'ఉదాసీనత ఇలాగే కొనసాగితే ఏదో ఒకరోజు ఇండియా చెత్తకుప్పల కింద కూరుకుపోతుంది'- క్షేత్రస్థాయిలో కొల్లబోతున్న ఘనవ్యర్థాల నిర్వహణ నిబంధనలపై సుప్రీంకోర్టు మూడేళ్ల క్రితం ఆవేదనాత్మకంగా స్పందించిన తీరిది. వ్యర్థాల సేకరణ మొదలు శుద్ధి వరకు దేశవ్యాప్తంగా నెలకొన్న దుస్థితిపై ఆ తరవాత పార్లమెంటరీ స్థాయీసంఘమూ ఆందోళన వ్యక్తంచేసింది. అవన్నీ అరణ్యరోదనలే అవుతున్న వేళ- భారతీయ నగరాల్లో రహదారులే చెత్తకుండీలుగా మారిపోతున్నాయి! వీధులు, బహిరంగ ప్రదేశాల్లో వ్యర్థాలను పడేయడం, తగలబెట్టడం వంటివి ప్రజారోగ్యానికి పొగపెడుతూ యథేచ్ఛగా సాగిపోతూనే ఉన్నాయి.
పొంతన కుదరని లెక్కలు..
దేశవ్యాప్తంగా 4372 పట్టణ, నగరపాలక సంస్థల్లోని 97శాతం వార్డుల పరిధిలో ఇంటింటి నుంచి చెత్త సేకరణ సమర్థంగా సాగుతోందని కేంద్రం లోక్‌సభలో తాజాగా ప్రకటించింది. పట్టణ భారతంలో రోజూ సగటున ఉత్పత్తి అవుతున్న 1.40 లక్షల టన్నుల ఘనవ్యర్థాల్లో 68శాతం మేరకు శుద్ధి అవుతున్నాయని వెల్లడించింది. 98శాతం శుద్ధితో హిమాచల్‌ప్రదేశ్‌ ఈ జాబితాలో ముందుంటే- తొమ్మిది శాతం వ్యర్థాల శుద్ధీకరణతో బంగాల్ అట్టడుగుకు పరిమితమైంది. ఏపీలో 36శాతం, తెలంగాణలో 22శాతం ఘనవ్యర్థాలు శుద్ధికి నోచుకోవడం లేదని కేంద్ర ప్రభుత్వ ప్రకటన పేర్కొంటోంది. ఆసేతుహిమాచలం నాలుగు వేలకు పైగా పట్టణాల్లోని పారిశుద్ధ్య స్థితిగతులను గుదిగుచ్చిన 'స్వచ్ఛ్‌ సర్వేక్షణ్‌ 2020' సర్వే మాత్రం చెత్త సేకరణ, శుద్ధికి సంబంధించి సర్కారీ గణాంకాలతో విభేదిస్తోంది. 1636 పురపాలక సంఘాల పరిధిలో గృహ వ్యర్థాల సేకరణ యాభై శాతానికి మించడం లేదని ఆ నివేదిక తేటతెల్లం చేస్తోంది. సేకరించిన చెత్తను తడి, పొడిగా విభజించి అధిక మొత్తంలో శుద్ధి చేస్తున్న పట్టణాలూ చాలా తక్కువగానే ఉన్నాయన్న సర్వే సమాచారమూ కలవరపాటుకు గురిచేస్తోంది. వ్యర్థాలను వందశాతం శాస్త్రీయంగా శుద్ధిచేస్తేనే స్వచ్ఛ భారత స్వప్నం సంపూర్ణంగా సాకారమవుతుంది.
వేధిస్తున్న నిధుల కొరత..