নেশ্যনেল ডেস্ক, ৪ এপ্ৰিল : যুদ্ধত ব্যৱহৃত বিস্ফোৰক সামগ্ৰীৰ প্ৰভাৱত ক্ষতিৰ সন্মুখীন হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত ৰাইজক সজাগতাৰ উদ্দেশ্যে প্ৰতিবছৰে ৪ এপ্ৰিলৰ দিনটোত পালন কৰা হয় আন্তৰ্জাতিক খনি সজাগতা আৰু সাহায্য দিৱস । এই দিনটোত লেণ্ডমাইন, যুদ্ধৰ বিস্ফোৰক সামগ্ৰীৰ অৱশিষ্টৰ অংশ আৰু ইম্প্ৰুভাইজড বিস্ফোৰক সঁজুলি (আইইডি)ৰ দ্বাৰা চলি থকা ভাবুকিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হয় । যিবোৰ সংঘৰ্ষক্ষেত্ৰত মৃত্যু আৰু আঘাতৰ কাৰণ হৈ আহিছে ।
এই দিনটোৱে সকলো ব্যক্তিৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু অধিকাৰ ৰক্ষাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে । বিশেষকৈ বিকলাংগ লোকসকল যি এই বিপদজনক অৱশিষ্ট অংশৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত ।
বিকলাংগ ব্যক্তিসকলৰ বাবে পদক্ষেপ
২০২৪ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ খনি একশ্যন সেৱাই (UNMAS) সংঘৰ্ষ আৰু শান্তি স্থাপনৰ ক্ষেত্ৰত বিকলাংগ ব্যক্তিসকলৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু অধিকাৰৰ বিষয়ে অধিক সজাগতাৰ বাবে ওকালতি কৰিছে । এই পদক্ষেপ নিৰাপত্তা পৰিষদৰ প্ৰস্তাৱ ২৪৭৫-ৰ পঞ্চম বাৰ্ষিকীৰ অংশ, যিয়ে সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহক বিকলাংগ ব্যক্তিসকলক সুৰক্ষা দিবলৈ আৰু সংঘাত প্ৰতিৰোধ আৰু শান্তি স্থাপনৰ প্ৰচেষ্টাত তেওঁলোকৰ অন্তৰ্ভুক্তি নিশ্চিত কৰিবলৈ আহ্বান জনায় ।
সংঘৰ্ষ আৰু শান্তি স্থাপনৰ পৰিস্থিতিত বিকলাংগ ব্যক্তিসকলৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ গোলকীয় অধিবক্তা হিচাপে গাইলছ ডুলীক নিযুক্তি দিয়াৰ জৰিয়তে সকলো ব্যক্তিৰ বাবে অন্তৰ্ভুক্তি আৰু সমতা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে প্ৰস্তাৱ ২৪৭৫-ৰ ৰূপায়ণ শক্তিশালী কৰাৰ ওপৰত প্ৰচেষ্টাৰ গুৰুত্ব দিয়া হ'ব ।
পৃষ্ঠভূমি : ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ সভাই ২০০৫ চনত আন্তৰ্জাতিক খনি সজাগতা আৰু সাহায্য দিৱস হিচাপে ৪ এপ্ৰিলৰ দিনটো ঘোষণা কৰে । ৰাজ্য আৰু প্ৰাসংগিক সংগঠনসমূহৰ দ্বাৰা লেণ্ডমাইনৰ ভাবুকি আৰু যুদ্ধৰ বিস্ফোৰক অৱশিষ্টাংশৰ মোকাবিলা কৰাৰ বাবে অব্যাহত প্ৰচেষ্টাৰ ওপৰ গুৰুত্ব দি এই ঘোষণা কৰা হয় ।
দুটা দশক ধৰি, ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ খনি একশ্যন সেৱা জীৱন ৰক্ষা, মানৱীয় সহায়ৰ সুবিধা, সাধাৰণ নাগৰিকসকলক সুৰক্ষা দিয়া আৰু আন্তৰ্জাতিক মানৱতাবাদী আৰু মানৱ অধিকাৰ আইনৰ বাবে ওকালতি কৰাৰ বাবে সমৰ্পিত হৈ আহিছে ।
ইতিহাস : ১৯৯৭ চনত খনি নিষেধাজ্ঞা চুক্তি স্বাক্ষৰ হোৱাৰ পিচত, ১৬৪ খন দেশে ইয়াক অনুমোদন জনাইছে বা মানি লৈছে ৷ যি কৰ্মচাৰী বিৰোধী খনি নিৰ্মূলৰ বাবে বিশ্বব্যাপী সমৰ্থনৰ সংকেত দিছে । চুক্তিৰ অনুচ্ছেদ ৬-ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ভুক্তভোগী সাহায্যই খনি দুৰ্ঘটনাৰ পৰা ৰক্ষা পৰা লোক আৰু বিকলাংগ ব্যক্তিসকলৰ যত্ন, পুনৰ্সংস্থাপন আৰু সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক পুনৰ একত্ৰীকৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে ।
ইয়াৰ উপৰিও, যুদ্ধৰ অন্যান্য বিস্ফোৰক অৱশিষ্ট, যেনে ক্লাষ্টাৰ যুদ্ধাস্ত্ৰ, সমাধানৰ প্ৰচেষ্টাৰ ফলত সাধাৰণ নাগৰিকক এই মাৰাত্মক বিপদৰ পৰা সুৰক্ষিত কৰাৰ লক্ষ্যৰে আন্তৰ্জাতিক চুক্তি গ্ৰহণ কৰা হৈছে ।
তাৎপৰ্য : আন্তৰ্জাতিক খনি সজাগতা আৰু সাহায্য দিৱসটোৱে বিশ্বব্যাপী চৰকাৰসমূহৰ বাবে খনি কাৰ্যক শীৰ্ষ অগ্ৰাধিকাৰ হিচাপে প্ৰচাৰ কৰাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে । কলম্বিয়া, মালি, নাইজেৰিয়া আৰু আফগানিস্তানৰ দৰে ৰাষ্ট্ৰসমূহে বিস্ফোৰক আৰু লেণ্ডমাইন পৰিষ্কাৰ কৰা, মানৱীয় সাহায্যৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা আৰু শৰণাৰ্থী আৰু আভ্যন্তৰীণভাৱে স্থানচ্যুত লোকসকলক সুৰক্ষিতভাৱে ঘূৰাই অনাৰ লক্ষ্যৰে ইউএনএমএএছ অভিযানৰ পৰা লাভান্বিত হৈ আছে ।
খনিৰ বিপদাশংকা শিক্ষা, ভুক্তভোগী সহায়, ওকালতি আৰু অন্যান্য পদক্ষেপৰ জৰিয়তে এই দিনটোয়ে সংঘৰ্ষ প্ৰভাৱিত অঞ্চলবোৰত জীৱন সুৰক্ষিত কৰা আৰু শান্তি বঢ়োৱাৰ বাবে চলি থকা প্ৰচেষ্টাৰ স্মাৰক হিচাপে কাম কৰে ।
খনি কাৰ্যৰ ৫ টা স্তম্ভ :
নিষ্কাষণ- খনি নিষ্কাষণত জৰীপ, মেপিং আৰু মাটিৰ পৰা খনিবোৰ প্ৰকৃতভাৱে আঁতৰোৱা অন্তৰ্ভুক্ত থাকে । সামৰিক আৰু মানৱীয় অনুমোদন প্ৰচেষ্টাৰ লক্ষ্য হৈছে সাধাৰণ নাগৰিক আৰু শান্তিৰক্ষীসকলৰ বাবে একেধৰণে সুৰক্ষিত পথ মুকলি কৰা ।
খনি বিপদাশংকা শিক্ষা- খনি বিপদাশংকা শিক্ষাই (এমআৰই) খনি আৰু অবিস্ফোৰিত অৰ্ডিনেন্সৰ পৰা আঘাতৰ আশংকা হ্ৰাস কৰিবলৈ সজাগতা বৃদ্ধি আৰু আচৰণগত পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰচাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে । ৰাজহুৱা তথ্য প্ৰচাৰ, শিক্ষা আৰু প্ৰশিক্ষণ হৈছে এমআৰইৰ মুখ্য উপাদান ।
ভুক্তভোগীক সহায়- ভুক্তভোগীক সহায় হৈছে খনি কাৰ্যৰ এক মুখ্য উপাদান, যি খনি দুৰ্ঘটনাৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা আৰু বিকলাংগ ব্যক্তিসকলৰ যত্ন, পুনৰ্সংস্থাপন আৰু সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক পুনৰ একত্ৰীকৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা । খনি নিষেধাজ্ঞা চুক্তিৰ অধীনত ৰাজ্যৰ পক্ষবোৰে খনি সজাগতা কাৰ্যসূচীত সহায় আৰু সমৰ্থন আগবঢ়াবলৈ বাধ্য ।
ওকালতি- ৰাষ্ট্ৰসংঘই আন্তৰ্জাতিক চুক্তিত সাৰ্বজনীন অংশগ্ৰহণৰ বাবে ওকালতি কৰে যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে লেণ্ডমাইন আৰু যুদ্ধৰ অন্যান্য বিস্ফোৰক অৱশিষ্টাংশৰ ব্যৱহাৰ নিষিদ্ধ বা সীমিত কৰা । চুক্তিৰ সদস্য দেশসমূহৰ নিয়মীয়া বৈঠকত চুক্তি ৰূপায়ণ নিৰীক্ষণ কৰা হয় আৰু এই বিপদবোৰ সমাধান ৰখাৰ বাবে সামূহিক পদক্ষেপৰ প্ৰচাৰ কৰা হয় ।
প্ৰযুক্তি আৰু উদ্ভাৱন- বিস্ফোৰক চিনাক্তকৰণ সঁজুলি আৰু অত্যাধুনিক নিষ্কাষণ কৌশলকে ধৰি প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ উন্নতিয়ে খনি কাৰ্য প্ৰচেষ্টা বৃদ্ধিত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে । ইউএনএমএএছয়ে বিস্ফোৰক বিপদ নিৰ্মূলত দক্ষতা আৰু কাৰ্যকৰীতা উন্নত কৰাৰ বাবে উদ্ভাৱনৰ সুবিধা অব্যাহত ৰাখিছে ।
