మాల్దీవులు అభివృద్ధి చెందడం వెనక పర్యాటక రంగం పాత్ర కీలకమైంది. అదే తరహాలో భారత్‌ సైతం ఆదాయ వనరులను పెంపొందించుకునేందుకు దీవుల సమగ్ర అభివృద్ధి ధ్యేయంగా ప్రణాళిక రూపొందించింది. లక్షద్వీప్‌, అండమాన్‌ నికోబార్‌ దీవుల్లో పర్యాటక, పారిశ్రామిక అభివృద్ధి ప్రణాళికను నీతిఆయోగ్‌ 2019లో సిద్ధం చేసింది. తాజాగా అయిదు సూత్రాల సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలను దీనికి జోడించి 'పంచరత్న'గా అభివర్ణించింది. కానీ, దీనిపై పర్యావరణవేత్తలు, శాస్త్రజ్ఞులు, స్వచ్ఛంద సంస్థల నుంచి వ్యతిరేకత వ్యక్తమవుతోంది. ఈ ప్రణాళిక తరతరాలుగా నివసిస్తున్న జరావా, ఒంగీ, అండమానీలు, సెంటీనీలు, నికోబారీలు, షోంపెన్‌ వంటి ఆదిమ జాతులను, పర్యావరణాన్ని ఏ మాత్రం పట్టించుకోకపోవడమే ఇందుకు కారణం.
అండమాన్‌ నికోబార్‌లో 12, లక్షద్వీప్‌లో అయిదు దీవులను అభివృద్ధి చేయాలని నిర్దేశించుకున్నారు. లక్షద్వీప్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ అథారిటీ రెగ్యులేషన్‌ 2021 ఇటీవల విడుదల చేసిన ముసాయిదా నిబంధనలు వివిధ రకాల అభివృద్ధి కార్యక్రమాలకోసం స్థానిక ప్రజల భూములను స్వాధీనం చేసుకునేందుకు వీలు కల్పించాయి. దాంతో స్థానికుల నుంచి నిరసనలు వెల్లువెత్తాయి. ఇప్పటికే స్థానికులు తీర ప్రాంతంలో పడవలు పెట్టుకునే షెడ్లు, చిల్లర దుకాణాలను కోస్ట్‌ గార్డ్‌ నిబంధనలకు విరుద్ధంగా నిర్మించారంటూ పడగొట్టడంతో వివాదం మరింత ముదిరింది. స్వాతంత్య్రం వచ్చినప్పటినుంచి ఆ దీవులను కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా గుర్తించి, అక్కడి ప్రజల జీవనోపాధిని, పర్యావరణాన్ని కాపాడుకుంటూ వచ్చారు. ఇప్పుడు వాటిమీద పారిశ్రామికవేత్తలు, బహుళజాతి కంపెనీల దృష్టి పడింది. అక్కడ సముద్రాల్లో ఖనిజాల నిక్షేపాలు, అపారమైన కొబ్బరి, మత్స్య సంపదలు ఉన్నట్లు నీతి ఆయోగ్‌ అభిప్రాయపడింది. ఆయా సంపదల ఎగుమతులకు ఆ దీవులు ఎంతో సామర్థ్యం కలిగి ఉన్నాయని భావిస్తోంది.
జల రవాణాకు మాత్రమే వీలుండే అండమాన్‌ నికోబార్‌ దీవుల్లో పోర్ట్‌ బ్లెయిర్‌ నుంచి డిగలిపూర్‌ వరకూ రైలు మార్గంతో అనుసంధానించనున్నారు. పెట్రో కెమికల్‌ సంస్థ, విశేష ఆర్థిక అభివృద్ధి మండలి, కొత్త పోర్టుల నిర్మాణంతో పాటు పవన, సౌర శక్తి కేంద్రాలను దశల వారీగా ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించారు. ఇందుకోసం ఈ ఏడాది జనవరి అయిదో తేదీన వన్య ప్రాణుల జాతీయ బోర్డు (ఎన్‌బీడబ్ల్యూఎల్‌) స్టాండింగ్‌ కమిటీ తాబేళ్లు విరివిగా సంచరించే గలాతీయ బే వన్యప్రాణి సంరక్షణ కేంద్రాన్ని అంతర్జాతీయ పోర్ట్‌ నిర్మాణం కోసం గుర్తించింది. తదనుగుణంగానే పర్యావరణ మంత్రిత్వ శాఖ ఆ ప్రాంతాన్ని పర్యావరణం పరంగా సున్నితమైన జోన్‌ పరిధి నుంచి మినహాయిస్తూ ఆమోదముద్ర వేసింది. విచిత్రం ఏమిటంటే గలాతీయ రిజర్వ్‌ ప్రాంతం యునెస్కో గుర్తించిన ప్రపంచ వారసత్వ సంపదల్లో ఒకటి. అత్యంత అరుదైన వృక్ష జంతు జాతులకది నిలయం. అక్కడ ఉండే 'నికోబరి అడవి పంది, సర్పెంట్‌ గద్ద, తోలుసంచి తాబేలు, మెగాపోడ్‌ పక్షి' వంటివి ఈ ప్రాజెక్టు అమలైతే అంతరించే ప్రమాదం ఉంది. ఈ ప్రాంతంలో నివసించే షోంపెన్‌ తెగ మనుగడకూ ప్రమాదం పొంచిఉంది.