ప్రపంచ ప్రజలను భయభ్రాంతులకు గురిచేస్తున్న మాయదారి రోగం- కొవిడ్. ఆర్థిక స్థితిగతులతో సంబంధం లేకుండా ప్రతి ఒక్కరిలో ఇది ఆందోళన రేకెత్తిస్తోంది. అది ఒత్తిడికి దారితీసి, కుంగుబాటుకు కారణమవుతోంది. కరోనాను మించిన మహమ్మారిగా మానసిక వ్యాధుల ఉపద్రవం ప్రపంచం ముందు నిలబడి ఉందని ఐక్యరాజ్య సమితి, ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ, అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ, అనేక స్వచ్ఛంద సంస్థల అధ్యయనాల సారాంశం స్పష్టీకరిస్తోంది.
సీబీఐ మాజీ డైరెక్టర్‌ అశ్వనీ కుమార్‌ కుంగుబాటు కారణంగా ఆత్మహత్యకు పాల్పడటం యావత్‌ దేశాన్నే కలవరపరచిన పరిణామం. నేడు ప్రపంచ మానసిక ఆరోగ్య దినోత్సవం. మామూలు రోజుల్లో ఇది సాధారణ కార్యక్రమంగా జరిగిపోయేది. కరోనా కబంధహస్తాల్లో చిక్కుకున్న ప్రపంచ మానవాళికి ఈ రోజు మరింత ప్రత్యేకమైనదన్నది నిర్వివాదం!
అందరికీ అందని చికిత్స
ఐక్యరాజ్య సమితి ప్రధాన కార్యదర్శి ఆంటోనియో గుటెరస్ 2018 అక్టోబరు 16న ప్రపంచ ప్రజల మానసిక ఆరోగ్య శ్రేయం కోసం వ్యూహానికి శ్రీకారం చుడుతూ 'మానసిక ఆరోగ్యం లేకుండా ఆరోగ్యమే లేదు.. ఎంతో నిర్లక్ష్యానికి గురవుతున్న అంశమిది' అని వాపోయారు. మన ఆలోచనలు, అనుభూతులు, బాధ్యతల నిర్వహణ తీరుతెన్నులు వంటి అంశాలు మానసిక ఆరోగ్యాన్ని ప్రధానంగా ప్రభావితం చేస్తుంటాయి.
ప్రస్తుత కొవిడ్ క్లిష్ట కాలంలో ప్రజలు మరింత ఒత్తిడి, భయం, ఆందోళనలకు లోనై, కుంగుబాటుకు గురై మానసిక స్థైర్యాన్ని, సంతులనాన్ని కోల్పోతున్నారు. అమెరికన్‌ సైకలాజికల్‌ అసోసియేషన్‌ అధ్యయనం ప్రకారం, 2019లో అమెరికన్లపై ఆర్థికపరమైన ఒత్తిడి 46శాతం ఉండగా అదిప్పుడు 70శాతానికి చేరింది. కరోనాకు ముందు కుంగుబాటుకు లోనైనవారు 8.5శాతమే. ఆదాయం తగ్గడం, కారణంగా ఏప్రిల్‌ నాటికి వారి సంఖ్య 27.8శాతానికి చేరుకుంది.
భారత్‌లోనూ పరిస్థితి భిన్నంగా లేదు. నాలుగేళ్ల క్రితం జరిగిన జాతీయ మానసిక ఆరోగ్య సర్వే ప్రకారం దేశంలో మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలతో బాధపడుతున్న 83శాతం బాధితులకు తగిన చికిత్స అందుబాటులో లేదు. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ లెక్క ప్రకారం- అమెరికాలో ప్రతి పది లక్షల మందికి 100 మంది మానసిక వైద్య నిపుణులు, 300మంది మనస్తత్వవేత్తలు ఉన్నారు. భారత్‌లో వారి సంఖ్య అతి స్వల్పం. పది లక్షల మందికి ముగ్గురు వైద్యులే ఉన్నారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా వందకోట్ల మంది మానసిక రుగ్మతతో జీవిస్తున్నారు. మానసిక అస్థిరత్వం వల్ల అనేకమంది మద్యం, ధూమపానానికి అలవాటుపడి మరిన్ని కష్టాలపాలవుతున్నారు.
మానసిక వ్యాధిగ్రస్తులపై చిన్నచూపు, దుర్విచక్షణ, మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనలు కొనసాగడం- మరో విషాదం. పాపులేషన్‌ ఫౌండేషన్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా 2018 నాటి సర్వే- యాంగ్జయిటీ, డిప్రెషన్‌, స్కిజోఫ్రెనియా లాంటి మానసిక రుగ్మతల బాధితుల్లో అత్యధికులు భారత్‌లోనే ఉన్నారన్న చేదు నిజాన్ని ఆవిష్కరించింది. వీరిలో 25 ఏళ్లలోపువారు 50శాతం, 35 వయసులోపువారు 65శాతం ఉన్నారు. భారతదేశం 2020- 2021 బడ్జెట్లో ఆరోగ్య సంరక్షణ కోసం కేవలం రెండు శాతం నిధులు కేటాయించింది. ఆ సంఖ్యలో ఒక శాతం కన్నా తక్కువ మానసిక ఆరోగ్యానికి కేటాయించింది. అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ ఏప్రిల్‌, మే నెలల్లో 112 దేశాల్లో నిర్వహించిన సర్వేలో మూడింట ఒక వంతు భవిష్యత్తుపట్ల నిరాశలో కూరుకుపోయి ఉన్నారని తెలిపింది.