সমগ্ৰ বিশ্বতে প্ৰতি বছৰে ২৪ মাৰ্চত বিশ্ব টিবি দিৱস পালন কৰা হয় ৷ এই দিনটোক বিশ্ব যক্ষ্মা দিৱস আৰু যক্ষ্মা দিৱস বুলি জনা যায় ৷ এই দিনটোত পালন কৰাৰ আঁৰৰ উদ্দেশ্য হৈছে জনসাধাৰণৰ মাজত টিবি ৰোগ সম্পৰ্কে সজাগতা সৃষ্টি কৰা ৷ টিবি এবিধ সংক্ৰামক ৰোগ, যি...মাইকোবেক্টেৰিয়াম যক্ষ্মা ৰোগ বেক্টেৰিয়াৰ দ্বাৰা হয় ৷ টিবি সংক্ৰামক ৰোগ হ’লেও ইয়াৰ চিকিৎসাযোগ্য ৷ এই ৰোগ যদি সময়ত আৰোগ্য হয় চিকিৎসা কৰিলে ৰোগী সম্পূৰ্ণৰূপে সুস্থ হৈ উঠিব পাৰে ৷ প্ৰতি বছৰে ভাৰতত লাখ লাখ টিবি ৰোগীৰ আবিৰ্ভাৱ হয় ৷
যক্ষ্মা এনে এক ৰোগ যিয়ে আজিৰ আধুনিক চিকিৎসা যুগতো মানুহক বহুত ভয়াবিত কৰি আহিছে ৷ দৰাচলতে এই সংক্ৰামক ৰোগক লৈ কেৱল ভাৰততে নহয়, সমগ্ৰ বিশ্বতে বহুতো ভুল ধাৰণা আছে ৷ চিকিৎসকৰ মতে, নিঃসন্দেহে ই এক গুৰুতৰ সংক্ৰামক ৰোগ, কিন্তু সঠিক সময়ত উপযুক্ত চিকিৎসা কৰিলে ইয়াৰ আৰোগ্য লাভ কৰিব পৰা যায় ৷
ভুল ধাৰণা আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত সত্য আৰু টিবিৰ কাৰণ
মুম্বাইৰ থানেৰ সাধাৰণ চিকিৎসক ডাঃ ঋষভলালে কয় যে, তেওঁৰ ওচৰলৈ চিকিৎসাৰ বাবে অহা বহু লোকৰ মাজত টিবি সন্দৰ্ভত বহু বিভ্ৰান্তি আৰু ভয় দেখা পায় ৷ কিছুমান মানুহে অনুভৱ কৰে যে এবাৰ টিবি হ’লে তেওঁলোকক কেতিয়াও আৰোগ্য কৰিব নোৱাৰি, মানুহে তেওঁলোকক সামাজিকভাৱে বহিষ্কাৰ কৰিব কাৰণ ই আনলৈ বিয়পিব পাৰে, বা তেওঁলোকৰ জীয়াই থকাৰ কোনো আশা নাই ৷ যিসকল লোকৰ হাড়ত বা শৰীৰৰ আন কোনো অংশত টিবি হোৱাটো নিশ্চিত হয়, তেওঁলোকে পৰীক্ষাৰ পিছতো টিবি হৈছে বুলি মানি ল’বলৈ সাজু নহয়, কাৰণ তেওঁলোকে ভাবে যে ই কেৱল হাওঁফাওঁতে হয় ৷ আচলতে বহুতে নাজানে যে টিবিয়ে শৰীৰৰ আন অংশতো আক্ৰান্ত কৰিব পাৰে ৷
তেওঁ কয় যে, টিবি নিঃসন্দেহে এটা গুৰুতৰ ৰোগ যদিও ই নিৰাময় কৰিব নোৱাৰা নহয় ৷ তেওঁ কয় যে যদি সময়মতে টিবি ধৰা পৰে আৰু এই ৰোগৰ সম্পূৰ্ণ চিকিৎসা হয় তেতিয়াহ’লে ইয়াক আৰোগ্য কৰিব পৰা যায় ৷ টিবি ৰোগ আচলতে মাইকোবেক্টেৰিয়াম টিউবাৰকুলোছিছ নামৰ বেক্টেৰিয়াৰ দ্বাৰা হোৱা সংক্ৰমণ, যি বায়ুৰ জৰিয়তে শৰীৰত উপস্থিত হয় ৷
এইটো সঁচা যে এই ৰোগ হাওঁফাওঁৰ পৰা আৰম্ভ হয় যদিও ই বৃক্ক, অন্ত্ৰ, মগজু আৰু মেৰুদণ্ডলৈও বিয়পিব পাৰে ৷ হাওঁফাওঁত টিবি হ’লে কাহ, হাঁচি বা ৰোগীৰ লালাৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ বাবে এই সংক্ৰমণ এজনৰ পৰা আন এজনলৈ বিয়পিব পাৰে ৷ কিন্তু এইটোও জনাটো জৰুৰী যে টিবি বংশগত বা জিনীয় ৰোগ নহয় ৷ এই সংক্ৰমণ বেছিভাগেই সেইসকল লোকক আক্ৰান্ত কৰে যাৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা কম ৷ যিসকল লোকৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা শক্তিশালী, তেওঁলোকৰ ওপৰত কেৱল টিবিয়েই নহয়, যিকোনো ধৰণৰ সংক্ৰমণৰ দ্বাৰাও কম প্ৰভাৱ পৰে ৷
বহুতে ধূমপান হাওঁফাওঁৰ টিবিৰ বাবে দায়ী বুলি ভাবে ৷ ধূমপানে নিঃসন্দেহে স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বেয়া প্ৰভাৱ পেলায় আৰু টিবিতো সমস্যাটো আৰু বেছি বেয়া কৰি তুলিব পাৰে, কিন্তু সাধাৰণতে ইয়াক টিবি হোৱাৰ কাৰণসমূহৰ ভিতৰত গণ্য কৰা নহয় ৷
টিবিৰ প্ৰকাৰ আৰু লক্ষণ
ডাঃ ঋষভে বুজাইছে যে, সাধাৰণতে চাৰি প্ৰকাৰৰ টিবি আছে বুলি গণ্য কৰা হয় ৷
- সুপ্ত টিবি
সুপ্ত টিবিত টিবি বেক্টেৰিয়া আমাৰ শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰাৰ পিছতো নিষ্ক্ৰিয় বা সুপ্ত হৈ থাকে ৷ আচলতে যদি কোনো ব্যক্তিৰ শৰীৰৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা শক্তিশালী হয় তেন্তে ই বেক্টেৰিয়াক সক্ৰিয় হ’বলৈ নিদিয়ে ৷ এই পৰিস্থিতিত টিবিৰ কোনো লক্ষণ দেখা নাযায় ৷ কিন্তু ভৱিষ্যতে যদি কোনো ৰোগ, সংক্ৰমণ বা আন কাৰণত শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা প্ৰভাৱিত হয় তেন্তে শৰীৰত বেক্টেৰিয়া সক্ৰিয় হৈ উঠিব পাৰে ৷
- সক্ৰিয় টিবি
এই পৰ্যায়ত টিবি বেক্টেৰিয়া শৰীৰত সক্ৰিয় হৈ পৰে আৰু ইয়াৰ প্ৰভাৱ দেখুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ যাৰ বাবে ৰোগৰ লক্ষণসমূহো দেখা দিবলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ এই পৰ্যায়ত এই ৰোগ সংক্ৰামক হৈ পৰে ৷
- পালমোনাৰী টিবি
টিবিত বেক্টেৰিয়া আমাৰ শৰীৰত সক্ৰিয় হোৱাৰ পিছত প্ৰথমে আমাৰ হাওঁফাওঁত প্ৰভাৱ পেলাবলৈ আৰম্ভ কৰে ৷ সেয়েহে ইয়াক শৰীৰত ৰোগৰ আৰম্ভণি বুলিও গণ্য কৰা হয় ৷
- অতিৰিক্ত পালমোনাৰী টিবি
সুপ্ত আৰু হাওঁফাওঁৰ টিবিৰ সময়মতে চিকিৎসা নকৰিলে শৰীৰৰ আন কিছুমান অংশতো ইয়াৰ প্ৰভাৱ আৰম্ভ হয় ৷ যাক এক্সট্ৰা পালমোনাৰী টিবি বুলি কোৱা হয় ৷
তেওঁ বুজাইছে যে, সাধাৰণতে হাওঁফাওঁত টিবি আৰম্ভ হ’লে স্থায়ী কাহ, যিটো তিনি সপ্তাহতকৈ বেছি দিন ভাল নহয়, বুকুৰ বিষ, কফত ৰক্তক্ষৰণ, ভোক কমি যোৱা, ওজন কমি যোৱা, অত্যন্ত দুৰ্বলতা ৷আৰু লগতে ভাগৰ আৰু জ্বৰৰ দৰে লক্ষণ ঠাণ্ডা দেখা যায় ৷ কিন্তু এক্সট্ৰা পালমোনাৰী টিবিৰ ক্ষেত্ৰত টিবিৰ দ্বাৰা কোনটো অংগ আক্ৰান্ত হৈছে তাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি লক্ষণসমূহ ভিন্ন হ’ব পাৰে ৷
ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু সাৱধানতা
ডাঃ ঋষভে বুজাইছে যে ৰোগীৰ অৱস্থা আৰু টিবিৰ প্ৰকাৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি টিবি চিকিৎসা কমেও ৬ মাহলৈকে থাকে ৷ সময়মতে উপযুক্ত চিকিৎসা লাভ কৰিলে তেওঁ সুস্থ হৈ উঠিব পাৰে ৷ কিন্তু চিকিৎসা পলম হ’লে বা অসাৱধান হ’লে এই ৰোগে গুৰুতৰ বা আনকি মাৰাত্মক পৰিণতিও দিব পাৰে ৷ তেওঁ বুজাইছে যে যিসকল লোকৰ টিবি হোৱা বুলি নিশ্চিত হৈছে তেওঁলোকে কিছুমান কথা মনত ৰখাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷ যেনে,
- সময়মতে ঔষধ খাওক আৰু ঔষধৰ কোৰ্চ সম্পূৰ্ণ কৰক
- সক্ৰিয় টিবি বা পালমোনাৰী টিবি ৰোগত আক্ৰান্ত লোকসকলে হাঁচি, হাঁচি বা কাহ মাৰি থাকোঁতে যিমান পাৰি মুখ ঢাকিব লাগে বা মাস্ক পৰিধান কৰিব লাগে ৷ ভিৰ বা বহু মানুহৰ মাজত যোৱা পৰিহাৰ কৰক আৰু যিমান পাৰে আনৰ ঘনিষ্ঠ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পৰা বিৰত থাকক ৷
- খাদ্য আৰু দৈনন্দিন কাম-কাজৰ বিশেষ যত্ন লওক ৷ যেনে- ডাক্তৰৰ নিৰ্দেশ অনুসৰি লঘু খাদ্য বা তেনেধৰণৰ আহাৰ গ্ৰহণ কৰক ৷ লগতে, যদি চিকিৎসকে আপোনাক কোনো বিশেষ ব্যায়াম বা যোগাসন কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে, তেন্তে সেইটো আপোনাৰ দৈনন্দিন কাৰ্য্যসূচীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰক ৷
লগতে পঢ়ক: পানীয়েই প্ৰাণীৰ প্ৰাণ; পানী সংৰক্ষণ কিয় ইমান জৰুৰী ?
