সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ উন্নতিৰ হকে ক্লিনিকেল ট্ৰায়েল এক অতি প্ৰয়োজনীয় অধ্যায় হয় ৷ ক্লিনিকেল ট্ৰায়েলৰ জৰিয়তে গৱেষকসকলে মানুহৰ ওপৰত চিকিৎসা, অস্ত্ৰোপচাৰ বা ব্যৱহাৰিক হস্তক্ষেপ পৰীক্ষা কৰে । তেওঁলোকে নিৰ্ধাৰণ কৰে যে নতুন ঔষধ, খাদ্য বা চিকিৎসা সঁজুলিৰ দৰে নতুন ধৰণৰ চিকিৎসা বা প্ৰতিৰোধ মানুহৰ বাবে নিৰাপদ আৰু ফলপ্ৰসূ হয় নে নহয় (International Clinical Trials Day 2023)।
WHOৰ মতে, মানুহে স্বেচ্ছাই ক্লিনিকেল ট্ৰায়েলত অংশগ্ৰহণ কৰি চিকিৎসাৰ হস্তক্ষেপ যেনে ঔষধ, কোষ আৰু অন্যান্য জৈৱিক সামগ্ৰী, অস্ত্ৰোপচাৰ পদ্ধতি, ৰেডিঅ’লজিকেল পদ্ধতি, যন্ত্ৰ, আচৰণৰ চিকিৎসা, প্ৰতিৰোধমূলক যত্ন আদি পৰীক্ষা কৰে । এই পৰীক্ষাসমূহ সাৱধানপূৰ্বক ডিজাইন, পৰ্যালোচনাৰ দ্বাৰা সম্পূৰ্ণ কৰা হয় আৰু আৰম্ভ কৰাৰ পূৰ্বে গৱেষকসকলে অনুমোদনৰ প্ৰয়োজন হয় (International Clinical Trials Day)।
ব্ৰিটিছ ৰয়েল নেভিৰ এজন অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞ জেমছ লিণ্ডে বিভিন্ন চিকিৎসাৰ প্ৰভাৱৰ অধ্যয়নৰ বাবে জাহাজত বিশ্বৰ প্ৰথমটো ৰেণ্ডম ক্লিনিকেল ট্ৰায়েল বুলি গণ্য কৰা কামটো আৰম্ভ কৰা দিনটোৰ স্মৃতিত সমগ্ৰ বিশ্বতে প্ৰতি বছৰে ২০ মে’ৰ দিনা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্লিনিকেল ট্ৰায়েল দিৱস পালন কৰা হয় ৷ এই দিৱস পোন প্ৰথমে 1747 চনৰ 20 মে'ত পালন কৰা হৈছিল (International Clinical Trials Day May 20)।
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই কয় যে জৈৱ চিকিৎসা নিদান পৰীক্ষা চাৰিটা পৰ্যায়ত বিকশিত হৈছে:
- প্ৰথম পৰ্যায়ৰ অধ্যয়নত সাধাৰণতে নতুন ঔষধৰ নিৰাপদ মাত্ৰাৰ পৰিসৰ মূল্যায়ন তথা পাৰ্শ্বক্ৰিয়া চিনাক্ত কৰা হেতুকে সৰু গোটৰ মাজত প্ৰথমবাৰৰ বাবে পৰীক্ষা কৰা ।
- দ্বিতীয় পৰ্যায়ৰ অধ্যয়নত এনে চিকিৎসা পৰীক্ষা কৰা হয় যিবোৰ প্ৰথম পৰ্যায়ত নিৰাপদ কিন্তু এতিয়া যিকোনো বিৰূপ প্ৰভাৱৰ বাবে নিৰীক্ষণ কৰিবলৈ মানুহৰ এটা বৃহৎ গোটৰ প্ৰয়োজন ।
- তৃতীয় পৰ্যায়ৰ অধ্যয়ন বৃহৎ জনসংখ্যাৰ ওপৰত আৰু বিভিন্ন অঞ্চল আৰু দেশত কৰা হয়, আৰু প্ৰায়ে নতুন চিকিৎসা অনুমোদনৰ ঠিক আগৰ পদ্ধতিৰ দৰে কৰা হয় ।
- চতুৰ্থ পৰ্যায়ৰ অধ্যয়ন দেশৰ অনুমোদনৰ পিছত হয় আৰু দীৰ্ঘ সময়ৰ বাবে বহল জনসংখ্যাৰ মাজত অধিক পৰীক্ষাৰ প্ৰয়োজন ।
ক্লিনিকেল ট্ৰায়েলত অংশগ্ৰহণকাৰীসকল সাধাৰণতে এটাতকৈ অধিক চিকিৎসা বা গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানৰ, আৰু এখনতকৈ অধিক দেশৰ । প্ৰতিখন দেশৰ ক্লিনিকেল ট্ৰায়েল গৱেষণাৰ বাবে নিজস্ব প্ৰয়োজনীয়তাৰ গোট থাকে আৰু একে গৱেষণাৰ বিভিন্ন তথ্যৰ সৈতে বিভিন্ন দেশৰ বিভিন্ন ডাটাবেছৰ পৰা একেধৰণৰ গৱেষণা পৰীক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটো সম্ভৱ ।
গতিকে একেধৰণৰ গৱেষণা আৰু পৰীক্ষাৰ সন্দৰ্ভত এই বিভ্ৰান্তিৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ WHOৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্লিনিকেল ট্ৰায়েল ৰেজিষ্ট্ৰী প্লেটফৰ্ম (International Clinical Trials Registry Platform) এনেদৰে ডিজাইন কৰা হৈছে যাতে ৰোগী, পৰিয়াল, ৰোগীৰ বিষয়ে অধিক তথ্য পাবৰ বাবে, একক প্ৰৱেশ বিন্দু আৰু পৰীক্ষাৰ প্ৰত্যক্ষ চিনাক্তকৰণ সুনিশ্চিত কৰিবলৈ বিশ্বস্তৰত ক্লিনিকেল ট্ৰায়েল পৰীক্ষণৰ পঞ্জীয়ন কৰা হয় । আইচিটিআৰপিৰ উদ্দেশ্য হৈছে মানুহৰ সৈতে জড়িত সকলো ক্লিনিকেল ট্ৰায়েলৰ বিষয়ে তথ্য ৰাজহুৱাভাৱে উপলব্ধ কৰা । লগতে ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে:
- ক্লিনিকেল ট্ৰায়েলৰ বাবে পঞ্জীয়ন কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিষয়ে যোগাযোগ কৰা আৰু সজাগতা সৃষ্টি কৰা
- পঞ্জীয়নভুক্ত তথ্যৰ অভিগম্যতা নিশ্চিত কৰা
- ক্লিনিকেল ট্ৰায়েল পঞ্জীয়নৰ বাবে ক্ষমতা গঢ়ি তোলা
- পঞ্জীয়নভুক্ত তথ্যৰ ব্যৱহাৰক উৎসাহিত কৰা আৰু
- আইচিটিআৰপিৰ বহনক্ষমতা নিশ্চিত কৰা