বিশ্বস্তৰত খাৰুৱা তেলৰ চাহিদা হ্ৰাস আৰু যোগান বৃদ্ধি

অনাগত বছৰবোৰত বিশ্বত খাৰুৱা তেলৰ চাহিদা বৃদ্ধিৰ পৰিমাণৰ গতি হ্ৰাস হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। এই সন্দৰ্ভত পেনাৰ ইণ্ডাষ্ট্ৰিজৰ সঞ্চালক পি.ভি. ৰাওৰ এই লেখ।

নতুন দিল্লীঃ শক্তি লেনদেন বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে অনাগত বছৰবোৰত বিশ্বত তেলৰ চাহিদা হ্ৰাস হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। লগতে, আন্তৰ্জাতিক শক্তি সংস্থাৰ (IEA) নতুন তেল বজাৰৰ দৃষ্টিভংগী অনুসৰি, বিশ্বব্যাপী তেল উৎপাদন ত্বৰান্বিত হ'ব, বজাৰৰ উত্তেজনা হ্ৰাস হ'ব আৰু অতিৰিক্ত ক্ষমতা কোভিড সংকটৰ অনুপস্থিতিত অপ্ৰত্যাশিত স্তৰত উপনীত হ'ব।

আই.ই.এ.-ৰ বাৰ্ষিক মধ্য-ম্যাদী বজাৰ প্ৰতিবেদন, অইল 2024-ৰ শেহতীয়া সংস্কৰণত তেল যোগান সুৰক্ষা, শোধন, বাণিজ্য আৰু বিনিয়োগৰ বাবে এই গতিশীলতাৰ সুদূৰপ্ৰসাৰী প্ৰভাৱবোৰ পৰীক্ষা কৰা হৈছে।

প্ৰতিবেদনত দেখা গৈছে যে শেহতীয়া নীতি আৰু বজাৰৰ প্ৰৱণতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি, এছিয়াত দ্ৰুত গতিত বিকশিত হোৱা অৰ্থনীতি, লগতে বিমান আৰু পেট্ৰ'কেমিকেল খণ্ডৰ শক্তিশালী চাহিদাই, অনাগত বছৰবোৰত খাৰুৱা তেলৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰিবলৈ সাজু হৈছে।

অৱশ্যে, এই লাভবোৰক বৰ্ধিত বৈদ্যুতিক গাড়ী বিক্ৰী, পৰম্পৰাগত বাহনত ইন্ধন দক্ষতাৰ উন্নতি, মধ্য প্ৰাচ্যত বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে তেলৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস, আৰু গাঁথনিগত অৰ্থনৈতিক পৰিৱৰ্তনৰ দৰে কাৰকৰ দ্বাৰা ক্ৰমান্বয়ে পৰিবৰ্তিত কৰা হ'ব। শেহতীয়া প্ৰতিবেদনত অনুমান কৰা হৈছে যে বিশ্বব্যাপী তেলৰ চাহিদা, যাৰ ভিতৰত জৈৱ ইন্ধনো অন্তৰ্ভূক্ত, 2023 চন অনুযায়ী প্ৰতিদিনে গড় 102 নিযুত বেৰেলতকৈ অলপ বেছি আৰু এই পৰিমাণ এই দশকৰ শেষলৈ প্ৰতিদিনে প্ৰায় 106 নিযুত বেৰেলত হৈ স্থিৰ হৈ ৰ'ব।

2030 চনলৈ মুঠ যোগান ক্ষমতা বৃদ্ধিৰ অনুমান

সমান্তৰালভাৱে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু আমেৰিকাৰ অন্যান্য উৎপাদকসকলৰ নেতৃত্বত বিশ্বব্যাপী তেল উৎপাদন ক্ষমতাৰ বৃদ্ধিয়ে, এতিয়াৰ পৰা 2030 চনৰ ভিতৰত চাহিদাৰ বৃদ্ধিৰ পৰিমাণক চেৰ পেলাব। প্ৰতিবেদনত দেখা গৈছে যে 2030 চনৰ ভিতৰত মুঠ যোগান ক্ষমতা প্ৰতিদিনে প্ৰায় 114 নিযুত বেৰেললৈ বৃদ্ধি হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে, যি বিশ্বব্যাপী চাহিদাৰ দৈনিক আনুমানিক পৰিমাণতকৈ 8 নিযুত বেৰেল অধিক।

ফলত এয়া 2020 চনত কোভিড-19 লকডাউনৰ চৰম অৱস্থাৰ বাদে আগতে কেতিয়াও নেদেখা অতিৰিক্ত ক্ষমতাৰ স্তৰ হ'ব। এনে স্তৰত অতিৰিক্ত ক্ষমতাৰ তেল বজাৰৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিণাম হ'ব পাৰে – যাৰ ভিতৰত আছে OPEC আৰু ইয়াৰ ভৱিষ্যতৰ উৎপাদনকাৰী অৰ্থনীতিবোৰ, লগতে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ শ্বেল উদ্যোগো।

যি দৰে মহামাৰীৰ প্ৰত্যাবৰ্তনৰ গতি মন্থৰ, পৰিশোধিত শক্তিৰ লেনদেন তৰান্বিত আৰু চীনৰ অৰ্থনীতিৰ গাঁথনি সলনি হৈছে, বিশ্বব্যাপী তেলৰ চাহিদা বৃদ্ধি হ্ৰাস পাইছে আৰু 2030 চনৰ ভিতৰত এই অৱস্থা ইয়াৰ শীৰ্ষত উপনীত হ'ব।

আশা কৰা হৈছে যে এই বছৰ চাহিদা প্ৰতিদিনে প্ৰায় 1 নিযুত বেৰেললৈ বৃদ্ধি পাব। শেহতীয়া তথ্যৰ ওপৰত আধাৰিত আই.ই.এ. প্ৰতিবেদনৰ অনুমানে এই দশকত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ যোগান অধিশেষ দেখুৱায়, যি সূচায় যে তেল কোম্পানীবোৰে তেওঁলোকৰ ব্যৱসায়িক ৰণনীতি আৰু পৰিকল্পনাবোৰৰ ক্ষেত্ৰত ঘটিব পৰা পৰিৱৰ্তনৰ বাবে সাজু হোৱাটো নিশ্চিত কৰিব বিচাৰে।

প্ৰতিদিনে 3.2 নিযুত বেৰেল চাহিদা

শক্তিশালী নীতিগত ব্যৱস্থা ৰূপায়ণ বা আচৰণগত পৰিৱৰ্তন নহ'লে, বিকাশ হ্ৰাস হোৱা স্বত্বেও 2023 চনৰ তুলনাত 2030 চনত বিশ্বব্যাপী তেলৰ চাহিদা প্ৰতিদিনে 3.2 নিযুত বেৰেল অধিক থাকিব বুলি অনুমান কৰা হৈছে। এই বৃদ্ধি এছিয়াৰ উদীয়মান অৰ্থনীতি- বিশেষকৈ ভাৰতত পৰিবহনৰ বাবে অধিক তেলৰ ব্যৱহাৰ লগতে বিশেষকৈ চীনৰ বৰ্ধিত পেট্ৰ'কেমিকেল উদ্যোগৰ জেট ইন্ধন আৰু ফিডষ্টকৰ অত্যাধিক ব্যৱহাৰৰ দ্বাৰা প্ৰণোদিত।

ইয়াৰ বিপৰীতে, উন্নত অৰ্থনীতিবোৰত দশকজুৰি তেলৰ চাহিদা হ্ৰাস হোৱাৰ ধাৰা অব্যাহত থকাৰ সম্ভাৱনা আছে, যি 2023 চনত প্ৰতিদিনে প্ৰায় 46 নিযুত বেৰেলৰ পৰা 2030 চনলৈ প্ৰতিদিনে 43 নিযুত বেৰেললৈ হ্ৰাস পাব। মহামাৰীৰ বাহিৰে, উন্নত অৰ্থনীতিৰ দেশবোৰত শেষবাৰৰ বাবে 1991 চনত তেলৰ চাহিদা ইমান কম আছিল।

OPEC+ ৰ বাহিৰৰ উৎপাদকসকলে এই আনুমানিক চাহিদা পূৰণ কৰাৰ বাবে বিশ্বব্যাপী উৎপাদন ক্ষমতা সম্প্ৰসাৰণৰ নেতৃত্ব দি আছে, যি 2030 চনৰ ভিতৰত প্ৰত্যাশিত বৃদ্ধিৰ তিনি-চতুৰ্থাংশ। কেৱল আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰই অনা-OPEC+ উৎপাদনৰ দৈনিক 2.1 নিযুত বেৰেল, আনহাতে আৰ্জেণ্টিনা, ব্ৰাজিল, কানাডা আৰু গায়ানাই প্ৰতিদিনে 2.7 নিযুত বেৰেল অৰিহণা যোগায়।

প্ৰতিবেদনৰ পূৰ্বানুমানত দেখা গৈছে যে এই দশকৰ শেষত অনুমোদিত প্ৰকল্পৰ প্ৰবাহ হ্ৰাস হোৱাৰ লগে লগে, মুখ্য অনা-OPEC+ উৎপাদকসকলৰ মাজত ক্ষমতা বৃদ্ধি হ্ৰাস হ'ব আৰু তাৰ পিছত স্তব্ধ হ'ব।

অৱশ্যে, যদি কোম্পানীবোৰে ইতিমধ্যে ড্ৰয়িং বোৰ্ডত অতিৰিক্ত প্ৰকল্পৰ অনুমোদন অব্যাহত ৰাখে, 2030 চনৰ ভিতৰত 1.3 নিযুত বেৰেল অনা-OPEC+ ক্ষমতা কাৰ্যকৰী হ'ব পাৰে।

শোধনাগাৰ বন্ধ হোৱাৰ সম্ভাৱনা

প্ৰতিবেদন অনুসৰি, 2023 আৰু 2030 চনৰ ভিতৰত বিশ্বব্যাপী শোধন ক্ষমতা প্ৰতিদিনে 3.3 নিযুত বেৰেল বৃদ্ধি হোৱাৰ পথত আছে, যি ঐতিহাসিক প্ৰৱণতাতকৈ যথেষ্ট কম। অৱশ্যে, এই সময়ছোৱাত পৰিশোধিত তেল সামগ্ৰীৰ চাহিদা পূৰণ কৰাৰ বাবে সেয়া পৰ্যাপ্ত হ'ব লাগে, কিয়নো জৈৱ ইন্ধন আৰু প্ৰাকৃতিক গেছ তৰলৰ দৰে অনা-পৰিশোধিত ইন্ধনৰ যোগান একে সময়তে বৃদ্ধি পাইছে। এই পৰিস্থিতিয়ে আউটলুক ম্যাদৰ শেষত শোধনাগাৰ বন্ধ হোৱাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰে, লগতে 2027 চনৰ পিছত এছিয়াত ক্ষমতা বৃদ্ধিত মন্দাৱস্থা আহিব পাৰে ।

মধ্য প্ৰাচ্যত অস্থিৰতাৰ বাবে ইতিমধ্যে খাৰুৱা তেলৰ মূল্য বৃদ্ধি পাইছে। যদি ইজৰাইলে ইৰাণৰ তেল আৰু গেছ আন্তঃগাঁথনি আক্ৰমণ কৰাৰ ভাবুকিবোৰক কাৰ্যকৰী কৰে, তেনে ক্ষেত্ৰত মূল্য আৰু বৃদ্ধি হ'ব পাৰে।

প্ৰতিদিনে প্ৰায় 3.3 নিযুত বেৰেল (mbpd) খাৰুৱা তেল উৎপাদন কৰা ইৰাণে হৰমুজ প্ৰণালী অৱৰোধ কৰি প্ৰতিশোধ ল'ব পাৰে, যাৰ ফলত বিশ্বস্তৰত তেল যোগানত এক ডাঙৰ ব্যাঘাত ঘটিব পাৰে।

প্ৰকৃত সমস্যাটোৰ মূল্য অতি বেছি হ'ব, যি আমাৰ অৰ্থনীতিৰ লগতে নীতি নিৰ্মাতাসকলৰ বাবে এক ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান হ'ব। ভাৰতে ইয়াৰ মুঠ তেলৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ 88 শতাংশ আমদানি কৰে, মুখ্যতঃ ৰাছিয়া, ইৰাক, চৌদি আৰৱ, আবু ধাবি আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ পৰা। ভাৰত এতিয়াও মুখ্যতঃ তেল-আধাৰিত অৰ্থনীতি।

যদিও এই সংঘৰ্ষই তেলৰ মূল্যৰ ওপৰত বিপদাশংকাৰ প্ৰিমিয়াম বৃদ্ধি কৰে, দুৰ্বল বিশ্বব্যাপী চাহিদাৰ পূৰ্বানুমান, চীনৰ অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰৰ ক্ষেত্ৰত অনিশ্চয়তা আৰু OPEC+ ৰ দ্বাৰা উৎপাদনত হ্ৰাস প্ৰত্যাহাৰ কৰাৰ সম্ভাৱনাই এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিব পাৰে।

ইয়াৰ উপৰিও, লিবিয়াৰ দৰে দেশত তেল উৎপাদন পুনৰ আৰম্ভ কৰিলে কিছু সকাহ পোৱা যাব পাৰে। অৱশ্যে, খাৰুৱা তেলৰ উচ্চ মূল্য এতিয়াও ভাৰতৰ অৰ্থনীতি আৰু নীতি নিৰ্ধাৰকসকলৰ বাবে এক ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান হৈ থাকিব।

উদীয়মান অৰ্থনীতিৰ ওপৰত প্ৰভাৱ

ভূ-ৰাজনৈতিক উত্তেজনা আৰু অৰ্থনৈতিক অনিশ্চয়তাই কেন্দ্ৰীয় বেংকবোৰক তেলৰ মূল্য বৃদ্ধি মধ্য প্ৰাচ্যত সংঘাতৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈ হাৰ হ্ৰাসৰ বিষয়ে পুনৰ বিবেচনা কৰিবলৈ বাধ্য কৰিব পাৰে । ইয়াৰ ফলত নীতিবোৰ কঠোৰ কৰাৰ দিশত পৰিৱৰ্তন হ'ব পাৰে, যাৰ ফলত বিশ্ববজাৰ, বিশেষকৈ ভাৰতৰ দৰে উদীয়মান অৰ্থনীতিৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে। ভাৰতে 2024 চনত বিশ্বব্যাপী জিডিপি বৃদ্ধিত প্ৰায় 8 শতাংশ অৰিহণা যোগাব, আনহাতে বিশ্বব্যাপী তেলৰ চাহিদা বৃদ্ধিত 22 শতাংশতকৈ অধিক অৰিহণা যোগাব।

এই মাহৰ আৰম্ভণিতে, তিনিজন আগশাৰীৰ গোলকীয় শক্তি ভৱিষ্যতবক্তাৰ মাজৰ দুজনে, যাৰ প্ৰতিবেদনবোৰ ব্যৱসায়ী, উৎপাদক আৰু বিনিয়োগকাৰীসকলে আগ্ৰহেৰে চোৱা হয়, ভৱিষ্যতবাণী কৰিছিল যে ভাৰত 2024 চনত বিশ্বব্যাপী তেলৰ চাহিদাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ স্তম্ভ হ'ব। এক দুৰ্বল গোলকীয় অৰ্থনীতি, বিশেষকৈ চীনত, আৰু বৈদ্যুতিক বাহনৰ বৰ্ধিত পৰিৱৰ্তনৰ ফলত এই বছৰ ইন্ধন ব্যৱহাৰৰ তাৰতম্য হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, কিন্তু বিশ্বব্যাপী অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ চালক হিচাপে তেলৰ ভূমিকা হ্ৰাস হোৱা দেখা গৈছে।

বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে, ভাৰতীয় ষ্টকবোৰে ইতিমধ্যেই প্ৰিমিয়াম মূল্যাঙ্কনত ব্যৱসায় কৰি আছে, সেয়েহে দীৰ্ঘদিন ধৰি চলি থকা সংঘাতে বিশ্বব্যাপী বিনিয়োগকাৰীসকলক ভাৰতৰ পৰা মনোযোগ আঁতৰাবলৈ প্ৰেৰিত কৰিব পাৰে, যি বৰ্তমান বিশ্বৰ শীৰ্ষ প্ৰদৰ্শনকাৰী শ্বেয়াৰ বজাৰৰ ভিতৰত অন্যতম। এনে পৰিস্থিতিত, বিনিয়োগকাৰীসকলে তেওঁলোকৰ মূলধন ভাৰতীয় ইকুইটিৰ দৰে বিপদজনক সম্পদৰ পৰা বণ্ড বা সোণৰ দৰে সুৰক্ষিত বিনিয়োগলৈ স্থানান্তৰ কৰিব পাৰে।

লগতে পঢ়ক: আত্মসন্মান আন্দোলন : সামাজিক ন্যায়ৰ এটা শতিকা আৰু বৰ্তমানো ইয়াৰ প্ৰাসংগিকতা