নেশ্যনেল ডেস্ক,২২ ফেব্ৰুৱাৰী : গুজৰাটৰ আনন্দত থকা এছিয়াৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ আৰু আধুনিক দুগ্ধ ব্ৰেণ্ড আমূল ১৯৪৫ চনত স্থাপন হৈছিল । গান্ধীবাদী ত্ৰিভুৱনদাস পেটেলে 'আমূল'ৰ সপোন বাস্তৱায়িত কৰিছিল । মূলতঃ আনন্দৰ পৰা অহা ত্ৰিভুৱনদাস পেটেলে গুজৰাট বিদ্যাপীঠত গ্ৰাম্য উন্নয়নৰ শিক্ষা দিছিল আৰু গোটেই জীৱন ইয়াক অৰ্থপূৰ্ণ কৰি তুলিছিল ।
১৯৪৫ চনৰ ১৪ ডিচেম্বৰত ত্ৰিভুৱনদাস পেটেলে খেদা জিলা সমবায় দুগ্ধ উৎপাদক ইউনিয়ন লিমিটেড প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল । যিটো আজি আমূল হিচাপে বিখ্যাত । ত্ৰিভুৱনদাস পেটেলে কেৰালাৰ ভাৰ্গিছ কুৰিয়েনৰ সৈতে গুজৰাটকে ধৰি দেশত শ্বেত বিপ্লৱ আৰম্ভ কৰে । ড০ ভি কুৰিয়েন নামেৰে জনাজাত কুৰিয়েনে ১৯৭৩ চনত গুজৰাট কো-অপাৰেটিভ মিল্ক মাৰ্কেটিং ফেডাৰেচন লিমিটেড স্থাপন কৰে যাতে দেশখন দুগ্ধৰ জৰিয়তে স্বাৱলম্বী হয় ।
প'লচন ডেইৰী-আমূল সংঘৰ্ষ
স্বাধীনতাৰ পূৰ্বে আৰু পিচত খেদা জিলাত গাখীৰ সংগ্ৰহ আৰু বিক্ৰী কৰাৰ অনুজ্ঞাপত্ৰ আছিল প'লচন ডেইৰীৰ নামত । প'লচন ডেইৰীয়ে লাভৰ বাবে ইয়াৰ গাখীৰ উৎপাদকসকলক শোষণ কৰিছিল । একে সময়তে, গাখীৰ উৎপাদকৰ অভিযোগ চৰ্দাৰ পেটেলৰ ওচৰলৈ গৈছিল । চৰ্দাৰ পেটেলে তেতিয়া মোৰাৰজী দেশাইক খেদালৈ পঠিয়াইছিল আৰু তেওঁক প'লচেন ডেউৰীৰ সমস্যাটো সমাধান কৰিবলৈ কৈছিল ।
চৰ্দাৰ পেটেলে প'লচন ডেইৰীৰ সমস্যা দূৰ কৰিবলৈ খেদা-আনন্দৰ চাৰোতাৰ এলেকাত গাখীৰ উৎপাদকৰ সমবায় স্থাপনৰ পৰামৰ্শ দিছিল । একে সময়তে চৰ্দাৰ পেটেলৰ চকু পৰিল গান্ধীবাদী আৰু চৰোতাৰ অঞ্চলৰ সৈতে পৰিচিত ত্ৰিভোজন্দা পেটেল আৰু ত্ৰিভোজন্দা পেটেলে অঞ্চলটোৰ প্ৰতিখন গাঁৱত গাখীৰ উৎপাদকসকলৰ নিজা সমবায় গাখীৰ সমাজ স্থাপন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে ।
গাখীৰ উৎপাদকে সিদ্ধান্ত লৈছিল যে কোনো ব্যক্তিয়ে প'লচন ডেইৰীত গাখীৰ জমা নকৰে আৰু তেওঁৰ গাঁৱৰ গাখীৰ সমিতিক গাখীৰ নিদিয়ে । লাহে লাহে, গাঁওখনৰ সকলো গাখীৰ উৎপাদকে এই কথা বুজি পাইছিল আৰু ১৯৪৬ চনৰ শেষৰ ফালে প'লচন ডেইৰীৰ একচেটিয়া অধিকাৰৰ বিপৰীতে ফাৰ্মৰ ৫ খন গাঁৱত এক গাখীৰ উৎপাদক সংঘ গঠন কৰা হয় । যাৰ মুখ্য কাৰ্যালয় আছিল আনন্দ । মুঠ ৭০ জন সদস্যৰ সমৰ্থনত খেদা সমবায় সংঘ স্থাপন কৰা হয় । গাখীৰ উৎপাদকসকলে এনেদৰে প'লচন ডেইৰীৰ শোষণৰ বিৰুদ্ধে তেওঁলোকৰ সমবায় গঠন কৰে, যাক দেশত আমূল বিপ্লৱ বুলি জনা যায় ।
ইউনিচেফ আৰু নিউজীলেণ্ড চৰকাৰৰ সহায়ত আধুনিক আমূল
১৯৪৮ চনৰ ১ জুনৰ পৰা বিশুদ্ধ গাখীৰ বিক্ৰী কৰিবলৈ গাখীৰ বৈজ্ঞানিকভাৱে সংগ্ৰহ, সঞ্চিত আৰু পেষ্টুৰাইজ কৰা আৰম্ভ হয় । প্ৰথমতে, আমূলক ইউনিচেফ আৰু নিউজীলেণ্ড চৰকাৰৰ পৰা ৩ লাখ টকাৰ আধুনিক যন্ত্ৰ উপহাৰ দিয়া হৈছিল । যি অতি উপযোগী বুলি প্ৰমাণিত হৈছিল । সেই সময়ত, তদানীন্তন বোম্বাই ৰাজ্য চৰকাৰে ১০ লাখ বিত্তীয় সাহায্য প্ৰদান কৰিছিল ।
ষ্টাৰ্ট-আপৰ সহায়ৰ পিচত গাখীৰৰ পৰা উপাৰ্জন মাত্ৰ ৬ বছৰৰ কম সময়ৰ ভিতৰতে বৃদ্ধি হয় । ষ্টাৰ্ট-আপৰ প্ৰথম ৬ বছৰত, আমুলে ইয়াৰ ক্ষমতা প্ৰতিদিনে ৪৫,০০০ লিটাৰলৈ বৃদ্ধি কৰিব লগা হৈছিল । দেশৰ ১৮,৬০০ খন গাঁও আমূলৰ সৈতে সংযোগ কৰা হয় আৰু দৈনিক ১৫০ কোটি গাখীৰ আৰু উপাৰ্জন কৰা হয় । দেশৰ ২০ লাখ কৃষকে আমূলত সদস্য হিচাপে যোগদান কৰিছে, যাৰ ফলত ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ শক্তিশালী সমবায় হৈ পৰিছে ।
অপাৰেচন ফ্লাড আৰু এনডিডিবিৰ নিৰ্মাণ
১৯৬৪ চন আমূলৰ বিকাশ আৰু সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ । ১৯৬৪ চনত তদানীন্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী লাল বাহাদুৰ শাস্ত্ৰীয়ে আনন্দলৈ আহি গৰু খাদ্য উৎপাদনৰ বাবে এক আধুনিক কাৰখানা উদ্বোধন কৰে । এই ভ্ৰমণকালত প্ৰধানমন্ত্ৰী লাল বাহাদুৰ শাস্ত্ৰীয়ে এখন সমবায় সমিতিৰ লাভালাভৰ বিষয়ে জানিবলৈ নিশা কৃষকৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈছিল । আমূলত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ড০ লাল বাহাদুৰ শাস্ত্ৰীয়ে কুৰিয়েনক সাক্ষাৎ কৰিছিল আৰু তেওঁৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈছিল ।
লাল বাহাদুৰ শাস্ত্ৰীৰ সৈতে বৈঠকত ড০ কুৰিয়েনে কৃষকসকলৰ অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ ওপৰত জোৰ দিছিল । তাৰ পিচত কৃষকসকলৰ অৰ্থনৈতিক অৱস্থা উন্নত কৰাৰ লগতে দুগ্ধ খণ্ডত আত্মনিৰ্ভৰশীলতা সৃষ্টি কৰাৰ লক্ষ্যৰে ১৯৬৫ চনত ৰাষ্ট্ৰীয় দুগ্ধ উন্নয়ন ব'ৰ্ড অৰ্থাৎ এনডিডিবি গঠন কৰা হৈছিল । এনডিডিবিৰ জৰিয়তে ড০ কুৰিয়েনে বিশ্ব বেংকৰ পুঁজি লাভ কৰে । ইয়াৰ ফলত পশুপালনৰ বিকাশ, গাখীৰ উৎপাদন বৃদ্ধি, গাখীৰ প্ৰক্ৰিয়াকৰণ আৰু বিতৰণ উন্নত হয় । যাৰ বাবে অধিক সংখ্যক গাখীৰ উৎপাদকে আমুলত যোগদান কৰে আৰু অপাৰেচন ফ্লাডৰ জৰিয়তে দেশত শ্বেত বিপ্লৱ আৰম্ভ হয় ।
গুজৰাট কো-অপাৰেটিভ মিল্ক মাৰ্কেটিং ফেডাৰেচন লিমিটেড (GCMMFL)ৰ ৫০ বছৰৰ যাত্ৰা
গুজৰাট কো-অপাৰেটিভ মিল্ক মাৰ্কেটিং ফেডাৰেচন লিমিটেড আজি দেশৰ সৰ্ববৃহৎ খাদ্য উৎপাদক বিপণন প্ৰতিষ্ঠান । আমূলে গুজৰাট কো-অপাৰেটিভ মিল্ক মাৰ্কেটিং ফেডাৰেচন লিমিটেডৰ জৰিয়তে গুজৰাট আৰু দেশৰ লাখ লাখ গ্ৰাহকক গাখীৰ আৰু দুগ্ধজাত সামগ্ৰী বিতৰণ কৰে । কৃষকসকল গুজৰাট কো-অপাৰেটিভ মিল্ক মাৰ্কেটিং ফেডাৰেচন লিমিটেডৰ সদস্য আৰু ই গাখীৰ উৎপাদক কৃষক আৰু গ্ৰাহকৰ স্বাৰ্থৰ বাবে কাম কৰে ।
গুজৰাট কো-অপাৰেটিভ মিল্ক মাৰ্কেটিং ফেডাৰেচন লিমিটেডৰ দুগ্ধজাত সামগ্ৰীৰ সৰ্বাধিক উৎপাদন আছে । আজি গুজৰাট কো-অপাৰেটিভ মিল্ক মাৰ্কেটিং ফেডাৰেচন লিমিটেডৰ সামগ্ৰী বিশ্বৰ ৪০ খনতকৈও অধিক দেশত বিক্ৰী কৰা হয় । গুজৰাট কো-অপাৰেটিভ মিল্ক মাৰ্কেটিং ফেডাৰেচন লিমিটেড দেশ আৰু বিশ্বত গাখীৰ, গাখীৰ পাউডাৰ, চীজ, ঘিউ, দৈ, বাটাৰ মিল্ক, চকলেট আৰু মিঠাই ৰপ্তানি কৰি দেশৰ বাবে যথেষ্ট ৰাজহ সংগ্ৰহ কৰে ।
লগতে পঢ়ক :ৰাজঘাটত মহাত্মা গান্ধীৰ সমাধিত পুষ্পাঞ্জলি গ্ৰীচ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ
