বিশেষ প্ৰতিবেদন,২৬ জুন : ছুইজাৰলেণ্ডত অনুষ্ঠিত হোৱা প্ৰায় ৬০ খন ৰাষ্ট্ৰ আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বী আৰু ৮ টা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংগঠনকে ধৰি ৯২ খন ৰাজ্যৰ দুদিনীয়া শান্তি সন্মিলনত যুদ্ধ সমাপ্তিৰ বাবে কিয়েভৰ প্ৰস্তাৱিত ১০ দফা পৰিকল্পনাৰ লগতে আন তিনিটা বিষয়ৰ ওপৰত আলোচনা কৰা হয় । অৱশ্যে, ইউক্ৰেইনৰ বাবে শান্তি পৰিকল্পনা গঢ়ি তোলাৰ আটাইতকৈ উচ্চাকাংক্ষী প্ৰয়াস সম্পূৰ্ণ সহমতৰ অভাৱত এক অমীমাংসিত ঘোষণাৰ সৈতে সমাপ্ত হয় ।
অংশগ্ৰহণকাৰী ৰাষ্ট্ৰ আৰু চৰকাৰৰ মুৰব্বীসকলে ভৱিষ্যতে ৰাছিয়াক কেতিয়া আৰু কেনেকৈ জড়িত কৰিব লাগে সেই প্ৰশ্নটোৰ ওপৰত স্পষ্ট দৃষ্টিভংগীৰ ওপৰত একমত হ'ব নোৱাৰিলে । ইউৰোপীয় আয়োগ, ইউৰোপীয় পৰিষদ, ইউৰোপীয় সংসদৰ লগতে ইউৰোপীয় পৰিষদকে ধৰি ৮০ খন দেশ আৰু চাৰিটা মুখ্য ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ প্ৰতিষ্ঠানে ঘোষণাপত্ৰত স্বাক্ষৰ কৰে ।
আৰ্মেনিয়া, বাহৰেইন, ব্ৰাজিল, ভাৰত, ইণ্ডোনেছিয়া, কলম্বিয়া, লিবিয়া, মেক্সিকো, চৌদি আৰৱ, দক্ষিণ আফ্ৰিকা, চুৰিনাম, থাইলেণ্ড আৰু সংযুক্ত আৰৱ আমিৰশ্বাহীকে ধৰি কেইবাখনো ৰাষ্ট্ৰই ঘোষণাপত্ৰত স্বাক্ষৰ কৰা নাই ।
ঘোষণাপত্ৰই ইউক্ৰেইনৰ যুদ্ধৰ বাবে ৰাছিয়াক গৰিহণা দিয়ে । যিয়ে অপৰিসীম ধ্বংস আৰু মানৱীয় যন্ত্ৰণাৰ সৃষ্টি কৰিছে । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ চাৰ্টাৰৰ অনুচ্ছেদ ২ ৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি ইউক্ৰেইনৰ আঞ্চলিক অখণ্ডতাৰ প্ৰতি সন্মান ৰখাৰ আহ্বান জনোৱা হৈছে । ই ৰাছিয়া অধিকৃত জাপোৰিজজিয়া পাৰমাণৱিক শক্তি প্ৰকল্পটো ইউক্ৰেইনৰ সম্পূৰ্ণ নিয়ন্ত্ৰণলৈ ঘূৰাই অনা, কৃষ্ণ আৰু আজভ সাগৰত ইয়াৰ বন্দৰসমূহলৈ ইউক্ৰেইনৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ, যুদ্ধবন্দীসকলক মুকলি কৰা আৰু সকলো বিতাড়িত ইউক্ৰেইনৰ শিশুক ঘূৰাই অনা আৰু ইউক্ৰেইনলৈ খাদ্য সামগ্ৰীৰ নিৰন্তৰ উৎপাদন আৰু যোগান নিশ্চিত কৰাৰ বাবে আহ্বান জনায় ।
ঘোষণাপত্ৰই ইউক্ৰেইনৰ বিৰুদ্ধে ৰাছিয়াৰ যুদ্ধৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰৰ যিকোনো ভাবুকি বা ব্যৱহাৰৰ অনুমতি দিয়া নহয় আৰু জাহাজ আৰু অসামৰিক বন্দৰত আক্ৰমণ গ্ৰহণযোগ্য নহয় বুলিও ঘোষণা কৰে। আমোদজনক ভাৱে ঘোষণাপত্ৰই ৰাছিয়াক ইউক্ৰেইনৰ ভূখণ্ডৰ পৰা নিজৰ সৈন্য প্ৰত্যাহাৰ কৰিবলৈ অনুৰোধ কৰা নাছিল । সন্মিলনৰ পিচত ইউক্ৰেইনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ভলোডিমিৰ জেলেনস্কিয়ে কয় যে স্বাক্ষৰকাৰীসকলে পৰৱৰ্তী পদক্ষেপ হিচাপে ঘোষণাপত্ৰত উল্লেখ কৰা বিষয়বোৰৰ ওপৰত গোটত কাম কৰিব আৰু যেতিয়া নথিখনত ঘোষণা কৰা প্ৰতিটো বিষয় কাৰ্যকৰী কৰিবলৈ এক কাৰ্য পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত হয়, দ্বিতীয় শান্তি সন্মিলন অনুষ্ঠিত হ'ব পাৰে। এই পৰিকল্পনাটো তেতিয়া দ্বিতীয় সন্মিলনৰ সময়ত ৰাছিয়াক উপস্থাপন কৰিব পাৰি ।
যদিও সন্মিলনৰ ঘোষণাই গতি প্ৰদান কৰিছিল আৰু শান্তিপূৰ্ণ সমাধান বিচাৰি এক শক্তিশালী সংকেত প্ৰেৰণ কৰিছিল, ৰাছিয়া আৰু চীনৰ দৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ দেশসমূহৰ অনুপস্থিতি প্ৰগতিৰ বাবে বাধা । ই অঞ্চলটোত স্থায়ী শান্তি অৰ্জনৰ জটিলতা আৰু প্ৰত্যাহ্বানৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে। অনুষ্ঠানটোত তেওঁলোকৰ অনুপস্থিতিৰ ফলত আন কিছুমান ৰাষ্ট্ৰও সন্মিলনৰ পৰা আঁতৰি আছিল । লগতে, ব্ৰিকছ দেশ আৰু চৌদি আৰৱৰ সমৰ্থনৰ অভাৱ হৈছে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰক ।
ব্ৰাজিল, ভাৰত আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকা তাত আছিল যদিও এই দেশৰ কোনো ৰাষ্ট্ৰপ্ৰধান উপস্থিত নাছিল । ব্ৰাজিলে পৰ্যবেক্ষক হিচাপে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল আছিল আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাই এগৰাকী প্ৰতিনিধি প্ৰেৰণ কৰিছিল । চৌদি আৰবে বৈদেশিক মন্ত্ৰী ফৈজল বিন ফাহৰাদ আল-চাউদক পঠিয়াইছিল । ভাৰতে বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ সচিব পৰ্যায়ৰ জ্যেষ্ঠ বিষয়া পৱন কাপুৰক প্ৰেৰণ কৰিছিল ।
ইউক্ৰেইনে আশা কৰিছিল যে ভাৰতে শান্তি সন্মিলনত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব । ইউক্ৰেইনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ভলোডিমিৰ জেলেনস্কিয়ে শেহতীয়াকৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ সৈতে হোৱা বৈঠকৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত জেলেনস্কিয়ে ব্যক্তিগতভাৱে মোদীক শান্তি সন্মিলনত উপস্থিত থাকিবলৈ সৈমান কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে ।
মস্কোৰ সৈতে ভাৰতৰ কৌশলগত সম্পৰ্ক আছে আৰু প্ৰতিৰক্ষা যোগানৰ বাবে ৰাছিয়াৰ ওপৰত বৃহৎ নিৰ্ভৰশীলতা আছে । তদুপৰি, যুদ্ধ আৰম্ভ হোৱাৰ পিচৰে পৰা ভাৰতে তেলৰ বৰ্ধিত মূল্যৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ ৰেহাই মূল্যত ৰাছিয়াৰ তেল ক্ৰয় কৰি আহিছে ।
নতুন দিল্লীয়েও সন্মিলনৰ কেন্দ্ৰীয় প্ৰচেষ্টাৰ বিষয়ে সন্দিহান যে ৰাছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি পুটিনক বিশ্বব্যাপী বিচ্ছিন্ন কৰা আৰু মোদীৰ দৰে গোলকীয় দক্ষিণৰ নেতাসকলক ৰাছিয়াৰ বিৰুদ্ধে পশ্চিমীয়া প্ৰচেষ্টাত যোগদান কৰিবলৈ সৈমান কৰা ।
এনে পৰিস্থিতিত প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ নকৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল । ইটালীত অনুষ্ঠিত জি-৭ সন্মিলনলৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ সৈতে যোৱাৰ পিচতো বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী জয়শংকৰ বা বৈদেশিক সচিব বিনয় কোৱাট্ৰাক ছুইজাৰলেণ্ডলৈ প্ৰেৰণ কৰা হোৱা নাছিল । প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে ৰাছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰদূত হৈ থকা সচিব পৰ্যায়ৰ বিষয়া পৱন কাপুৰক প্ৰেৰণ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়, যিয়ে সামৰিক সঁজুলি যোগান, যুটীয়া অস্ত্ৰ নিৰ্মাণ আৰু ৰাছিয়াৰ পৰা তেল আমদানিৰ ধাৰাবাহিকতা নিশ্চিত কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল । পৱন কাপুৰৰ জৰিয়তে সন্মিলনত ভাৰতৰ অংশগ্ৰহণে ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন সংঘৰ্ষৰ সময়ত ইয়াৰ কূটনৈতিক ভাৰসাম্য প্ৰতিফলিত কৰে ।
ভাৰতে ৰাছিয়া আৰু ইউক্ৰেইনৰ মাজত কূটনৈতিক ভাৰসাম্য বজাই ৰাখিছে । ভাৰতে ধাৰাবাহিকভাৱে ইউক্ৰেইনত শত্ৰুতা বন্ধ কৰিবলৈ আৰু আলোচনা আৰু কূটনীতিৰ পথলৈ ঘূৰি আহিবলৈ আহ্বান জনাই আহিছে, যদিও নতুন দিল্লীয়ে ৰাছিয়াৰ আক্ৰমণক স্পষ্টভাৱে গৰিহণা দিয়া নাই । ভাৰতে ইউএনএছচিত এক অত্যাধুনিক ভূমিকা পালন কৰিছে আৰু কেইবাটাও প্ৰস্তাৱত ৰাছিয়াৰ বিৰুদ্ধে ভোট দিয়াৰ পৰা বিৰত আছে ।
অৱশ্যে, ভাৰতে নিৰন্তৰভাৱে এক শান্তিপূৰ্ণ সমাধানৰ বাবে জোৰ দি আহিছে যি ইউক্ৰেইনক সন্মান কৰে আৰু বুচা গণহত্যাৰ আন্তৰ্জাতিক তদন্তৰ আহ্বান জনাইছে আৰু ৰাছিয়াৰ নেতাসকলৰ দ্বাৰা জাৰী কৰা পাৰমাণৱিক ভাবুকিৰ ওপৰত ইয়াৰ চিন্তা ব্যক্ত কৰিছে । ভাৰতে মানৱীয় দুখ-কষ্টক স্বীকাৰ কৰিছে আৰু ইউক্ৰেইনক মানৱীয় সহায় আগবঢ়াইছে ।
ভাৰতে ইউক্ৰেইনলৈ ১১৭ মেট্ৰিক টন ঔষধ, চিকিৎসা সঁজুলি, কম্বল, তম্বু, টাৰ্পলিন, সৌৰ চাকি, ডিগনিটি কিট, স্লিপিং মেট আৰু ডিজেল জেনেৰেটৰ ছেটকে ধৰি ১৫ টা মানৱীয় সাহায্য প্ৰেৰণ কৰিছে । ভাৰতে কিয়েভত এখন বিদ্যালয়ৰ পুনৰ নিৰ্মাণৰ বাবে আৰ্থিক সমৰ্থন আগবঢ়াইছে আৰু শিক্ষকসকলৰ প্ৰশিক্ষণৰ বাবে পুঁজি যোগান ধৰিছে ।
ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন সংঘৰ্ষৰ পোনপটীয়া পক্ষত নাথাকিলেও উন্নয়নশীল দেশবোৰে বিশ্বব্যাপী শক্তি আৰু সামগ্ৰীৰ বজাৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱৰ ফলত যথেষ্ট ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে । যাৰ ভিতৰত আছে তেল, ঘেঁহু আৰু ধাতুৰ মূল্য যথেষ্ট বৃদ্ধি ।
আন্তৰ্জাতিক বিশেষজ্ঞসকলে মত পোষণ কৰে যে ভাৰতৰ ৰাছিয়াৰ সৈতে এক নিৰ্ভৰযোগ্য অংশীদাৰ হিচাপে কথা পাতিবলৈ ক্ষমতা আছে । তদুপৰি, নতুন দিল্লীৰ জোটবিহীন স্থিতি আৰু ইউক্ৰেইন আৰু ৰাছিয়াৰ সৈতে গভীৰ কূটনৈতিক সম্পৰ্কই উন্নয়নশীল দেশসমূহক সমস্যা সমাধানৰ বাবে ওকালতিৰ নেতৃত্ব দিয়াৰ বাবে এক অটল ভিত্তি প্ৰদান কৰে ।
হৰ্ষ পণ্টৰ দৰে বিশেষজ্ঞসকলে আশা কৰিছিল যে সন্মিলনত মোদীৰ উপস্থিতিয়ে "শক্তি সংকট, খাদ্য নিৰাপত্তাহীনতা আৰু যোগান শৃংখলাৰ আঘাতকে ধৰি উদীয়মান অৰ্থনীতিৰ উদ্বেগৰ বাবে ভাৰতক এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশীদাৰ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰাত সহায় কৰিব পাৰে কিয়নো ইউক্ৰেইনৰ যুদ্ধৰ ফলত এই সকলোবোৰ বৃদ্ধি পাইছে ।"
আমেৰিকাৰ নেতৃত্বাধীন পশ্চিমীয়া মিত্ৰজোঁটৰ সমৰ্থিত ৰাছিয়া আৰু ইউক্ৰেইনৰ মাজত আবদ্ধ হৈ থকা নতুন দিল্লীয়ে, যি ভাৰতৰ বাবে কৌশলগত মিত্ৰ, সচিব পৰ্যায়ৰ বিষয়াক প্ৰতিনিধি হিচাপে প্ৰেৰণ কৰিছে আৰু ঘোষণাপত্ৰত স্বাক্ষৰ কৰা নাই । আনহাতে সন্মিলনখনক অস্বীকাৰ কৰি এজন বিষয়াক তাত উপস্থিত থাকিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়াৰ লগতে ঘোষণাপত্ৰত স্বাক্ষৰ নকৰি মোদীয়ে বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰিছে যে তেওঁ ৰাছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ভ্লাদিমিৰ পুটিনক বিচ্ছিন্ন কৰাৰ পশ্চিমীয়া প্ৰচেষ্টাৰ পক্ষপাতী নহয় । অৱশ্যে ভাৰত কূটনীতি আৰু আলোচনাৰ জৰিয়তে ইউক্ৰেইনত শান্তিৰ বাবে প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ হৈ আছে ।
