বিভিন্ন দেশৰ সংস্কৃতিত বয়োজ্যেষ্ঠ ব্যক্তিসকলে গুৰুত্বপূৰ্ণ সামাজিক ভূমিকা পালন কৰে । সমাজৰ নেতা আৰু যত্ন লওঁতা হিচাপে তেওঁলোকে সেৱা আগবঢ়ায় আৰু যুৱ প্ৰজন্মৰ সৈতে তেওঁলোকৰ জ্ঞান আৰু অভিজ্ঞতা আদান-প্ৰদান কৰে । 50 বছৰ বা অধিক বয়সৰ ব্যক্তি, যিসকল বৰ্তমান বিশ্বৰ জনসংখ্যাৰ এক চতুৰ্থাংশ, তেওঁলোকে বিশ্বজুৰি অৰ্থনৈতিক বিকাশো যথেষ্ট পৰিমাণে পৰিচালিত কৰে ।
বয়োজ্যেষ্ঠ লোকসকলক উপস্থাপন কৰাৰ সুযোগ আৰু প্ৰত্যাহ্বানৰ বিষয়ে জনসজাগতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ আৰু পৰিয়াল, সম্প্ৰদায়ৰ গোট আৰু অংশীদাৰসকলক তেওঁলোকে সন্মুখীন হোৱা অসুবিধাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ একত্ৰিত কৰাৰ বাবে 1 অক্টোবৰত 'বয়োজ্যেষ্ঠ ব্যক্তিৰ আন্তৰ্জাতিক দিৱস' উদযাপন কৰা হয় ।
ইতিহাস
জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলৰ বাবে আন্তৰ্জাতিক বয়োজ্যেষ্ঠ ব্যক্তি দিৱস এক বিশেষ দিন । ১৯৯০ চনৰ ১৪ ডিচেম্বৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ সভাই ১ অক্টোবৰক আন্তৰ্জাতিক বয়োজ্যেষ্ঠ ব্যক্তি দিৱস হিচাপে গঢ়ি তোলে । ১৯৯১ চনৰ ১ অক্টোবৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ইয়াক উদযাপন কৰা হৈছিল ।
বয়স বৃদ্ধিৰ বিষয়ে বৰ্ণনা
জৈৱিক স্তৰত সময়ৰ সৈতে বিভিন্ন ধৰণৰ আণৱিক আৰু কোষীয় ক্ষতি জমা হোৱাৰ প্ৰভাৱৰ ফলত বাৰ্ধক্য হয় । ইয়াৰ ফলত শাৰীৰিক আৰু মানসিক ক্ষমতা ক্ৰমান্বয়ে হ্ৰাস হয়, ৰোগ আৰু শেষত মৃত্যুৰ আশংকা বৃদ্ধি হয় । এই পৰিৱৰ্তনবোৰ ৰৈখিক বা সামঞ্জস্যপূৰ্ণ নহয় আৰু এইবোৰ কেৱল বছৰ হিচাপত এজন ব্যক্তিৰ বয়সৰ সৈতেহে সম্পৰ্কিত । জৈৱিক পৰিৱৰ্তনৰ বাহিৰেও বাৰ্ধক্য প্ৰায়ে অন্যান্য জীৱন পৰিৱৰ্তন যেনে অৱসৰ, অধিক উপযুক্ত আৱাসলৈ স্থানান্তৰ আৰু বন্ধু আৰু সহযোগীৰ মৃত্যুৰ সৈতে সম্পৰ্কিত । বয়োজ্যেষ্ঠ লোকসকলক সন্মানৰ প্ৰয়োজন আৰু তেওঁলোকক সন্মান আৰু বিবেচনাৰে ব্যৱহাৰ কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ ।
বাৰ্ধক্যৰ সৈতে সম্পৰ্কিত সাধাৰণ স্বাস্থ্যৰ স্থিতি
বেছি বয়সৰ সচৰাচৰ স্থিতিবোৰৰ ভিতৰত আছে শ্ৰৱণ শক্তি হ্ৰাস, ছানি পৰা আৰু দৃষ্টিশক্তিৰ ত্ৰুটি, পিঠি আৰু ডিঙিৰ বিষ আৰু অষ্টিওআৰ্থ্ৰাইটিছ, দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰতিৰোধী পালমোনাৰী ৰোগ, ডায়েবেটিছ, হতাশা আৰু ডিমেনচিয়া । মানুহৰ বয়স হোৱাৰ লগে লগে তেওঁলোকে একে সময়তে কেইবাটাও পৰিস্থিতি অনুভৱ কৰাৰ সম্ভাৱনা অধিক । বেছি বয়সৰ বিশেষত্ব হৈছে কেইবাটাও জটিল স্বাস্থ্য সমস্যাৰ উদ্ভৱ, যাক সাধাৰণতে জেৰিয়াট্ৰিক ছিণ্ড্ৰোম বুলি কোৱা হয় । এইবোৰ প্ৰায়ে একাধিক অন্তৰ্নিহিত কাৰকৰ পৰিণামত হয় আৰু ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত থাকে দুৰ্বলতা, প্ৰস্ৰাৱৰ নিয়ন্ত্ৰণহীনতা, পতন, প্ৰলাপ আৰু প্ৰেছাৰ আলচাৰ ।
ভাৰতৰ বয়োজ্যেষ্ঠ জনসংখ্যা (ইণ্ডিয়া এজিং ৰিপ'ৰ্ট 2023)
শেহতীয়া বছৰবোৰত ভাৰতত বয়োজ্যেষ্ঠসকলৰ শতাংশ দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে আৰু অনাগত দশকবোৰত এই প্ৰৱণতা অব্যাহত থকাৰ সম্ভাৱনা আছে । ৬০ বছৰতকৈ অধিক বয়সৰ জনসংখ্যাৰ অংশ ২০২২ চনৰ ১০.৫ শতাংশৰ পৰা ২০৫০ চনত ২০.৮ শতাংশলৈ বৃদ্ধি হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে । শতিকাৰ শেষৰ ফালে বয়োজ্যেষ্ঠসকল দেশৰ মুঠ জনসংখ্যাৰ 36 শতাংশতকৈও অধিক হ'ব । 2010 চনৰ পৰা বয়োজ্যেষ্ঠ জনসংখ্যাৰ তীব্ৰ বৃদ্ধি দেখা গৈছে আৰু লগতে 15 বছৰৰ তললৈ বয়স গ্ৰুপ হ্ৰাস হৈছে, যিয়ে ভাৰতত বাৰ্ধক্যৰ দ্ৰুততা সূচায় ।
2050 চনৰ চাৰি বছৰ পূৰ্বে ভাৰতত বয়োজ্যেষ্ঠসকলৰ জনসংখ্যাৰ আকাৰ 0-14 বছৰ বয়সৰ শিশুৰ জনসংখ্যাৰ আকাৰতকৈ অধিক হ'ব । সেই সময়লৈকে 15-59 বছৰৰ জনসংখ্যাৰ অংশও হ্ৰাস পাব । নিঃসন্দেহে আজিৰ তুলনামূলকভাৱে যুৱ ভাৰত অনাগত দশকবোৰত দ্ৰুতগতিত বয়োজ্যেষ্ঠ সমাজলৈ পৰিণত হ'ব ।
দক্ষিণ ভাৰতীয়অঞ্চল আৰু উত্তৰৰ ৰাজ্য যেনে হিমাচল প্ৰদেশ আৰু পঞ্জাবৰ বেছিভাগ ৰাজ্যতেই 2021 চনত ৰাষ্ট্ৰীয় গড়তকৈ বয়োজ্যেষ্ঠ জনসংখ্যাৰ অধিক অংশ হ'ব বুলি প্ৰতিবেদনত প্ৰকাশ, যিটো 2036 চনৰ ভিতৰত বৃদ্ধি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । যদিও ৰাজ্যবোৰে উচ্চ জন্মৰ হাৰৰ প্ৰতিবেদন দিছে আৰু জনসংখ্যাগত পৰিৱৰ্তনত পিচপৰি আছে, তেনে ক্ষেত্ৰত বিহাৰ আৰু উত্তৰ প্ৰদেশৰ দৰে ৰাজ্যবোৰে 2021 আৰু 2036 চনৰ ভিতৰত বয়োজ্যেষ্ঠ জনসংখ্যাৰ অংশ বৃদ্ধি হোৱাৰ আশা কৰিছে । অৱশ্যে এই স্তৰটো ভাৰতীয় গড়তকৈ কম থাকিব ।
সামাজিক সুৰক্ষা আৰু কল্যাণ আঁচনি
অটল বয়' অভ্যুদয় যোজনা : আঁচনিখনৰ মুখ্য উদ্দেশ্য হৈছে আশ্ৰয়, খাদ্য, চিকিৎসা সেৱা আৰু মনোৰঞ্জনৰ সুযোগৰ দৰে মৌলিক সুবিধা প্ৰদান কৰি জ্যেষ্ঠ নাগৰিকক উৎপাদনশীল আৰু বয়স বৃদ্ধি সত্ত্বেও সক্ৰিয় কৰি ৰখাত উদগনি দিয়াৰ বাবে জীৱনৰ মান উন্নত কৰা আৰু ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চল/বেচৰকাৰী সংগঠন (এন জি অ')/পঞ্চায়তীৰাজ প্ৰতিষ্ঠান/স্থানীয় সংস্থা আৰু বৃহৎ সম্প্ৰদায়ৰ সামূহিক সংস্থাসমূহৰ জৰিয়তে সহায়তা আগবঢ়োৱা ।
অন্ত্যোদয়া অন্ন যোজনা : আঁচনিখনে বিধৱা/দুৰাৰোগ্য ৰোগী/ 60 বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ লোকসকলক উচ্চ ৰাজসাহায্যযুক্ত হাৰত (ঘেঁহুৰ বাবে 2 প্ৰতি কিলোগ্ৰাম আৰু চাউলৰ বাবে 3 কিলোগ্ৰাম) খাদ্যশস্য প্ৰদান কৰে ।
অন্নপূৰ্ণা আঁচনি : ৰাষ্ট্ৰীয় বৃদ্ধাৱস্থা পেঞ্চন আঁচনিৰ অধীনত পেঞ্চন লাভ নকৰা 65 বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ ব্যক্তিসকলে প্ৰতিমাহে প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ বাবে 10 কিলোগ্ৰাম খাদ্যশস্য বিনামূলীয়াকৈ লাভ কৰে ।
প্ৰধানমন্ত্ৰী বয়' বন্দনা যোজনা : ই 10 বছৰৰ আঁচনিৰ ম্যাদত 60 বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ পেঞ্চনাৰসকলক, জ্যেষ্ঠ নাগৰিক গ্ৰাহকক প্ৰতিবছৰে 7.4 শতাংশ নিশ্চিত ৰিটাৰ্ণ হাৰৰ সৈতে 10 বছৰৰ আঁচনিৰ ম্যাদত মৃত্যু বা ম্যাদপুৰ্তিৰ লাভালাভ প্ৰদান কৰে ।
বৰিষ্ঠ পেঞ্চন বীমা যোজনা : আঁচনিখনে পেঞ্চনাৰৰ জীৱনকালত তাৎক্ষণিক বাৰ্ষিক ৰূপত এল আই চিৰ জৰিয়তে জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলক তেওঁৰ মৃত্যুৰ পিচত পৰিয়াল/মনোনীত ব্যক্তিক ক্ৰয় মূল্য ঘূৰাই দিয়াৰ সৈতে পেঞ্চন প্ৰদান কৰে ।
ইন্দিৰা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় বৃদ্ধাৱস্থা পেন্সন আঁচনি : আই জি এন অ' এ পি এছ হৈছে ৰাষ্ট্ৰীয় বৃদ্ধাৱস্থা পেন্সন আঁচনি, 1995-ৰ সম্প্ৰসাৰণ । ই হৈছে এক অনা-অৱদানকাৰী আঁচনি, যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে 60-79 বছৰ বয়সৰ লোকসকলক 'প্ৰতিমাহে 200' আৰু '80 বছৰৰ অধিক বয়সৰ লোকক 500' কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ সহায়ৰ জৰিয়তে দাৰিদ্ৰ্য সীমাৰেখাৰ তলৰ (বি পি এল) জ্যেষ্ঠ নাগৰিক, বিধৱা আৰু বিকলাঙ্গ লোকসকলক লাভান্বিত কৰা ।
ইন্দিৰা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় বিধৱা পেঞ্চন আঁচনি : কেন্দ্ৰই বি পি এল বিধৱাসকলক মাহিলি ২০০ টকা পেঞ্চন প্ৰদান কৰে আৰু ৰাজ্য চৰকাৰসমূহকো সমান পৰিমাণ বা অধিক প্ৰদান কৰিবলৈ আহ্বান জনোৱা হয় ।
জীৱন প্ৰমাণ : আঁচনিখনে জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলক নিৰ্দিষ্ট কৰ্তৃপক্ষৰ দ্বাৰা জাৰি কৰা জীয়াই থকাৰ প্ৰমাণ-পত্ৰৰ জৰিয়তে নিজকে শাৰীৰিকভাৱে বা জীৱিতৰ প্ৰমাণ-পত্ৰৰ জৰিয়তে উপস্থাপন কৰাৰ প্ৰয়োজন হোৱাৰ পৰিৱৰ্তে প্ৰতিবছৰে পেঞ্চনৰ ধাৰাবাহিকতাৰ বাবে কৰ্তৃপক্ষক তেওঁৰ অস্তিত্বৰ প্ৰমাণ ডিজিটেলভাৱে প্ৰদান কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে ।
প্ৰবীণ শিল্পীসকলৰ বাবে বিত্তীয় সহায়ৰ আঁচনি : বয়সস্থ শিল্পীসকলক মাহিলি ভাট্টা হিচাপে '6,000'ৰ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ সাহায্য প্ৰদান কৰা হয় ।
1961 চনত আৰম্ভ কৰা এই আঁচনিৰ অধীনত 60 বছৰ আৰু অধিক লোকক প্ৰদান কৰা হয় ।
অটল পেঞ্চন যোজনা : 60 বছৰ বয়সত উপনীত হোৱাৰ পিচত সকলো নাগৰিক, বিশেষকৈ দৰিদ্ৰ আৰু অসংগঠিত খণ্ডৰ শ্ৰমিকসকলক এক নিশ্চিত পেঞ্চন প্ৰদান কৰে ।
