নিউজ ডেস্ক, 27 জুন: দেশৰ হৃদপিণ্ড স্বৰূপ মধ্যপ্ৰদেশত আছে সংগীত সম্ৰাট তানচেনৰ নগৰী গোৱালিয়ৰ । যদিও এই ঠাইখন শিল্প, সংস্কৃতি আৰু সংগীতৰ বাবে পৰিচিত, কিন্তু সমগ্ৰ বিশ্বতে ই এনে এখন ঠাই যাৰ ইতিহাসত ডাঙৰ ভূমিকা আছে । কাৰণ সমগ্ৰ বিশ্বৰ প্ৰথম শূন্যৰ লিখিত প্ৰমাণ এই গোৱালিয়ৰ চহৰত পোৱা যায় ।
গোৱালিয়ৰৰ জিৰ’ মন্দিৰ (ETV Bharat) গোৱালিয়ৰৰ সুন্দৰ আৰু ঐতিহাসিক দুৰ্গত অৱস্থিত ভগৱান বিষ্ণুৰ প্ৰাচীন চতুৰ্ভুজ মন্দিৰত আছে এই প্ৰমাণ সন্নিৱিষ্ট শিলালিপি । এই মন্দিৰ প্ৰতিহাৰ ৰজা ভোজদেৱে 876 খ্ৰীষ্টাব্দত নিৰ্মাণ কৰিছিল ।
লগতে পঢ়ক: কেৱল গংগাস্নানেই নহয়, এই যাত্ৰাত অংশগ্ৰহণ কৰিলেও মৰিষণ হ’ব সমস্ত পাপ - Puri Rath Yatra 2024
প্ৰাচীন শিলালিপিত পোৱা শূন্য
চতুৰ্ভুজ মন্দিৰৰ শিলালিপি (ETV Bharat) অতি সুন্দৰভাৱে খোদিত আৰু ভাস্কৰ্যৰে সজাই তোলা এই মন্দিৰটো শিল্পৰ এক মহান নিদৰ্শন । ইয়াত নৃত্যৰত গণেশ, কাৰ্তিক, পঞ্চাগ্নিক পাৰ্বতী, নৱগ্ৰহ, বিষ্ণু ত্ৰিবেন্দ্ৰম আৰু অষ্টদিকপালৰ চিত্ৰণ দেখা যায় । ইয়াৰ লগতে মন্দিৰৰ প্ৰৱেশ মণ্ডপৰ ভিতৰৰ অংশত শ্ৰীকৃষ্ণৰ বিভিন্ন লীলাসমূহৰ দৃশ্য খোদিত কৰা আছে । মন্দিৰৰ ভিতৰত ভগৱান শ্ৰী হৰি বিষ্ণুৰ শ্বেতাম্বৰ মূৰ্তি আছে আৰু তাৰ ঠিক ওচৰতে এটা শিলালিপি আছে, য’ত প্ৰাচীন দেৱনাগৰী লিপি সংস্কৃতত তথ্য লিখা আছে আৰু এই তথ্যত শূন্যৰ বৰ্ণনাও আছে ।
শিলালিপিত দুটা ঠাইত শূন্য লিখা আছে
চতুৰ্ভুজ মন্দিৰৰ সবিশেষ (ETV Bharat) প্ৰাক্তন পুৰাতত্ত্ব বিষয়া তথা ইতিহাসবিদ লাল বাহাদুৰ সিং সোমবংশীয়ে কয়, "এই শিলালিপিত উল্লেখ আছে যে প্ৰতিদিনে এই মন্দিৰত 50 ডাল মালা দিয়া হৈছিল আৰু বিনিময়ত পুৰোহিতজনক 270 হাত মাটি দিয়া হৈছিল ।"
এইদৰে তেওঁক শিলালিপিত দুটা ঠাইত শূন্যৰ ব্যৱহাৰ চিত্ৰিত কৰা হৈছে । প্ৰথমে 50 সংখ্যাটো আৰু দ্বিতীয়তে 270 সংখ্যাটো লিখা আছে । ইয়াত প্ৰথমবাৰৰ বাবে শূন্যৰ ব্যৱহাৰৰ কথা প্ৰমাণিত হৈছিল । এতিয়া মানুহে ইয়াক জিৰ’ টেম্পল নামেৰেও জানিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে ।
চতুৰ্ভুজ মন্দিৰ (ETV Bharat) লগতে পঢ়ক: পুৰীৰ ৰথ যাত্ৰা : এই আধ্যাত্মিক উৎসৱৰ ৰীতি-নীতি তথা কাৰ্যসূচীৰ সবিশেষ - Puri Rath Yatra 2024
বিশ্বই স্বীকৃতি দিলে প্ৰথম শূন্য অভিলেখক
সোমবংশীয়ে কৈছে, "ভাৰতৰ মহান গণিতজ্ঞ আৰ্যভট্টই প্ৰথমবাৰৰ বাবে বিশ্বক শূন্যৰ বিষয়ে সচেতন কৰি তুলিছিল ।" ইয়াৰ পিচত একাদশ শতিকাত ইউৰোপত সময়ৰ হিচাপ কৰা হৈছিল যদিও ভাৰতে দিয়া শূন্যৰ সহায়ত গণনা কৰা হৈছিল আৰু লণ্ডনৰ অক্সফৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়েও ইয়াক স্বীকৃতি দিছে ৷ গোৱালিয়ৰ দুৰ্গৰ তলত অৱস্থিত চতুৰ্ভুজ মন্দিৰত থকা শিলালিপিত শূন্যৰ ব্যৱহাৰ সন্দৰ্ভত 1903 চনত কৰা প্ৰতিবেদনত এই সমীক্ষাটোৱেও এই কথা নিশ্চিত কৰিছে । সেয়ে এতিয়া ভাৰতক ইয়াক সম্পূৰ্ণৰূপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে ।
বহিঃৰাজ্যৰ পৰা গণিতজ্ঞসকলে গৱেষণা কৰিবলৈ ইয়ালৈ আহে
ইতিহাসৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা এইটো এটা ডাঙৰ কৃতিত্ব বুলি গণ্য কৰা হয় । চতুৰ্ভুজ মন্দিৰত থকা শিলালিপিত শূন্য পোৱাটো বহু গণিতজ্ঞৰ গৱেষণাৰ বিষয় হৈ আহিছে । সেইবাবেই গণিতৰ বহু পণ্ডিতে সময়ে সময়ে ইয়ালৈ গৱেষণাৰ বাবে আহি থাকে । অৱশ্যে ভাৰতৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক জৰীপ সংস্থায়ো এই মন্দিৰৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে ভালদৰেই জানে । সেইবাবেই এই মন্দিৰটো এতিয়া কেৱল বিশেষ অনুষ্ঠানতহে মুকলি কৰা হয় ।
লগতে পঢ়ক: কামাখ্যা মন্দিৰৰ ঐতিহ্য আৰু জনবিশ্বাস : ৰহস্যৰে ভৰা আধ্যাত্মিকতাৰ নীলাচল পাহাৰ - Ambubachi Mela 2024
