নিউজ ডেস্ক, 10 ছেপ্টেম্বৰ: দেওবাৰে দেশৰ ৰাজধানী নতুন দিল্লীত এই বৰ্ষৰ G20 শীৰ্ষ সন্মিলনৰ সামৰণি পৰে আৰু বিশ্বই যোৱা এটা বছৰত ভাৰতে এই আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চৰ অধ্যক্ষতা কৰা কাৰ্যক প্ৰশংসা কৰে ।
G20 ত ঔদ্যোগিক আৰু উন্নয়নশীল উভয় দেশকে ধৰি বিশ্বৰ বেছিভাগ বৃহৎ অৰ্থনীতিকে সামৰি লোৱা হৈছে । ইয়াৰ ভিতৰত সামৰি লোৱা হৈছে বিশ্বৰ মুঠ উৎপাদন (GWP)ৰ প্ৰায় 80 শতাংশ, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যৰ 75 শতাংশ, বিশ্বৰ জনসংখ্যাৰ দুই তৃতীয়াংশ আৰু বিশ্বৰ ভূমিৰ 60 শতাংশ । এই বিশ্ব সন্মিলনৰ আয়োজন কৰিছিল ভাৰতে ।
জানো আহক, বিশ্ব অৰ্থনৈতিক মঞ্চৰ ভাৰতৰ অধ্যক্ষতাক সমগ্ৰ বিশ্বতে কিয় প্ৰশংসা কৰা হৈছে ?
ভাৰতৰ অধ্যক্ষতাৰ সময়ত আফ্ৰিকান ইউনিয়ন (AU) অন্তৰ্ভুক্ত হোৱাৰ লগে লগে G20 পৰিণত G21 ত ৷ অৱশ্যে ইয়াক এতিয়াও আনুষ্ঠানিকভাৱে তেনে হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হোৱা নাই । পৰৱৰ্তী অধ্যক্ষ ৰাষ্ট্ৰৰ পদ গ্ৰহণ কৰা ব্ৰাজিলৰ আনুষ্ঠানিক ঘোষণাৰ বাবে আমি অপেক্ষা কৰিব লাগিব । 55 খন দেশৰ আফ্ৰিকান ইউনিয়ন ক G20 ৰ স্থায়ী সদস্য হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰি ভাৰতে নিজকে গ্ল’বেল চাউথৰ কণ্ঠ হিচাপে প্ৰক্ষেপ কৰিবলৈ সফলতাৰে সক্ষম হ’ল ।
অধ্যক্ষ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ পিছতে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে আফ্ৰিকান ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ অগ্ৰাধিকাৰসমূহক গোটটোৰ কাৰ্যসূচীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে । G20 হৈছে 19 খন দেশ আৰু ইউৰোপীয় সংঘক লৈ গঠিত আন্তঃচৰকাৰী মঞ্চ । মোদীয়ে সদস্য দেশসমূহৰ সকলো নেতালৈ পত্ৰ লিখিছিল যে 55 খন দেশৰ আফ্ৰিকান ইউনিয়নক গ্ৰুপৰ স্থায়ী সদস্য হিচাপে গঢ়ি তুলিছিল । 9-10 ছেপ্টেম্বৰত নতুন দিল্লীত অনুষ্ঠিত হোৱা G20ৰ সন্মিলনৰ তিনি মাহৰ পূৰ্বে মোদীয়ে এই আবেদন জনাইছিল ।
G20-ৰ অধ্যক্ষ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত ভাৰতে চলিত বৰ্ষৰ জানুৱাৰী মাহত ভইচ অৱ দ্য গ্ল’বেল চাউথ (VoGS)ৰ ভাৰ্চুৱেল শীৰ্ষ সন্মিলন অনুষ্ঠিত কৰিছিল । ‘Unity of Voice, Unity of Purpose’ শীৰ্ষক শীৰ্ষ সন্মিলনত প্ৰায় 120খন দেশে অংশগ্ৰহণ কৰে । সন্মিলনত ভাষণ দি মোদীয়ে কয় যে ভৱিষ্যতে গ্ল’বেল চাউথৰ সৰ্বাধিক অংশীদাৰিত্ব আছে ।
তেওঁ কয়, ‘‘তিনি চতুৰ্থাংশ মানৱতাই আমাৰ দেশত বাস কৰে । আমাৰ সমতুল্য কণ্ঠও থাকিব লাগে । সেয়েহে আঠ দশক পুৰণি বিশ্ব শাসনৰ আৰ্হিটো লাহে লাহে সলনি হোৱাৰ লগে লগে আমি উদীয়মান ব্যৱস্থাটোক গঢ় দিবলৈ চেষ্টা কৰা উচিত ।”
ভাৰতৰ এই আবেদনে গোটৰ সকলো সদস্য ৰাষ্ট্ৰৰ পৰা সমৰ্থন লাভ কৰে । যদিও ৰাছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ভ্লাদিমিৰ পুটিন আৰু তেওঁৰ চীনৰ সমকক্ষ জি জিনপিঙে নতুন দিল্লীত অনুষ্ঠিত হোৱা শীৰ্ষ সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ কৰা নাছিল, তথাপিও মস্কো আৰু বেইজিং দুয়োখন দেশে ইউৰোপীয় ইউনিয়নক G20ৰ স্থায়ী সদস্য হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ সমৰ্থন কৰিছিল । আফ্ৰিকা মহাদেশখনত ৰাছিয়াৰ লগতে চীনৰ মূল অংশীদাৰিত্ব আছে ।
ইউৰোপীয় ইউনিয়নে এনে এখন মহাদেশক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে যিয়ে বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ মুক্ত বাণিজ্য অঞ্চলটোক আতিথ্য প্ৰদান কৰে আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰচুৰ সম্পদৰ অধিকাৰী । শীৰ্ষ সন্মিলনৰ পূৰ্বে ক’মৰ’ছৰ অধ্যক্ষ তথা সভাপতি আজালি আছৌমানীয়ে কয় যে, আফ্ৰিকাক ঔদ্যোগীকৰণৰ প্ৰয়োজন ।
তেওঁ G20 ৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহক আফ্ৰিকাৰ সম্পদসমূহ ব্যৱহাৰ কৰি আফ্ৰিকাত সামগ্ৰী নিৰ্মাণ কৰিবলৈ আহ্বান জনায় । একে সময়তে তেওঁ আশ্বাস দিছিল যে নিৰাপত্তাহীনতা আৰু দুৰ্বল অৰ্থনৈতিক অৱস্থাৰ সন্মুখীন হৈ আফ্ৰিকাই নিজৰ দেশৰ পৰা ইউৰোপীয় ৰাষ্ট্ৰসমূহলৈ প্ৰব্ৰজন নিৰীক্ষণৰ বাবে যি কৰিব লাগে সেয়া কৰিব ।
নতুন দিল্লী ঘোষণাপত্ৰ সন্দৰ্ভত বহুতে কৈছিল যে ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন যুদ্ধৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি সেয়া সম্ভৱ নহ’ব । যদিও পুটিনে ব্যক্তিগতভাৱে শীৰ্ষ সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ কৰা নাছিল ৷ তথাপিও তেওঁ বৈদেশিক মন্ত্ৰী চাৰ্গেই লাভ্ৰভক ৰাছিয়াক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিবলৈ প্ৰতিনিধি দিছিল ।
ইউক্ৰেইনৰ যুদ্ধৰ কথা উল্লেখ কৰা এখন নথিৰ ওপৰত ভাৰতে G20 ৰ সকলো সদস্য ৰাষ্ট্ৰক এক ঐকমত্যলৈ আকৰ্ষণ কৰিব পাৰিবনে ? সপ্তাহ, দিন আৰু ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা আলোচনাৰ অন্তত নতুন দিল্লীয়ে ইয়াক টানি আনিবলৈ সক্ষম হ’ল । ৰাছিয়াৰ কথা উল্লেখ নকৰাকৈয়ে ঘোষণাপত্ৰখনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে “সকলো ৰাষ্ট্ৰই ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ চনদৰ উদ্দেশ্য আৰু নীতিৰ সৈতে সম্পূৰ্ণৰূপে সামঞ্জস্যপূৰ্ণভাৱে কাম কৰিব লাগিব” ।
ঘোষণাপত্ৰখনত কোৱা হৈছে যে, “G20 আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্থনৈতিক সহযোগিতাৰ প্ৰধান মঞ্চ বুলি পুনৰ দৃঢ়তাৰে এই কথা স্বীকাৰ কৰে যে, G20 ভূ-ৰাজনৈতিক আৰু নিৰাপত্তাজনিত সমস্যা সমাধানৰ মঞ্চ নহয় যদিও আমি স্বীকাৰ কৰোঁ যে এই সমস্যাসমূহে বিশ্ব অৰ্থনীতিৰ বাবে উল্লেখযোগ্য পৰিণতিৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে ।”
“আমি বিশ্ব খাদ্য আৰু শক্তি সুৰক্ষা, যোগান শৃংখল, সামষ্টিক বিত্তীয় স্থিতিশীলতা, মুদ্ৰাস্ফীতি আৰু বৃদ্ধিৰ ক্ষেত্ৰত ইউক্ৰেইনৰ যুদ্ধৰ মানৱীয় দুখ আৰু নেতিবাচক অতিৰিক্ত প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিলোঁ ৷ যিয়ে বিশেষকৈ উন্নয়নশীল আৰু কম উন্নত দেশসমূহৰ বাবে নীতিগত পৰিৱেশ জটিল কৰি তুলিছে ৷ যিবোৰ দেশ এতিয়া কভিড-19 মহামাৰীৰ পৰা সুস্থ হৈ উঠিছে আৰু অৰ্থনৈতিক বিঘিনি ঘটিছে যিয়ে এছডিজি (সংঘৰ বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্য)ৰ দিশত অগ্ৰগতি গতি পথৰ পৰা নমাই আনিছে ।”
দৰাচলতে শীৰ্ষ সন্মিলনৰ সামৰণিৰ পিছত দেওবাৰে বিয়লি সংবাদ মাধ্যমক সম্বোধন কৰি লাভৰভে কয় যে, ৰাছিয়াই ভাৰতৰ জি-২০ অধ্যক্ষতাৰ শলাগ লৈছে কাৰণ ৰাছিয়াই “এজেণ্ডা ইউক্ৰেইন হ’বলৈ নিদিলে”।
যদিও ই এটা পাৰ্শ্বক্ৰিয়া আছিল, তথাপিও পাৰ্টনাৰশ্বিপ ফৰ গ্ল’বেল ইনফ্ৰাষ্ট্ৰাকচাৰ এণ্ড ইনভেষ্টমেণ্ট (PGII) আৰু ইণ্ডিয়া-মিডল ইষ্ট-ইউৰোপ ইকনমিক কৰিডৰ (IMEC)ৰ ঘোষণাই বিশ্বৰ ভূ-ৰাজনৈতিক আৰু অৰ্থনৈতিক পৰিৱেশক নতুন ৰূপ দিছে ।
শীৰ্ষ সন্মিলনৰ আঁৰত শনিবাৰে পিজিআইআই আৰু আইএমইচিৰ ওপৰত এক বিশেষ অনুষ্ঠানৰ সহযোগত মোডী আৰু আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জো বাইডেনৰ সহযোগত অনুষ্ঠিত হয় । আন্তঃগাঁথনি উন্নয়নৰ বাবে অধিক বিনিয়োগ মুকলি কৰা আৰু ভাৰত, মধ্যপ্ৰাচ্য আৰু ইউৰোপৰ মাজত ইয়াৰ বিভিন্ন মাত্ৰাত সংযোগ শক্তিশালী কৰাৰ লক্ষ্যৰে এই অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হৈছিল । এই অনুষ্ঠানত বিশ্ব বেংকৰ লগতে ইউৰোপীয় সংঘ, ফ্ৰান্স, জাৰ্মানী, ইটালী, মৰিচাছ, সংযুক্ত আৰব আমিৰশ্বাহী (ইউ এ ই) আৰু চৌদি আৰৱৰ নেতাসকলে অংশগ্ৰহণ কৰে ।
উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ আন্তঃগাঁথনিৰ ব্যৱধান হ্ৰাস কৰাৰ লগতে বিশ্বজুৰি এছডিজিসমূহৰ অগ্ৰগতি ত্বৰান্বিত কৰাৰ দিশত সহায় কৰাৰ লক্ষ্যৰে PGII হৈছে এক উন্নয়নমূলক পদক্ষেপ । IMEC ত ভাৰতক উপসাগৰীয় অঞ্চলৰ সৈতে সংযোগ কৰা পূব ক’ৰিডৰ আৰু উপসাগৰীয় অঞ্চলক ইউৰোপৰ সৈতে সংযোগ কৰা উত্তৰ কৰিডৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে । ইয়াত ৰে’ল আৰু জাহাজ-ৰেল ট্ৰেনজিট নেটৱৰ্ক আৰু পথ পৰিবহণ পথ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হ’ব ।
পৰ্যবেক্ষকসকলে ইয়াক চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ছিৰ বেল্ট এণ্ড ৰোড ইনিচিয়েটিভ (BRI)ৰ বাবে এক প্ৰত্যাহ্বান হিচাপে লয় । BRI হৈছে 2013 চনত চীন চৰকাৰে 150 খনতকৈও অধিক দেশ আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থাত বিনিয়োগৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা এক বিশ্বব্যাপী আন্তঃগাঁথনি উন্নয়ন কৌশল । ইয়াক জিনপিঙৰ বৈদেশিক নীতিৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হিচাপে গণ্য কৰা হয় । ই জিনপিঙৰ “মুখ্য দেশ কূটনীতি”ৰ এটা কেন্দ্ৰীয় উপাদান গঠন কৰে, যিয়ে চীনক নিজৰ বৰ্ধিত শক্তি আৰু মৰ্যাদা অনুসৰি বিশ্বৰ বিষয়ত অধিক নেতৃত্বৰ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিবলৈ আহ্বান জনায় ।
মূলতঃ আমেৰিকাকে ধৰি অংশগ্ৰহণ নকৰা দেশসমূহৰ পৰা অহা পৰ্যবেক্ষক আৰু সন্দেহবাদীসকলে ইয়াক চীনকেন্দ্ৰিক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্য নেটৱৰ্কৰ পৰিকল্পনা হিচাপে ব্যাখ্যা কৰে । BRIত অংশগ্ৰহণ কৰা দেশসমূহক ঋণৰ ফান্দত পেলোৱাৰ বাবেও সমালোচকসকলে চীনক দোষাৰোপ কৰে । দৰাচলতে চলিত বৰ্ষৰ আৰম্ভণিতে ইটালী BRIৰ পৰা আঁতৰি অহা প্ৰথমখন G7 দেশ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল ।
যেতিয়া আমেৰিকাই প্ৰস্তাৱ কৰা নতুন ৰে’ল আৰু জাহাজ প্ৰকল্প কাৰ্যক্ষম হ’ব, তেতিয়া ই ভাৰতৰ সংযোগৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু অধিক বৃদ্ধি কৰিব ৷ কাৰণ নতুন দিল্লীয়ে ইতিমধ্যে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় উত্তৰ-দক্ষিণ পৰিবহণ কৰিডৰ (আইএনএছটিচি)ত বিনিয়োগ কৰিছে । ভাৰত, ইৰাণ, আজাৰবাইজান, ৰাছিয়া, মধ্য এছিয়া আৰু ইউৰোপৰ মাজত মালবাহী পৰিবহণৰ বাবে জাহাজ, ৰেল, আৰু পথ-পথৰ 7200 কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বহু-মডাল নেটৱৰ্ক । এই পথটোত মূলতঃ ভাৰত, ইৰাণ, আজাৰবাইজান আৰু ৰাছিয়াৰ পৰা জাহাজ, ৰে’ল আৰু পথৰ জৰিয়তে মালবাহী যাতায়তৰ ব্যৱস্থা কৰা হয় ।
শীৰ্ষ সন্মিলনৰ আঁৰত অনুষ্ঠিত এক অনুষ্ঠানত ভাৰতৰ উদ্যোগত গ্ল’বেল বায়’ফুৱেলছ এলায়েন্স (জিবিএ) আৰম্ভ কৰা হয় ।
বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে এক বিবৃতিত কয় যে, “মিত্ৰজোঁটে প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ সুবিধা প্ৰদান, বহনক্ষম জৈৱ ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ তীব্ৰতৰ কৰি, এক বহল বৰ্ণালীৰ অংশীদাৰসকলৰ অংশগ্ৰহণৰ জৰিয়তে শক্তিশালী মানদণ্ড নিৰ্ধাৰণ আৰু প্ৰমাণপত্ৰ গঢ় দিয়াৰ জৰিয়তে জৈৱ ইন্ধনৰ বিশ্বব্যাপী গ্ৰহণ ক্ষিপ্ৰ কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে । এই মিত্ৰতাই জ্ঞানৰ কেন্দ্ৰীয় ভঁৰাল আৰু বিশেষজ্ঞৰ কেন্দ্ৰ হিচাপেও কাম কৰিব । জিবিএই জৈৱ ইন্ধনৰ উন্নতি আৰু ব্যাপক গ্ৰহণৰ বাবে বিশ্বব্যাপী সহযোগিতাক লাভান্বিত কৰি অনুঘটকীয় মঞ্চ হিচাপে কাম কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে ।”
স্বচ্ছ শক্তি ব্যৱহাৰৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতা আকৰ্ষণ কৰিবলৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ নেতৃত্বত ভাৰতৰ এনে দ্বিতীয়টো পদক্ষেপ । 2015 চনত মোডীৰ প্ৰস্তাৱৰ পিছত ভাৰতৰ গুৰুগ্ৰামত মুখ্য কাৰ্যালয় লৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সৌৰ মিত্ৰজোঁট (আই এছ এ) গঠন কৰা হয় ।
লগতে পঢ়ক: Green Climate Fund: গ্ৰীণ ক্লাইমেট ফাণ্ডলৈ ২ বিলিয়ন ডলাৰ প্ৰদানৰ ঘোষণা ব্ৰিটিছ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ
আই এছ এ হৈছে 120 খনতকৈও অধিক স্বাক্ষৰকাৰী দেশৰ মিত্ৰতা, বেছিভাগেই ৰ’দৰ পোহৰৰ দেশ, যিবোৰ সম্পূৰ্ণৰূপে বা আংশিকভাৱে ট্ৰপিক অৱ কেন্সাৰ আৰু ট্ৰপিক অৱ কেপ্ৰিকৰ্ণৰ মাজত অৱস্থিত । এই মিত্ৰতাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য হৈছে জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰিবলৈ সৌৰশক্তিৰ দক্ষ ব্যৱহাৰৰ বাবে কাম কৰা ।
শীৰ্ষ সন্মিলনৰ পূৰ্বে মোডী আৰু আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে এখন দ্বিপাক্ষিক সন্মিলন অনুষ্ঠিত কৰে য’ত দুয়োগৰাকী নেতাই ভাৰত-আমেৰিকাকে ধৰি 2023 চনৰ জুন মাহত প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ ঐতিহাসিক ৰাজ্যিক ৰাজ্যিক ভ্ৰমণৰ ভৱিষ্যদ্বাণীমূলক আৰু ব্যাপক ফলাফল কাৰ্যকৰী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত হোৱা অগ্ৰগতিৰ প্ৰশংসা কৰে জটিল আৰু উদীয়মান প্ৰযুক্তিৰ বাবে পদক্ষেপ (iCET)। প্ৰতিৰক্ষা, বাণিজ্য, বিনিয়োগ, শিক্ষা, স্বাস্থ্য, গৱেষণা, উদ্ভাৱন, সংস্কৃতি আৰু জনসাধাৰণৰ সম্পৰ্ককে ধৰি দ্বিপাক্ষিক সহযোগিতাৰ স্থায়ী গতিবেগক নেতাসকলে আদৰণি জনায় ।
বৈঠকৰ পিছত জাৰি কৰা এক যৌথ বিবৃতি অনুসৰি, দুয়োগৰাকী নেতাই স্থিতিস্থাপক বিশ্বব্যাপী অৰ্ধপৰিবাহী যোগান শৃংখল গঢ়ি তোলাৰ বাবে তেওঁলোকৰ সমৰ্থন পুনৰবাৰ উল্লেখ কৰে ৷ ভাৰতত গৱেষণা আৰু উন্নয়নৰ উপস্থিতি বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰায় 30 কোটি ডলাৰ বিনিয়োগ কৰিবলৈ আৰু ভাৰতত গৱেষণা, উন্নয়ন আৰু অভিযান্ত্ৰিক কাৰ্যকলাপ সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে অহা পাঁচ বছৰত ভাৰতত 40 কোটি ডলাৰ বিনিয়োগ কৰাৰ ঘোষণা এডভান্সড মাইক্ৰ’ ডিভাইচৰ ।
মোডী, বাইডেন, ব্ৰাজিলৰ ৰাষ্ট্ৰপতি লুলা দা চিলভা আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি চাইৰিল ৰামাফোছাই নতুন দিল্লীত অনুষ্ঠিত হোৱা G20 নেতা সন্মিলনৰ প্ৰান্তত বৈঠকত মিলিত হৈ তেওঁলোকৰ “G20ৰ প্ৰতি সমাধান আগবঢ়াবলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্থনৈতিক সহযোগিতাৰ প্ৰধান মঞ্চ হিচাপে G20 ৰ প্ৰতি ভাগ-বতৰা দায়বদ্ধতাক পুনৰ দৃঢ় কৰে আমাৰ শ্বেয়াৰ কৰা পৃথিৱীখন”।
বৈঠকৰ পিছত জাৰি কৰা এক যৌথ বিবৃতিত কোৱা হৈছে যে, “জি-২০ৰ বৰ্তমান আৰু পৰৱৰ্তী তিনিটা ৰাষ্ট্ৰপতি হিচাপে আমি ভাৰতৰ G20 ৰাষ্ট্ৰপতিত্বৰ ঐতিহাসিক অগ্ৰগতিৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰিম যাতে বিশ্বজনীন প্ৰত্যাহ্বানসমূহ মোকাবিলা কৰিব পাৰো ৷” বৈঠকৰ পিছত জাৰি কৰা এক যৌথ বিবৃতিত কোৱা হৈছে G20 ৰ উন্নত, ডাঙৰ আৰু অধিক ফলপ্ৰসূ বহুপক্ষীয় উন্নয়ন বেংক (এমডিবি) গঢ়ি তোলাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি । এই প্ৰতিশ্ৰুতিয়ে আমি কি কৰিব পাৰো, G20 ৰ জৰিয়তে একেলগে কাম কৰি, আমাৰ জনসাধাৰণক উন্নত ভৱিষ্যতৰ দিশত সহায় কৰিবলৈ কি কৰিব পাৰো তাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে ।”
