కొవిడ్‌ రెండు దశల్లో సృష్టించిన ఆర్థిక సంక్షోభం- పేద, మధ్యతరగతి ప్రజల జీవితాలను (Middle Class Poverty) అతలాకుతలం చేసింది. దేశాన్ని ఆర్థికంగా దెబ్బతీసి, ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను ముఖ్యంగా మధ్యతరగతి ప్రజలను (Impact of Covid-19 on Middle Class Family), కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలను తీవ్రస్థాయిలో ప్రభావితం చేసింది. కరోనా విజృంభించడానికన్నా ముందునుంచే అంతంతమాత్రంగా ఉన్న ఆర్థిక వ్యవస్థపై లాక్‌డౌన్ల ప్రభావం గోరుచుట్టుపై రోకటి పోటులా మారింది. ఫలితంగా దేశవ్యాప్తంగా నెలల తరబడి ఆర్థిక కార్యకలాపాలు స్తంభించి వృద్ధిరేటు తిరోగమనంలో పయనించింది. దీంతో దేశంలో పేదరికం విస్తరించడం ప్రారంభించింది. భారత్‌ వంటి అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల్లో కేవలం సంస్కరణలు చేపట్టినంత మాత్రాన వృద్ధిరేటును పరుగులెత్తించడం, పేదరిక నిర్మూలన సాధ్యంకాదు. సంస్కరణలతోపాటు భారీస్థాయిలో ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు పెట్టుబడులు సమకూరితేనే అవన్నీ సుసాధ్యమవుతాయి.
ఆర్థిక వ్యవస్థలో కీలకం
దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో మధ్యతరగతి పాత్ర ఎంతో కీలకం. వస్తు సేవల కొనుగోళ్లు, వినియోగంలో వీరి వాటాయే అత్యధికం. దేశంలో కొత్తగా వచ్చే నవకల్పనలను, వస్తువులను, సేవలను విస్తృతంగా వ్యాప్తిచెందించేది మధ్యతరగతి ప్రజలే. వీరు శక్తిమంతమైన ప్రచారకులు. మార్కెట్‌లోకి వచ్చిన కొత్త వస్తుసేవలను వినియోగించుకోవడంలో అతి తక్కువ జనాభాగల ధనిక కుటుంబాలు ముందుంటే, ఆ తరవాతి వరసలో వీరే ఉంటారు. విద్య ద్వారా మానవ వనరుల సంపద పెరుగుదలకు, వస్తు సేవల ఉత్పత్తికి ఉపకరించే పెట్టుబడులకు కారణమయ్యే పొదుపులకు వీరి సేవలు ఎంతో ప్రోత్సాహకరంగా ఉంటాయి. మధ్యతరగతి వర్గం కారణంగానే దేశంలో ఆర్థిక వ్యవస్థ పటిష్ఠంగా ఎదగడానికి గట్టి పునాది పడింది. 1991 ఆర్థిక సంస్కరణల అమలుతో వారిసంఖ్య గణనీయంగా పెరిగింది. జనాభాలో వారి వాటా 25శాతమే అయినా ప్రభుత్వానికి పలురకాల పన్నుల చెల్లింపుల ద్వారా గణనీయమైన ఆదాయాన్ని సమకూరుస్తున్నారు. వస్తుసేవల కొనుగోళ్లలో నాలుగింట మూడొంతుల వాటా వారిదే. దీనివల్ల వస్తుసేవలు, దీర్ఘకాలం మన్నే వస్తువులకు గిరాకీ పెరిగి ఉత్పత్తి, ఉపాధి పెరుగుదలకు దోహదపడి దేశ ఆర్థిక రథచక్రాలు దౌడు తీస్తాయి. కరోనా మొదటి విడత ఉద్ధృతి మూలంగా దేశంలో 3.2 కోట్లకు పైగా మధ్యతరగతి ప్రజలు పేదరికంలోకి జారుకున్నారు. రెండో విడతతో వీరి సంఖ్య మరింత పెరిగింది. గత ఏడాది ఆగస్టు 30 నాటికి దేశంలో నిరుద్యోగిత అత్యధికంగా 8.13శాతంగా నమోదైంది. రెండో ఉద్ధృతి కొనసాగుతూ, మూడోవిడత పొంచి ఉన్నందున ఇది మరింత పెరిగే అవకాశం ఉంది. ఫలితంగా మరిన్ని మధ్యతరగతి కుటుంబాలు పేదరికంలోకి జారుకుంటాయనడంలో సందేహం లేదు. 2021 జనవరి నాటికి ఉపాధి కోల్పోయిన వ్యవసాయేతర శ్రామికుల్లో 1.37 కోట్ల మంది వేతన జీవులు, చిన్న, మధ్యస్థాయి వ్యాపారులే ఉన్నారు. ప్రజలు పేదరికంలోకి జారుకోవడానికి కరోనాతోపాటు, పెరుగుతున్న నిత్యావసర సరకుల ధరలు కూడా ముఖ్య కారణంగా నిలుస్తున్నాయి. పెరిగే ధరలు పేద, మధ్యతరగతి కుటుంబాలు ఇతర వస్తువుల కొనుగోలుకు ఉపకరించే ఆదాయాన్ని హరిస్తూ పొదుపునకు దూరం చేస్తున్నాయి. పెట్రోలు, డీజిలుపై కేంద్ర పన్నులు భారీగా పెంచడంతో వాటి ధరలు పైపైకి ఎగబాకుతున్నాయి. మధ్యతరగతి కుటుంబాలకు ఆసుపత్రి బిల్లులు, పిల్లల బడి రుసుములు భారంగా మారాయి. వీటన్నింటి ప్రభావంతో వస్తు సేవలకు గిరాకీ మరింత తగ్గింది.