మద్యం అమ్మకాలపైనే రాష్ట్రాల ఆదాయాలు

దేశంలోని రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు మద్యం అమ్మకాల ద్వారా వచ్చే రాబడులపై ఎక్కువ ఆశలు పెట్టుకుంటున్నాయి. ఆయా రాష్ట్రాల్లో వచ్చే పన్నుల ఆదాయంలో 12.5 శాతం మద్యం ద్వారానే వచ్చేదని ఆర్​బీఐ ఇటీవల విడుదల చేసిన నివేదికలో వెల్లడించింది. 2018-19 ఆర్థిక ఏడాదిలో ఒక రూ. లక్ష 50 వేల కోట్ల రాబడులు రాగా... 2019-20లో ఒక రూ. లక్ష 75 వేల కోట్ల మేర ఆదాయం వస్తుందని ఆయా రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు తమ బడ్జెట్‌లో పేర్కొన్నాయి.

రాష్ట్రాలకు ఎక్కువ ఆదాయం తెచ్చి పెట్టే వనరుల్లో మద్యం అమ్మకాలు ప్రధానమైంది. జీఎస్​టీ, వ్యాట్‌ ద్వారా వచ్చే ఆదాయం తర్వాత... అత్యధికంగా మద్యం అమ్మకాలు ద్వారానే వస్తోంది. అందుకే ఆయా రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు మద్యం అమ్మకాల ద్వారా వచ్చే ఆదాయంపై ఎక్కువ మక్కువ చూపిస్తాయి.

2018-19లో లక్షా 50 లక్షల 658 కోట్ల ఆదాయం

కొన్ని రాష్ట్రాలకు మద్యం ద్వారా వచ్చే రాబడులే కీలకంగా మారాయి. మద్య నిషేధం కొనసాగుతున్న బిహార్‌, గుజరాత్‌ను మినహాయిస్తే... 29 రాష్ట్రాలు, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల్లో 2018-19 ఆర్థిక సంవత్సరంలో లక్షా 50 లక్షల 658 కోట్ల ఆదాయం వచ్చింది. 2019-20 ఆర్థిక ఏడాదిలో 16 శాతం పెరుగుదలతో లక్షా 75 లక్షల 501 కోట్లు మద్యం ద్వారా రాబడులు వస్తాయని... రిజర్వ్‌ బ్యాంకు విడుదల చేసిన నివేదికలో పేర్కొంది.

కరోనాతో రాబడి తగ్గే అవకాశం

2018-19 ఆర్థిక సంవత్సరంలో వచ్చిన రాబడులు నెలవారీగా బేరీజు వేస్తే... సగటున ప్రతి నెల రాష్ట్రాల నుంచి రూ. 12 వేల 500 కోట్లు మద్యం ద్వారా రాబడులు వస్తున్నాయి. 2019-20 ఆర్థిక ఏడాదిలో ప్రతి నెల రూ. 15 వేల కోట్లు వస్తాయని అంచనా వేయగా... కరోనా పరిస్థితుల నేపథ్యంలో... ఆ మొత్తంలో కొంత తగ్గే అవకాశాలు ఉన్నాయని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు.

దిగుమతి సుంకం ద్వారా ఆదాయం

మద్యంపై విధిస్తున్న ఎక్సైజ్‌ సుంకం, ప్రత్యేక రుసుముతోపాటు.. విదేశీ లిక్కర్‌పై విధిస్తున్న దిగుమతి సుంకం ద్వారా రాష్ట్రాలకు ఆదాయం వస్తోంది. ఉత్తర్‌ప్రదేశ్‌లో 2018-19 ఆర్థిక సంవత్సరంలో అత్యధికంగా రూ. 25 వేల కోట్లు రాబడి రాగా... గత ఆర్థిక ఏడాదిలో రూ. 31 వేల 517 కోట్లు ఆదాయం వస్తుందని ఆ రాష్ట్ర బడ్జెట్‌లో పేర్కొంది. ఆ తర్వాత ఎక్కువగా కర్ణాటకలో 2018-19 ఆర్థిక ఏడాదిలో రూ. 19 వేల 750 కోట్ల రాబడి రాగా... గత ఆర్థిక ఏడాదిలో రూ. 20 వేల950 కోట్లు వస్తుందని ఆ రాష్ట్రం అంచనా వేసింది.

లాక్‌డౌన్​తో‌ అంతరాయం

మహారాష్ట్ర 2018-19 ఆర్థిక ఏడాదిలో రూ. 15వేల343 కోట్ల ఆదాయం రాగా... గత ఆర్థిక ఏడాదిలో రూ.17 వేల 477 కోట్లు వస్తుందని ఆ రాష్ట్రం తమ బడ్జెట్‌ అంచనాల్లో పేర్కొంది. ఆర్థిక ఏడాదికి రూ. పదివేల కోట్లకుపైగా మొత్తం రాబడులతో పశ్చిమ బెంగాల్‌, తెలంగాణ రాష్ట్రాలు ఆ తరువాత స్థానాల్లో నిలిచాయి. మద్యం అమ్మకాలపై ఎక్కువ ఆదాయం వచ్చే రాష్ట్రాలకు... లాక్‌డౌన్‌ అంతరాయంగా మారింది. ఫలితంగా రాష్ట్రాలు ఇబ్బందులు పడుతున్నాయి. గత నెల 6 నుంచి మద్యం దుకాణాలు తెరుచుకోవడం వల్ల ఊపిరి పీల్చుకున్నాయి.

ఇవీ చూడండి: కరోనా ప్రభావం, లాక్​డౌన్​ అమలుపై రేపు కేసీఆర్​ సమీక్ష