ETV Bharat / bharat

কল্লোলিনী কলকাতাৰ বুকুৰ পৰা হেৰাই যাব হালধীয়া টেক্সিবোৰ - KOLKATA YELLOW TAXI

কলকাতাৰ অন্যতম নষ্টালজিক আকৰ্ষণ হালধীয়া টেক্সি, যাক য়েল্ল’ টেক্সি বুলিও কোৱা হয় ৷ কি কাৰণে এইবিধ বাহন হেৰাই যাব চিৰদিনৰ বাবে ? জানিবলৈ পঢ়ক...

CALCUTTA YELLOW TAX
কলকাতাৰ অন্যতম আকৰ্ষণ হালধীয়া টেক্সি (AFP)
author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Feb 17, 2025, 2:10 PM IST

কলকাতা: কলকাতাৰ গৌৰৱ হালধীয়া টেক্সি মহানগৰীৰ পৰা লাহে লাহে হ'ব অন্তৰ্ধান । বিগত কেইবা দশক ধৰি হালধীয়া টেক্সিয়ে দপদপাই থাকিলেও অহা দুবছৰৰ ভিতৰত কলকাতাবাসীয়ে আৰু দেখা নাপাব এই চাৰিচকীয়া বাহনখন । হিন্দুস্তান এম্বেছেডৰে ১৯৫৭ চনত কলকাতাৰ উত্তৰ উপকণ্ঠৰ এটা কাৰখানাত আত্মপ্ৰকাশ কৰাৰ পৰা কলকাতাৰ গৌৰৱ হিচাপে চিহ্নিত এই হালধীয়া টেক্সিখন হঠাতে কিয় অন্তৰ্ধান হোৱাৰ দিশে আগবাঢ়িছে ?

কলকাতাৰ স্থানীয় লোকে তেওঁলোকৰ চহৰখনৰ অতীতক লৈ সদায় গৰ্ব কৰি আহিছে । সেয়েহে ইমান পুৰণি বাহন এখন ৰাজপথৰ পৰা ক্ৰমাৎ অন্তৰ্ধান হোৱাৰ উপক্ৰম হোৱাত মনত শোকে খুন্দা মাৰি ধৰিছে । হালধীয়া টেক্সিৰ কোলাহলৰ পৰা বঞ্চিত হ'ব কলকাতাবাসী ।

CALCUTTA YELLOW TAX
কলকাতাৰ অন্যতম আকৰ্ষণ হালধীয়া টেক্সি (AFP)

১৯৫০ৰ দশকত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এছেম্বলী লাইনৰ পৰা ওলাই অহা হিন্দুস্তানৰ এম্বেছেডৰে এনে এটা ডিজাইনৰ সৈতে ঘূৰি আহিছিল যিটো দশকবোৰত কাচিৎহে সলনি হৈছিল । এসময়ত ভাৰতৰ গাঁত থকা ৰাস্তাবোৰত চলিছিল এম্বেছেডৰ । আজিকালি এই বাহনখন কলকাতাৰ বাহিৰত খুব কম দেখা যায় । এই চাৰিচকীয়া বাহনখনে মেট্ৰ'পলিটান কেব ফ্লীটৰ মেৰুদণ্ড আৰু পূৱৰ চহৰখনৰ পৰিচয়ৰ প্ৰতীক হিচাপে কাম কৰি আহিছে ।

এই বাহনখনৰ সংখ্যা দ্ৰুতগতিত হ্ৰাস পাইছে । আদালতৰ ৰায়ৰ অৰ্থ হৈছে যিবোৰ আছে সেয়া কাঠেৰে নিৰ্মিত যদিও এতিয়াও মজবুত হৈ আছে । অৱশ্য়ে এইবোৰ অহা তিনি বছৰৰ ভিতৰত ৰাস্তাৰ পৰা সম্পূৰ্ণৰূপে আঁতৰি যাবলৈ বাধ্য হ'ব । বিগত চাৰি দশক ধৰি এম্বেছেডৰ কেবৰ চকাৰ পিছফালে বহি থকা কৈলাশ সাহানীয়ে এ এফ পিক কয়, "মই মোৰ গাড়ীখন মোৰ পুত্ৰৰ দৰে ভাল পাওঁ । এইখন এক সৰল গাড়ী-কোনো ইলেক্ট্ৰনিক্স নাই, ফ্ৰিল নাই । " ৭০ বছৰীয়া লোকজনে লগতে কয় "এইটো অবিশ্বাস্য যে বস্তুবোৰ কিমান পৰিৱৰ্তন হৈছে... এই টেক্সি গাড়ীবোৰৰ সমাপ্তিয়েও আমাৰ সমাপ্তি চিহ্নিত কৰে। " চহৰখনত ধোঁৱাৰ সমস্যা হ্ৰাস কৰিবলৈ ২০০৯ চনত চৰকাৰে বন্ধ কৰিবলৈ ওলোৱা কেবসমূহৰ চালকৰ মাজত আছে সাহানীও ।

পশ্চিম বংগৰ ৰাজ্যিক পৰিবহণ মন্ত্ৰী স্নেহাশীস চক্ৰৱৰ্তীয়ে এ এফ পিক কয় ,"বেংগল টেক্সি এছ'চিয়েশ্যনৰ তথ্য অনুসৰি এই বছৰৰ আৰম্ভণিতে কেৱল ২,৫০০ খন এম্বেছেডৰ টেক্সীয়েহে কাম কৰি আছে । এই সংখ্য়া এবছৰ আগতে ৭,০০০ খন আছিল । এই বছৰ আৰু ১,০০০ খন পথৰ পৰা আতঁৰি যাব আৰু বাকীখিনি ২০২৭ চনৰ শেষৰ ফালে নাইকীয়া হ'ব ।" বেংগল টেক্সি এছ'চিয়েশ্যনৰ মুখপাত্ৰ সঞ্জীব ৰয়ে এ এফ পিক কয় "গাড়ীখন শক্তিশালী । অংশ আৰু মেৰামতি অতি সস্তা আৰু যদি ই ভাঙি যায় মেকানিক বিচাৰি পোৱাটো সহজ ।" তেওঁ লগতে কয়, "এইবোৰৰ অন্তৰ্ধান হোৱাটোৱে ভাৰতৰ পৰিৱৰ্তনশীল অৰ্থনীতিত হোৱা সকলো ভুলক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে ।"

সমস্য়াগত কাৰণ :

হিন্দুস্তান এম্বেছেডৰে ১৯৫৭ চনত কলকাতাৰ উত্তৰ উপকণ্ঠৰ এটা কাৰখানাত আত্মপ্ৰকাশ কৰাৰ পৰা কেইবা দশক ধৰি ভাৰতৰ স্বয়ংচালিত উদ্যোগৰ আধাৰশিলা হৈ আছিল । ব্ৰিটেইনত দীৰ্ঘদিন ধৰি নিষ্ক্ৰিয় হৈ থকা মৰিছ ম'টৰ্ছৰ একেধৰণৰ ৰাজকীয় চেডান গাড়ীৰ আৰ্হিত তৈয়াৰ কৰা এই গাড়ীখন এখন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে ভাৰতৰ ইতিহাসৰ প্ৰথম বছৰবোৰত উদ্যোগখণ্ডৰ এক সাফল্য আছিল ।

এটা ডিলাক্স মডেল, ইয়াৰ খিৰিকীবোৰ লেচ পৰ্দাৰে সজ্জিত এই গাড়ীবোৰ বহু বছৰ ধৰি মন্ত্ৰী আৰু উদ্যোগৰ মূৰব্বীসকলৰ বাবে পৰিবহণৰ মুখ্য সহায়ক আছিল । কিন্তু গাড়ীখনৰ ত্ৰুটিবোৰে সেই সময়ত ভাৰতত বিৰাজ কৰা অৰ্ধ-সমাজতান্ত্ৰিক অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে গভীৰ গাঁথনিগত সমস্যাৰ স্মাৰক হিচাপেও কাম কৰিছিল ।

বাহনখন পাবলৈ ক্ৰেতাসকলে বহু বছৰ ধৰি অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হৈছিল । কিয়নো ৰঙাফিটাৰ মেৰপেছে হিন্দুস্তান ম'টৰ্ছক চাহিদা পূৰণৰ বাবে উৎপাদন বৃদ্ধি কৰাত বাধা দিছিল । আনহাতে, বিক্ৰীৰ ওপৰত প্ৰায় একচেটিয়া আধিপত্যই মান বজাই ৰখাৰ বাবে কোনো প্ৰেৰণা দিয়া নাছিল ।

1980-ৰ দশকৰ পৰা বজাৰ সংস্কাৰৰ ফলত এম্বেছেডৰে অধিক আধুনিক বাহনৰ সৈতে ফেৰ মাৰিবলগীয়া হয় । সেয়েহে ভাৰতীয় পথৰ পৰা আঁতৰি গৈছিল আৰু 2014 চনত উৎপাদন সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ কৰা হৈছিল ।

সময়ৰ সৈতে খোজ মিলাওক:

হিন্দুস্তান ম'টৰ্ছৰ মুখ্য কাৰ্যালয় কলকাতা হৈছে অন্তিম স্থান য'ত গাড়ীবোৰ যিকোনো বৃহৎ সংখ্যাত দেখা যায় । নবেল বঁটা বিজয়ী কবি ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ জন্ম আৰু মৃত্যু কলকাতাত হৈছিল । ইয়াতেই তেওঁ ৰচনা কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় সংগীত ভাৰতৰ দীঘলীয়া স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ সময়ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে গোৱা হৈছিল ।

চহৰখন ইয়াৰ নৈশ জীৱনৰ বাবেও বিখ্যাত । ভিৰ আৰু ক্ষীণ পোহৰৰ ৰেষ্টুৰেণ্টবোৰে পুৰণি-পৃথিৱীৰ ইউৰোপীয় ষ্টেপলৰ একেটা চুইটৰ সৈতে চিকেন কিয়েভ পৰিৱেশন কৰে । এইবোৰ ঔপনিৱেশিক যুগৰ শেষৰ ফালৰ পৰা তেওঁলোকৰ মেনুত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে।

কিন্তু এতিয়া ইয়াৰ গুৰুত্ব নাটকীয়ভাৱে হ্ৰাস পাইছে । ইয়াৰ কাৰণ- প্ৰথমে 1911 চনত ভাৰতৰ ৰাজধানী দিল্লীলৈ স্থানান্তৰিত হোৱা আৰু তাৰ পিছত মুম্বাই দেশৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বাণিজ্যিক কেন্দ্ৰ হিচাপে চিহ্নিত হোৱা । লোকপিয়লৰ তথ্য অনুসৰি কলকাতাৰ যুৱ প্ৰজন্মৰ বহুতেই আন ঠাইত উন্নত সুযোগৰ সন্ধানত গুচি গৈছে যাৰ ফলত ইয়াক অন্যান্য ডাঙৰ ভাৰতীয় চহৰতকৈ কমেও ছয় বছৰ বেছি বয়স হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে ।

কলকাতাৰ এগৰাকী অৱসৰপ্ৰাপ্ত শিক্ষক ৭৫ বছৰীয়া উৎপল বসুৱে এ এফ পিক কয়, "মোৰ দৰে লোকৰ ওপৰত সময়ৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ বাবে চাপ আছে । পুৰণি গাড়ীবোৰ যায়, নতুন গাড়ী আহে। কিন্তু যেতিয়া চহৰখনে আন এটা ঐতিহ্য় হেৰুৱাব তেতিয়া ই মোৰ হৃদয় ভাঙি পেলাব ।"

(শিৰোনামৰ বাহিৰে, এই কাহিনীটো ইটিভি ভাৰত কৰ্মচাৰীৰ দ্বাৰা সম্পাদনা কৰা হোৱা নাই আৰু এটা ছিণ্ডিকেটেড ফীডৰ পৰা প্ৰকাশ কৰা হৈছে।)

লগতে পঢ়ক:’কলকাতা’: কিছু নষ্টালজিয়া... - KOLKATA FAMOUS THINGS

কলকাতা: কলকাতাৰ গৌৰৱ হালধীয়া টেক্সি মহানগৰীৰ পৰা লাহে লাহে হ'ব অন্তৰ্ধান । বিগত কেইবা দশক ধৰি হালধীয়া টেক্সিয়ে দপদপাই থাকিলেও অহা দুবছৰৰ ভিতৰত কলকাতাবাসীয়ে আৰু দেখা নাপাব এই চাৰিচকীয়া বাহনখন । হিন্দুস্তান এম্বেছেডৰে ১৯৫৭ চনত কলকাতাৰ উত্তৰ উপকণ্ঠৰ এটা কাৰখানাত আত্মপ্ৰকাশ কৰাৰ পৰা কলকাতাৰ গৌৰৱ হিচাপে চিহ্নিত এই হালধীয়া টেক্সিখন হঠাতে কিয় অন্তৰ্ধান হোৱাৰ দিশে আগবাঢ়িছে ?

কলকাতাৰ স্থানীয় লোকে তেওঁলোকৰ চহৰখনৰ অতীতক লৈ সদায় গৰ্ব কৰি আহিছে । সেয়েহে ইমান পুৰণি বাহন এখন ৰাজপথৰ পৰা ক্ৰমাৎ অন্তৰ্ধান হোৱাৰ উপক্ৰম হোৱাত মনত শোকে খুন্দা মাৰি ধৰিছে । হালধীয়া টেক্সিৰ কোলাহলৰ পৰা বঞ্চিত হ'ব কলকাতাবাসী ।

CALCUTTA YELLOW TAX
কলকাতাৰ অন্যতম আকৰ্ষণ হালধীয়া টেক্সি (AFP)

১৯৫০ৰ দশকত প্ৰথমবাৰৰ বাবে এছেম্বলী লাইনৰ পৰা ওলাই অহা হিন্দুস্তানৰ এম্বেছেডৰে এনে এটা ডিজাইনৰ সৈতে ঘূৰি আহিছিল যিটো দশকবোৰত কাচিৎহে সলনি হৈছিল । এসময়ত ভাৰতৰ গাঁত থকা ৰাস্তাবোৰত চলিছিল এম্বেছেডৰ । আজিকালি এই বাহনখন কলকাতাৰ বাহিৰত খুব কম দেখা যায় । এই চাৰিচকীয়া বাহনখনে মেট্ৰ'পলিটান কেব ফ্লীটৰ মেৰুদণ্ড আৰু পূৱৰ চহৰখনৰ পৰিচয়ৰ প্ৰতীক হিচাপে কাম কৰি আহিছে ।

এই বাহনখনৰ সংখ্যা দ্ৰুতগতিত হ্ৰাস পাইছে । আদালতৰ ৰায়ৰ অৰ্থ হৈছে যিবোৰ আছে সেয়া কাঠেৰে নিৰ্মিত যদিও এতিয়াও মজবুত হৈ আছে । অৱশ্য়ে এইবোৰ অহা তিনি বছৰৰ ভিতৰত ৰাস্তাৰ পৰা সম্পূৰ্ণৰূপে আঁতৰি যাবলৈ বাধ্য হ'ব । বিগত চাৰি দশক ধৰি এম্বেছেডৰ কেবৰ চকাৰ পিছফালে বহি থকা কৈলাশ সাহানীয়ে এ এফ পিক কয়, "মই মোৰ গাড়ীখন মোৰ পুত্ৰৰ দৰে ভাল পাওঁ । এইখন এক সৰল গাড়ী-কোনো ইলেক্ট্ৰনিক্স নাই, ফ্ৰিল নাই । " ৭০ বছৰীয়া লোকজনে লগতে কয় "এইটো অবিশ্বাস্য যে বস্তুবোৰ কিমান পৰিৱৰ্তন হৈছে... এই টেক্সি গাড়ীবোৰৰ সমাপ্তিয়েও আমাৰ সমাপ্তি চিহ্নিত কৰে। " চহৰখনত ধোঁৱাৰ সমস্যা হ্ৰাস কৰিবলৈ ২০০৯ চনত চৰকাৰে বন্ধ কৰিবলৈ ওলোৱা কেবসমূহৰ চালকৰ মাজত আছে সাহানীও ।

পশ্চিম বংগৰ ৰাজ্যিক পৰিবহণ মন্ত্ৰী স্নেহাশীস চক্ৰৱৰ্তীয়ে এ এফ পিক কয় ,"বেংগল টেক্সি এছ'চিয়েশ্যনৰ তথ্য অনুসৰি এই বছৰৰ আৰম্ভণিতে কেৱল ২,৫০০ খন এম্বেছেডৰ টেক্সীয়েহে কাম কৰি আছে । এই সংখ্য়া এবছৰ আগতে ৭,০০০ খন আছিল । এই বছৰ আৰু ১,০০০ খন পথৰ পৰা আতঁৰি যাব আৰু বাকীখিনি ২০২৭ চনৰ শেষৰ ফালে নাইকীয়া হ'ব ।" বেংগল টেক্সি এছ'চিয়েশ্যনৰ মুখপাত্ৰ সঞ্জীব ৰয়ে এ এফ পিক কয় "গাড়ীখন শক্তিশালী । অংশ আৰু মেৰামতি অতি সস্তা আৰু যদি ই ভাঙি যায় মেকানিক বিচাৰি পোৱাটো সহজ ।" তেওঁ লগতে কয়, "এইবোৰৰ অন্তৰ্ধান হোৱাটোৱে ভাৰতৰ পৰিৱৰ্তনশীল অৰ্থনীতিত হোৱা সকলো ভুলক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে ।"

সমস্য়াগত কাৰণ :

হিন্দুস্তান এম্বেছেডৰে ১৯৫৭ চনত কলকাতাৰ উত্তৰ উপকণ্ঠৰ এটা কাৰখানাত আত্মপ্ৰকাশ কৰাৰ পৰা কেইবা দশক ধৰি ভাৰতৰ স্বয়ংচালিত উদ্যোগৰ আধাৰশিলা হৈ আছিল । ব্ৰিটেইনত দীৰ্ঘদিন ধৰি নিষ্ক্ৰিয় হৈ থকা মৰিছ ম'টৰ্ছৰ একেধৰণৰ ৰাজকীয় চেডান গাড়ীৰ আৰ্হিত তৈয়াৰ কৰা এই গাড়ীখন এখন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে ভাৰতৰ ইতিহাসৰ প্ৰথম বছৰবোৰত উদ্যোগখণ্ডৰ এক সাফল্য আছিল ।

এটা ডিলাক্স মডেল, ইয়াৰ খিৰিকীবোৰ লেচ পৰ্দাৰে সজ্জিত এই গাড়ীবোৰ বহু বছৰ ধৰি মন্ত্ৰী আৰু উদ্যোগৰ মূৰব্বীসকলৰ বাবে পৰিবহণৰ মুখ্য সহায়ক আছিল । কিন্তু গাড়ীখনৰ ত্ৰুটিবোৰে সেই সময়ত ভাৰতত বিৰাজ কৰা অৰ্ধ-সমাজতান্ত্ৰিক অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাৰ সৈতে গভীৰ গাঁথনিগত সমস্যাৰ স্মাৰক হিচাপেও কাম কৰিছিল ।

বাহনখন পাবলৈ ক্ৰেতাসকলে বহু বছৰ ধৰি অপেক্ষা কৰিবলগীয়া হৈছিল । কিয়নো ৰঙাফিটাৰ মেৰপেছে হিন্দুস্তান ম'টৰ্ছক চাহিদা পূৰণৰ বাবে উৎপাদন বৃদ্ধি কৰাত বাধা দিছিল । আনহাতে, বিক্ৰীৰ ওপৰত প্ৰায় একচেটিয়া আধিপত্যই মান বজাই ৰখাৰ বাবে কোনো প্ৰেৰণা দিয়া নাছিল ।

1980-ৰ দশকৰ পৰা বজাৰ সংস্কাৰৰ ফলত এম্বেছেডৰে অধিক আধুনিক বাহনৰ সৈতে ফেৰ মাৰিবলগীয়া হয় । সেয়েহে ভাৰতীয় পথৰ পৰা আঁতৰি গৈছিল আৰু 2014 চনত উৎপাদন সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ কৰা হৈছিল ।

সময়ৰ সৈতে খোজ মিলাওক:

হিন্দুস্তান ম'টৰ্ছৰ মুখ্য কাৰ্যালয় কলকাতা হৈছে অন্তিম স্থান য'ত গাড়ীবোৰ যিকোনো বৃহৎ সংখ্যাত দেখা যায় । নবেল বঁটা বিজয়ী কবি ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ জন্ম আৰু মৃত্যু কলকাতাত হৈছিল । ইয়াতেই তেওঁ ৰচনা কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় সংগীত ভাৰতৰ দীঘলীয়া স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ সময়ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে গোৱা হৈছিল ।

চহৰখন ইয়াৰ নৈশ জীৱনৰ বাবেও বিখ্যাত । ভিৰ আৰু ক্ষীণ পোহৰৰ ৰেষ্টুৰেণ্টবোৰে পুৰণি-পৃথিৱীৰ ইউৰোপীয় ষ্টেপলৰ একেটা চুইটৰ সৈতে চিকেন কিয়েভ পৰিৱেশন কৰে । এইবোৰ ঔপনিৱেশিক যুগৰ শেষৰ ফালৰ পৰা তেওঁলোকৰ মেনুত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে।

কিন্তু এতিয়া ইয়াৰ গুৰুত্ব নাটকীয়ভাৱে হ্ৰাস পাইছে । ইয়াৰ কাৰণ- প্ৰথমে 1911 চনত ভাৰতৰ ৰাজধানী দিল্লীলৈ স্থানান্তৰিত হোৱা আৰু তাৰ পিছত মুম্বাই দেশৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বাণিজ্যিক কেন্দ্ৰ হিচাপে চিহ্নিত হোৱা । লোকপিয়লৰ তথ্য অনুসৰি কলকাতাৰ যুৱ প্ৰজন্মৰ বহুতেই আন ঠাইত উন্নত সুযোগৰ সন্ধানত গুচি গৈছে যাৰ ফলত ইয়াক অন্যান্য ডাঙৰ ভাৰতীয় চহৰতকৈ কমেও ছয় বছৰ বেছি বয়স হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে ।

কলকাতাৰ এগৰাকী অৱসৰপ্ৰাপ্ত শিক্ষক ৭৫ বছৰীয়া উৎপল বসুৱে এ এফ পিক কয়, "মোৰ দৰে লোকৰ ওপৰত সময়ৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ বাবে চাপ আছে । পুৰণি গাড়ীবোৰ যায়, নতুন গাড়ী আহে। কিন্তু যেতিয়া চহৰখনে আন এটা ঐতিহ্য় হেৰুৱাব তেতিয়া ই মোৰ হৃদয় ভাঙি পেলাব ।"

(শিৰোনামৰ বাহিৰে, এই কাহিনীটো ইটিভি ভাৰত কৰ্মচাৰীৰ দ্বাৰা সম্পাদনা কৰা হোৱা নাই আৰু এটা ছিণ্ডিকেটেড ফীডৰ পৰা প্ৰকাশ কৰা হৈছে।)

লগতে পঢ়ক:’কলকাতা’: কিছু নষ্টালজিয়া... - KOLKATA FAMOUS THINGS
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.