰচেষ্টা চলাবলৈ প্ৰেৰণা যোগোৱাৰ উদ্দেশ্যেৰে চৰকাৰৰ দ্বাৰা বহু মাহেকীয়া আৰু সাপ্তাহিক অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰে । চৰকাৰৰ তেনে এক প্ৰচেষ্টা হৈছে “ৰাষ্ট্ৰীয় মেলেৰিয়া বিৰোধী মাহ”।
ৰাষ্ট্ৰীয় মেলেৰিয়া বিৰোধী মাহ প্ৰতি বছৰে ১ জুনৰ পৰা ৩০ জুনলৈ পালন কৰা হয়, যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে মেলেৰিয়া ৰোগীক বিচাৰি উলিওৱা আৰু এই ৰোগৰ সংক্ৰমণ ৰোধ কৰাৰ বাবে যৎপৰোনাস্তি চেষ্টা (National malaria day in India)।
পৰিসংখ্যাই কি কয়
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে বৰ্তমান ভাৰতত মেলেৰিয়াক তৃতীয় সৰ্বাধিক প্ৰচলিত ৰোগ হিচাপে বিবেচিত হৈছে । যদিও এই ৰোগ ভাৰতবৰ্ষত গোটেই বছৰটো দেখা যায়, কিন্তু বাৰিষাৰ সময়ত ইয়াৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ বৃদ্ধি পায় (National malaria day theme 2023)।
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ ২০১৬ চনৰ তথ্য অনুসৰি দক্ষিণ-পূব এছিয়াত মুঠ মেলেৰিয়া ৰোগীৰ ৭৭% ভাৰতত দেখা যায় । আনহাতে, ২০২১ বৰ্ষৰ পৰিসংখ্যা অনুসৰি ভাৰতত প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ২০ লাখ মেলেৰিয়া ৰোগী ধৰা পৰে । লগতে এই ৰোগৰ বাবে প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ১০০০ লোকৰ মৃত্যু হয় । দেশত মেলেৰিয়া আক্ৰান্তৰ অধিকাংশই উৰিষ্যা, ছত্তীশগড়, পশ্চিমবংগ, কৰ্ণাটক, ঝাৰখণ্ড, মধ্যপ্ৰদেশ, উত্তৰ প্ৰদেশ, অসম, গুজৰাট আৰু ৰাজস্থানৰ পৰা আহে ।
উদ্দেশ্য আৰু গুৰুত্ব
মেলেৰিয়াৰ সংক্ৰমণ ৰোধ কৰিব পৰা যায়, কিন্তু ব্যক্তিগত আৰু চৰকাৰী প্ৰচেষ্টাৰ অভাৱ, সা-সুবিধাৰ অভাৱ আৰু বহু কাৰণত সেয়া হৈ থকা নাই । পৰিস্থিতিটো হ’ল ভাৰতৰ প্ৰায়বোৰ গ্ৰাম্য/দুৰ্গম অঞ্চলতে মেলেৰিয়াক এক ডাঙৰ স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা হিচাপে গণ্য কৰা হয় । ইয়াৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত দেশখনক মেলেৰিয়াৰ পৰা মুক্ত কৰাৰ সংকল্প লৈছে । যাৰ বাবে চৰকাৰে অবিৰতভাৱে বহু ধৰণৰ কাৰ্যসূচী আৰু অভিযানৰ আয়োজন কৰে ।
এই ধাৰাবাহিকখনত ৰাষ্ট্ৰীয় মেলেৰিয়া বিৰোধী মাহৰ অধীনত চৰকাৰী ইউনিট আৰু চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী সংস্থাসমূহে প্ৰতিখন ৰাজ্য, চহৰ, নগৰ আৰু গাঁৱতে বিভিন্ন ধৰণৰ সজাগতা, চাফাই আৰু নিৰীক্ষণ কাৰ্যসূচী চলাই আছে ।
উল্লেখযোগ্য যে, ১৯৫৩ চনৰ পৰা ভাৰত চৰকাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় মেলেৰিয়া নিয়ন্ত্ৰণ কাৰ্যসূচী (NMCP), ৰাষ্ট্ৰীয় মেলেৰিয়া নিৰ্মূল কাৰ্যসূচী (NMEP), ৰাষ্ট্ৰীয় জ্ঞাত কাৰণ ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ কাৰ্যসূচী (NVBDCP) আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য স্বাস্থ্য অভিযান আদি কেইবাটাও কাৰ্যসূচী আৰম্ভ কৰিছে এই দিশত প্ৰচেষ্টা চলাবলৈ । যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে মেলেৰিয়া আৰু অন্যান্য জনাজাত ৰোগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা । এই কাৰ্যসূচীসমূহৰ অধীনত মহৰ পোৱালী হ’ব নোৱাৰাকৈ গ্ৰামাঞ্চল আৰু চহৰ অঞ্চলত পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা, মহ আৰু ইয়াৰ পোৱালী ধ্বংস কৰিবলৈ ৰাসায়নিক স্প্ৰে কৰা, এই ৰোগৰ সন্দৰ্ভত অধিক স্পৰ্শকাতৰ অঞ্চলত ভুক্তভোগী আৰু তেওঁলোকৰ অৱস্থা নিৰীক্ষণ কৰাৰ লগতে তেওঁলোকক সময়মতে পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা আৰু চিকিৎসাৰ ব্যৱস্থা কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে ।
মেলেৰিয়াৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে ভাৰতৰ বেছিভাগ ঠাইতে জুলাইৰ পৰা নৱেম্বৰ মাহত মেলেৰিয়াৰ সৰ্বাধিক প্ৰাদুৰ্ভাৱ দেখা যায় । দৰাচলতে জুন মাহত বেছিভাগ ৰাজ্যতে বাৰিষা আৰম্ভ হয়, আৰু বাৰিষা মহৰ প্ৰজনন আৰু প্ৰাদুৰ্ভাৱ বাঢ়ি যায় । এনে পৰিস্থিতিত সময়মতে প্ৰচেষ্টা চলোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় যাতে অধিক সংখ্যক লোকক মেলেৰিয়া আৰু অন্যান্য ভেক্টৰ বৰ্ণ ৰোগৰ পৰা ৰক্ষা কৰিব পৰা যায় ।
মেলেৰিয়া জ্বৰ হৈছে মহৰ দ্বাৰা হোৱা এক প্ৰকাৰৰ সংক্ৰামক ৰোগ । যিটো মাইকী এনোফিলিছ মহৰ কামোৰৰ ফলত হয় । এই মাইকী মহটোত প্লাজমোডিয়াম প্ৰজাতিৰ প্ৰ’ট’জ’য়া নামৰ এটা বেক্টেৰিয়া পোৱা যায় । যিটো মহে কামোৰাৰ লগে লগে ব্যক্তিজনৰ শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰে । এই বেক্টেৰিয়াই যকৃত আৰু ৰক্তকণিকা সংক্ৰমিত কৰি মানুহক অসুস্থ কৰি তোলে । সময়মতে চিকিৎসা নকৰিলে এই ৰোগে অতি গুৰুতৰ প্ৰভাৱ দেখুৱাব পাৰে আৰু কেতিয়াবা মাৰাত্মক হ’ব পাৰে ।
পাঁচ প্ৰকাৰৰ মেলেৰিয়া পৰজীৱী আৰু বিভিন্ন মেলেৰিয়া পৰজীৱীৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত দেখা যায় । এই পৰজীৱীবোৰ এনেকুৱা ।
- প্লাজমোডিয়াম ফালচিপেৰাম
- প্লাজমোডিয়াম ভিভেক্স
- প্লাজমোডিয়াম অভেল
- প্লাজমোডিয়াম মেলেৰিয়া
- প্লাজমোডিয়াম ন’লেচি
ভাৰতত দেখা পোৱা মেলেৰিয়া ৰোগীৰ প্ৰায় আধা সংখ্যক প্লাজমোডিয়াম ফালচিপেৰাম (P. falciparum) নামৰ মেলেৰিয়াৰ এক জটিল ৰূপৰ ফলত হয় । যদি সময়মতে চিকিৎসা কৰা নহয়, তেন্তে গুৰুতৰ প্ৰভাৱ পেলোৱাৰ উপৰিও ই কেতিয়াবা মাৰাত্মকও হ’ব পাৰে ।
তাৎপৰ্যপূৰ্ণভাৱে মেলেৰিয়া ৰোগে সৰু ল’ৰা-ছোৱালী আৰু গৰ্ভৱতী মহিলাৰ অধিক ক্ষতি কৰে । উদাহৰণস্বৰূপে, মেলেৰিয়াৰ গুৰুতৰ পৰিঘটনাৰ সংস্পৰ্শলৈ অহা শিশুৰ শিক্ষণত অক্ষমতা বা স্থায়ী স্নায়ুজনিত ক্ষতি হ’ব পাৰে । আনহাতে গৰ্ভৱতী মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত মেলেৰিয়া হ’লে মাতৃৰ ৰক্তহীনতা, প্ৰসৱৰ সময়ত মৃত্যু আৰু শিশুৰ জন্মৰ সময়ত কম ওজনৰ দৰে সমস্যা দেখা যায় ।
লগতে পঢ়ক: World Milk Day: কিয় পালন কৰা হয় বিশ্ব দুগ্ধ দিৱস ইয়াৰ ইতিহাস তথা তাৎপৰ্য জানি লওক
