ETV Bharat / health

বিশ্ব হৃদয় দিৱস; দক্ষিণ এছিয়াত ৩০% মানুহৰ মৃত্যুৰ কাৰক হৃদৰোগ - World Heart Day 2024

CVD in South Asia: দক্ষিণ-পূব এছিয়া অঞ্চলত অসংক্ৰামক ৰোগ (NCD)ৰ অতি উচ্চ মাত্ৰা দেখা গৈছে, আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ (CVD) বাৰ্ষিক ৩৯ লাখ লোকৰ মৃত্যুৰ বাবে দায়ী, যি সকলো মৃত্যুৰ ৩০% বুলি WHO ৰ দ্বাৰা প্ৰকাশ কৰা হৈছে ৷

CVD in South Asia
World Heart Day Creates Awareness About CVDs (ETV Bharat)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : Sep 29, 2024, 10:32 AM IST

হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ (CVD) সম্পৰ্কে সজাগতা বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰতি বছৰে ২৯ ছেপ্টেম্বৰত বিশ্ব হৃদয় দিৱস পালন কৰা হয় । এই দিৱসত হৃদৰোগ প্ৰতিৰোধৰ সন্দৰ্ভত মানুহ, চৰকাৰৰ লগতে ব্যক্তিগত প্ৰতিষ্ঠানক অৱগত কৰাৰো লক্ষ্য লোৱা হৈছে ।

ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য

১৯৯৯ চনত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) সহযোগত বিশ্ব হৃদযন্ত্ৰ ফেডাৰেচনে (WHF) বিশ্ব হৃদয় দিৱস পালনৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল । এই বাৰ্ষিক অনুষ্ঠানটোৰ ধাৰণাটো WHF ৰ প্ৰাক্তন সভাপতি এণ্টনি বায়েছ ডি লুনাই কল্পনা কৰিছিল ।

২০০০ চনৰ ২৪ ছেপ্টেম্বৰত প্ৰথম বিশ্ব হৃদয় দিৱস উদযাপন কৰা হয় । কিন্তু ২০১১ চনত WHF এ অনুষ্ঠানটোক মানক কৰি তুলিবলৈ আৰু অধিক বিশ্বব্যাপী দৃশ্যমানতা সৃষ্টি কৰিবলৈ প্ৰতি বছৰে ২৯ ছেপ্টেম্বৰলৈ তাৰিখ নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় । এটা অনুমান অনুসৰি হৃদযন্ত্ৰ বা ৰক্তবাহী নলীক প্ৰভাৱিত কৰা অৱস্থা – যেনে হাৰ্ট এটাক, ষ্ট্ৰোক আৰু হৃদ ক্ৰিয়া বন্ধ হোৱাৰ ফলত প্ৰতি বছৰে ২ কোটি ৫ লাখতকৈ অধিক লোকৰ মৃত্যু হয় । এই মৃত্যুৰ অধিকাংশই কম আৰু মধ্যম আয়ৰ দেশত সংঘটিত হয় ।

WHF ৰ তথ্য অনুসৰি CVD ৰ ফলত হোৱা অকাল মৃত্যুৰ ৮০% লোক প্ৰতিৰোধযোগ্য । WHF ৰ এক বিবৃতিত কোৱা হৈছে যে, “আমাৰ জীৱনশৈলীত সৰু সৰু পৰিৱৰ্তন কৰি আমি কি খাওঁ আৰু পান কৰো, আমি কিমান ব্যায়াম কৰো আৰু আমি কেনেকৈ মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰো তাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আমি আমাৰ হৃদযন্ত্ৰ ভালদৰে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰো আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগক পৰাস্ত কৰিব পাৰো ।”

বিষয়বস্তু আৰু গুৰুত্ব

২০২৪-২০২৬ চনৰ পৰা WHF এ ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ হৃদযন্ত্ৰৰ যত্ন ল'বলৈ সহায় কৰি আৰু নেতাসকলক কাৰ্যৰ বাবে এক বিশ্বব্যাপী মঞ্চ প্ৰদান কৰি হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্যক গুৰুত্বসহকাৰে ল'বলৈ আহ্বান জনাবলৈ শক্তিশালী কৰি "কাৰ্যৰ বাবে হৃদযন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰক" শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰ অধীনত প্ৰচাৰ চলোৱাৰ সিদ্ধান্ত লয় ।

"কাৰ্যটো হৈছে প্ৰচেষ্টাসমূহৰ ইচ্ছাকৃত আৰু প্ৰভাৱশালী নিষ্পাদন । ই এটা স্পষ্ট উদ্দেশ্য আৰু লক্ষ্যৰে সজাগতাৰ পৰা সৱলীকৰণলৈ পৰিৱৰ্তনক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে । ইয়াৰ উপৰিও কাৰ্যৰ দুমুখীয়া প্ৰকৃতিও আছে: নীতিসমূহক প্ৰভাৱিত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা আৰু আচৰণ পৰিৱৰ্তন আৰু শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপৰ পোষকতাৰে ই স্থায়ী প্ৰচেষ্টা আৰু সহযোগিতাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰতিফলিত কৰে," WHF এ কয় ।

২০২৪ চনৰ এই বিশ্ব হৃদয় দিৱস অভিযান প্ৰতিখন দেশক ৰাষ্ট্ৰীয় হৃদযন্ত্ৰ স্বাস্থ্য কাৰ্য পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত বা সমৰ্থন কৰিবলৈ প্ৰেৰণা যোগোৱাৰ বাবে উৎসৰ্গিত । ভাৰতত বিশ্ব হৃদয় দিৱস উপলক্ষে বিভিন্ন কাৰ্যসূচী, স্বাস্থ্য শিবিৰ আৰু আলোচনা চক্ৰৰ আয়োজন কৰা হয় ।

বিশ্ব হৃদয় দিৱসত WHO ৰ পদক্ষেপ

বিশ্ব হৃদয় দিৱসত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা আৰু ইয়াৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহক হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ, ধৰা পেলোৱা আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে পদক্ষেপ ত্বৰান্বিত কৰাৰ বাবে বিশ্বব্যাপী আহ্বানত যোগদান কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে । বিশ্ব স্বাস্থ্য নিৰীক্ষণ সংস্থাৰ মতে, দক্ষিণ-পূব এছিয়া অঞ্চলত বিশ্বৰ এক চতুৰ্থাংশ জনসংখ্যাৰ বাসস্থান । এই অঞ্চলত অসংক্ৰামক ৰোগ (NCD)ৰ অতি উচ্চ বোজা দেখা গৈছে, আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ (CVD) বাৰ্ষিক ৩৯ লাখ লোকৰ মৃত্যুৰ বাবে দায়ী, যিটো সকলো মৃত্যুৰ ৩০% ।

উদ্বেগজনকভাৱে এই CVD সম্পৰ্কীয় মৃত্যুৰ প্ৰায় আধা (৪৮%) অকালতে সংঘটিত হয়, যিয়ে ৩০ ৰ পৰা ৭০ বছৰ বয়সৰ ব্যক্তিক আক্ৰান্ত কৰিছিল আৰু পৰিয়াল, সম্প্ৰদায় আৰু দেশৰ ওপৰত যথেষ্ট আৰ্থ-সামাজিক বোজা জাপি দিয়ে ।

CVD ৰ কাৰণ

CVD ৰ মূল কাৰণসমূহ হ’ল ধঁপাত সেৱন, মদ্যপান, অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্য বিশেষকৈ অধিক নিমখ সেৱন আৰু শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপৰ অভাৱ আদি পৰিৱৰ্তনযোগ্য জীৱনশৈলী । WHO ৰ মতে, ৰক্তচাপ বৃদ্ধি আৰু তেজৰ গ্লুক’জৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি মূল চালক আৰু প্ৰাথমিক চিকিৎসাত ইয়াক ধৰা পেলাব পাৰি, নিৰ্ণয় কৰিব পাৰি আৰু পৰ্যাপ্তভাৱে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰি ।

"অঞ্চলটোৰ প্ৰতি চাৰিজন প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ভিতৰত এজনৰ ৰক্তচাপ বৃদ্ধি পাইছে, আনহাতে প্ৰতি দহজনৰ ভিতৰত এজনৰ ডায়েবেটিছ হৈছে, আৰু ১৫% তকৈও কম লোকে ফলপ্ৰসূ চিকিৎসাৰ অধীনত আছে । ইয়াৰ উপৰিও তেজত লিপিডৰ উচ্চ মাত্ৰা আৰু তীব্ৰ হৃদযন্ত্ৰৰ পৰিঘটনাৰ অনুকূল ব্যৱস্থাপনাই CVD আৰু মৃত্যুৰ হাৰ অধিক কৰে ।" এইদৰে কয় বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই ।

প্ৰতিকাৰ

ব্যক্তিক সুস্থ জীৱনশৈলী গ্ৰহণ কৰিবলৈ আগ্ৰহী কৰা, ধঁপাত সেৱন ৰোধ কৰা, নিমখৰ পৰিমাণ হ্ৰাস কৰা, সুষম খাদ্য খোৱা, কচৰৎ কৰা, মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আদিয়ে CVD ৰ সম্ভাৱনা বহু পৰিমাণে হ্ৰাস কৰিব পাৰে । খাদ্য যোগানত ট্ৰেন্স ফেট হ্ৰাস কৰাৰ নীতি ৰূপায়ণ আৰু বলবৎ কৰি, ধঁপাত নিয়ন্ত্ৰণ আইন শক্তিশালী কৰি, নিমখৰ সেৱন হ্ৰাস কৰাৰ পদক্ষেপক প্ৰসাৰিত কৰি চৰকাৰে সক্ষম পৰিৱেশ সৃষ্টিৰ বাবে কাৰ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া প্ৰয়োজন । CVD প্ৰতিৰোধ আৰু ব্যৱস্থাপনাৰ বাবেও উচ্চমানৰ আৰু ফলপ্ৰসূ প্ৰাথমিক স্বাস্থ্যসেৱা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ।

লগতে পঢ়ক: এই কাৰণতে যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত বৃদ্ধি পাইছে হাৰ্ট এটাকৰ ঘটনা - Heart Attack

কেতিয়াবা ভাবিছেনে আমি এমাহৰ বাবে নিমখ খোৱাটো বন্ধ কৰিলে কি হ’ব ? বেছিভাগ লোকেই নাজানে এই কথা - Quit Salt

হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ (CVD) সম্পৰ্কে সজাগতা বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰতি বছৰে ২৯ ছেপ্টেম্বৰত বিশ্ব হৃদয় দিৱস পালন কৰা হয় । এই দিৱসত হৃদৰোগ প্ৰতিৰোধৰ সন্দৰ্ভত মানুহ, চৰকাৰৰ লগতে ব্যক্তিগত প্ৰতিষ্ঠানক অৱগত কৰাৰো লক্ষ্য লোৱা হৈছে ।

ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য

১৯৯৯ চনত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) সহযোগত বিশ্ব হৃদযন্ত্ৰ ফেডাৰেচনে (WHF) বিশ্ব হৃদয় দিৱস পালনৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল । এই বাৰ্ষিক অনুষ্ঠানটোৰ ধাৰণাটো WHF ৰ প্ৰাক্তন সভাপতি এণ্টনি বায়েছ ডি লুনাই কল্পনা কৰিছিল ।

২০০০ চনৰ ২৪ ছেপ্টেম্বৰত প্ৰথম বিশ্ব হৃদয় দিৱস উদযাপন কৰা হয় । কিন্তু ২০১১ চনত WHF এ অনুষ্ঠানটোক মানক কৰি তুলিবলৈ আৰু অধিক বিশ্বব্যাপী দৃশ্যমানতা সৃষ্টি কৰিবলৈ প্ৰতি বছৰে ২৯ ছেপ্টেম্বৰলৈ তাৰিখ নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় । এটা অনুমান অনুসৰি হৃদযন্ত্ৰ বা ৰক্তবাহী নলীক প্ৰভাৱিত কৰা অৱস্থা – যেনে হাৰ্ট এটাক, ষ্ট্ৰোক আৰু হৃদ ক্ৰিয়া বন্ধ হোৱাৰ ফলত প্ৰতি বছৰে ২ কোটি ৫ লাখতকৈ অধিক লোকৰ মৃত্যু হয় । এই মৃত্যুৰ অধিকাংশই কম আৰু মধ্যম আয়ৰ দেশত সংঘটিত হয় ।

WHF ৰ তথ্য অনুসৰি CVD ৰ ফলত হোৱা অকাল মৃত্যুৰ ৮০% লোক প্ৰতিৰোধযোগ্য । WHF ৰ এক বিবৃতিত কোৱা হৈছে যে, “আমাৰ জীৱনশৈলীত সৰু সৰু পৰিৱৰ্তন কৰি আমি কি খাওঁ আৰু পান কৰো, আমি কিমান ব্যায়াম কৰো আৰু আমি কেনেকৈ মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰো তাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আমি আমাৰ হৃদযন্ত্ৰ ভালদৰে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰো আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগক পৰাস্ত কৰিব পাৰো ।”

বিষয়বস্তু আৰু গুৰুত্ব

২০২৪-২০২৬ চনৰ পৰা WHF এ ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ হৃদযন্ত্ৰৰ যত্ন ল'বলৈ সহায় কৰি আৰু নেতাসকলক কাৰ্যৰ বাবে এক বিশ্বব্যাপী মঞ্চ প্ৰদান কৰি হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্যক গুৰুত্বসহকাৰে ল'বলৈ আহ্বান জনাবলৈ শক্তিশালী কৰি "কাৰ্যৰ বাবে হৃদযন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰক" শীৰ্ষক বিষয়বস্তুৰ অধীনত প্ৰচাৰ চলোৱাৰ সিদ্ধান্ত লয় ।

"কাৰ্যটো হৈছে প্ৰচেষ্টাসমূহৰ ইচ্ছাকৃত আৰু প্ৰভাৱশালী নিষ্পাদন । ই এটা স্পষ্ট উদ্দেশ্য আৰু লক্ষ্যৰে সজাগতাৰ পৰা সৱলীকৰণলৈ পৰিৱৰ্তনক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে । ইয়াৰ উপৰিও কাৰ্যৰ দুমুখীয়া প্ৰকৃতিও আছে: নীতিসমূহক প্ৰভাৱিত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা আৰু আচৰণ পৰিৱৰ্তন আৰু শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপৰ পোষকতাৰে ই স্থায়ী প্ৰচেষ্টা আৰু সহযোগিতাৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰতিফলিত কৰে," WHF এ কয় ।

২০২৪ চনৰ এই বিশ্ব হৃদয় দিৱস অভিযান প্ৰতিখন দেশক ৰাষ্ট্ৰীয় হৃদযন্ত্ৰ স্বাস্থ্য কাৰ্য পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত বা সমৰ্থন কৰিবলৈ প্ৰেৰণা যোগোৱাৰ বাবে উৎসৰ্গিত । ভাৰতত বিশ্ব হৃদয় দিৱস উপলক্ষে বিভিন্ন কাৰ্যসূচী, স্বাস্থ্য শিবিৰ আৰু আলোচনা চক্ৰৰ আয়োজন কৰা হয় ।

বিশ্ব হৃদয় দিৱসত WHO ৰ পদক্ষেপ

বিশ্ব হৃদয় দিৱসত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা আৰু ইয়াৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহক হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ, ধৰা পেলোৱা আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে পদক্ষেপ ত্বৰান্বিত কৰাৰ বাবে বিশ্বব্যাপী আহ্বানত যোগদান কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে । বিশ্ব স্বাস্থ্য নিৰীক্ষণ সংস্থাৰ মতে, দক্ষিণ-পূব এছিয়া অঞ্চলত বিশ্বৰ এক চতুৰ্থাংশ জনসংখ্যাৰ বাসস্থান । এই অঞ্চলত অসংক্ৰামক ৰোগ (NCD)ৰ অতি উচ্চ বোজা দেখা গৈছে, আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ (CVD) বাৰ্ষিক ৩৯ লাখ লোকৰ মৃত্যুৰ বাবে দায়ী, যিটো সকলো মৃত্যুৰ ৩০% ।

উদ্বেগজনকভাৱে এই CVD সম্পৰ্কীয় মৃত্যুৰ প্ৰায় আধা (৪৮%) অকালতে সংঘটিত হয়, যিয়ে ৩০ ৰ পৰা ৭০ বছৰ বয়সৰ ব্যক্তিক আক্ৰান্ত কৰিছিল আৰু পৰিয়াল, সম্প্ৰদায় আৰু দেশৰ ওপৰত যথেষ্ট আৰ্থ-সামাজিক বোজা জাপি দিয়ে ।

CVD ৰ কাৰণ

CVD ৰ মূল কাৰণসমূহ হ’ল ধঁপাত সেৱন, মদ্যপান, অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্য বিশেষকৈ অধিক নিমখ সেৱন আৰু শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপৰ অভাৱ আদি পৰিৱৰ্তনযোগ্য জীৱনশৈলী । WHO ৰ মতে, ৰক্তচাপ বৃদ্ধি আৰু তেজৰ গ্লুক’জৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি মূল চালক আৰু প্ৰাথমিক চিকিৎসাত ইয়াক ধৰা পেলাব পাৰি, নিৰ্ণয় কৰিব পাৰি আৰু পৰ্যাপ্তভাৱে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰি ।

"অঞ্চলটোৰ প্ৰতি চাৰিজন প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ভিতৰত এজনৰ ৰক্তচাপ বৃদ্ধি পাইছে, আনহাতে প্ৰতি দহজনৰ ভিতৰত এজনৰ ডায়েবেটিছ হৈছে, আৰু ১৫% তকৈও কম লোকে ফলপ্ৰসূ চিকিৎসাৰ অধীনত আছে । ইয়াৰ উপৰিও তেজত লিপিডৰ উচ্চ মাত্ৰা আৰু তীব্ৰ হৃদযন্ত্ৰৰ পৰিঘটনাৰ অনুকূল ব্যৱস্থাপনাই CVD আৰু মৃত্যুৰ হাৰ অধিক কৰে ।" এইদৰে কয় বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই ।

প্ৰতিকাৰ

ব্যক্তিক সুস্থ জীৱনশৈলী গ্ৰহণ কৰিবলৈ আগ্ৰহী কৰা, ধঁপাত সেৱন ৰোধ কৰা, নিমখৰ পৰিমাণ হ্ৰাস কৰা, সুষম খাদ্য খোৱা, কচৰৎ কৰা, মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আদিয়ে CVD ৰ সম্ভাৱনা বহু পৰিমাণে হ্ৰাস কৰিব পাৰে । খাদ্য যোগানত ট্ৰেন্স ফেট হ্ৰাস কৰাৰ নীতি ৰূপায়ণ আৰু বলবৎ কৰি, ধঁপাত নিয়ন্ত্ৰণ আইন শক্তিশালী কৰি, নিমখৰ সেৱন হ্ৰাস কৰাৰ পদক্ষেপক প্ৰসাৰিত কৰি চৰকাৰে সক্ষম পৰিৱেশ সৃষ্টিৰ বাবে কাৰ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া প্ৰয়োজন । CVD প্ৰতিৰোধ আৰু ব্যৱস্থাপনাৰ বাবেও উচ্চমানৰ আৰু ফলপ্ৰসূ প্ৰাথমিক স্বাস্থ্যসেৱা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ।

লগতে পঢ়ক: এই কাৰণতে যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত বৃদ্ধি পাইছে হাৰ্ট এটাকৰ ঘটনা - Heart Attack

কেতিয়াবা ভাবিছেনে আমি এমাহৰ বাবে নিমখ খোৱাটো বন্ধ কৰিলে কি হ’ব ? বেছিভাগ লোকেই নাজানে এই কথা - Quit Salt

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.