প্ৰতি বছৰে ৮ ছেপ্টেম্বৰত উদযাপন কৰা হয় 'বিশ্ব সাক্ষৰতা দিৱস '। সাক্ষৰতা সম্পৰ্কে সজাগ কৰিবলৈ এই দিনটো হৈছে এক বিশ্বব্যাপী উদযাপন । এই অভিযানে ব্যক্তি তথা সমাজ গঠনত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে ।
বিশ্ব সাক্ষৰতা দিৱস হিচাপে জনাজাত এই বিশেষ অনুষ্ঠানটোৱে ব্যক্তিগত বিকাশ আৰু সৱলীকৰণৰ আধাৰশিলা হিচাপে অধ্য়য়ন আৰু লিখাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে ।
সকলোৰে বাবে শিক্ষাৰ প্ৰচাৰৰ লক্ষ্য়ৰে ১৯৬৬ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ শিক্ষা, বিজ্ঞান আৰু সাংস্কৃতিক সংগঠনে (ইউনেস্কো) প্ৰথমবাৰৰ বাবে বিশ্বব্যাপী সাক্ষৰতাৰ সংকট সমাধানৰ বাবে এই দিনটো ঘোষণা কৰিছিল । সাক্ষৰতাৰ হাৰ এতিয়াও যিবোৰ অঞ্চলত কম সেইবোৰত কেইবা দশকৰ পিছতো এই দিনটোত সহজে লাভ কৰা শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি আছে ।
বিশ্ব সাক্ষৰতা দিৱস 2024-ৰ বিষয়বস্তুত এক বহনক্ষম ভৱিষ্যতৰ বাবে সাক্ষৰতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে । জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ পৰা অৰ্থনৈতিক বৈষম্যলৈকে বিশ্বৰ কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰত্যাহ্বান সমাধানৰ বাবে শিক্ষা কেনেদৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ তাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে ।
ব্যক্তিক শক্তিশালী কৰাত সাক্ষৰতাৰ ভূমিকা
সাক্ষৰতা পঢ়া আৰু লিখাৰ সামৰ্থ্যতকৈ অধিক হৈছে ই এক মৌলিক মানৱ অধিকাৰ যিয়ে জীৱনজোৰা শিক্ষা আৰু ব্যক্তিগত সৱলীকৰণৰ আধাৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰে । শিশুসকলৰ বাবে পঢ়িবলৈ শিকিলে জ্ঞানৰ পৃথিৱীৰ দুৱাৰ মুকলি হয় । ফলত তেওঁলোকে নতুন ধাৰণা অন্বেষণ কৰিব পাৰে । তদুপৰি সমালোচনামূলকভাৱে চিন্তা কৰাৰ লগতে নিজকে কাৰ্যকৰীভাৱে প্ৰকাশ কৰিব পাৰে । প্ৰাপ্তবয়স্কসকলৰ বাবে সাক্ষৰতাই নিযুক্তি সুৰক্ষিত কৰা, ব্যক্তিগত বিত্ত পৰিচালনা কৰা আৰু সামূহিক জীৱনত অংশগ্ৰহণ কৰাত সহায় কৰে ।
উচ্চ সাক্ষৰতাৰ হাৰ থকা দেশবোৰত ব্যক্তিসকলে উন্নত স্বাস্থ্য ফলাফল, দৰিদ্ৰতাৰ স্তৰ হ্ৰাস আৰু অধিক নাগৰিকৰ অংশগ্ৰহণ উপভোগ কৰে । ইয়াৰ বিপৰীতে নিৰক্ষৰতাই লোকসকলক দৰিদ্ৰতাৰ চক্ৰত আৱদ্ধ কৰি ৰাখে । ব্যক্তিগত বা পেছাদাৰী বিকাশৰ সুযোগো তেনেই সীমিত হয় ।
গোলকীয় সাক্ষৰতা প্ৰত্যাহ্বান আৰু পদক্ষেপ
প্ৰচেষ্টা স্বত্বেও বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত সাক্ষৰতা এক প্ৰত্যাহ্বান হৈ আছে । ইউনেস্কোৰ মতে, বিশ্বজুৰি প্ৰায় 773 নিযুত প্ৰাপ্তবয়স্ক আৰু যুৱ লোকৰ এতিয়াও মৌলিক সাক্ষৰতাৰ দক্ষতাৰ অভাৱ আছে, যাৰ দুই-তৃতীয়াংশ হৈছে মহিলা । সংঘৰ্ষক্ষেত্ৰ, গ্ৰাম্য অঞ্চল বা অনুন্নত অঞ্চলৰ বহুতো শিশুৱেও শিক্ষালাভৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰে আৰু ইয়ে নিৰক্ষৰতাৰ চক্ৰটোক অধিক স্থায়ী কৰে ।
এই প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ শিক্ষাৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ উন্নত কৰাৰ বাবে বিশ্বজুৰি পদক্ষেপসমূহ ৰূপায়ণ কৰা হৈছে। ভ্ৰাম্যমাণ পুথিভঁৰাল, সামূহিক অধ্য়য়ন কেন্দ্ৰ আৰু ডিজিটেল সাক্ষৰতা প্ৰকল্পৰ দৰে কাৰ্যসূচীয়ে দূৰৱৰ্তী আৰু কম সেৱাপ্ৰাপ্ত এলেকাবোৰলৈ শিক্ষাৰ প্ৰসাৰ ঘটাইছে ।
বিশ্ব সাক্ষৰতা দিৱস 2024
বিশ্ব সাক্ষৰতা দিৱস 2024-ত বিশ্বব্যাপী সংগঠনবোৰে শিক্ষাৰ গুৰুত্ব সম্পৰ্কে সজাগতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ আৰু সাক্ষৰতাৰ হাৰ উন্নত কৰাৰ বাবে পদক্ষেপ ল'বলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰোৱাৰ অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হৈছে । বিদ্যালয়,পুথিভঁৰাল আৰু সামূহিক কেন্দ্ৰবোৰে অধ্য়য়নৰ সংস্কৃতিক উৎসাহিত কৰিবলৈ প্ৰচাৰ, গ্ৰন্থমেলা আৰু কৰ্মশালাৰ আয়োজন কৰিছে ।
উদাহৰণ স্বৰূপে ভাৰতত শিক্ষাৰ্থীসকলক প্ৰবন্ধ-লিখন প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয় । আনহাতে, বেচৰকাৰী সংগঠনবোৰে কম সেৱাপ্ৰাপ্ত সম্প্ৰদায়ৰ বাবে পঢ়া সামগ্ৰী প্ৰদান কৰাৰ বাবে কিতাপ দান অভিযান চলায় । সমগ্ৰ বিশ্বতে ডিজিটেল সঁজুলিবোৰে কেনেদৰে সাক্ষৰতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে বিশেষকৈ চলিত ডিজিটেল পৰিৱৰ্তনৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত আলোচনা কৰিবলৈ ভাৰ্চুৱেল ফ'ৰামও অনুষ্ঠিত কৰা হৈছে ।
চৰকাৰ আৰু অংশীদাৰসকলক সাক্ষৰতাক প্ৰাথমিকতা দিয়া শিক্ষা প্ৰণালীত বিনিয়োগ কৰিবলৈ আহ্বান জনোৱা আৰু বিশেষকৈ জলবায়ু পৰিৱৰ্তন, প্ৰযুক্তিগত উন্নতি আৰু বিশ্বব্যাপী বৈষম্যৰ দৰে উদীয়মান প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত কাকো পিছ পৰি থকাটো নিশ্চিত কৰাই হৈছে এই বছৰৰ উদযাপনৰ উদ্দেশ্য় ।
কাৰ্যকৰীৰ বাবে আহ্বান
বিশ্ব সাক্ষৰতা দিৱস হৈছে শিক্ষা আৰু সাক্ষৰতাৰ পৰিৱৰ্তনশীল শক্তিৰ ওপৰত প্ৰতিফলিত কৰাৰ এক মুহূৰ্ত । বয়স, লিংগ বা পৃষ্ঠভূমি নিৰ্বিশেষে সাক্ষৰতা সকলোৰে বাবে উপলব্ধ কৰাৰ প্ৰচেষ্টা পুনৰ দুগুণ কৰাৰ বাবে চৰকাৰ, সংগঠন আৰু ব্যক্তিসকলৰ বাবে পদক্ষেপ লোৱাৰ আহ্বান । সকলোৰে বাবে সাক্ষৰতা নিশ্চিত কৰি আমি এক ভৱিষ্যত গঢ়ি তুলিছো যি সামগ্ৰিক, ন্যায়সঙ্গত আৰু বহনক্ষম ।
যেতিয়া আমি বিশ্ব সাক্ষৰতা দিৱস 2024 উদযাপন কৰো আমি সাক্ষৰতাৰ কাৰণ কঢ়িয়াই আনিব লাগিব । ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবে এক উজ্জ্বল আৰু অধিক ন্যায়সঙ্গত পৃথিৱী গঢ়ি তোলাত ইয়াৰ ভূমিকাক স্বীকৃতি দিবলৈ আহ্বান জনোৱা হৈছে ।
