যেতিয়া কোনো আপোনজনৰ মৃত্যু হয় তেতিয়া মানুহ শোকস্তব্ধ হৈ পৰে আৰু তেওঁলোকে নিজৰ শোক কেনেকৈ প্ৰকাশ কৰে সেয়া ব্যক্তিভেদে আৰু সংস্কৃতিভেদে বহু বেলেগ বেলেগ হয় । আপোনজনৰ মৃত্যুত শোক পালন কৰাৰ স্বাভাৱিক উপায় সমূহ ঠাই বা সম্প্ৰদায় অনুসৰি পৃথক পৃথক । মানুহে বাহ্যিকভাৱে শোক প্ৰকাশ কৰাকে ধৰি বহুতো ভিন্ন উপায় বিচাৰি লয়, য’ত শোক পালনৰ আচাৰ-ব্যৱহাৰ আৰু ধৰ্মীয় ৰীতি-নীতিসমূহো জড়িত হৈ থাকে ।
হিমালয়ৰ কাষৰীয়া কিছুমান অঞ্চলত মৃতকৰ শোক পালনৰ এক ভিন্ন প্ৰথা দেখা যায় ৷ 20 বছৰীয়া যুৱক এজনৰ মৃত্যুত তেওঁলোকে চিঞৰি চিঞৰি কান্দে আৰু মৃতকক দৰা বুলি সম্বোধন কৰে । একেদৰে মৃত যুৱতীক মৃত্যুৰ সময়ত কইনা বুলি সম্বোধন কৰে । পিতৃ-মাতৃৰ অপূৰণীয় ইচ্ছা আৰু সন্তানক বিয়া দিব নোৱৰাৰ দুখে তেওঁক গোটেই জীৱন খেদি ফুৰে ।
মৃত্যুৰ পিচত বিবাহৰ এক অদ্ভুত পৰম্পৰা:
কিন্তু কৰ্ণাটক আৰু কেৰালাৰ উপকূলীয় অঞ্চলৰ কিছুমান সম্প্ৰদায়ে নিজৰ জীৱনকালত এই দায়িত্বৰ পৰা নিজকে মুক্ত কৰি সন্তানক বিয়া কৰাই দিব বিচাৰে ৷ তেওঁলোকৰ মৃত্যুৰ পিছতো সন্তানক বিয়া কৰাব বিচাৰে । ‘বিবাহ স্বৰ্গত নিৰ্ধাৰণ হয় আৰু পৃথিৱীত সম্পন্ন কৰা হয়’ বুলি থকা ধাৰণাটো কেৰালা আৰু কৰ্ণাটকৰ এই উপকূলীয় সম্প্ৰদায়সমূহৰ বাবে অতি উপযুক্ত ৷ য’ত মৃত পুৰুষ-মহিলাৰ মাজত পৰলোকত (মৃত্যুৰ পিছৰ জীৱন) বিবাহ কৰোৱা হয় ।
এই ৰাজ্যসমূহৰ উপকূলীয় গাঁওবাসীয়ে বিশ্বাস কৰে যে বিবাহ নোহোৱাকৈ কোনেও মৃত্যুবৰণ কৰিব নালাগে, সেয়েহে তেওঁলোকে মৃত্যুৰ পিছতো সন্তানক বিয়া কৰোৱাবলৈ ইচ্ছা কৰে । এই অঞ্চলসমূহত বিবাহৰ অনুষ্ঠানটো ইমানেই শক্তিশালী আৰু শ্ৰদ্ধাৰ যে মৃত লোকসকলো বৈবাহিক ব্যৱস্থাৰ অংশ ।
মৃত সন্তানৰ বাবে সংগীৰ সন্ধান:
মৃতকক বিয়া কৰাই দিয়াটো এটা পৰম্পৰাত পৰিণত হৈছে আৰু কম বয়সতে আপোনজনক হেৰুৱাই পেলোৱা পৰিয়ালসমূহে মৃতক জীয়াই থকা হ’লে মানি চলিবলগীয়া প্ৰতিটো আচাৰ-ব্যৱহাৰ পালন কৰে । তেওঁলোকে লগত নথকা কোনোবা এজনৰ বিয়াৰ আয়োজন কৰে আৰু ‘প্ৰেথা মাদুৱে’ (ভূতৰ বিবাহ) প্ৰথাৰ জৰিয়তে সম্পৰ্ক স্থাপন কৰে । আত্মাক শান্ত কৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে মৃতকৰ এক অদ্ভুত বিবাহ অনুষ্ঠিত কৰে ৷ তেওঁলোকৰ মনত বছৰ বছৰ ধৰি অবিবাহিত আত্মাই বিবাহৰ বাবে ভ্ৰমি ফুৰে বুলি সাধাৰণ বিশ্বাস আছে আৰু মৃতসকলে সপোনত বাৰে বাৰে পৰিয়ালক এই কথা সোঁৱৰাই দিয়ে ।
তেওঁলোকৰ মৰমৰ পুত্ৰ বা কন্যাৰ বাবে উপযুক্ত সংগী বিচাৰিবলৈ মেচমেকিংৰ সুবিধাৰ বাবে এটা বিজ্ঞাপন প্ৰকাশ কৰে । তেওঁলোকে তালিকা প্ৰস্তুত কৰে আৰু সঠিক সংগী বিচাৰি পোৱাৰ আশা কৰে ।
লগতে পঢ়ক: ৰে’লপথৰ মাজত কিয় শিলগুটি পেলোৱা হয় জানেনে ? - why stones laid between tracks
শেহতীয়াকৈ এনে এটা বিজ্ঞাপনে কৰ্ণাটকৰ দক্ষিণ কানাড়া জিলাৰ উপকূলীয় মংগালুৰু চহৰত সকলোৰে দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে । ইয়াত পিতৃ-মাতৃয়ে মৃত কন্যাৰ বাবে ভূতৰ দৰা বিচাৰিছিল । এই ভয়ংকৰ বিজ্ঞাপনটোত পৰিয়ালটোৱে কয় যে তেওঁলোকে এনে এজন দৰা বিচাৰিছে যিজনৰ নিশ্চিতভাৱে ৩০ বছৰ পূৰ্বে মৃত্যু হৈছিল ৷ তেওঁলোকৰ কন্যা সন্তানেও তিনি দশক আগতে মৃত্যুবৰণ কৰিছিল । বিজ্ঞাপনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে দৰাৰ পৰিয়ালটো একেটা বাংগেৰা জাতিৰ আৰু ভূতৰ বিবাহ কৰিবলৈ ইচ্ছুক হ’ব লাগিব । পৰিয়ালটোৱে ‘প্ৰেথা মাদুৱে’ (মৃতকৰ বিবাহ) অনুষ্ঠিত কৰিব বিচাৰে ।
‘প্ৰেথা মাদুৱে’ কি আৰু ইয়াক কেনেকৈ অনুষ্ঠিত কৰা হয় ?
‘ভূতৰ বিয়া’ আয়োজন কৰা পৰিয়ালসমূহে বিশ্বাস কৰে যে ই তেওঁলোকৰ মৃত সন্তানৰ আত্মাক একত্ৰিত কৰে ৷ যাৰ ফলত তেওঁলোকে মৰণোত্তৰ বিবাহৰ সুযোগ লাভ কৰে । এই অনুষ্ঠানটোৰে মানুহে বিশ্বাস কৰে যে তেওঁলোকে সন্মান প্ৰদৰ্শন কৰে আৰু নিজৰ মৃত সন্তানৰ আত্মাক শান্তি প্ৰদান কৰে ৷
বিবাহৰ শুভ সময় আৰু তাৰিখ বিচাৰি উলিয়াবলৈ এজন জ্যোতিষী জড়িত হৈ থাকে । জ্যোতিষীৰ অনুমোদন আহিলেই পুৰোহিতে বিবাহ পৰিচালনা কৰে, আৰু অগ্নিৰ সমুখত মন্ত্ৰ জপ কৰা হয় । ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানসমূহ পদক্ষেপ অনুসৰি সম্পন্ন কৰা হয় ৷ দৰা-কইনা জীয়াই থাকিলে যিদৰে বিবাহ হ’লহেঁতেন, ঠিক তেনেদৰেই দুয়োটা পৰিয়ালৰ উপস্থিতিত এই বিবাহ অনুষ্ঠান সম্পন্ন হয় ।
পাত্ৰ বা প্ৰতীকী দৰা-কইনাৰে বিবাহ
দৰাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা দুটা পাত্ৰই বিবাহ অনুষ্ঠানৰ মাজেৰে গৈ প্ৰকৃত মানুহক নহয়, দৃষ্টান্তটো পৰিৱেশন কৰিব লাগিব । কইনাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা এটা পাত্ৰত গহণাৰে সজ্জিত । এই পাত্ৰটোৱে প্ৰতিগৰাকী কইনাই কৰিবলগীয়া সকলো ৰীতি-নীতি কৰিব লাগে ।
প্ৰতিটো ফালৰ পৰা মৃতকৰ ভাই-ভনীয়ে দৰা-কইনাৰ হৈ অনুষ্ঠান পৰিচালনা কৰে, যিসকলক বিয়াৰ স্থানত একেলগে ৰখা হয় । মালা বিনিময় কৰা হয় আৰু কইনাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা পাত্ৰত ‘সেন্দুৰ’ পিন্ধোৱা হয়, যিটো কেৱল তেওঁৰ ভাই-ভনীসকলেহে পৰিৱেশন কৰে ।
সজ্জিত পাত্ৰ কইনাক শাৰী, ভৰিৰ গোৰোহাত ৰং, অলংকাৰেৰে সজাই তোলা হয়, যিবোৰ পৰম্পৰাগতভাৱে দক্ষিণ ভাৰতৰ বিবাহিতা মহিলাসকলে পিন্ধে । কইনাৰ কাষত আন এটা পাত্ৰ আছে যিটো ৰং কৰি পুৰুষসুলভ সাজ-পোছাক পিন্ধাই পাত্ৰটোৰ ওপৰত পাগুৰি পিন্ধাই দৰাৰ প্ৰতীক হিচাপে গণ্য কৰে । কইনাৰ পাত্ৰত ক’লা মুকুতা আৰু জেচমিন ফুলেৰে সজাই তোলা হয় ।
এই উল্লেখযোগ্য দিনটোৰ স্মৃতিত দুয়োপক্ষৰ ওচৰৰ পৰিয়ালে বিয়াৰ ভোজত যোগদান কৰে । কলপাতত সুস্বাদু খাদ্য পৰিবেশন কৰা হয় যিয়ে ধৰ্মপৰায়ণতা আৰু উদযাপনৰ এই অনন্য নিয়মৰ সুন্দৰভাৱে অন্ত পেলায় । দৰাৰ ঘৰত বিয়া হয় আৰু কইনাক দৰাৰ বাসগৃহলৈ লৈ যোৱা হয় । দুয়োপক্ষৰ পৰিয়ালে তেনেকৈয়ে সম্পৰ্ক বজাই ৰাখে, সন্তান জীয়াই থকা হ’লে যেনেকৈ কৰিলেহেঁতেন ।
লগতে পঢ়ক: অশৰীৰ আত্মাৰ কোলাহল; গাৰ নোম শিয়ৰি উঠা ভূতৰ কাহিনী - Most Hunted Places Of India
