হায়দৰাবাদ: ভাৰতৰ লগতে বিশ্বৰ বহু শক্তিশালী মহিলা বিজ্ঞানীয়ে বৈজ্ঞানিক গৱেষণাত এক বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তন আনিছে । উচ্চ শিক্ষাত অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধিৰ দিশত মহিলাসকলে বৃহৎ অগ্ৰগতি লাভ কৰিলেও এই ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিত্ব এতিয়াও কম বুলি ৰাষ্ট্ৰসংঘই কয় ।
সমগ্ৰ বিশ্বতে বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি, অভিযান্ত্ৰিক আৰু গণিত (STEM) শাখাৰ সকলো স্তৰতে বছৰ বছৰ ধৰি এক উল্লেখযোগ্য লিংগ ব্যৱধান অব্যাহত আছে ৷ ইয়াত লগতে মহিলা আৰু ছোৱালীৰ সবলীকৰণৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে ।
আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মহিলা আৰু ছোৱালী বিজ্ঞান দিৱস (IDWGS)ৰ দশম বাৰ্ষিকী
2025 চনৰ 11 ফেব্ৰুৱাৰীত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান দিৱস (IDWGS)ৰ দশম বৰ্ষপূৰ্তি উপলক্ষে বিজ্ঞানৰ বিস্তৃত প্ৰসাৰক প্ৰতিফলিত কৰা আৰু বিশ্বজুৰি বিজ্ঞান ক্ষেত্ৰত মহিলাসকলৰ অৱদানক উদযাপন কৰা হয় । মহিলা বিজ্ঞানীসকলৰ সততে অৱহেলিত অৱদানক স্বীকৃতি দিবলৈ আজি বিশ্বই প্ৰতি বছৰে আইডিডব্লিউজিএছ উদযাপন কৰে ।
IDWGS ৰ দশম বৰ্ষপূৰ্তি উপলক্ষে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সচিব প্ৰধান এণ্টনিঅ' গুটেৰেছে "মহিলা আৰু ছোৱালীৰ প্ৰাপ্য -- আৰু আমাৰ বিশ্বৰ প্ৰয়োজনীয়তা" এছটিইএম কেৰিয়াৰৰ পথ প্ৰশস্ত কৰাত সহায় কৰিবলৈ আহ্বান জনায় ।
2025 চনৰ আইডিডব্লিউএছ: বিষয়বস্তু আৰু উদ্দেশ্য
ইউনেস্ক’ৰ মতে, ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্থনীতিৰ বাবে STEM ক্ষেত্ৰৰ তাৎপৰ্য থকাৰ পিছতো বেছিভাগ দেশেই STEM ত লিংগ সমতা লাভ কৰা নাই । বিশ্বজুৰি মাত্ৰ 33.3 শতাংশ গৱেষক মহিলা আৰু STEM ক্ষেত্ৰৰ মাত্ৰ 35 শতাংশ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী মহিলা । 2016 চনত উপলব্ধ তথ্য থকা দেশসমূহৰ 30 শতাংশই গৱেষকৰ মাজত লিংগ সমতা লাভ কৰিছিল ।
এইবাৰৰ আইডিজিডব্লিউএছ উদযাপন ফ্ৰান্সৰ পেৰিছত থকা ইউনেস্কোৰ মুখ্য কাৰ্যালয়ত অনুষ্ঠিত হ’ব যাৰ বিষয়বস্তু হ’ব-- আনপেকিং এছটিইএম কেৰিয়াৰ: হাৰ ভইচ ইন চাইন্স । এই অনুষ্ঠানৰ বাবে ব্যক্তিগত আৰু অনলাইন অংশগ্ৰহণ দুপৰীয়া 2.00 বজাৰ পৰা আৰম্ভ হ’ব আৰু নিশা 8.30 বজালৈকে চলিব ।
ইউনেস্ক’ই উল্লেখ কৰে যে যথেষ্ট উন্নতিৰ পিছতো মহিলাসকলে এছটিইএমত শীৰ্ষ পৰ্যায়ৰ পদত অধিষ্ঠিত হৈ আছে নগন্যসংখ্যক মহিলা আৰু মাত্ৰ 22 গৰাকী মহিলাইহে বৈজ্ঞানিক শাখাত নোবেল বঁটা লাভ কৰিছে । ইয়াত ‘2030 এজেণ্ডা’ৰ কথাও উল্লেখ কৰা হৈছে, যিয়ে লিংগ, বয়স, আয়, অক্ষমতা, জাতি আৰু অন্যান্য প্ৰাসংগিক কাৰকসমূহৰ দ্বাৰা বিভাজিত তথ্য সংগ্ৰহ আৰু বিশ্লেষণৰ জৰিয়তে ছেদ কৰা বৈষম্যসমূহৰ সমাধান কৰি "কাকো পিছ পৰি নাৰাখিবলৈ" প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ ।
বিজ্ঞান ক্ষেত্ৰত নেতৃত্বত ভাৰতীয় মহিলা
সীতা কলমেন-কম্মুলা: এগৰাকী অগ্ৰণী ৰসায়নবিদ, পৰিৱেশবিদ, আৰু উদ্যোগী ছিথা ছিম্পলি ছাষ্টেইনৰ প্ৰতিষ্ঠাপক । এই প্ৰতিষ্ঠানটোৱে ঔদ্যোগিক পৰিৱেশ বিজ্ঞান আৰু পণ্যৰ জীৱনচক্ৰৰ মূল্যায়নৰ বাবে উৎসৰ্গিত যাতে উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াসমূহ পৰিৱেশ সচেতন আৰু ভৱিষ্যতৰ বাবে বহনক্ষম হোৱাটো নিশ্চিত কৰিব পৰা যায় ।
সুধা মূৰ্তি: STEM ত বিখ্যাত আৰু লেখিকা হিচাপে উদযাপিত সুধাই একাধিক ক্ষেত্ৰত পাৰদৰ্শিতা দেখুৱাইছে । ইনফ’ছিছ ফাউণ্ডেশ্যনৰ অধ্যক্ষ, গেটছ ফাউণ্ডেশ্যনৰ জনস্বাস্থ্য যত্নৰ পদক্ষেপৰ সদস্য, অভিযান্ত্ৰিক শিক্ষয়িত্ৰী, কানাড়া আৰু ইংৰাজী ভাষাৰ লেখিকা ।
মল্লিকা শ্ৰীনিবাসন: ট্ৰেক্টৰছ এণ্ড ফাৰ্ম ইকুইপমেণ্ট লিমিটেডৰ অধ্যক্ষ আৰু পৰিচালন সঞ্চালক হিচাপে মল্লিকাই কোম্পানীটোক 96 বিলিয়ন টকাৰ ৰাজহ লাভ কৰিবলৈ নেতৃত্ব দিছে । কোম্পানীটোৰ বিভিন্ন আগ্ৰহৰ ভিতৰত আছে ট্ৰেক্টৰ, ফাৰ্ম মেচিনেৰী, ডিজেল ইঞ্জিন, অভিযান্ত্ৰিক প্লাষ্টিক, হাইড্ৰ’লিক পাম্প আৰু চিলিণ্ডাৰ, বেটাৰী, অটোম’বাইল ফ্ৰেঞ্চাইজি, আৰু বাগিচা ।
নিগাৰ ছাজী: ভাৰতীয় মহাকাশ অভিযন্তা নিগাৰ 1987 চনত ইছৰোত যোগদান কৰাৰ পিছৰে পৰা দেশৰ মহাকাশ অন্বেষণৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ । ভাৰতৰ প্ৰথম সৌৰ অভিযান আদিত্য-L1 ৰ প্ৰকল্প সঞ্চালিকা আছিল ।
সুধা ভট্টাচাৰ্য: জৱাহৰলাল নেহৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ (জে এন ইউ) পৰিৱেশ বিজ্ঞান বিদ্যালয়ৰ অধ্যাপিকা সুধাই আণৱিক পৰজীৱী বিজ্ঞানত উল্লেখযোগ্য অৱদান আগবঢ়াইছে ।
সুনীতা সৰৱাগী: আই আই টি বম্বেৰ এগৰাকী বিশিষ্ট অধ্যাপিকা সুনীতা ডাটাবেছ আৰু ডাটা মাইনিঙৰ ক্ষেত্ৰত যুগান্তকাৰী গৱেষণা কৰিছে ।
টেছি থমাছ: ‘ভাৰতৰ মিছাইল মহিলা’ হিচাপে প্ৰশংসিত টেছিয়ে ভাৰতৰ বেলিষ্টিক মিছাইল প্ৰতিৰক্ষা কাৰ্যসূচীত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল ।
গগনদীপ কাং: ভাৰতৰ এগৰাকী প্ৰখ্যাত মাইক্ৰ’বায়’লজিষ্ট গগনদীপে 2019 চনত ৰয়েল ছ’চাইটিৰ ফেলো হিচাপে নিৰ্বাচিত হোৱা প্ৰথমগৰাকী ভাৰতীয় মহিলা হিচাপে ইতিহাস ৰচনা কৰে ।
লগতে পঢ়ক
