প্ৰতিবছৰে ৩০ আগষ্টত পালন কৰা হয় ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ দিৱস ৷ ভাৰতৰ বিকাশত ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগসমূহৰ অৱদানক স্বীকৃতি প্ৰদান কৰি পালন কৰা হয় এই দিৱস ৷ এই বিশেষ দিনটোৰ জৰিয়তে কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য চৰকাৰে বাবে ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগসমূহক উৎসাহিত আৰু সমৰ্থন কৰি বৃহৎসংখ্যক নিযুক্তি প্ৰদান কৰা হয় ৷
ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য :
2000 চনত দেশৰ ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ মন্ত্ৰণালয়ে ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ক শক্তিশালী কৰাৰ বাবে এক নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল । উক্ত নীতিৰ উদ্দেশ্য আছিল ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগসমূহৰ বিকাশৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সমৰ্থন আগবঢ়োৱা ৷ সেই প্ৰচেষ্টাই সমগ্ৰ ভাৰতৰ ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগৰ বিকাশত উদগনি যোগায় । এই সাফল্যক এবছৰ পিচত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে 30 আগষ্টক ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ দিৱস হিচাপে পালন কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে ৷ এই দিনটোৰ জৰিয়তে দেশৰ বিকাশত ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগসমূহৰ অৱদানক স্বীকৃতি প্ৰদান কৰা হয় ৷ কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য চৰকাৰ উভয়ে এই দিনটোৰ জৰিয়তে ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগসমূহক উৎসাহিত কৰাৰ লগতে সমৰ্থন আগবঢ়ায় ৷ এই দিনটোত নতুন ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায় আৰম্ভ কৰাৰ উপৰিও, ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ৰ উৎপাদনশীলতা উন্নত কৰাৰ উপায় সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা হয় ৷
ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ কি ?
১০ কোটি টকাতকৈ কম পৰিমাণৰ ধন বিনিয়োগ কৰি গঢ় দিয়া উদ্যোগেই হৈছে ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ, কিন্তু ইয়াৰ বাৰ্ষিক আয় ৫০ কোটি টকাৰ অধিক হ’ব নালাগিব ৷ ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগসমূহ সাধাৰণতে কম পৰিমাণৰ উৎপাদন অথবা সেৱা প্ৰদানৰ সৈতে জড়িত ৷ এইসমূহ উদ্যোগত স্থানীয় শ্ৰমিকসকলক নিযুক্তি দিয়া হয় । নিবনুৱা আৰু অৰ্ধ-নিযুক্তিৰ সমস্যা সমাধানৰ ক্ষেত্ৰত এই ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগসমূহ গুৰুত্বপূৰ্ণ ।
ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ দিৱস-2024ৰ বিষয়বস্তু :
ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ দিৱস-2024-ৰ বিষয়বস্তু হৈছে- ‘‘যথেষ্ট সংকটৰ সময়ত বহনক্ষম বিকাশ ত্বৰান্বিত কৰাৰ লগতে দৰিদ্ৰতা নিৰ্মূল কৰাৰ বাবে ক্ষুদ্ৰ, ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগৰ শক্তি আৰু স্থিতিস্থাপকতা ব্যৱহাৰ কৰা ’’।
ক্ষুদ্ৰ, লঘু আৰু মজলীয়া উদ্যোগ মন্ত্ৰণালয়ৰ সৃষ্টি :
2007 চনৰ 9 মে’ত পূৰ্বৰ ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ মন্ত্ৰণালয় আৰু কৃষি আৰু গ্ৰাম্য উদ্যোগ মন্ত্ৰণালয়ক একত্ৰিত কৰি ক্ষুদ্ৰ, লঘু আৰু মজলীয়া উদ্যোগ মন্ত্ৰণালয় (এমএছএমই) গঠন কৰা হয় । এই মন্ত্ৰণালয়ে ক্ষুদ্ৰ, লঘু আৰু মজলীয়া উদ্যোগক সহায় কৰাৰ লগতে উন্নতিত সহায় কৰাৰ লক্ষ্যৰে নীতি প্ৰস্তুত কৰে ৷ তদুপৰি এই উদ্যোগসমূহৰ বিভিন্ন কাৰ্যসূচী, প্ৰকল্প, আঁচনিৰ ৰূপায়ণ নিৰীক্ষণ কৰে ।
এম.এছ.এম.ই.-ক প্ৰভাৱিত কৰা বিভিন্ন সমস্যাৰ সমাধানৰ বাবে 2006 চনত ক্ষুদ্ৰ, লঘু আৰু মজলীয়া উদ্যোগ বিকাশ (এম.এছ.এম.ই.ডি.) আইনৰ জাননী দিয়া হৈছিল ৷ য’ত অন্যান্য বিষয়ৰ লগতে খণ্ডটোৰ পৰিধি আৰু বিনিয়োগৰ সীমাৰ কথা উল্লেখ কৰা হয় ৷
এম.এছ.এম.ই.-ত কাৰ্যালয় আৰু অন্যান্য অধীনস্থ সংগঠন হিচাপে উন্নয়ন আয়ুক্তৰ কাৰ্যালয়ৰ উপৰি ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ বিভাগ, কৃষি আৰু গ্ৰাম্য উদ্যোগ বিভাগ, প্ৰশাসন আৰু বিত্তীয় প্ৰতিষ্ঠান বিভাগ, ইণ্টিগ্ৰেটেড ফাইনেন্স উইং আৰু ডাটা এনালিটিক্স আৰু কাৰিকৰী সমন্বয় শাখা অন্তৰ্ভুক্ত আছে ।
ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ বিভাগ :
ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ বিভাগে ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ নিগম লিমিটেডৰ সামগ্ৰিক প্ৰশাসনিক তত্বাৱধানৰ চোৱাচিতা কৰে ৷ ই হৈছে এক কেন্দ্ৰীয় ৰাজহুৱা খণ্ডৰ উদ্যোগ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সূক্ষ্ম, ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ প্ৰতিষ্ঠানৰ এক স্বায়ত্তশাসিত ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ৰ উদ্যোগ বিকাশ আৰু প্ৰশিক্ষণ সংস্থা । ৰাষ্ট্ৰীয় অনুসূচীত জাতি/জনজাতি কেন্দ্ৰ আঁচনি, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতা আঁচনি আৰু প্ৰশিক্ষণ প্ৰতিষ্ঠানসমূহক সহায় কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো এই বিভাগ দায়বদ্ধ ।
নিযুক্তি :
২০১৫-১৬ বৰ্ষত অনুষ্ঠিত ৰাষ্ট্ৰীয় নমুনা জৰীপৰ ৭৩ তম পৰ্যায়ৰ কথা উল্লেখ কৰি চৰকাৰে কয় যে এমএছএমই খণ্ডই ১১.১০ কোটি চাকৰি (উৎপাদনত ৩৬০.৪১ লাখ, বন্দী বিদ্যুৎ উৎপাদনত ০.০৭ লাখ, বাণিজ্যত ৩৮৭.১৮ লাখ আৰু সমগ্ৰ দেশৰ গ্ৰাম্য অঞ্চলত ৩৬২.৮২ লাখ গ্ৰাম্য সেৱা) সৃষ্টি কৰিছে ।
এম.এছ.এম.ই.-ৰ ৰাজ্য অনুসৰি আনুমানিক বিতৰণ :
উত্তৰ প্ৰদেশত আনুমানিক এমএছএমইৰ সৰ্বাধিক সংখ্যা দেশত এমএছএমইৰ 14.20 শতাংশ আছে । দেশৰ মুঠ এম এছ এম ইৰ আনুমানিক সংখ্যাৰ 74.05 শতাংশ থকা শীৰ্ষ 10 খন ৰাজ্যৰ ভিতৰত আছে উত্তৰ প্ৰদেশ, পশ্চিমবংগ, তামিলনাডু, মহাৰাষ্ট্ৰ, কৰ্ণাটক, বিহাৰ, অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ, গুজৰাট, ৰাজস্থান আৰু মধ্য প্ৰদেশ ।
এম.এছ.এম.ই. খণ্ডৰ বিকাশ :
২০২০ চনৰ ২৬ জুনত জাৰি কৰা অধিসূচনা অনুসৰি এম এছ এমই খণ্ডৰ পৰিসৰ বৃদ্ধি কৰিবলৈ বিনিয়োগ আৰু টাৰ্ণঅভাৰৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি অধিক থ্ৰেছহ’ল্ড থকা এমএছএমইৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ নতুন মাপকাঠীকে ধৰি কেন্দ্ৰই এম এছ এমই খণ্ডৰ উন্নয়নৰ বাবে কেবাটাও পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে ।
আন কিছুমান পদক্ষেপৰ ভিতৰত আছে সহজ ব্যৱসায়ৰ বাবে 200 কোটি টকালৈকে কেৱল দেশৰ ভিতৰৰ নিবিদা, এম এছ এম ইৰ বাবে ‘উদ্যম পঞ্জীয়ন’ আদি ৷ তদুপৰি আন এক পদক্ষেপ হ’ল ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগসমূহক অগ্ৰাধিকাৰ খণ্ডৰ অধীনত লাভালাভপ্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে অনানুষ্ঠানিক পৰিসৰ মুকলি কৰা ।
লগতে পঢ়ক : কি হয় হেপাটাইটিছ ? ইয়াৰ কাৰণ, লক্ষণ তথা প্ৰতিৰোধৰ ব্যৱস্থা জানি লওক
কুকুৰ আৰু মানুহৰ সম্পৰ্ক : আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কুকুৰ দিৱস পালনৰ মহত্ব
