বিচিজি প্ৰস্তুত হোৱাৰ প্ৰায় এশ বছৰৰ পিচতো নতুন যক্ষ্মা (টিবি) ভেকচিনৰ আশা অব্যাহত আছে ৷ এই সন্দৰ্ভত সমগ্ৰ বিশ্বতে বহু পৰীক্ষাৰ ফলাফলৰ বাবে অপেক্ষা কৰি আছে ৷ বিল এণ্ড মেলিণ্ডা গেটছ মেডিকেল ৰিচাৰ্চ ইনষ্টিটিউটে (গেটছ এম আৰ আই) ঘোষণা কৰিছে যে, টিবি ভেকচিন পৰীক্ষাৰ্থীৰ M72/AS01Eৰ তৃতীয় পৰ্যায়ৰ পৰীক্ষা আৰম্ভ হৈছে ৷
বিশেষজ্ঞসকলে জনোৱা মতে আৰু কমেও ১০ জন ভেকচিন পৰীক্ষাৰ্থীৰ পৰীক্ষা চলি আছে ৷ বিচিজি বিকশিত হোৱাৰ প্ৰায় এশ বছৰৰ পাচত একাধিক ঔষধৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা থকা বিচিজিক কেনেকৈ নতুন ভেকচিনৰ প্ৰয়োজন হয় ৷ ২০২৪ চনৰ ১৯ মাৰ্চত বিল এণ্ড মেলিণ্ডা গেটছ মেডিকেল ৰিচাৰ্চ ইনষ্টিটিউটে (গেটছ এম আৰ আই) দক্ষিণ আফ্ৰিকাত যক্ষ্মা ৰোগৰ ভেকচিন পৰীক্ষাৰ্থীৰ তৃতীয় পৰ্যায়ৰ পৰীক্ষা আৰম্ভ কৰে ৷
M72/AS01E নামৰ পৰীক্ষাৰ্থীৰ ভেকচিনটোৰ ফলাফলৰ বাবে অপেক্ষা কৰি আছে ৷ ফাউণ্ডেচনটোৱে কয় যে এইটো সম্ভাৱনাময়ভাৱে কিশোৰ-কিশোৰী আৰু প্ৰাপ্তবয়স্কৰ পালমোনাৰী টিবি প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায়ক হোৱা প্ৰথমটো ভেকচিন হ’ব পাৰে, যিটো ৰোগৰ আটাইতকৈ সাধাৰণ ৰূপ ৷ এশ বছৰতকৈও অধিক সময়ৰ ভিতৰত প্ৰথমটো নতুন টিবি ভেকচিন সৃষ্টি হ’ব পাৰে ৷
উপ-চাহাৰা আফ্ৰিকাৰ পাঁচখন আৰু পূব এছিয়াৰ দুখন দেশত এই পৰীক্ষা সম্পন্ন কৰা হ’ব, যিখন দেশৰ আটাইকেইখনতে টিবিৰ বোজা বেছি ৷ প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ২ লাখ ৮০ হাজাৰ নতুন যক্ষ্মা ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱা দক্ষিণ আফ্ৰিকাত সৰহসংখ্যক পৰীক্ষামূলক স্থানৰ আয়োজন কৰা হ’ব ৷ গেটছ এম আৰ আই ভেকচিনৰ উপৰিও সমগ্ৰ বিশ্বতে ১০টা ভেকচিন শেষ পৰ্যায়ৰ বিকাশৰ কাম চলি আছে ৷
WHO’ৰ মতে, ‘টিবি ভেকচিন পৰীক্ষাৰ্থীৰ পাইপলাইনত সম্পূৰ্ণ কোষৰ ভেকচিন, এডজুভেণ্ট প্ৰ’টিন আৰু ৰিকম্বিনেণ্ট চাবইউনিট ভেক্টৰ ভেকচিনকে ধৰি বিভিন্ন ভেকচিন প্লেটফৰ্ম অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে ৷ কিশোৰ-কিশোৰী আৰু প্ৰাপ্তবয়স্কৰ টিবি ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ বাবে, প্ৰাথমিক জীৱনৰ টিকাকৰণৰ বাবে বিচিজিৰ সলনি, বিচিজি বুষ্টাৰ হিচাপে, টিবি ৰোগীক ৰোগৰ পুনৰাবৃত্তি ৰোধ কৰিবলৈ চিকিৎসাৰ পিছত, বা চিকিৎসাৰ সময়ছোৱাত টিকাকৰণৰ বাবে ৷ইমিউন’থেৰাপিউটিক হিচাপে পৰীক্ষাৰ্থীৰ ভেকচিন প্ৰস্তুত কৰা হৈছে ' হ্ৰাস কৰাৰ লক্ষ্যৰে ড্ৰাগ থেৰাপীৰ সংযোজক ৷
ভাৰত বায়’টেকে ভাৰতত মানুহৰ পৰা পৃথক কৰা মাইকোবেক্টেৰিয়াম যক্ষ্মা ৰোগৰ বিৰুদ্ধে প্ৰথমটো জীৱন্ত ক্ষীণকৃত ভেকচিন স্পেনিছ টিবি ভেকচিন পৰীক্ষাৰ্থীৰ এমটিবিভিএচিৰ ক্লিনিকেল ট্ৰায়েল আৰম্ভ কৰিছে ৷
এই পৰীক্ষা দেশৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ, কিয়নো বিশ্বৰ ভিতৰতে ভাৰতত সৰ্বাধিক টিবি আক্ৰান্তৰ সংখ্যা আছে আৰু বিশ্বৰ প্ৰায় ২৭ শতাংশ ৰোগী ভাৰতৰ পৰা আহিছে ৷ WHO ৰ Global TB Report 2023 অনুসৰি ভাৰতত ২৮.২ লাখ লোক আক্ৰান্ত হৈছে ৷ ইয়াৰে ১২ শতাংশ অৰ্থাৎ ৩.৪২ লাখ লোকৰ মৃত্যু হৈছে ৷ ভাৰতৰ পিছতে আছে ইণ্ডোনেছিয়া (১০ শতাংশ), চীন (৭.১ শতাংশ), ফিলিপাইনছ (৭.০ শতাংশ), পাকিস্তান (৫.৭ শতাংশ), নাইজেৰিয়া (৪.৫ শতাংশ), বাংলাদেশ (৩.৬ শতাংশ) ৷
এই প্ৰতিবেদনত দেখা গৈছে যে ভাৰতে ক’ৰ’না আক্ৰান্তৰ সংখ্যা হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগতি লাভ কৰিছে ৷ ২০১৫ চনত প্ৰতি এক লাখ লোকৰ বিপৰীতে ২৫৮ জন ৰোগী আছিল, যিটো ২০২২ চনত প্ৰতি ১ লাখ লোকৰ বিপৰীতে ১৯৯ জনলৈ হ্ৰাস পাইছে ৷ এই হাৰ এতিয়াও বিশ্বৰ গড় প্ৰতি এক লাখৰ ভিতৰত ১৩৩ জনতকৈ বহু বেছি ৷
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ তথ্য অনুসৰি ২০২২ চনত ১ কোটি ৬০ লাখ লোক টিবিত আক্ৰান্ত হ’ব ৷ ইয়াৰে ১৩ লাখ লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাইছে ৷ টিবি প্ৰতিৰোধৰ বাবে বিশ্বব্যাপী প্ৰচেষ্টাই ২০০০ চনৰ পৰা আনুমানিক ৭.৫ কোটি লোকৰ জীৱন ৰক্ষা কৰিছে ৷
ডব্লিউ এইচ অ’ই কয় যে মাল্টিড্ৰাগ ৰেজিষ্টেণ্ট টি বি (এম ডি আৰ-টি বি) এতিয়াও জনস্বাস্থ্যৰ সংকট হৈয়ে আছে ৷ ২০২২ চনত আনুমানিক ৪ লাখ ১০ হাজাৰ লোকে বহু ঔষধ প্ৰতিৰোধী বা ৰিফাম্পিচিন প্ৰতিৰোধী টিবি (এমডিআৰ/আৰআৰ-টিবি) ৰোগত আক্ৰান্ত হ’ব যদিও ৫ জনৰ ভিতৰত মাত্ৰ ২ জন লোকেহে চিকিৎসা লাভ কৰিব ৷ ডব্লিউ এইচ অ’ৰ এক প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে, ‘এই ক্ষেত্ৰসমূহত বিনিয়োগৰ সামগ্ৰিক মাত্ৰাৰ বাবে নতুন টিবি নিদান, ঔষধ আৰু ভেকচিনৰ বিকাশৰ অগ্ৰগতি বাধাগ্ৰস্ত হৈছে’ ৷
২৬.৮ শতাংশ বহুবিধ ঔষধ প্ৰতিৰোধী ৰোগীৰে ভাৰত পুনৰ আগশাৰীৰ দেশসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম ৷ ২০২৪, 'হয়!' বিশ্ব যক্ষ্মা দিৱস!' ('হয়! আমি টিবি শেষ কৰিব পাৰো') থিম অৰ্থাৎ 'আমি টিবি শেষ কৰিব পাৰো'ৰ অধীনত উদযাপন কৰা হৈছে ৷ ডব্লিউ এইচ অ’ৰ দ্বাৰা, ‘উচ্চ পৰ্যায়ৰ নেতৃত্ব, বৃদ্ধি কৰা বিনিয়োগ আৰু ডব্লিউ এইচ অ’ৰ নতুন পৰামৰ্শসমূহ দ্ৰুতভাৱে গ্ৰহণ কৰাৰ জৰিয়তে টিবি মহামাৰীৰ বিৰুদ্ধে যুঁজখনক পুনৰ শুদ্ধ পথত অনা সম্ভৱ বুলি আশাৰ বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰা’ ৷
তথ্যপত্ৰ
- ২০২২ চনত মুঠ ১৩ লাখ লোকৰ টিবিত মৃত্যু হৈছিল (এইচ আই ভি ৰোগত আক্ৰান্ত ১ লাখ ৬৭ হাজাৰ লোককে ধৰি) ৷ বিশ্বজুৰি টিবি হৈছে ক’ভিড-১৯ৰ পিছত (এইচ আই ভি আৰু এইডছৰ ওপৰত) দ্বিতীয় স্থানত থকা সংক্ৰামক ৰোগ ৷
- ২০২২ চনত বিশ্বৰ আনুমানিক ১ কোটি ৬০ লাখ লোক যক্ষ্মা (টিবি) ৰোগত আক্ৰান্ত হ’ব, য’ত ৫৮ লাখ পুৰুষ, ৩৫ লাখ মহিলা আৰু ১৩ লাখ শিশুও আছে ৷ সকলো দেশতে আৰু সকলো বয়সৰ লোকতে টিবি দেখা যায় ৷ টিবি নিৰাময় আৰু প্ৰতিৰোধযোগ্য ৷
- বহু ঔষধ প্ৰতিৰোধী টিবি (এমডিআৰ-টিবি) জনস্বাস্থ্য সংকট আৰু স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ প্ৰতি ভাবুকি হৈয়ে আছে ৷ ২০২২ চনত ঔষধ প্ৰতিৰোধী টিবি ৰোগত আক্ৰান্ত ৫ জনৰ ভিতৰত মাত্ৰ ২ জনেই চিকিৎসা লাভ কৰিব পাৰিছিল ৷
- টিবি প্ৰতিৰোধৰ বাবে বিশ্বব্যাপী প্ৰচেষ্টাই ২০০০ চনৰ পৰা আনুমানিক ৭.৫ কোটি লোকৰ জীৱন ৰক্ষা কৰিছে ৷
- ২০১৮ চনৰ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ টিবি সম্পৰ্কীয় উচ্চ পৰ্যায়ৰ বৈঠকত চুক্তিবদ্ধ হোৱা বিশ্বব্যাপী লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ টিবি প্ৰতিৰোধ, নিদান, চিকিৎসা আৰু যত্নৰ বাবে বছৰি ১৩ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰৰ প্ৰয়োজন ৷
- ২০৩০ চনৰ ভিতৰত টিবি মহামাৰীৰ অন্ত পেলোৱাটো ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ বহনক্ষম উন্নয়ন লক্ষ্য (SDGs)ৰ অন্যতম স্বাস্থ্য লক্ষ্য ৷
লগতে পঢ়ক: আৰোগ্য হ’বলৈ টিবি ৰোগীক প্ৰয়োজন সঠিক সময়ৰ চিকিৎসা - World Tuberculosis Day 2024